What’s a squillo, and why do opera singers need it? - Ming Luke

Reviewer: An Nguyen

Gripped with vengeful passion,

Với một trái tim đầy nỗi căm hờn,

The Queen of the Night tears across the stage.

Nữ hoàng Bóng đêm lướt ngang sân khấu.

She begins to sing her titular aria,

Bà bắt đầu ngân ca bản độc tấu của mình,

one of the most famous sections from Mozart’s beloved opera,

một trong các phân cảnh nổi tiếng nhất của vở nhạc kịch được mến mộ của Mozart,

"The Magic Flute."

"Cây sáo thần."

The orchestra fills the hall with music,

Dàn giao hưởng lấp đầy nhà hát với tiếng nhạc,

but the queen’s voice soars above the instruments.

nhưng giọng ca của nữ hoàng lại nổi bật lên hơn cả các nhạc cụ kia.

Its melody rings out across thousands of patrons,

Giai điệu ấy đã truyền tới được hàng trăm khán thính giả,

reaching seats 40 meters away—

cả những ai đang ngồi cách xa 40m,

all without any assistance from a microphone.

mà chẳng cần sự trợ giúp của microphone.

How is it possible that this single voice can be heard so clearly,

Làm sao mà chỉ một giọng ca đơn thuần lại có thể được nghe rõ đến như vậy,

above the strains of dozens of instruments?

nổi lên trên cả hàng tá các nhạc cụ ấy?

The answer lies in the physics of the human voice,

Câu trả lời nằm ở tính vật lý trong giọng nói con người,

and the carefully honed technique of an expert opera singer.

kết hợp với kỹ năng điêu luyện của một ca sĩ opera chuyên nghiệp.

All the music in this opera house originates from the vibrations

Tất cả tiếng nhạc trong nhà hát đều bắt nguồn từ sự dao động

created by instruments—

được tạo ra bởi các nhạc cụ—

whether it’s the strings of a violin or the vocal folds of a performer.

có thể là từ những sợi dây đàn violin, hay từ dây thanh âm của một ca sĩ.

These vibrations send waves into the air, which our brains interpret as sound.

Dao động ấy truyền sóng âm ra không trung, thứ mà não ta xem đó là âm thanh.

The frequency of these vibrations––

Tần số của những dao động này --

specifically, the number of waves per second––

cụ thể hơn là số sóng âm phát ra mỗi giây,

is how our brains determine the pitch of a single note.

chính là cơ sở để não ta quyết định cao độ của một nốt nhạc.

But in fact, every note we hear

Nhưng thực ra, mỗi nốt nhạc ta nghe

is actually a combination of multiple vibrations.

lại là sự kết hợp của nhiều dao động khác nhau.

Imagine a guitar string vibrating at its lowest frequency.

Hãy tưởng tượng một dây đàn guitar dao động ở tần số thấp nhất.

This is called the fundamental,

Đó chính là tần số cơ bản,

and this low pitch is what our ears mostly use to identify a note.

và hầu như tai ta dựa vào cao độ thấp này để xác định nốt nhạc.

But this lowest vibration triggers additional frequencies called overtones,

Nhưng dao động thấp nhất này gây ra các tần số phụ, gọi là bội âm,

which layer on top of the fundamental.

và chúng chồng lên trên tần số cơ bản.

These overtones break down into specific frequencies

Bội âm tách ra thành những tần số riêng biệt

called harmonics, or partials—

gọi là sóng hài, hoặc sóng thành phần—

and manipulating them is how opera singers work their magic.

mà ca sĩ opera điều khiển rất thành thạo, biến nó thành phép màu của họ.

Every note has a set of frequencies that comprise its harmonic series.

Mỗi nốt có một bộ tần số riêng được cấu thành bởi chuỗi sóng hài của nó.

The first partial vibrates at twice the frequency of the fundamental.

Sóng thành phần đầu tiên sẽ dao động gấp đôi tần số cơ bản.

The next partial is three times the fundamental’s frequency, and so on.

Sóng thành phần tiếp theo sẽ dao động gấp ba tần số cơ bản, và cứ thế.

Virtually all acoustic instruments produce harmonic series,

Hầu như tất cả các nhạc cụ cổ điển đều tạo ra chuỗi sóng hài,

but each instrument’s shape and material changes the balance of its harmonics.

nhưng hình dáng, chất liệu nhạc cụ đã thay đổi độ cân bằng sóng hài của chính nó.

For example, a flute emphasizes the first few partials,

Ví dụ như, các sóng thành phần đầu tiên đang được cường điệu trong một ống sáo,

but in a clarinet’s lowest register,

nhưng trong quãng thấp nhất của sáo,

the odd-numbered partials resonate most strongly.

thì các sóng thành phần số lẻ lại vang mạnh nhất.

The strength of various partials

Nhờ độ mạnh của các sóng thành phần khác nhau

is part of what gives each instrument its unique sonic signature.

mà mỗi nhạc cụ có được âm thanh riêng biệt của chính nó.

