History vs. Cleopatra - Alex Gendler

Түүхийн эсрэг Клеопатра - Алекс Гендлер

6,893,575 views

2017-02-02 ・ TED-Ed


New videos

History vs. Cleopatra - Alex Gendler

Түүхийн эсрэг Клеопатра - Алекс Гендлер

6,893,575 views ・ 2017-02-02

TED-Ed


Видеог тоглуулахын тулд доорх англи хадмал дээр давхар товшино уу.

Translator: Zuluha Zul Reviewer: Sundari Enkhtugs
00:06
"Order, order.
0
6488
1140
Чимээгүй!
00:07
So who do we have here?"
1
7628
1760
Тэгэхээр өнөөдөр бидэнд хэн байна вэ?
00:09
"Your Honor, this is Cleopatra,
2
9388
2050
Эрхэм дээдэс ээ, энэ бол Клеопатра,
00:11
the Egyptian queen whose lurid affairs destroyed two of Rome's finest generals
3
11438
5450
Ромын хамгийн сайн 2 генералыг өөрийн амрагийн явдлаар хөнөөж,
улмаар Бүгд найрамдах улсыг мөхөлд хүргэсэн Египетийн хатан.
00:16
and brought the end of the Republic."
4
16888
2461
00:19
"Your Honor, this is Cleopatra,
5
19349
2779
Эрхэм дээдэс ээ, энэ бол Клеопатра,
00:22
one of the most powerful women in history
6
22128
2481
түүхэн дэх хамгийн хүчирхэг эмэгтэйчүүдийн нэг бөгөөд
00:24
whose reign brought Egypt nearly 22 years of stability and prosperity."
7
24609
6010
түүний хаанчлал Египетийг 22 жилийн туршид тогтвортой хөгжүүлсэн.
00:30
"Uh, why don't we even know what she looked like?"
8
30619
3317
"Өө, бид яахаараа түүний хэрхэн харагддагийг ч мэддэггүй билээ?"
00:33
"Most of the art and descriptions came long after her lifetime
9
33936
3580
Түүний талаар бичигдсэн ихэнх сурвалжийн адил
00:37
in the first century BCE,
10
37516
2364
түүний ихэнх зураг, дүрслэл нас барсныа нь дараа буюу
00:39
just like most of the things written about her."
11
39880
2800
МЭӨ I зуунаас үүсэлтэй байдаг.
00:42
"So what do we actually know?
12
42680
2091
"Тэгэхээр бид яг юу мэдэх юм?"
00:44
Cleopatra VII was the last of the Ptolemaic dynasty,
13
44771
3917
Клеопатра VII бол Агуу Александрын засаглалын дараах
00:48
a Macedonian Greek family that governed Egypt
14
48688
2882
Египетийг удирдаж байсан Маседонийн Грек гэр бүл,
00:51
after its conquest by Alexander the Great.
15
51570
3190
Птолемейн сүүлийн удам юм.
00:54
She ruled jointly in Alexandria with her brother-
16
54760
3510
Тэд Александрт ахтайгаа хамт захирч байсан бөгөөд
00:58
to whom she was also married-
17
58270
2451
түүнийг цөллөгөнд явуулах хүртэл
01:00
until he had her exiled."
18
60721
2939
түүнтэй гэрлэсэн байсан.
01:03
"But what does all this have to do with Rome?"
19
63660
2239
"Гэхдээ энэ чинь Ромтой ямар холбоотой юу?"
01:05
"Egypt had long been a Roman client state,
20
65899
2462
"Египет бага хугацаанд Ромын муж байсан,
01:08
and Cleopatra's father incurred large debts to the Republic.
21
68361
3728
мөн Клеопатрагийн эцэг Бүгд найрамдах улсад маш их өртэй болсон байсан.
01:12
After being defeated by Julius Caesar in Rome's civil war,
22
72089
3601
Ромын иргэний дайнд Юлий Цезарьт ялагдсаны дараа,
01:15
the General Pompey sought refuge in Egypt
23
75690
2860
генерал Помпей Египэтэд орогнол хайсан ч
01:18
but was executed by Cleopatra's brother instead."
24
78550
3850
Клеопатрагийн ахад алуулсан."
01:22
"Caesar must have liked that."
25
82400
1814
"Цезарь үүнд дуртай байх байсан."
01:24
"Actually, he found the murder unseemly and demanded repayment of Egypt's debt.
26
84214
5567
"Үнэндээ тэр аллагыг зохисгүй гэж үзсэн бөгөөд Египетийн өрийг төлөхийг шаардсан.
