Why good ideas get trapped in the valley of death— and how to rescue them

783,169 views ・ 2021-04-06

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung
00:07
They’ve passed every test, cleared every hurdle, jumped through every hoop.
0
7788
4750
စမ်းသပ်မှုတိုင်း အောင်၊တားအဆီးတိုင်းကို ရှင်းကာ ကွင်းတိုင်းကို ခုန်ကျော်ခဲ့တယ်။
00:12
Now, all that remains is to unleash them on the world.
1
12538
4041
အခုတော့ ကျန်နေတာဆိုလို့ သူတို့ကို ကမ္ဘာပေါ်မှာ လွှင့်ထုတ်ပါ။
00:17
But wait— what’s this?
2
17538
2333
ဒါပေမဲ့ နေဦး၊ ဒါက ဘာလဲ။
00:20
Ah, yes, there’s one more challenge. They must now across the valley of death.
3
20454
7584
နောက်စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ရှိတယ်။ အခု မရဏတောင်ကြားကို ဖြတ်ရမှာပါ။
00:28
All new products must pass through here before they reach the market.
4
28621
3750
ထုတ်ကုန်အသစ်အားလုံးဟာ စျေးကွက်ကို မရောင်ခင် မရဏတောင်ကြားကနေ ဖြတ်ရမှာပါ။
00:32
Many never make it out, and sometimes that’s OK—
5
32371
4000
အတော်များများက ဘယ်တော့မှ ထွက်မလာ နိုင်ဘဲ တစ်ခါတစ်လေမှာတော့ အဆင်ပြေကြတယ်။
00:36
if they don’t work, don’t fill a need, or for any number of other reasons.
6
36371
5041
အလုပ်မဖြစ်ရင် လိုအပ်ချက်တစ်ခုကို ဖြည့်မ ပေးပါ (သို့) အကြောင်းပြချက်များစွာအတွက်ပါ။
00:41
But inventions that could help address massive global issues also face this risk.
7
41412
5834
ဒါပေမဲ့ ဧရာမ ကမ္ဘာံ ပြဿနာတွေကို ကူညီနိင် တဲ့ တီထွင်မှုတွေဟာ ဒီဘေးလည်း ရင်ဆိုင်ရတယ်။
00:47
That’s because a technology’s potential isn’t the only factor
8
47829
3417
အောင်မြင်မယ်၊ အောင်မြင်ဘူးဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော အချက်က
00:51
that determines whether it will succeed.
9
51246
2166
နည်းပညာတစ်ခုရဲ့ စွမ်းပကားမဟုတ်လို့ပါ။
00:53
The valley of death is especially risky for innovations
10
53912
3250
မရဏတောင်ကြားဟာ အနုထည်တွေနဲ့ ဆန့်ကျင်တဲ့
00:57
involving complex physical objects as opposed to software,
11
57162
4125
ရှုပ်ထွေးတဲ့ ရုပ်ဝတ္ထုတွေပါဝင်တဲ့ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုတွေနဲ့ ဆေးဝါး၊
01:01
and for those in highly regulated industries,
12
61287
2375
ဆောက်လုပ်ရေး ကုန်ကြမ်းတွေနဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလို
01:03
like medicine, building materials, and transportation.
13
63662
3167
လွန်ကဲစွာ စည်းကမ်းထိန်းတဲ့ လုပ်ငန်းတွေအတွက် အန္တရာယ်များတယ်။
01:07
Regulations and other obstacles aren’t inherently bad—
14
67121
3833
စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းမှုတွေနဲ့ အခြား အတားအဆီးတွေဟာ ပင်ကိုအားဖြင့် မဆိုးပါ။
01:10
they’re often designed to keep people safe—
15
70954
2334
မကြာခဏတော့ လူတွေ ဘေးကင်းစေဖို့ ပုံစံထုတ်ထားပေမဲ့
01:13
but they do tend to scare off investors,
16
73288
3166
ရင်းနှီးမြှပ်နှံသူတွေကို လန့်သွားစေပြီး
01:16
and that’s what traps good ideas in the valley of death:
17
76454
4000
ဒါက စိတ်ကူးကောင်းတွေကို မရဏ တောင်ကြားမှာ ပိတ်မိစေတာပါ။
01:20
their funding dries up before they can become profitable.
