Music and creativity in Ancient Greece - Tim Hansen

Μετάφραση: Helena Galani Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

We live in a society

Ζούμε σε μια κοινωνία

obsessed with music.

που έχει εμμονές με τη μουσική.

We use music to worship,

Χρησιμοποιούμε τη μουσική για να λατρέψουμε,

tell stories,

να πούμε ιστορίες,

to celebrate,

να γιορτάσουμε,

to work,

να εργαστούμε,

exercise,

να κάνουμε γυμναστική,

declare our love

να δηλώσουμε την αγάπη μας

and sometimes our hatred,

και μερικές φορές το μίσος μας

and, arguably most importantly,

κι εύλογα πιο σημαντικό,

to dance.

για να χορέψουμε.

And, of course, we play music ourselves

Φυσικά, παίζουμε μουσική οι ίδιοι

because, well, it's a pleasant thing to do.

επειδή είναι κάτι ευχάριστο.

Thousands of years ago in Ancient Greece,

Πριν από χιλιάδες χρόνια, στην Αρχαία Ελλάδα,

when it came to music,

όταν επρόκειτο για τη μουσική,

things weren't much different.

τα πράγματα δεν ήταν και πολύ διαφορετικά.

They might have had lyres and tunics

Ίσως είχαν λύρες και χιτώνες

instead of MP3 players and jeans,

αντί για MP3 players και τζιν παντελόνια,

but the Ancient Greeks were just as obsessed

αλλά οι αρχαίοι Έλληνες είχαν τόση εμμονή

with music as we are today.

με τη μουσική όση έχουμε κι εμείς σήμερα.

In fact, music was such an important part

Στην πραγματικότητα, η μουσική ήταν τόσο σημαντικό κομμάτι

of Ancient Greek society

της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας

that it makes us seem tame by comparison.

ώστε μας κάνει να φαινόμαστε ανιαροί συγκριτικά.

To really understand just how integral music was

Για να κατανοήσουμε επακριβώς πόσο ζωτική ήταν η μουσική

to the Ancient Greeks,

για τους αρχαίους Έλληνες,

let's begin by acquainting ourselves

ας εξοικειωθούμε, για αρχή,

with a bit of their mythology.

με ένα κομμάτι της μυθολογίας τους.

In Ancient Greek mythology,

Στην αρχαία ελληνική μυθολογία,

it was believed that human creativity

πίστευαν ότι η ανθρώπινη δημιουργικότητα

was the result of divine inspiration

ήταν το αποτέλεσμα θείας έμπνευσης

from a group of goddesses known as the Muses.

από μια ομάδα θεές, γνωστές ως Μούσες.

While scholars have argued over the years

Ενώ οι μελετητές όλα αυτά τα χρόνια υποστηρίζουν

that there are anything between 3 and 13 Muses,

ότι υπάρχουν περίπου ανάμεσα στις 3 και 13 Μούσες,

the standard number accepted today is 9.

ο κοινά αποδεκτός αριθμός σήμερα είναι 9.

Each Muse oversees her own specific area

Κάθε μούσα επιβλέπει τη δική της συγκεκριμένη περιοχή

of artistic expertise,

καλλιτεχνικής εμπειρογνωμοσύνης,

ranging from song and dance

που κυμαίνεται από το τραγούδι και τον χορό

to history and astronomy.

έως την ιστορία και την αστρονομία.

It might seem strange to categorize

Μπορεί να φαίνεται παράξενο να κατηγοριοποιούμε

history and astronomy as creative pursuits,

την ιστορία και την αστρονομία ως δημιουργικές ασχολίες,

but the Ancient Greeks saw these disciplines

αλλά οι αρχαίοι Έλληνες έβλεπαν αυτές τις επιστήμες

as more than just school subjects.

ως κάτι παραπάνω από απλά σχολικά μαθήματα.

