Why should you read James Joyce's "Ulysses"? - Sam Slote

Μετάφραση: Asimina Papachristodoulou Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

James Joyce's "Ulysses" is widely considered to be both a literary masterpiece

Ο «Οδυσσέας» του Τζέιμς Τζόις θεωρείται ευρέως και ως λογοτεχνικό αριστούργημα

and one of the hardest works of literature to read.

και ως ένα από τα πιο δυσανάγνωστα λογοτεχνικά έργα.

It inspires such devotion that once a year on a day called Bloomsday,

Προκαλεί τέτοια αφοσίωση που μία φορά ετησίως, μια μέρα που λέγεται Μπλούμσντεϊ,

thousands of people all over the world dress up like the characters,

χιλιάδες ανθρώπων σε όλο τον κόσμο ντύνονται σαν τους χαρακτήρες,

take to the streets,

βγαίνουν στους δρόμους

and read the book aloud.

και διαβάζουν δυνατά το βιβλίο.

And some even make a pilgrimage to Dublin

Κάποιοι μάλιστα κάνουν προσκύνημα στο Δουβλίνο μόνο και μόνο

just to visit the places so vividly depicted in Joyce's opus.

για να επισκεφτούν τα μέρη που απεικονίζει τόσο ζωντανά το έργο του Τζόις.

So what is it about this famously difficult novel

Τι είναι, λοιπόν, σε αυτό το τόσο δύσκολο μυθιστόρημα

that inspires so many people?

που εμπνέει τόσους ανθρώπους;

There's no one simple answer to that question,

Δεν υπάρχει απλή απάντηση σε αυτή την ερώτηση,

but there are a few remarkable things about the book

αλλά υπάρχουν κάποια αξιοσημείωτα πράγματα σε αυτό το βιβλίο

that keep people coming back.

που κάνουν τον κόσμο να επιστρέφει σε αυτό.

The plot, which transpires over the course of a single day,

Η πλοκή που εκτυλίσσεται σε μία μόνο μέρα,

is a story of three characters:

είναι η ιστορία τριών χαρακτήρων:

Stephen Dedalus, reprised from Joyce's earlier novel,

Ο Στέφανος Δαίδαλος, προερχόμενος από παλιότερο μυθιστόρημα του Τζόις,

"A Portrait of the Artist as a Young Man";

«Το πορτραίτο του καλλιτέχνη ως νεαρός».

Leopold Bloom, a half-Jewish advertising canvasser for a Dublin newspaper;

Ο Λεοπόλδος Μπλουμ, ο μισός Εβραίος διαφημιστής μιας εφημερίδας του Δουβλίνου,

and Bloom's wife Molly, who is about to embark on an affair.

και η γυναίκα του Μόλι, που πρόκειται να ξεκινήσει μια παράλληλη σχέση.

Stephen is depressed because of his mother's recent death.

Ο Στέφανος είναι καταθλιπτικός λόγω του πρόσφατου θανάτου της μητέρας του.

Meanwhile, Bloom wanders throughout the city.

Εν τω μεταξύ, ο Μπλουμ κάνει βόλτα στην πόλη.

He goes to a funeral,

Πάει σε μια κηδεία,

his work,

στη δουλειά του,

a pub,

σε μια παμπ

and so on,

και ούτω καθ' εξής,

avoiding going home because Molly is about to begin her affair.

αποφεύγοντας να πάει σπίτι, γιατί η Μόλι θα ξεκινήσει την παράλληλή της σχέση.

Where it really starts to get interesting, though,

Η ιστορία όμως αποκτά ενδιαφέρον

is how the story's told.

από τον τον τρόπο που την αφηγείται ο συγγραφέας.

Each chapter is written in a different style.

Κάθε κεφάλαιο είναι γραμμένο με διαφορετικό στυλ.

15 is a play,

Το 15 είναι θεατρικό έργο,

13 is like a cheesy romance novel,

το 13 είναι σαν γλυκανάλατο ερωτικό μυθιστόρημα,

12 is a story with bizarre, exaggerated interruptions,

το 12 είναι μια ιστορία με περίεργες, υπερβολικές διακοπές,

11 uses techniques, like onomatopoeia, repetitions, and alliteration

στο 11 χρησιμοποιούνται νεολογισμοί, επαναλήψεις και παρηχήσεις

to imitate music,

για να μιμηθεί μουσική,

and 14 reproduces the evolution of English literary prose style,

και το 14 αναπαράγει την εξέλιξη της αγγλικής πρόζας,

from its beginnings in Anglo-Saxon right up to the 20th century.

από την αγγλοσαξονική περίοδο ως τον 20ό αιώνα.