18
80454
3959
အကျိုးအမြတ် မရနိုင်ခင်မှာ ငွေကြေး ထောက်ပံ့မှုက ကုန်ခမ်းသွားတယ်။
01:24
One of the fields where this problem is most pressing today
19
84996
3250
ပြဿနာရှိတဲ့ နယ်ပယ်တွေထဲက ယနေ့ အပူတပြင်းအဖြစ်ဆုံး တစ်ခုကတော့
01:28
is zero-carbon technologies.
20
88246
2250
ကာဗွန်-သုည နည်းပညာတွေပါ။
01:30
They’re essential to our future
21
90788
2291
ဒါတွေက အနာဂတ်အတွက် မရှိမဖြစ်က
01:33
because they will help us eliminate greenhouse gas emissions
22
93079
2834
ကာဗွန်ဒိုင် အောက်ဆိုဒ် ထုတ်လွှင့်မှုတွေကို ဖယ်ရှားပြီး
01:35
and stabilize our climate.
23
95913
1833
ရာသီဥတု တည်ငြိမ်စေဖို့ ကူညီမှာမို့ပါ။
01:37
But they also have features that make them particularly vulnerable
24
97913
4166
ဒါပေမဲ့ ဒါတွေမှာ မရဏတောင်ကြား အတွင်းမှာ ၎င်းတို့ကို ခံနိုင်ရည်မဲ့စေတဲ့
01:42
in the valley of death.
25
102079
1584
အင်္ဂါ ရပ်တွေရှိတယ်။
01:44
Let’s look at why that is, and how we can change it.
26
104038
3625
ဘာကြောင့်ဆိုတာနဲ့ ဘယ်လို ပြောင်းလဲနိုင်တာကို ကြည့်ရအောင်။
01:48
All new technologies must go through a development phase
27
108121
3708
နည်းပညာသစ်အားလုံးဟာ အကျိုးမအမြတ်မရနိုင်ခင်
01:51
before they can become profitable.
28
111829
2167
ဖွံ့ဖြိုးမှု အဆင့်တစ်ခုကို ဖြတ်ရမယ်။
01:53
For zero-carbon technologies,
29
113996
1958
ကာဗွန် သုည နည်းပညာတွေအတွက်
01:55
the costs of this phase are high, the timelines are long,
30
115954
4084
ဒီအဆင့် ကုန်ကျစရိတွေက မြင့်တယ်။ အချိန်မျဉ်းတွေက ရှည်တယ်။
02:00
and, in spite of the good they can do,
31
120038
2166
၎င်းတို့က လုပ်နိုင်တဲ့ ကောင်းတာရှိပေမဲ့
02:02
demand is often low because they can require big changes
32
122204
3792
ဝယ်လိုအားက မကြာခဏ နိမ့်တာက အခြေခံအဆောက်အအုံရော သုံးစွဲသူ
02:05
in both infrastructure and consumer behavior.
33
125996
2750
အမူအကျင့်မှာပါ အပြောင်းအလဲကြီးတွေ လိုအပ်လို့ပါ။
02:09
For example, electric heat pumps don’t burn fossil fuels and,
34
129121
4792
ဥပမာ လျှပ်စစ် အပူဟာ ရုပ်ကြွင်း လောင်စာတွေကနေ ပန်းမထွက်ဘူး။
02:13
when you factor in savings on energy use,
35
133913
2625
စွမ်းအင်သုံးစွဲမှုကို ချွေတာရေးမှာ အကြောင်းခံအခါ
02:16
are cost-competitive with gas furnaces,
36
136538
3250
ဒါတွေက ဂက်စ်မီးဖိုတွေနဲ့ ကုန်ကျစရိတ် အတူတူဖြစ်နေပေမဲ့
02:19
but homeowners only change their heating and cooling systems every few decades.
37
139788
5458
အိမ်ရှင်တွေက ဆယ်စုနှစ် အနည်းငယ်တိုင်း အပူနဲ့ အအေး စနစ်တွေပဲ ပြောင်းလဲတယ်။
02:25
Direct air capture technologies, meanwhile,
38
145246
2792
တစ်ချိန်တည်းမှာ လေကို တိုက်ရိုက်ယူတဲ့ နည်းပညာတွေက လေထုထဲက
02:28
remove CO2 directly from the atmosphere.
