How do we study the stars? - Yuan-Sen Ting

Πώς μελετάμε τα αστέρια; - Γουάν-Σεν Τινγκ

Μετάφραση: Anastasia Georgantiri Επιμέλεια: Stefanos Reppas

The city sky is, frankly, rather boring.

Ο ουρανός της πόλης είναι, ειλικρινά, αρκετά βαρετός.

If you look up at the patches of murk between buildings,

Αν κοιτάξετε τα σκοτεινά κομμάτια, ανάμεσα στα κτίρια,

you might be able to pick out The Big Dipper,

ίσως μπορέσετε να διακρίνετε τη μεγάλη Άρκτο

or perhaps, Orion's Belt.

ή ίσως τη Ζώνη του Ωρίωνα.

But hold on.

Όμως, περιμένετε.

Look at that murky patch again and hold our your thumb.

Κοιτάξτε ξανά αυτό το κομμάτι ουρανού και σηκώστε τον αντίχειρά σας.

How many stars do you think are behind it?

Πόσα αστέρια νομίζετε ότι κρύβονται πίσω του;

Ten, twenty? Guess again.

Δέκα, είκοσι; Δοκιμάστε ξανά.

If you looked at that thumbnail-sized patch of sky

Αν κοιτάζατε αυτό το μικροσκοπικό κομμάτι ουρανού

with the Hubble Space Telescope,

μέσα από το τηλεσκόπιο Hubble Space,

instead of points of light, you'd see smudges.

αντί για σημεία φωτός θα βλέπατε θολούρες.

These aren't stars.

Αυτά δεν είναι αστέρια.

They're galaxies, just like our Milky Way.

Είναι γαλαξίες, όπως ο δικός μας.

Cities of billions of stars,

Πόλεις δισεκατομμυρίων αστεριών

and more than 1,000 of them are hidden behind your thumb.

και περισσότερα από 1000 από αυτά είναι κρυμμένα πίσω από τον αντίχειρά σας.

The universe is bigger than you can see from the city,

Το σύμπαν είναι μεγαλύτερο από ότι το βλέπετε από την πόλη

and even bigger than the starry sky you can see from the countryside.

κι ακόμη μεγαλύτερο από τον έναστρο ουρανό που βλέπετε από την ύπαιθρο.

This is the universe as astrophysicists see it,

Αυτό είναι το σύμπαν όπως το βλέπουν οι αστροφυσικοί,

with more stars than all the grains of sand on Earth.

με περισσότερα αστέρια από όλους τους κόκκους άμμου που βρίσκονται στη Γη.

By staring up at the stars at night,

Κοιτάζοντας τα αστέρια τη νύχτα,

you've taken part in the oldest science in human history.

ασκείτε την παλαιότερη επιστήμη στην ιστορία του ανθρώπου.

The study of the heavens is older than

Η μελέτη του ουρανού είναι παλαιότερη

navigation, agriculture, perhaps even language itself.

από τη ναυτιλία, τη γεωργία, ίσως ακόμη κι από την ίδια τη γλώσσα.

Yet unlike other sciences, astronomy is purely observational.

Όμως, σε αντίθεση με άλλες, η αστρονομία είναι επιστήμη παρατήρησης.

We cannot control the parameters of our experiments from lab benches.

Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τις παραμέτρους των πειραμάτων μας μέσα σε ένα εργαστήριο.

Our best technology can send man to the moon,

Με την τεχνολογία, ο άνθρωπος έφτασε στο φεγγάρι

and probes to the edge of the solar system.

και έστειλε ερευνητικά σκάφη στην άκρη του ηλιακού συστήματος.

But these distances are vanishingly small

Μα αυτές οι αποστάσεις είναι ασύλληπτα μικρές

compared to the yawning gulfs between stars.

σε σύγκριση με αυτές που χωρίζουν τα αστέρια.

So how can we know so much about other galaxies,

Άρα, πως γνωρίζουμε τόσα για άλλους γαλαξίες,

what they're made of, how many there are, or that they're even there at all?

από τι είναι φτιαγμένοι, πόσοι είναι ή ακόμη και το ότι υπάρχουν;

Well, we can start with the first thing we see when we look up at night: the stars.

Λοιπόν, ξεκινάμε με το πρώτο πράγμα που βλέπουμε στον ουρανό τη νύχτα: τα αστέρια.

What we are trying to learn is their properties.

Αυτό που προσπαθούμε να μάθουμε είναι οι ιδιότητές τους.

What are they made of? How hot are they? How massive? How old?

Από τι είναι φτιαγμένα; Τι θερμοκρασία έχουν; Τι όγκο; Τι ηλικία;

How far are they from Earth?

Πόσο απέχουν από τη Γη;

And believe it or not,

Είτε το πιστεύετε είτε όχι,

we can learn all of these things simply from the light shining in the sky.

όλα αυτά μπορούμε να τα μάθουμε μόνο από το φως που εκπέμπουν στον ουρανό.

We can decipher one kind of stellar message by turning starlight into rainbows.

Κατανοούμε ένα είδος αστρικού μηνύματος, μετατρέποντας το φως του σε ουράνιο τόξο.

Όταν κοιτάζουμε ένα ουράνιο τόξο από τη Γη,

When you look at a rainbow on Earth,

you're really looking at light from our Sun

αυτό που βλέπουμε είναι φως από τον Ήλιο μας

being scattered through water droplets in the atmosphere

που διαχέεται μέσα από σταγόνες νερού στην ατμόσφαιρα

into all the different wavelengths that make it up.