That all culminates in the final chapter

Όλα αυτά κορυφώνονται στο τελευταίο κεφάλαιο

which follows Molly's stream of consciousness

που ακολουθεί τη ροή των συναισθημάτων της Μόλι

as it spools out in just eight long paragraphs

όπως αυτή ξεχύνεται σε μόλις οχτώ εκτενείς παραγράφους

with almost no punctuation.

σχεδόν χωρίς κάποιο σημείο στίξης.

The range of styles Joyce uses in "Ulysses"

Το φάσμα των στυλ που χρησιμοποιεί ο Τζόις στον «Οδυσσέα»

is one of the things that makes it so difficult,

είναι ένα από τα πράγματα που το κάνουν τόσο δυσανάγνωστο,

but it also helps make it enjoyable.

αλλά βοηθάει επίσης να γίνει απολαυστικό.

And it's one of the reasons that the book is held up

Και είναι ένας από τους λόγους που ξεχωρίζει το έργο αυτό

as one of the key texts of literary modernism,

ως ένα από τα βασικά κείμενα του λογοτεχνικού μοντερνισμού,

a movement characterized by overturning traditional modes of writing.

ενός κινήματος που χαρακτηρίζεται από την ανατροπή των παραδοσιακών τρόπων γραφής.

Joyce fills his narrative gymnastic routines

Ο Τζόις διανθίζει τις αφηγηματικές του αθλοπαιδιές

with some of the most imaginative use of language you'll find anywhere.

με κάποιες από τις πιο ευφάνταστες χρήσεις της γλώσσα που μπορεί κανείς να βρει.

Take, for instance,

Πάρτε, για παράδειγμα, το εξής:

"The figure seated on a large boulder at the foot of a round tower

«Η μορφή καθισμένη σε έναν τεράστιο βράχο στους πρόποδες ενός στρογγυλού πύργου

was that of a broadshouldered deepchested stronglimbed frankeyed redhaired

ήταν ενός φαρδύπλατου, βαρύστηθου, γερόακρου, ειληκρινόματου, κοκκινομάλλη,

freelyfreckled shaggybearded widemouthed largenosed longheaded deepvoiced

φακιδωμένου, πυκνόγενου, πλατυστόματου, μακρύμυτου, μακρυπρόσωπου, βαρύφωνου,

barekneed brawnyhanded hairlegged ruddyfaced sinewyarmed hero."

γυμνογόνατου, μυωδόχερου, τριχωτόποδου, ροδαλοπρόσωπου, ηρεμόνευρου ήρωα».

Here, Joyce exaggerates the description of a mangy old man in a pub

Εδώ, ο Τζόις υπερβάλλει στην περιγραφή ενός βρομιάρη γέρου σε μια παμπ

to make him seem like an improbably gigantesque hero.

για να τον κάνει να μοιάζει με έναν ασυνήθιστα γιγαντιαίο ήρωα.

It's true that some sections are impenetrably dense at first glance,

Είναι αλήθεια πως κάποια κομμάτια είναι απίστευτα πυκνά εκ πρώτης όψεως,

but it's up to the reader to let their eyes skim over them

αλλά είναι στο χέρι του αναγνώστη να ρίξει μια πιο προσεκτική ματιά

or break out a shovel and dig in.

ή να βγάλει το φτυάρι και να αρχίσει τη δουλειά.

And once you start excavating the text,

Και όταν ξεκινήσετε την εξόρυξη του κειμένου,

you'll find the book to be an encyclopedic treasure trove.

θα δείτε ότι το βιβλίο είναι ένα εγκυκλοπαιδικό σεντούκι θησαυρού.

It's filled with all manner of references and allusions

Είναι γεμάτο με κάθε είδους παραπομπές και αναφορές,

from medieval philosophy to the symbolism of tattoos,

από τη μεσαιωνική φιλοσοφία μέχρι τον συμβολισμό των τατουάζ,

and from Dante to Dublin slang.

και από τον Δάντη μέχρι την αργκό του Δουβλίνου.

As suggested by the title, some of these allusions revolve around Homer's "Odyssey."

Ο τίτλος φανερώνει πως κάποιες παραπομπές αφορούν την Οδύσσεια του Ομήρου.

Each chapter is named after a character or episode from the "Odyssey,"

Κάθε κεφάλαιο έχει ονομαστεί από κάποιον χαρακτήρα ή επεισόδιο της Οδύσσειας,

but the literary references are often coy, debatable, sarcastic, or disguised.

αλλά οι λογοτεχνικές παραπομπές είναι πολλές φορές

ψευδείς, αμφισβητήσιμες, σαρκαστικές, ή μεταμφιεσμένες.