These were the hallmarks of civilization

Αυτά ήταν τα κύρια γνωρίσματα του πολιτισμού

in what, to their eyes,

μέσα σε αυτό που, στα δικά τους μάτια,

was a pretty barbaric world.

ήταν ένας αρκετά βάρβαρος κόσμος.

An educated, civilized person

Ένα άτομο μορφωμένο, πολιτισμένο

was expected to be proficient

αναμενόταν να είναι ικανό

in all aspects of creative thought

σε όλες τις πτυχές της δημιουργικής σκέψης

inspired by the Muses,

που ενέμπνεαν οι Μούσες,

and the common medium

και το κοινό μέτρο

through which these disciplines were taught,

μέσω του οποίου αυτοί οι επιστημονικοί κλάδοι διδάσκονταν,

studied,

μελετώνταν

and disseminated

και διαδίδονταν

was music.

ήταν η μουσική.

You see, it's no coincidence

Βλέπετε, δεν είναι τυχαίο

that the word Muse is very similar

ότι η λέξη μούσα είναι πολύ παρόμοια

to the word music.

με τη λέξη μουσική.

It's where the word originates.

Από εκεί προέρχεται η λέξη.

Poetry, be it a love poem

Η ποίηση, είτε πρόκειται για ένα ποίημα αγάπης

or an epic poem about a dragon-slaying hero,

ή για ένα επικό ποίημα σχετικά με έναν ήρωα δρακο-φονιά,

was sung with a musical accompaniment.

τραγουδιόνταν με μουσική συνοδεία.

Dancing and singing, obviously,

Ο χορός και το τραγούδι, προφανώς,

were accompanied by music.

συνοδεύονταν από μουσική.

Theater was always a combination

Το θέατρο ήταν πάντα ένας συνδυασμός

of spoken word and music.

προφορικού λόγου και μουσικής.

History was recounted through song.

Η ιστορία εξιστορούνταν μέσα από το τραγούδι.

Even the study of astronomy

Ακόμη και η μελέτη της αστρονομίας

was linked to the same physical principles

συνδέονταν με τις ίδιες φυσικές αρχές

as musical harmony,

ως μουσική αρμονία,

such as the belief held by many Greek thinkers

όπως η πεποίθηση που επικρατούσε ανάμεσα σε πολλούς Έλληνες στοχαστές

that each of the planets and stars

ότι κάθε ένας απ' τους πλανήτες και τ' αστέρια

created their own unique sound

δημιουργούσαν το δικό τους μοναδικό ήχο

as they traveled through the cosmos,

καθώς ταξίδευαν μέσα από το σύμπαν,

thrumming like an enormous guitar string

βουίζοντας σαν μια τεράστια χορδή κιθάρας

light-years long.

μήκους ετών φωτός.

However, music pervaded more aspects of their lives

Ωστόσο, η μουσική διαπότιζε περισσότερες πτυχές της ζωής τους

than just education.

από ότι απλά την εκπαίδευση.

Ancient Greeks considered music

Οι Αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τη μουσική

to be the basis for understanding

ως τη βάση για κατανόηση

the fundamental interconnectedness

της θεμελιώδους διασύνδεσης

of all things in the universe.

όλων των πραγμάτων στο σύμπαν.

This concept of connectivity

Αυτή η έννοια της σύνδεσης

is known as harmonia,

είναι γνωστή ως αρμονία

and it's where we get the word harmony.

κι από εκεί παίρνουμε τη λέξη harmony.

Music was used as a form of medicine

Η μουσική χρησιμοποιόταν ως μια μορφή ιατρικής

to treat illnesses and physical complaints,

για τη θεραπεία ασθενειών και σωματικών ενοχλήσεων,

as a vital accompaniment to sporting contests,

ως μια συνοδεία ζωτικής σημασίας σε αθλητικούς διαγωνισμούς

and as a means to keep workers in time

κι ως ένα μέσο για να διατηρήσει το ρυθμό των εργαζομένων

as they toiled away on monotonous or menial tasks.