It also affects an instrument’s ability to stand out in a crowd,

Điều đó cũng ảnh hưởng đến việc nhạc cụ nào được nghe rõ nhất,

because our ears are more strongly attuned to some frequencies than others.

vì có một vài tần số nhất định tai ta nghe rõ hơn các tần số khác.

This is the key to an opera singer’s power of projection.

Và các ca sĩ opera tận dụng diều này để cất lên thanh nhạc chính xác.

An operatic soprano—

Soprano (giọng nữ cao)—

the highest of the four standard voice parts—

giọng cao nhất trong cả bốn giọng hát tiêu chuẩn—

can produce notes with fundamental frequencies

có thể phát ra những nốt với các tần số cơ bản

ranging from 250 to 1,500 vibrations per second.

khoảng 250 đến 1500 dao động mỗi giây.

Human ears are most sensitive to frequencies

Tai người lại nhạy cảm nhất với các tần số

between 2,000 and 5,000 vibrations per second.

khoảng 2000 đến 5000 dao động mỗi giây.

So if the singer can bring out the partials in this range,

Nếu ca sĩ có thể tạo ra được các sóng thành phần trong khoảng này,

she can target a sensory sweet spot where she’s most likely to be heard.

cô ấy sẽ tìm được vị trí âm thanh lý tưởng nơi mà mọi người có thể nghe thấy.

Higher partials are also advantageous

Các sóng thành phần cao cũng rất có lợi

because there’s less competition from the orchestra,

bởi vì bội âm của dàn giao hưởng yếu hơn các tần số ấy

whose overtones are weaker at those frequencies.

nên không có sự cạnh tranh từ dàn nhạc.

The result of emphasizing these partials

Việc cường điệu những sóng thành phần này

is a distinctive ringing timbre called a singer’s squillo.

tạo ra một âm sắc rất riêng biệt mang tên “squillo” của người ca sĩ.

Opera singers work for decades to create their squillo.

Các ca sĩ opera đã luyện tập hàng thập kỉ để tạo nên squillo của riêng họ.

They can produce higher frequencies

Họ có thể tạo ra những tần số cao hơn

by modifying the shape and tension in their vocal folds and vocal tract.

bằng cách điều chỉnh hình dạng, độ căng trong dây thanh âm và thanh quản.

And by shifting the position of their tongues and lips,

Và bằng việc điều chỉnh vị trí của lưỡi và môi,

they accentuate some overtones while dampening others.

họ còn có thể cường điệu một số bội âm và hạ thấp số còn lại.

Singers also increase their range of partials with vibrato—

Các ca sĩ còn có thể tăng cường phạm vi của sóng thành phần với “vibrato”—

a musical effect in which a note slightly oscillates in pitch.

một hiệu ứng âm nhạc mà trong đó một nốt nhạc có sự dao động về cao độ.

This creates a fuller sound that rings out

Điều này tạo ra âm thanh đầy đặn và lan rộng hơn

over the instruments’ comparatively narrow vibratos.

so với những nhạc cụ có vibrato khá hẹp.

Once they have the right partials,

Khi đã có các sóng thành phần cần thiết,

they employ other techniques to boost their volume.

các ca sĩ áp dụng những kĩ thuật khác để tăng cường âm lượng.

Singers expand their lung capacity and perfect their posture

Họ tăng dung tích phổi và chỉnh tư thế đúng đắn

for consistent, controlled airflow.

để kiểm soát luồng khí nhất quán.

The concert hall helps as well,

Nhà hát cũng góp công nữa,

with rigid surfaces that reflect sound waves towards the audience.

vì những bề mặt cứng giúp phản xạ âm thanh đến khán thính giả.

All singers take advantage of these techniques,

Các ca sĩ đều biết tận dụng những kĩ năng này,

but different vocal signatures demand different physical preparation.

nhưng mỗi loại giọng ca riêng biệt cần sự chuẩn bị thể chất khác nhau.

A Wagnerian singer needs to build up stamina

Một ca sĩ Wagnerian cần phải tích lũy sức bền

to power through the composer’s four-hour epics.

để đẩy cao giọng cho một bản hùng ca suốt bốn tiếng đồng hồ.

Trong khi đó, một ca sĩ bel canto cần có dây thanh âm linh hoạt

While bel canto singers require versatile vocal folds

to vault through acrobatic arias.

để hát các bản độc tấu nhiều giai điệu cao thấp.

Biology also sets some limits—

Cơ địa mỗi người cũng gây ra vài hạn chế—

not every technique is feasible for every set of muscles,

nên không phải ai cũng có thể thực hiện được hết mọi kĩ thuật,

and voices change as singers age.

chưa kể tuổi tác cũng làm thay đổi đi giọng hát.

But whether in an opera hall or a shower stall,

Nhưng dù ở trong nhà hát hay phòng tắm tại nhà ,

these techniques can turn un-amplified voices

thì những kĩ thuật ấy có thể khiến một giọng hát bình thường

into thundering musical masterpieces.

thành một kiệt ác âm nhạc vang rền.