For example, Homer's Odysseus, after an epic 20-year-long journey,

Για παράδειγμα, ο Οδυσσέας του Ομήρου, μετά από ένα επικό εικοσαετές ταξίδι,

returns home to Ithaca and reunites with his faithful wife.

επιστρέφει στην Ιθάκη και επανενώνεται με την πιστή σε αυτόν γυναίκα του.

In contrast, Joyce's Bloom wanders around Dublin for a day

Αντίθετα, ο Μπλουμ του Τζόις περιφέρεται στο Δουβλίνο για μια μέρα

and returns home to his unfaithful wife.

και γυρνάει σπίτι στην άπιστη γυναίκα του.

It's a very funny book.

Πρόκειται για ένα αστείο βιβλίο.

It has highbrow intellectual humor,

Έχει λόγιο χιούμορ που προκαλεί έκπληξη,

if you have the patience to track down Joyce's references,

αν έχεις την υπομονή να ψάξεις τις παραπομπές του Τζόυς,

and more lowbrow dirty jokes.

καθώς και κάποια άξεστα βρόμικα αστεία.

Those, and other sexual references, were too much for some.

Αυτά και άλλες σεξουαλικές αναφορές ήταν υπερβολικές για κάποιους.

In the U.S., the book was put on trial, banned, and censored

Στις ΗΠΑ, το βιβλίο πέρασε αξιολόγηση, απαγορεύτηκε και λογοκρίθηκε

before it had even been completed

πριν καν ολοκληρωθεί,

because it was originally published as a serial novel.

γιατί αρχικά εκδιδόταν σε τεύχη.

Readers of "Ulysses" aren't just led through a variety of literary styles.

Οι αναγνώστες του «Οδυσσέα» δεν βλέπουν απλώς μια ποικιλία λογοτεχνικών στυλ.

They're also given a rich and shockingly accurate tour

Τους παρέχεται και μια τόσο πλούσια και αναπάντεχα ακριβής περιήγηση

of a specific place at a time:

ενός συγκεκριμένου σημείου κάθε φορά:

Dublin in 1904.

Στο Δουβλίνο του 1904.

Joyce claimed that if Dublin were to be destroyed,

Ο Τζόις υποστήριζε πως αν το Δουβλίνο καταστρεφόταν,

it could be recreated from the pages of this book.

θα μπορούσε να ξαναχτιστεί ίδιο μέσα από τις σελίδες του βιβλίου.

While such a claim is not exactly true,

Παρ' όλο που αυτό δεν στέκει,

it does show the great care that Joyce took in precisely representing details,

δείχνει τη φροντίδα του Τζόις για την ακριβή καταγραφή λεπτομερειών

both large and small, of his home city.

της πατρίδας του, τόσο σημαντικών όσο και ασήμαντων.

No small feat considering he wrote the entire novel

Διόλου ασήμαντο κατόρθωμα, αν σκεφτεί κανείς ότι το έγραψε

while living outside of his native Ireland.

χωρίς να μένει στην πατρίδα του, την Ιρλανδία.

It's a testament to Joyce's genius that "Ulysses" is a difficult book.

Είναι απόδειξη της ευφυΐας του Τζόις το ότι η «Οδύσσεια» είναι δύσκολο έργο.

Some people find it impenetrable without a full book of annotations

Κάποιοι το θεωρούν αδύνατον να διαβαστεί χωρίς ένα πλήθος σχολιασμών,

to help them understand what Joyce is even talking about.

ώστε να μπορούν να καταλάβουν για τι πράγμα μιλάει ο Τζόις.

But there's a lot of joy to be found in reading it,

Αλλά υπάρχει πολλή ευχαρίστηση στην ανάγνωσή του,

more than just unpacking allusions and solving puzzles.

μεγαλύτερη από το να αποκαλύψεις αναφορές και να λύσεις γρίφους.

And if it's difficult, or frustrating, or funny,

Και αν είναι δύσκολο ή εκνευριστικό ή αστείο

that's because life is all that, and more.

επειδή η ίδια η ζωή είναι αυτά και άλλα πολλά.

Responding to some criticism of "Ulysses,"

Απαντώντας σε κριτική για τον «Οδυσσέα»

and there was a lot when it was first published,

-και υπήρχαν πολλές όταν πρωτοεκδόθηκε-

Joyce said that if "Ulysses" isn't worth reading,

ο Τζόις απάντησε ότι αν ο «Οδυσσέας» δεν αξίζει να διαβαστεί,

then life isn't worth living.

τότε και η ζωή δεν αξίζει να τη ζήσουμε.