What is the world wide web? - Twila Camp

Translator: Hekim Atay Reviewer: Mehmet Sıddık Dilek

The World Wide Web,

Tora Dora Dinê (WWW),

where you're likely watching this video,

niha ew cihê ku hûn li vî dîmenî temaşe dikin,

is used by millions of people every day

her roj bi mîlyonan mirov

ji rewşa hewayê bigire

for everything from

checking the weather,

heta xwestina xwarinê,

ordering food,

ji axaftinê

and chatting with friends

heta karên banqayê

to raising funds,

ji parvekirina nûçeyan

sharing news,

heta serhildanê,

or starting revolutions.

ji bo her tiştî tê bikaranîn.

We use it from our computers, our phones, even our cars.

Bi komputerê, bi telefonê, heta bi erebê jî tê bikaranîn.

It's just there,

Li her derê

all around us, all the time.

li hemî hawirdoran û her dem..

But what is it exactly?

Well first of all, the World Wide Web is not the Internet,

Beriya her tiştî, Torra Dora Dinê (WWW) ne înternet e,

herçend ev herdu têgeh wek hev bên bikaranîn jî.

even though the terms are often used interchangeably.

The Internet is simply the way computers connect to each other

Internet, bi tenê ji bo parvekirina daneyan

in order to share information.

komputeran bi hev ve girê dike.

When the Internet first emerged,

Pêşiyê,

komputer li hev digeriyan.

computers actually made direct calls to each other.

Today, networks are all around us,

Îro, dora me tijî tor in;

so computers can communicate seamlessly.

bi vî awayî komputerên me seraqet bi hev ve ne.

The communication enabled through the Internet

Di înternetê de

has many uses,

gellek cureyên têkiliyê hene;

such as email, file transfer, and conferencing.

e-mail, parvekirina dosyayan an jî axaftin.

But the most common use

Lê armanca herî mezin

is accessing the World Wide Web.

têkilîya Torra Dora Dinê ye.

Think of the Web as a bunch of skyscrapers,

Torê wek rêzek balaxane bibînin;

each representing a web server,

Her yek wek peydekereke webê ye.

a computer always connected to the Internet,

Ev, tim bi înternetê ve ne û

ji bo embarkirin û parvekirina daneyan bi çêkirinên taybet in.

specifically designed to store information and share it.

When someone starts a website,

Dema ku yekî malpereke webê çêkir,

they are renting a room in this skyscraper,

ji vê balexaneyê odeyekê kirê dike.

filling it with information

Hundirê odeyan tijî agahî dike û

and linking that information together

ji bo ku yên din bikevinê

in an organized way for others to access.

van agahiyan sererast dike.

The people who own these skyscrapers

Ji xwediyan, van balexaneyan û

and rent space in them

odeyên balexaneyê kirê dikin û jê re

are called web hosts,

"web host" dibêjin.

but anyone can set up a web server

Lê dilê kê bixwaze, bi komeke rast re û

with the right equipment a bit of know-how.

û bi zanebûna kar, dikare web server pêk bîne.

There's another part to having a website,

Parçeyeke malperê heye ku

without which we would be lost in the city

with no way of finding what we need.

bêyî wê windabûyin pir hêsan e.

This is the website address,

Ew jî navnîşana websîteyê ye û

which consists of domain names.

ligel navê cih e.

Just like with a real life address,

Mîna navnîşana dinyaya rastî,

a website address lets you get where you want to go.

navnîşana websîteyê jî we dibe li cihê ku hûn dixwazin.

The information stored in the websites

Agahiyên ku li websîteyê tên girtin,

is in web languages,

bi zimanê webê ye;

such as HTML and JavaScript.

wek HTML û JavaScrîpt

When we find the website we're looking for,

Dema em dikevin websîteyê

our web browser is able to take all the code on the site

geroka malperê qodên sîteyê hildide û

and turn it into words, graphics, and videos.

dike peyv, grafîk, vîdeo.

We don't need to know any special computer languages

Hewce nîne em zimanê komûterê bizanibin,

because the web browser creates a graphic interface for us.

çimkî geroka malperê ji bo me girafîkekê pêk tîne.

So, in a lot of ways,

mîna bajarekî ye.

the World Wide Web is a big virtual city

Li vir, bi zimanê webê

where we communicate with each other

in web languages,

em bi gelekan re têkildar dibin û

with browsers acting as our translators.

gerokên me ji me re wergêriyê dikin.

And just like no one owns a city,

Çawa xwediyê bajaran tuneye,

no one owns the Web;

xwediyê torê jî tuneye.

it belongs to all of us.

ew ya me hemûyan e.

Anyone can move in and set up shop.

Her kes dikara tê de cihekî veke.

We might have to pay an Internet service provider

Ji bo têkilîyê dibe ku hûn pere bidin.

to gain access,

An jî ji bo kirêkirina webê bidin Şîrketa hostîngê

a hosting company to rent web space,

or a registrar to reserve our web address.

an jî jibo navnîşana webê, bidin rêbera tomarkirinê.

Like utility companies in a city,

Mîna fîrmayên xizmetê yên bajarekî,

these companies provide crucial services,

ev fîrma jî amûrên girîng dide.

but in the end,

Lê di encamê de

not even they own the Web.

tu kes ne xwediyê torê ye.

But what really makes the Web so special

A ku torê bi vî qasî rind dike

lies in its very name.

di navê torê de veşartî ye.

Prior to the Web,

Berî torê

we used to consume most information

me agahî di ser xetekî re bi kar dianî.

in a linear fashion.

Di pirtûkan de jî di rojnameyan û maqaleyan de

In a book or newspaper article,

each sentence was read from beginning to end,

hemû hevok seranser dihate xwendin.

page by page,

rûpel bi rûpel

in a straight line until you reached the end.

heta dawî di ser xetekî re diçûn.

But that isn't how our brains actually work.

Lê hişê me wiha naxebite.

Each of our thoughts is linked to other thoughts,

Her raman bi ramaneke din ve têkildar e.

memories, and emotions

Bîranîn û hest wek torê

in a loose interconnected network, like a web.

bi awayekî tevlihev bi hev ve ne.

Tim Berners-Lee, the father of the World Wide Web,

Afirînerê Tora Dora Dinê Tim Berners-Lee,

understood that we needed a way to organize information

ji bo metoda serastkirina daneyan

that mirrored this natural arrangement.

ev mînak ferq kiriye.

And the Web accomplishes this through hyperlinks.

Tor vêya bi hîperlînkan bi dest dixe,

By linking several pages within a website

Di malperekê de gellek têkiliyan çêdike û

or even redirecting you to other websites

di ser de bi sîteyên din re têkilî çêdike.

to expand on information or ideas immediately

Bi saya Hiperlînkan,

as you encounter them,

şixulîna torê

hyperlinks allow the Web

mîna şixulîna hişê me ye.

to operate along the same lines as our thought patterns.

The Web is so much a part of our lives

Tor parçeyeke jiyana me ye;

because in content and structure,

çimkî wek binyadî û naverokî

it reflects both the wider society

him cîvakê

and our individual minds.

him jî hişê me yê kesane radixe holê.

And it connects those minds

Hemû sînoran

across all boundaries,

wek nijad, zayendî, temen û hetta demê jî radike,

not only enthnicity, gender, and age

hemû hişmendiyan

but even time and space.

bi hev ve girê dide.