καθώς αυτοί τραβούσαν κουπί με μονότονες ή δευτερεύουσες αγγαρείες.

One of the most important applications

Μία από τις πιο σημαντικές εφαρμογές

of music in Ancient Greek society

μουσικής στην αρχαία ελληνική κοινωνία

is found in the belief

βρίσκεται στην πεποίθηση

that music can affect a person's ethos.

ότι η μουσική μπορεί να επηρεάσει το ήθος ενός ατόμου.

A word we still use today,

Μια λέξη που χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα,

ethos is a person's guiding beliefs

«ήθος» είναι οι κατευθυντήριες πεποιθήσεις ενός ατόμου

or personal ethics,

ή η προσωπική ηθική,

the way that one behaves

ο τρόπος που συμπεριφέρεται κάποιος

towards oneself and others.

προς τον εαυτό του και τους άλλους.

The Greek philosopher Plato,

Ο Έλληνας φιλόσοφος Πλάτωνας,

one of the most famous

ένας από τους πιο διάσημους

and influential Greek thinkers of the time,

και σημαντικούς Έλληνες στοχαστές της εποχής,

asserted that music had a direct effect

υποστήριζε ότι η μουσική είχε άμεση επίδραση

on a person's ethos.

στο ήθος ενός ατόμου.

Certain kinds of music

Κάποια είδη μουσικής

could incite a person to violence

μπορεί να υποκινούν ένα άτομο στη βία

while others could placate a person

ενώ άλλα είδη θα μπορούσαν να εξευμενίσουν ένα άτομο

into a benign, unthinking stupor.

σε σημείο καλοήθους, ασυλλόγιστης βαθιάς αποχαύνωσης.

According to Plato,

Κατά τον Πλάτωνα,

only very specific types of music

μόνο πολύ συγκεκριμένα είδη μουσικής

were beneficial to a person's ethos.

ήταν ευεργετικά για το ήθος ενός ατόμου.

One should only listen to music

Κάποιος θα πρέπει να ακούει μόνο μουσική

that promotes intelligence,

που προωθεί την ευφυΐα,

self-discipline,

την αυτοπειθαρχία,

and courage,

και το θάρρος

and all other kinds of music must be avoided.

κι όλα τα άλλα είδη της μουσικής, πρέπει ν' αποφεύγονται.

Furthermore, Plato fervently denounced

Επιπλέον, ο Πλάτων διακαώς αποδοκίμαζε

any music that deviated

οποιαδήποτε μουσική απέκλινε

from established musical conventions,

από τις καθιερωμένες μουσικές συμβάσεις,

fearing that doing so

φοβούμενος ότι κάνοντας κάτι τέτοιο

would lead to the degradation

θα οδηγούσε στην υποβάθμιση

of the standards of civilization,

των προτύπων του πολιτισμού,

the corruption of youth,

στη διαφθορά της νεολαίας,

and eventually complete and utter anarchy.

και τελικά στην πλήρη κι απόλυτη αναρχία.

While Plato's fears can seem extreme,

Ενώ οι φόβοι του Πλάτωνα μπορεί να φαίνονται ακραίοι,

this argument has appeared in modern times

αυτό το επιχείρημα έχει εμφανιστεί στη σύγχρονη εποχή

to condemn musical trends

για να καταδικάσει μουσικές τάσεις

such as jazz or punk or rap.

όπως η τζαζ ή η πανκ ή η ραπ.

What do you think Plato would say

Τι πιστεύετε ότι θα έλεγε ο Πλάτωνας

about the music you listen to?

για τη μουσική που ακούτε;

Is it beneficial to your ethos,

Είναι χρήσιμη για το ήθος σας,

or will it degenerate you

ή θα σας καταντήσει

into a gibbering, amoral barbarian?

έναν ασυνάρτητο, ανήθικο βάρβαρο;