The science of static electricity - Anuradha Bhagwat

Η επιστήμη του στατικού ηλεκτρισμού - Ανουράντα Μπαγκβάτ

Μετάφραση: Georgios Kalemis Επιμέλεια: Maria Boura

Σε κεραυνοβολεί χωρίς προειδοποίηση σε ανύποπτο χρόνο.

It can strike without warning, at any moment.

You may be walking across a soft carpet and reaching for the door knob

Μπορεί να περπατάς σε ένα μαλακό χαλί και όταν ακουμπάς το πόμολο,

when suddenly...zap!

όταν ξαφνικά.... τζιζ!

To understand static electricity,

Για να κατανοήσουμε τον στατικό ηλεκτρισμό,

we first need to know a bit about the nature of matter.

πρέπει αρχικά να γνωρίζουμε λίγα για τη φύση της ύλης.

Όλη η ύλη αποτελείται από άτομα,

All matter is made up of atoms

that consist of three types of smaller particles:

τα οποία αποτελούνται από τρία είδη σωματιδίων:

negatively charged electrons,

τα αρνητικά φορτισμένα ηλεκτρόνια,

positively charged protons,

τα θετικά φορτισμένα πρωτόνια,

and neutral neutrons.

και τα ουδέτερα νετρόνια.

Normally, the electrons and protons in an atom balance out,

Συνήθως, τα ηλεκτρόνια και τα πρωτόνια στο άτομο ισορροπούν ηλεκτρικά,

which is why most matter you come across is electrically neutral.

γι' αυτό και η ύλη που συναντάτε συνήθως είναι ηλεκτρικά ουδέτερη.

But electrons are tiny and almost insignificant in mass,

Αλλά τα ηλεκτρόνια είναι μικροσκοπικά και έχουν ελάχιστη μάζα,

and rubbing or friction can give loosely bound electrons

και η τριβή μπορεί να δώσει στα χαλαρά δέσμια ηλεκτρόνια

enough energy to leave their atoms and attach to others,

αρκετή ενέργεια ώστε να εγκαταλείψουν τα άτομά τους

και να προσκολληθούν σε άλλα,

migrating between different surfaces.

μεταναστεύοντας μεταξύ διαφορετικών επιφανειών.

When this happens,

Όταν συμβαίνει αυτό,

the first object is left with more protons than electrons

το πρώτο σώμα μένει με περισσότερα πρωτόνια απ' ό,τι ηλεκτρόνια

and becomes positively charged,

και φορτίζεται θετικά,

ενώ το άλλο με τα περισσότερα ηλεκτρόνια αποκτά αρνητικό φορτίο.

while the one with more electrons accumulates a negative charge.

Αυτή η κατάσταση ονομάζεται ηλεκτρική αστάθεια,

This situation is called a charge imbalance,

or net charge separation.

ή διαχωρισμός φορτίου.

But nature tends towards balance,

Αλλά η φύση τείνει προς την ισορροπία,

so when one of these newly charged bodies comes into contact with another material,

έτσι όταν ένα από αυτά τα νεοφορτισμένα σώματα αγγίζει κάποιο άλλο υλικό,

the mobile electrons will take the first chance they get

τα ευκίνητα ηλεκτρόνια θα πάρουν την πρώτη ευκαιρία

ώστε να πάνε εκεί που χρειάζονται περισσότερο,

to go where they're most needed,

either jumping off the negatively charged object,

είτε ξεπηδώντας από το αρνητικά φορτισμένο σώμα,

or jumping onto the positively charged one

είτε πηδώντας στο θετικά φορτισμένο

in an attempt to restore the neutral charge equilibrium.

σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσουν την ηλεκτρική ισορροπία.

And this quick movement of electrons, called static discharge,

Αυτή η ταχεία μετακίνηση των ηλεκτρονίων ονομάζεται εκφόρτιση,

is what we recognize as that sudden spark.

και την αναγνωρίζουμε ως έναν ξαφνικό σπινθήρα.

This process doesn't happen with just any objects.

Αυτή η διαδικασία δε συμβαίνει με οποιαδήποτε σώματα.