39
148038
3583
CO2 ကို တိုက်ရိုက် ဖယ်ထုတ်တယ်။
02:31
We need these technologies to reach our emissions goals,
40
151621
3292
ထုတ်လွတ်မှု ပန်းတိုင်းတွေ ရောက်ရှိဖို့
02:34
and several of them have already been proven to work,
41
154913
3333
ဒီနည်းပညာတွေ လိုအပ်ပြီး အတော်များများက အလုပ်လုပ်ဖို့
02:38
but they’re at risk of getting trapped in the valley of death
42
158246
3583
သက်သေပြီးသားဆိုပေမဲ့ စျေးကြီးတာကြောင့် မရဏတောင်ကြားထဲမှာ
02:41
because they're expensive.
43
161829
1625
ပိတ်မိနေတဲ့ အန္တရာယ်နဲ့ ကြုံနေတယ်။
02:44
This creates a vicious cycle because the best way to lower costs
44
164038
4083
ဒါက ရုန်းမထွက်နိုင်တဲ့ သံသရာတစ်ခုကို ဖန်တီးတာက ကုန်ကျစရတ်တွေ လျှော့ချဖို့
02:48
is by, well, practicing: making more of a product and refining it.
45
168121
6167
အကောင်းဆုံးနည်းက ထုတ်ကုန်တစ်ခု ဆိုတာထက် ပိုဖန်တီးပြီး ဒါကို မွမ်းမံတာကြောင့်ပါ။
02:54
But high initial costs scare off investors,
46
174288
3875
ဒါပေမဲ့ ကနဦး မြင့်မားတဲ့ ကုန်ကျစရိတ်တွေက ရင်းနှီးမြုပ်နှံသူတွေကို လန့်စေပြီး
02:58
and without their money,
47
178163
1291
ပြီးတော့ ငွေမပါဘဲ
02:59
companies can’t continue to develop their technologies—
48
179454
3292
ကုမ္ပဏီတွေဟာ နည်းပညာတွေကို ဆက်လက် မဖွံ့ဖြိုးစေနိုင်ဘူး။
03:02
and can't ultimately decrease costs.
49
182746
3000
နောက်ဆုံး ကုန်ကျစရိတ်တွေကို လျှော့မချနိုင်ဘူး။
03:06
Fortunately, there’s a way to break this cycle:
50
186746
3083
ကံကောင်းတာက ဒီသံသရာကို ဖြတ်တောက်ဖို့ နည်းလမ်းတစ်ခုရှိတာပါ။
03:09
governments can help close the gap,
51
189829
2167
ပုဂ္ဂလိက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေက
03:11
when private investors won’t fund technologies
52
191996
2292
လူမှုအကျိုးအတွက် အလားအလာ မြင့်တဲ့ နည်းပညာတွေကို
03:14
with such a high potential for social benefit.
53
194288
3208
မထောက်ပံ့တဲ့အခါ အစိုးရတွေက ဒီကွာဟချက်ကို ပိတ်ပေးနိုင်တာပါ။
03:17
This isn’t just theoretical:
54
197954
1750
ဒါက သဘောတရားသက်သက်မဟုတ်ဘူး။
03:20
in the 1990s, functioning solar panels existed,
55
200163
3208
၁၉၉၀ နှစ်လွန်တွေမှာ လည်ပတ်နေတဲ့ ဆိုလာပြားတွေ ရှိခဲ့တယ်ဆိုပေမဲ့
03:23
but weren’t widely adopted because of their cost.
56
203371
2958
ကုန်ကျစရိတ်ကြောင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လက်မခံခဲ့ကြဘူး။
03:26
To change this, Germany offered government loans to companies creating solar panels,
57
206579
5417
ဒါကို ပြောင်းလဲဖို့ ဂျာမဏီက ဆိုလာပြားတွေ ဖန်တီးတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကို အစိုးရချေးငွေတွေ
03:31
and legally obligated utility companies
58
211996
2583
ကမ်းလှမ်းခဲ့ပြီး ဝန်ဆောင်မှုကုမ္ပဏီ တွေကို
03:34
to buy electricity produced using renewable energy.
59
214579
3667
ပြည့်မြဲစွမ်းအင်ကနေထုတ်လုပ်တဲ့ လျှပ်စစ် ဝယ်ယူဖို့ တရားဝင် တာဝန်ယူစေတယ်။
03:38
The U.S. and China followed suit by financing major solar panel projects.
