Why should you read Sylvia Plath? - Iseult Gillespie

Аудармашы: Bakytgul Salykhova Редактор: Assem Amantayeva

“Әр бұтақтың ұшынан,

“From the tip of every branch,

like a fat purple fig,

үлкен күлгін інжір сияқты

a wonderful future beckoned and winked…

тамаша болашақ көз қысып шақырады...

but choosing one meant losing all the rest,

бірақ біреуін таңдасаң, қалғанын жоғалтасың дегенді білдіреді.

and, as I sat there, unable to decide,

Сол жерде шешім қабылдай алмай отырғанда

the figs began to wrinkle and go black,

інжірге әжім түсіп, қарая бастайды,

and, one by one, they plopped to the ground at my feet.”

және олар бірінен соң бірі жалп етіп аяғымның астына құлай бастайды“.

In this passage from Sylvia Plath’s "The Bell Jar,"

Сильвия Платтың бұл “Қоңыраулы ыдыс” деп аталатын үзіндісінде

a young woman imagines an uncertain future–

жас әйел белгісіз болашақты елестетеді

and speaks to the universal fear

және ортақ қорқыныш туралы айтады.

of becoming paralyzed

Қате таңдау жасаймын деген

by the prospect of making the wrong choice.

қорқыныштан қозғала алмай қалу туралы.

Although she considered other careers,

Ол басқа мансапты ойласа да,

Plath chose the artist’s way.

Плат суретшінің жолын таңдады.

Poetry was her calling.

Поэзияға оның бейімі болды.

Under her shrewd eye and pen,

Оның көреген көзі мен қаламынан,

everyday objects became haunting images:

күнделікті заттар таңғалдыратын бейнелерге айналды:

a “new statue in a drafty museum,”

“Сұрқай мұражайдағы жаңа мүсін“,

a shadow in a mirror, a slab of soap.

айнадағы көлеңке, сабын бөлігі.

Fiercely intelligent, penetrating and witty,

Аса ақылды, епті және тапқыр,

Plath was also diagnosed with clinical depression.

Платқа “клиникалық депрессияда” деген диагноз қойылды.

She used poetry to explore her own states of mind

Ол ақыл-ойының күйін ең жақын қарым-қатынаста

in the most intimate terms,

зерттеу үшін поэзияны пайдаланды.

and her breathtaking perspectives on emotion,

Әрі оның эмоция арқылы берілген табиғат пен өнерге деген

nature and art continue to captivate and resonate.

керемет сезімдері баурап алып, резонанс туғызуды жалғастыруда.

In her first collection of poems,

Алғашқы өлеңдер жинағында

"The Colossus,"

“Колосс” деген,

she wrote of a feeling of nothingness:

“жоқ” сезімі туралы жазды:

"white: it is a complexion of the mind.”

“Ақ: бұл ақыл-ойдың түсі“.

At the same time,

Оған қоса ол табиғаттан жұбаныш тапты,

she found solace in nature,

from “a blue mist” “dragging the lake,”

“Көк тұманнан“, “Көлді сүйреп жатқан“,

to white flowers that “tower and topple,”

“Көкке көтеріліп құлап жатқан” ақ гүлден,

to blue mussels “clumped like bulbs.”

“Жуашық тәрізді жабысып қалған” көгілдір мидияларға дейін.

After "The Colossus" she published "The Bell Jar,"

“Колосстан” кейін “Қоңырау құмырасы” жарияланды,

her only novel,

оның жалғыз романы.

which fictionalizes the time she spent working for Mademoiselle magazine

Ол өткізген уақытын ойдан шығарып, Mademoiselle журналында жұмыс істейді,

in New York during college.

Нью-Йоркте колледжде оқығанда.

The novel follows its heroine, Esther,

Романның кейіпкері Эстер туралы баяндайды.

as she slides into a severe depressive episode,

Ол депрессиядан ауыр күйге түскенде

but also includes wickedly funny and shrewd depictions

күлкілі және тапқыр бейнелерді қамтитын

of snobby fashion parties and dates with dull men.

снобтардың сән кештеріне барып, іш пыстыратын ер адамдармен кездеседі.

Shortly after the publication of "The Bell Jar,"

Көп ұзамай “Қоңырау құмырасы” жарияланғаннан кейін

Plath died by suicide at age 30.

Плат 30 жасында өз-өзіне қол жұмсап қайтыс болды.

Two years later, the collection of poems she wrote in a burst of creative energy

Екі жылдан кейін шығармашылық энергиясы тасып тұрған кезде

during the months before her death

өлер алдында жазған өлеңдер жинағы

was published under the title "Ariel."

