Ugly History: The El Mozote murders - Diana Sierra Becerra

Μετάφραση: Argyro Fouska Επιμέλεια: Thanasis Zantrimas

In 1984, a group of radio broadcasters and operators

Το 1984 μια ομάδα ραδιοφωνικών εκπομπών και τεχνικών

walked into the abandoned village of El Mozote in El Salvador.

εμφανίστηκε στο εγκαταλελειμμένο χωριό Ελ Μοζότε του Ελ Σάλβαδορ.

Οι πυγολαμπίδες φώτιζαν τα απομεινάρια μιας σφαγής

Fireflies illuminated the remnants of a massacre

that had taken place three years earlier.

που συνέβη πριν από τρία χρόνια.

Led by Colonel Domingo Monterrosa,

Υπό την ηγεσία του συνταγματάρχη Ντομίνγκο Μοντερόσα,

government soldiers had tortured, raped, and murdered 978 people,

στρατιώτες της κυβέρνησης είχαν βασανίσει, βιάσει και σκοτώσει 978 ανθρώπους,

including 553 children.

συμπεριλαμβανομένων και 553 παιδιών.

The youngest victim, Concepción Sánchez, was just three days old.

Το νεότερο θύμα τους, ο Κονσέψιον Σάντσεζ, ήταν μόλις τριών ημερών.

Both the US and Salvadoran governments denied the massacre had taken place,

Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Ελ Σαλβαδόρ αρνήθηκαν ότι έγινε ποτέ αυτή η σφαγή,

and the slaughter left few people alive to tell their story.

που άφησε πίσω ελάχιστους να διηγηθούν την ιστορία τους.

But with the help of Radio Venceremos, one of those survivors, Rufina Amaya,

Όμως, με τη βοήθεια του Ράδιο Venceremos, μία από τους επιζώντες, η Ρουφίνα Αμάγια,

shared her testimony—

κατέθεσε τη μαρτυρία της,

exposing both Monterrosa and the governments funding his crimes.

εκθέτοντας τον Μοντερόσα και τις κυβερνήσεις που τον χρηματοδοτούσαν.

This massacre was one in a long line of atrocities

Αυτή η σφαγή αποτέλεσε μία από τις πολλές κτηνωδίες

committed against El Salvador’s farmers.

που έγιναν εις βάρος των αγροτών του Ελ Σάλβαδορ.

Since the 1800s, a handful of oligarchs

Από τη δεκαετία του 1800 μια χούφτα ολιγάρχες

had controlled nearly all the country’s land,

έλεγχαν σχεδόν όλη τη γη και ανάγκαζαν τους εργάτες να δουλεύουν για ψίχουλα.

forcing laborers to work for almost nothing.

In 1932, Indigenous farm workers led an insurrection,

Το 1932 γηγενείς αγρότες καθοδήγησαν μια εξέγερση,

but the dictatorial government responded by committing genocide

αλλά η δικτατορική κυβέρνηση διέπραξε γενοκτονία σ′ αυτές τις κοινότητες.

against these communities.

From then on, one military dictatorship after another ruled the country

Από εκεί και πέρα, η μία στρατιωτική δικτατορία διαδεχόταν την άλλη στη χώρα,

in concert with wealthy landowners.

συνεργαζόμενες με πλούσιους γαιοκτήμονες.

Their power only grew in the 1960s,

Η δύναμη τους αυξήθηκε μόνο τη δεκαετία του ’60,

when the United States began supplying the regime with military aid.

όταν οι ΗΠΑ άρχισαν να προσφέρουν στρατιωτική βοήθεια στο καθεστώς.

The US wanted to stop the spread of reformist and revolutionary movements,

Ήθελαν να σταματήσουν την εξάπλωση αναμορφωτικών κι επαναστατικών κινημάτων,

which they saw as threats to capitalism.

τα οποία θα απειλούσαν τον καπιταλισμό.

So they spent huge sums of money training Salvadoran soldiers and “death squads”—

Ξόδευαν τεράστια ποσά εκπαιδεύοντας ντόπιους στρατιώτες και «ομάδες θανάτου»:

fascist military units versed in brutal counter-insurgency methods.

φασιστικές στρατιωτικές μονάδες, γνώστες μεθόδων βίαιης καταστολής.

Throughout the 1970s, these forces slaughtered farmers

Τη δεκαετία του ’70 αυτές οι δυνάμεις σφάγιασαν τους αγρότες

who organized to demand basic rights,

που απαιτούσαν τα βασικά δικαιώματα,

such as living wages, food, and clean water.