01:29
He could have annexed Egypt,
27
89781
1590
Тэр Египетийг дагаар оруулж болох байсан,
01:31
but Cleopatra convinced him to restore her to the throne instead."
28
91371
4560
гэвч Клеопатра түүнд өөрийгөө хаан ширээнд суулгахыг ятгасан.
01:35
"We hear she was quite convincing."
29
95931
2250
"Бид түүнийг нэлээд ятгагч гэж сонссон."
01:38
"And why not? Cleopatra was a fascinating woman.
30
98181
3535
"Тэгэхээр яагаад үгүй гэж? Клеопатра бол биширмээр эмэгтэй байсан.
01:41
She commanded armies at 21,
31
101716
1895
Тэр 21 насандаа арми удирдаж,
01:43
spoke several languages,
32
103611
1610
олон хэлээр ярьж,
01:45
and was educated in a city with the world's finest library
33
105221
3711
дэлхийн хамгийн сайн номын сантай хотод боловсрол эзэмшсэн.
01:48
and some of the greatest scholars of the time."
34
108932
2560
Мөн тухайн цаг үеийн хамгийн сайн эрдэмтдийн нэг байсан.
01:51
"Hmm."
35
111492
1138
"Хмм."
01:52
"She kept Caesar lounging in Egypt for months when Rome needed him."
36
112630
4292
"Ромд Цезарь хэрэгтэй байх үед Клеопатра түүнийг олон сарын турш зугаацуулж байсан"
01:56
"Caesar did more than lounge.
37
116922
2180
"Цезарь зугаацахаас ч илүүг хийдэг байсан.
01:59
He was fascinated by Egypt's culture and knowledge,
38
119102
2799
Тэр Египетийн соёл, мэдлэгт татагдаж,
02:01
and he learned much during his time there.
39
121901
2280
тэнд байхдаа ихийг судалж байсан.
02:04
When he returned to Rome, he reformed the calendar,
40
124181
2484
Тэр Ромд буцаж ирээд, хуанлиг шинэчилж,
02:06
commissioned a census,
41
126665
1327
хүн амын тооллогыг хийж,
02:07
made plans for a public library,
42
127992
2270
нийтийн номын санд зориулсан төлөвлөгөө гаргаж,
02:10
and proposed many new infrastructure projects."
43
130262
2861
мөн олон шинэ дэд бүтцийн төслийг санаачилсан."
02:13
"Yes, all very ambitious, exactly what got him assassinated."
44
133123
4528
"Тийм ээ, үнэхээр нэр төрд дуртай байсан нь түүний амийг хөнөөхөд хүргэсэн."
02:17
"Don't blame the Queen for Rome's strange politics.
45
137651
3092
"Ромын хачин улс төрийн төлөө Хатныг зэмлэх хэрэггүй.
02:20
Her job was ruling Egypt, and she did it well.
46
140743
3178
Түүний ажил Египетийг удирдах байсан, тэр ч ажлаа сайн хийсэн.
02:23
She stabilized the economy,
47
143921
1621
Тэр эдийн засгийг тогтворжуулж,
02:25
managed the vast bureaucracy,
48
145542
1670
асар их хүнд суртлыг удирдаж,
02:27
and curbed corruption by priests and officials.
49
147212
3191
мөн санваартан болон төрийн албаныхны авлигыг хазаарлаж чадсан.
02:30
When drought hit, she opened the granaries to the public
50
150403
3069
Ган болоход тэрээр олон нийтэд үр тарианы агуулахыг нээж өгч,
02:33
and passed a tax amnesty,
51
153472
2330
татварын өршөөл үзүүлж,
02:35
all while preserving her kingdom's stability and independence
52
155802
3650
түүний хаанчлалын турш ямарваа нэгэн бослого үгүй,
02:39
with no revolts during the rest of her reign."
53
159452
3021
хаант улс тогтвортой, бие даасан байж чадсан юм.
02:42
"So what went wrong?"
54
162473
1510
"Тэгээд юу буруу болов?"
02:43
"After Caesar's death, this foreign Queen couldn't stop meddling in Roman matters."
55
163983
4620
"Цезарийн үхлийн дараа, энэхүү харийн Хатан Ромын хэрэгт орохоо болиогүй."
02:48
"Actually, it was the Roman factions who came demanding her aid.
56
168603
4390