“Ариэль” деген атпен шықты.

Widely considered her masterpiece,

Оның кең танылған жауһары

Ariel exemplifies the honesty and imagination

Ариэль адалдықты және қиялды көрсетеді.

Plath harnessed to capture her pain.

Плат жанының ауырғанын көрсетуге тырысты.

In one of "Ariel's" most forceful poems,

“Ариэльдің” ең күшті өлеңдерінің бірінде,

"Lady Lazarus," she explores her attempts to take her own life through Lazarus,

“Лазарь ханым” өз өмірін қию әрекеттерін Лазарь арқылы зерттейді,

the biblical figure who rose from the dead.

Ол — өлгеннен соң қайта тірілген библиялық тұлға.

She writes, “and I a smiling woman/ I am only thirty/

Ол былай деп жазады: “Мен күлімсіреген әйелмін/ небәрі отыздамын/

And like the cat I have nine times to die.”

Мысық сияқты менің тоғыз жаным бар».

But the poem is also a testament to survival:

Бірақ өлең аман қалу үшін өсиет сияқты:

“I rise with my red hair/ And I eat men like air.”

“Қызыл шашым желпілдеп/ адамдарды ауа сияқты жұтамын“.

This unflinching language has made Plath an important touchstone

Оның қайсар тілі Платты тыныштықты бұзуға ұмтылған

for countless other readers and writers

сансыз оқырмандар мен жазушылардың

who sought to break the silence

маңызды тірек тасына айналдырды,

surrounding issues of trauma, frustration, and sexuality.

Жарақат, көңілсіздік және жыныстық қатынас туралы сұрақтарына жауап болды.

"Ariel" is also filled with moving meditations on heartbreak and creativity.

“Ариэль” де жараланған жүрек пен шығармашылық туралы медитацияға толы.

The title poem begins “Stasis in darkness/

Тақырыптық өлең “Қараңғылықтағы тоқырау/ деп басталады.

Then the substanceless blue/ Pour of tor and distances.”

Сонда дерексіз көк/ Шыңдар мен қашықтық ағыны“.

This sets the scene for a naked ride on horseback in the early morning—

Таңертең ат үстінде жалаңаш серуендеуге жағдай жасайды.

one of Plath’s most memorable expressions of the elation of creative freedom.

Платтың есте қалатын сөздерінің бірі шығармашылық еркіндіктің өркендеуі.

But it is also full of foreboding imagery,

Бірақ алдын ала болжамға толы бейнелеу,

such as “a child's cry” that “melts in the wall”

мысалы, “Еріген қабырғадағы” “Баланың жылауы”

and a “red/eye, the cauldron of morning.”

және “қызыл/көз, таң қазаны“.

This darkness is echoed throughout the collection,

Бұл қараңғылық бүкіл жинақта көрінеді,

which includes controversial references to the holocaust and the Kamikazes.

Жинақ даулы мәселелерді қамтиды, Холокост пен Камикадзе сияқты.

Even the relics of seemingly happier times are described as crucifying the author:

Тіпті бақытты болып көрінетін уақытта да авторды жазғырғандай сипатталады:

“My husband and child smiling out of the family photo;

“Күйеуім мен балам отбасылық суретте күліп тұр,

Their smiles catch onto my skin, little smiling hooks.”

олардың күлкілері теріме жанасып, кішкентай күлімсіреген ілгектер сияқты“.

Her domestic dissatisfaction and her husband’s mistreatment of her

Оның тұрмыстық наразылығы және күйеуінің қатыгездігі —

are constant themes in her later poetry.

соңғы жылдар поэзиясындағы тұрақты тақырыптар.

After her death, he inherited her estate,

Қайтыс болғаннан кейін күйеуі оның мүлкін мұраға алды,

and has been accused of excluding some of her work from publication.

және оның кейбір шығармаларын жинақтан алып тастады деп айыпталды.

Despite these possible omissions and her untimely death,

Осы кемшіліктерге және оның мезгілсіз өліміне қарамастан,

what survives is one of the most extraordinary bodies of work

ХХ ғасыр ақынының ең ерекше жұмыстарының аман қалғаны

қуантады.

by a twentieth century poet.

While her work can be shocking in its rage and trauma,

Оның шығармалары ашуы мен жарақатын көрсете отырып таңғалдыруы мүмкін.

Plath casts her readers as witnesses–

Плат өз оқырмандарын куәгер етеді,

not only to the truth of her psychological life,

өйткені ол өмірінің шындығын ғана көрсетпейді.

but to her astounding ability to express what often remains inexpressible.

Оның айтып жеткізе алмайтын нәрселерді жеткізу қабілетіне таңғаласыз.