όπως αξιοπρεπείς μισθούς, φαγητό και πόσιμο νερό.

Finally, in 1980, farmers and urban workers formed

Τελικά, το 1980 αγρότες και αστικοί εργάτες δημιούργησαν

the Farabundo Martí National Liberation Front.

το Μέτωπο Εθνικής Απελευθέρωσης Φαραμπούντο Μαρτί.

This coalition of guerrilla groups fought to overthrow the dictatorship

Αυτή η συμμαχία ανταρτών πάλεψε για να ρίξει τη δικτατορία

and build a socialist society that met the needs of laborers.

και να χτίσει μια κοινωνία που θα κάλυπτε τις ανάγκες των εργατών.

These revolutionaries were attacked from every direction.

Αυτοί οι επαναστάτες δέχτηκαν επιθέσεις από παντού.

Colonel Monterrosa led a special battalion intent on destroying the FMLN,

Ο Μοντερόσα ηγήθηκε ενός ειδικού τάγματος που θα κατέστρεφε το Μέτωπο,

using tactics he’d learned at an American military school.

χρησιμοποιώντας τακτικές που έμαθε σε στρατιωτική σχολή των ΗΠΑ.

State forces terrorized farmers to stop them

Κρατικές δυνάμεις τρομοκρατούσαν αγρότες για να μην πάρουν το μέρος των ανταρτών.

from joining or aiding the guerrillas.

But one group of rebels would not be silenced:

Αλλά μια ομάδα επαναστατών δεν σιωπούσε: οι χειριστές του Ράδιο Venceremos.

the operators of Radio Venceremos.

This clandestine guerrilla radio began in 1981,

Αυτό το μυστικό ραδιόφωνο των ανταρτών ξεκίνησε το 1981

and its broadcasters Santiago and Mariposa became the voice of the revolution.

και οι εκφωνητές του, ο Σαντιάγκο και η Μαριπόζα,

έγιναν η φωνή της επανάστασης.

They transmitted news from the front lines

Μετέφεραν νέα από την πρώτη γραμμή

and reported military abuses that no other source covered.

κι ανέφεραν τη στρατιωτική βία που δεν κάλυπτε άλλη πηγή.

The station’s politics and popularity made it a high-profile target.

Η δημοσιότητα του σταθμού τον κατέστησε έναν σημαντικό στόχο.

And because they operated in a relatively small area,

Κι επειδή εξέπεμπαν σε σχετικά μικρή εμβέλεια,

its broadcasters had to move constantly to evade capture.

οι εκφωνητές έπρεπε να μετακινούνται διαρκώς για να αποφύγουν τη σύλληψη.

To communicate undetected, the group modified two radios into telephones,

Προκειμένου να επικοινωνούν απαρατήρητοι, τροποποίησαν δύο ασυρμάτους σε τηλέφωνα

linked together through kilometers of barbed wire covering the countryside.

ενωμένα μεταξύ τους με συρματόπλεγμα που απλωνόταν στην ύπαιθρο.

This secret telephone line helped the rebels

Η μυστική τηλεφωνική γραμμή βοήθησε τους αντάρτες

stay one step ahead of their pursuers.

να παραμένουν ένα βήμα μπροστά.

In addition to reporting news,

Εκτός από τη μετάδοση των νέων,

the radio broadcast educational programs in areas under guerrilla control.

εκφωνούσαν κι εκπαιδευτικά προγράμματα σε περιοχές υπό τον έλεγχο των ανταρτών.

Here, farmers organized democratic councils to govern themselves,

Εκεί, οι αγρότες συγκρότησαν δημοκρατικά συμβούλια αυτοκυβέρνησης,

alongside cooperatives, schools, and medical clinics.

καθώς και συλλογικότητες, σχολεία και ιατρικές κλινικές.

Organizers also encouraged civilian women to participate in these councils

Οι διοργανωτές ενθάρρυναν ακόμα τη συμμετοχή γυναικών στα συμβούλια

to ensure the revolution overthrew both capitalism and patriarchy.

για να διασφαλίσουν την ανατροπή του καπιταλισμού και της πατριαρχίας.

Women made up roughly a third of the guerrillas,

Οι γυναίκες αποτελούσαν το 1/3 των ανταρτών,

working in a huge variety of roles.

δουλεύοντας σε πληθώρα ρόλων.

Colonel Monterrosa was obsessed with destroying Radio Venceremos.