"Үнэндээ, Ромын зөрчилдөөн түүний тусламжийг хүсэж байсан юм.
02:52
And of course she had no choice but to support Octavian and Marc Antony
57
172993
4050
Түүнд хүүгээ аврахын төлөө Октавиан болон Марк Антонид
02:57
in avenging Caesar, if only for the sake of their son."
58
177043
3840
Цезариас өшөө авахад нь туслахаас өөр сонголт байгаагүй."
03:00
"And again, she provided her particular kind of support to Marc Antony."
59
180883
5170
"Мөн тэрээр Марк Антонид илүү дотно дэмжлэг үзүүлж байсан."
"Энэ ямар хамаатай билээ?
03:06
"Why does that matter?
60
186053
1091
03:07
Why doesn't anyone seem to care about
61
187144
1799
Яагаад хэн ч Цезарь эсвэл Антонигийн
03:08
Caesar or Antony's countless other affairs?
62
188943
3070
тоолж баршгүй олон амрагийн явдлыг сөхөхгүй байна?
03:12
Why do we assume she instigated the relationships?
63
192013
2735
Яагаад бид түүнийг энэ харилцааг үүсгэсэн гэж үзэж байна?
03:14
And why are only powerful women defined by their sexuality?"
64
194748
4645
Мөн яагаад хүчирхэг эмэгтэйтэйчүүдийг бэлгийн амьдралаар нь дүгнэх гэж?
03:19
"Order."
65
199393
790
"Чимээгүй."
03:20
"Cleopatra and Antony were a disaster.
66
200183
2310
"Клеопатра болон Антони хоёр бол сүйрэл байсан.
03:22
They offended the Republic with their ridiculous celebrations
67
202493
2991
Тэд Бүгд найрамдах улсын дүрмийг жигтэй баяр тэмдэглэн зөрчиж,
03:25
sitting on golden thrones
68
205484
1649
алтан сэнтийд суун,
03:27
and dressing up as gods
69
207133
1791
бурхад шиг хувцаслаж байсан.
03:28
until Octavian had all of Rome convinced of their megalomania."
70
208924
4330
Гэвч Октавиан Ромчуудад тэдний ихсийн анг ухамсарлуулан, зогсоосон."
03:33
"And yet Octavian was the one who attacked Antony,
71
213254
3159
"Ингээд Октавиан Антонигийн эсрэг босч,
03:36
annexed Egypt,
72
216413
1142
Египетийг дагаар оруулж,
03:37
and declared himself Emperor.
73
217555
2880
өөрийгаа Хаан ширээнд өргөмжилсөн.
03:40
It was the Roman's fear of a woman in power that ended their Republic,
74
220435
4720
Эмэгтэй хүнд эрх мэдэл байснаар тэдний улсыг мөхөхөд хүргэсэн нь
03:45
not the woman herself."
75
225155
1729
Ромчуудад айдас төрүүлж байсан."
03:46
"How ironic."
76
226884
1600
"Ямар сонин юм."
03:48
Cleopatra's story survived mainly in the accounts of her enemies in Rome,
77
228484
4860
Клеопатрагийн түүх түүний Ром дахь дайснуудын ачаар үлдсэн бөгөөд
03:53
and later writers filled the gaps with rumors and stereotypes.
78
233344
3840
сүүлд зохиолчид цуурхал болон стереотипын тусламжтай хоосон хэсгүүдийг нөхсөн.
03:57
We may never know the full truth of her life and her reign,
79
237184
3770
Бид түүний амьдрал, хаанчлалын бодит үнэнийг хэзээ ч мэдэхгүй байж магад.
04:00
but we can separate fact from rumor by putting history on trial.
80
240954
5752
Гэхдээ бид түүхийг шүүснээр цуурхлаас бодит үнэнийг салгаж чадна.
Энэ вэбсайтын тухай

Энэ сайт нь танд англи хэл сурахад хэрэгтэй YouTube-ийн видеонуудыг танилцуулах болно. Та дэлхийн өнцөг булан бүрээс шилдэг багш нарын заадаг англи хэлний хичээлүүдийг үзэх болно. Видеоны хуудас бүр дээр гарч буй англи хадмал дээр давхар товшиж, тэндээс видеог тоглуул. Хадмал орчуулга нь видеог тоглуулахтай синхрон гүйлгэдэг. Хэрэв танд санал хүсэлт, санал хүсэлт байвал энэ холбоо барих маягтыг ашиглан бидэнтэй холбоо барина уу.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7