Otherwise you'd be getting zapped all the time.

Ειδάλλως θα ηλεκτριζόμασταν όλη την ώρα.

Στους ηλεκτρικούς αγωγούς, όπως στα μέταλλα και στο θαλασσινό νερό,

Conductors like metals and salt water

tend to have loosely bound outer electrons,

οι δεσμοί στα εξωτερικά ηλεκτρόνια είναι πολύ χαλαροί,

which can easily flow between molecules.

και μπορούν εύκολα να μετακινούνται ανάμεσα στα μόρια.

On the other hand, insulators like plastics, rubber and glass

Από την άλλη, στους μονωτές, όπως το πλαστικό, το λάστιχο και το γυαλί,

have tightly bound electrons that won't readily jump to other atoms.

τα ηλεκτρόνια είναι δέσμια και δε μεταπηδούν εύκολα σε άλλα άτομα.

Static build-up is most likely to occur

Η δημιουργία στατικού φορτίου είναι πιθανότερο να συμβεί

when one of the materials involved is an insulator.

όταν κάποιο από τα υλικά είναι μονωτής.

When you walk across a rug,

Όταν περπατάς πάνω σε ένα χαλί,

electrons from your body will rub off onto it,

ηλεκτρόνια από το σώμα σου τρίβονται και μεταφέρονται σε αυτό,

while the rug's insulating wool will resist losing its own electrons.

ενώ το μονωτικό μαλλί του χαλιού

αντιστέκεται στην απώλεια των δικών του ηλεκτρονίων.

Although your body and the rug together are still electrically neutral,

Παρότι το σώμα σου και το χαλί εξακολουθούν να είναι συνολικά ουδέτερα,

there is now a charge polarization between the two.

υπάρχει πόλωση φορτίου ανάμεσά τους.

And when you reach to touch the door knob,

Και όταν πας να ακουμπήσεις το πόμολο...

zap!

τζιζ!

The metal door knob's loosely bound electrons hop to your hand

Το ελεύθερα ηλεκτρόνια του μεταλλικού πόμολου μεταπηδούν στο χέρι σου

to replace the electrons your body has lost.

για να αναπληρώσουν τα ηλεκτρόνια που έχει χάσει το σώμα σου.

When it happens in your bedroom, it's a minor nuisance.

Όταν συμβαίνει στην κρεβατοκάμαρα, είναι μια μικρή ενόχληση.

But in the great outdoors,

Αλλά στην ύπαιθρο, ο στατικός ηλεκτρισμός μπορεί να γίνει

static electricity can be a terrifying, destructive force of nature.

τρομακτική και καταστροφική δύναμη της φύσης.

In certain conditions, charge separation will occur in clouds.

Σε συγκεκριμένες συνθήκες ο διαχωρισμός φορτίου συμβαίνει στα σύννεφα.

We don't know exactly how this happens.

Δε γνωρίζουμε ακριβώς πώς συμβαίνει.

It may have to do with the circulation of water droplets

Μπορεί να οφείλεται στην κυκλοφορία σταγονιδίων νερού

and ice particles within them.

και των παγωμένων σωματιδίων μέσα σε αυτά.

Regardless, the charge imbalance is neutralized

Όπως και να έχει, η ανισοκατανομή του φορτίου εξισορροπείται

by being released towards another body,

καθώς αυτό απελευθερώνεται προς κάποιο άλλο σώμα,

such as a building,

όπως ένα κτίριο,

the Earth,

τη Γη,

or another cloud in a giant spark that we know as lightning.

ή κάποιο άλλο σύννεφο με έναν τεράστιο σπινθήρα που τον γνωρίζουμε ως αστραπή.

Και, όπως τα δάχτυλά σας μπορούν να ηλεκτριστούν

And just as your fingers can be zapped over and over in the same spot,

ξανά και ξανά στο ίδιο σημείο,

you better believe that lightning can strike the same place more than once.

καλύτερα να πιστέψετε και ότι ο κεραυνός

μπορεί να χτυπήσει στο ίδιο σημείο πάνω από μία φορά.