Ο συνταγματάρχης Μοντερόσα είχε παθιαστεί να καταστρέψει το Ράδιο Venceremos.

In October 1984,

Τον Οκτώβρη του 1984

government soldiers finally captured their radio transmitter.

οι στρατιώτες της κυβέρνησης κατέσχεσαν τελικά τον ραδιοπομπό τους.

Monterrosa himself went to retrieve the equipment

Ο ίδιος ο Μοντερόσα πήγε να ανακτήσει τον εξοπλισμό

and held a theatrical press conference celebrating

και έδωσε μια θεατρική συνέντευξη Τύπου για να γιορτάσει

his “decisive blow to the subversives.”

«το αποφασιστικό του χτύπημα στους επαναστάτες».

But in reality, the radio team had outsmarted him once again.

Όμως, η ομάδα του ραδιοφώνου τον ξεγέλασε για μία ακόμη φορά.

The transmitter was boobytrapped.

Ο πομπός είχε παγιδευτεί.

Once Monterrosa’s helicopter left the press conference,

Μόλις ο Μοντερόσα έφυγε από τη συνέντευξη Τύπου με ελικόπτερο,

radio members detonated the device over El Mozote,

μέλη του ραδιοφώνου πυροδότησαν τη συσκευή πάνω από το Ελ Μοζότε,

killing the colonel near the village he had massacred.

σκοτώνοντας τον συνταγματάρχη κοντά στο χωριό που σφάγιασε.

Monterrosa’s death was one victory in a much larger conflict.

Ο θάνατος του Μοντερόσα ήταν μια νική σε μια τεράστια διαμάχη.

The civil war raged on for 8 more years before concluding in 1992,

Ο εμφύλιος κράτησε για ακόμη οκτώ χρόνια πριν τελειώσει το 1992,

when peace accords dissolved the oppressive National Guard

όταν οι συνθήκες ειρήνης έπαψαν τη φασιστική Εθνοφρουρά

and allowed the FMLN to become an electoral party.

κι επέτρεψαν στο Μέτωπο να γίνει εκλογικό κόμμα.

But these accords didn’t address problems of deep, structural inequality.

Αυτές όμως οι συνθήκες δεν έλυσαν ζητήματα βαθιάς συστημικής ανισότητας.

In 1993, the UN Truth Commission

Το 1993 η Επιτροπή Αλήθειας

reported that over 75,000 people died during the war.

ανέφερε ότι πάνω από 75.000 άνθρωποι πέθαναν σ′ αυτόν τον πόλεμο.

Yet the Salvadoran legislature prevented the prosecution of war crimes

Όμως, το σαλβαδοριανό νομοθετικό σώμα απέτρεψε τη δίωξη για εγκλήματα πολέμου

and continues to obstruct justice to this day.

και συνεχίζει να παρεμποδίζει τη δικαιοσύνη μέχρι σήμερα.

As of 2021, no participating American officials have been put on trial,

Μέχρι το 2021, κανένας Αμερικάνος αξιωματούχος δεν έχει δικαστεί

and only one individual from the Salvadoran government

και μόνο ένα άτομο από τη σαλβαδοριανή κυβέρνηση

has been sentenced for war crimes.

καταδικάστηκε για εγκλήματα πολέμου.

Historical erasure exists in the US as well,

Η ιστορική λήθη υπάρχει και στις ΗΠΑ,

where these and other stories of US intervention in Central America

όπου τέτοιες κι άλλες ιστορίες εμπλοκής των ΗΠΑ στην Κεντρική Αμερική

are rarely taught in public schools.

σπανίως διδάσκονται σε δημόσια σχολεία.

But the victims refuse to be forgotten.

Όμως, τα θύματα αρνούνται να ξεχαστούν.

Rufina Amaya continued to share her testimony until her death in 2007.

Η Ρουφίνα Αμάγια συνέχισε να αφηγείται τη μαρτυρία της μέχρι να πεθάνει το 2007.

And survivors of other massacres still organize to denounce state violence.

Επιζώντες άλλων σφαγών ακόμη οργανώνονται για να καταδικάσουν την κρατική βία.

They map old massacre sites, exhume and bury loved ones,

Χαρτογραφούν παλιά σημεία σφαγών, εκταφιάζουν και θάβουν τους δικούς τους

and build sanctuaries and museums,

και χτίζουν ναούς και μουσεία,

all in the hope of pollinating a more just future.

με την ελπίδα να γονιμοποιήσουν ένα πιο δίκαιο μέλλον.