και εκδηλώνεται σε όλα τα μήκη κύματος από τα οποία αποτελείται.

And we study the light from other stars,

Έτσι μελετούμε το φως άλλων αστεριών,

we can create rainbows on demand using not water droplets,

δημιουργώντας ουράνια τόξα κατά παραγγελία όχι με σταγόνες νερού,

but other specific instruments that disperse light.

αλλά με άλλα ειδικά εργαλεία που διαχέουν το φως.

When we look at the scattered light from our sun,

Όταν κοιτάμε το διεσπαρμένο φως από τον Ήλιο μας,

we see something strange: dark lines in our rainbow.

βλέπουμε κάτι παράξενο: σκούρες γραμμές στο ουράνιο τόξο.

These lines are the characteristic fingerprints of atoms.

Αυτές οι γραμμές είναι τα αποτυπώματα που αφήνουν τα άτομα.

Each type of atom in the solar atmosphere soaks up light at specific wavelengths,

Κάθε τύπος ατόμου στην ηλιακή ατμόσφαιρα, απορροφά φως σε συγκεκριμένα μήκη κύματος

and the amount of absorption depends on how many of these atoms there are.

και το ποσό της απορρόφησης εξαρτάται από τον αριθμό αυτών των ατόμων.

So by observing how much light is missing at these characteristic wavelengths,

Έτσι, παρατηρώντας πόσο φως λείπει από αυτά τα μήκη κύματος,

we can tell not only what elements are in the Sun's atmosphere,

καταλαβαίνουμε όχι μόνο ποια στοιχεία υπάρχουν στην ατμόσφαιρα του Ήλιου,

but even their concentrations.

αλλά και την πυκνότητά τους.

And the same idea can be applied to study other stars.

Η ίδια λογική εφαρμόζεται για τη μελέτη άλλων αστεριών.

Make a spectral rainbow, see what's missing,

Μέσα από ένα φασματικό ουράνιο τόξο, βλέπουμε τι λείπει

and figure out which elements are present.

και καταλαβαίνουμε ποια στοιχεία είναι παρόντα.

Bingo. Now you know what stars are made of.

Διάνα. Τώρα γνωρίζουμε από τι είναι φτιαγμένα τα αστέρια.

But we aren't restricted to just the wavelengths that our eyes perceive.

Μα δεν περιοριζόμαστε μόνο στα μήκη κύματος που βλέπουμε.

Consider radio waves.

Σκεφτείτε τα ραδιοκύματα.

Ναι, φέρνουν τις κορυφαίες μουσικές επιτυχίες στο αυτοκίνητό σας,

Yes, they can bring the Billboard Top 100 to your car,

but they can also travel almost unimpeded through space.

όμως μπορούν και να ταξιδεύουν σχεδόν ανεμπόδιστα στο διάστημα.

Because they've come so far,

Λόγω της μακράς πορείας τους,

radio waves can tell us the very early history of the universe,

τα ραδιοκύματα μας αποκαλύπτουν την πρώιμη ιστορία του σύμπαντος,

from just a few thousand years after The Big Bang.

ξεκινώντας μόλις μερικές χιλιάδες χρόνια από τη Μεγάλη Έκρηξη.

We can also study the infrared light, emitted by colder objects,

Μελετούμε επίσης το υπέρυθρο φως που εκπέμπουν ψυχρότερα αντικείμενα,

like the gas and dust clouds in space,

όπως το αέριο και τα σύννεφα σκόνης στο διάστημα,

and the ultraviolet light from the hot stars recently born from those clouds.

και το υπεριώδες φως από τα θερμά αστέρια που γεννήθηκαν από αυτά τα σύννεφα.

Studying different wavelengths not only gives us

Το να μελετάμε διάφορα μήκη κύματος, δεν μας δίνει μόνο

a more complete picture of any single object

μια πιο σαφή εικόνα οποιουδήποτε αντικειμένου,

but also different views of the universe.

αλλά και ποικίλες πλευρές του διαστήματος.

For this reason, astrophysicists use several different kinds of telescopes

Για αυτό, οι αστροφυσικοί χρησιμοποιούν διαφόρων ειδών τηλεσκόπια

covering the spectrum from the infrared to the ultraviolet to the X-ray,

που καλύπτουν το φάσμα από το υπέρυθρο ως το υπεριώδες και την ακτίνα Χ,

from giant radio dishes to giant silver mirrors to space satellites,

τοποθετημένα σε ραδιοφωνικά πιάτα, καθρέπτες και δορυφόρους του διαστήματος,

detecting light that would be otherwise blocked by the Earth's atmosphere.

εντοπίζοντας το φως που δεν φτάνει στη γη λόγω της ατμόσφαιρας.

Astrophysicists don't just see

Οι αστροφυσικοί δεν βλέπουν μόνο

the billions of stars among the billions of galaxies in the universe.

τα δισεκατομμύρια αστέρια ανάμεσα στα δισεκατομμύρια γαλαξιών του σύμπαντος.

They hear, feel and sense them through many channels,

Τα ακούν και τα αισθάνονται μέσα από πολλά κανάλια

each revealing a different story.

και το καθένα αποκαλύπτει τη δική του ιστορία.

But it all begins with light, the kind we can see and the kind we can't.

Όλα ξεκινούν από το φως, αυτό που βλέπουμε κι αυτό που δεν βλέπουμε.

Want to know the secrets of the Universe?

Θέλετε να μάθετε τα μυστικά του Σύμπαντος;

Just follow the light.

Απλά ακολουθήστε το φως.