60
218454
5542
US နဲ့တရုတ်တို့က ဆိုလာပြား စိမံချက်တွေကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ရင်း လိုက်လုပ်တယ်။
03:43
The cost of solar has dropped almost 90% since 2009,
61
223996
4833
ဆိုလာ ကုန်ကျစရိတ်က ၂၀၀၉ ကတည်းက ၉၀% နီးပါး ကျဆင်းခဲ့တယ်။
03:48
making it much easier to adopt.
62
228829
2334
ဒါကို ရွေးချယ်ဖို့ ပိုလွယ်လာစေတာပါ။
03:51
A similar thing happened for wind energy:
63
231913
2416
လေစွမ်းအင်အတွက် အလားတူ အရာတစ်ခု ဖြစ်ပျက်ခဲ့တယ်။
03:54
during the oil crisis of the 1970s, Denmark invested in wind power
64
234329
4959
၁၉၇၀ လွန် ရေနံကပ်ဆိုက်ကာလအတွင်း ဒိန်းမတ်က လေစွမ်းအင်မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံပြီး
03:59
and started taxing winds’ fossil fuel-based competitors.
65
239288
3750
လေရဲ့ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာ အခြေခံ ပြိုင်ဘက်တွေကို အခွန်စကောက်ခဲ့တယ်။
04:03
Other countries took similar steps,
66
243246
2042
တခြားနိုင်ငံတွေက အလားတူ ခြေလှမ်းတွေ
04:05
and as more wind power was generated worldwide,
67
245288
3041
လှမ်းတော့ ကမ္ဘာအနှံ့မှာ ပိုများတဲ့ လေစွမ်းအင်ကို ထုတ်ပေးတယ်။
04:08
the costs of this technology dropped dramatically.
68
248329
3042
ဒီနည်းပညာရဲ့ ကုန်ကျစရိတ်က သိသိသာသာ ကျဆင်းခဲ့တယ်။
04:11
These success stories tell us that government initiatives work—
69
251996
3542
အစိုးရ ပဏာမ ခြေလှမ်းတွေက အလုပ်ဖြစ်တာကို အောင်မြင်တဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေက ပြောပြတယ်။
04:15
initiatives like boosting spending on research and development,
70
255538
3625
သုတေသနနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုမှာ ငွေကြေးသုံးတာ မြှင့်တင်သလို ပဏာမခြေလှမ်းတွေပါ။
04:19
offering tax and loan incentives to startups
71
259163
2625
ကာဗွန်-သုည နည်းပညာတွေကို ဖွံ့ဖြိုးစေချင်တဲ့
04:21
that want to develop zero-carbon technologies
72
261788
2708
ကနဦးလုပ်ငန်းတွေနဲ့ ဝယ်ချင်တဲ့ စားသုံးသူတွေကို
04:24
and consumers who want to buy them, and putting a price on carbon emissions.
73
264496
5083
အခွန်နဲ့ ချေးငွေပေးတာ၊ ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှု တွေအပေါ် တနဖိုးဖြတ်တာတွေပါ။။
04:29
We need governments to do what they did for solar and wind
74
269913
3500
ပိုမိုများတဲ့ တိထွင်မှုတွေအတွက် ဆိုလာနဲ့ လေအတွက် လုပ်ခဲ့တာတွေ လုပ်ဖို့
04:33
for many more innovations.
75
273413
1916
အစိုးရတွေ လိုအပ်တယ်။
04:35
At the end of the day, ideas and inventions alone
76
275829
3084
အဆုံးမှာတော့ စိတ်ကူးတွေနဲ့ တီထွင်ဆန်းသစ်မှုတွေသက်သက်က
04:38
can’t solve our most daunting problems—
77
278913
3166
ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ ပြဿနာတွေကိုဖြေရှင်းမပေးနိုင်ဘူး။
04:42
policies and markets have to be shaped
78
282079
3250
အလားအလာအရှိဆုံး နည်းပညာတွေ အောင်မြင်နိုင်ဖို့
04:45
so the most promising technologies can succeed.
79
285329
3292
မူဝါဒတွေနဲ့ စျေးကွက်တွေကို ပုံသွင်းဖို့လိုတာပါ။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7