Music and creativity in Ancient Greece - Tim Hansen

Translator: Tra Nguyen Reviewer: Nhu PHAM

We live in a society

Chúng ta sống trong một xã hội

obsessed with music.

bị ám ảnh bởi âm nhạc.

We use music to worship,

Chúng ta sử dụng âm nhạc cho việc tôn thờ,

tell stories,

kể chuyện,

to celebrate,

để ca ngợi,

to work,

để làm việc,

exercise,

tập thể dục,

declare our love

chứng minh tình yêu

and sometimes our hatred,

và đôi khi là thể hiện sự căm thù,

and, arguably most importantly,

và quan trọng nhất,

to dance.

là để nhảy nhót.

And, of course, we play music ourselves

Và, tất nhiên, chúng ta chơi nhạc cho bản thân mình

because, well, it's a pleasant thing to do.

bởi vì đó là một điều thú vị để làm.

Thousands of years ago in Ancient Greece,

Hàng ngàn năm trước vào thời Hy Lạp cổ đại,

when it came to music,

khi âm nhạc xuất hiện,

things weren't much different.

mọi thứ không có gì khác biệt.

They might have had lyres and tunics

Họ có thể có đàn li-a và áo vai chéo

instead of MP3 players and jeans,

thay cho máy nghe nhạc MP3 và quần bò,

but the Ancient Greeks were just as obsessed

nhưng người Hi Lạp cổ đại cũng bị ám ảnh

with music as we are today.

về âm nhạc như chúng ta ngày nay.

In fact, music was such an important part

Thực tế, âm nhạc là một phần quan trọng

of Ancient Greek society

của xã hội thời Hi Lạp cổ

that it makes us seem tame by comparison.

mà nó làm chúng ta cảm thấy bị chế ngự bởi sự so sánh.

To really understand just how integral music was

Để thực sự hiểu được bằng cách nào mà âm nhạc

to the Ancient Greeks,

trở nên không thể thiếu đối với người Hy Lạp,

let's begin by acquainting ourselves

hay bắt đầu với việc hiểu rõ vấn đề của chính bản thân chúng ta

with a bit of their mythology.

với một chút về thần thoại của người Hy Lạp.

In Ancient Greek mythology,

Trong thần thoại Hy Lạp

it was believed that human creativity

sự sáng tạo của con người được tin rằng

was the result of divine inspiration

là kết quả của nguồn cảm hứng linh thiêng

from a group of goddesses known as the Muses.

từ một nhóm các nữ thần được biết đến như Những Nàng Thơ.

While scholars have argued over the years

Trong khi những nhà tri thức đã tranh cãi nhiều năm qua

that there are anything between 3 and 13 Muses,

về việc có 3 hay 13 nàng thơ,

the standard number accepted today is 9.

con số tiêu chuẩn được chấp nhận ngày nay là 9.

Each Muse oversees her own specific area

Mỗi nàng thơ trông coi một lĩnh vực của riêng mình

of artistic expertise,

về chuyên môn nghệ thuật,

ranging from song and dance

từ những bài hát và điệu nhảy

to history and astronomy.

cho đến lịch sử và thiên văn học.

It might seem strange to categorize

Có vẻ lạ lùng khi chia

history and astronomy as creative pursuits,

lịch sử và thiên văn học thành những phạm trù của sáng tạo

but the Ancient Greeks saw these disciplines

nhưng người Hy Lạp cổ đại đã nhìn nhận những môn này

as more than just school subjects.

vượt lên trên những môn học ở trường.

These were the hallmarks of civilization

Đây là những điểm nổi bật của nền văn minh

in what, to their eyes,

theo đó, qua con mắt của họ

was a pretty barbaric world.

là một thế giới thực sự tuyệt hảo.

An educated, civilized person

Một con người có giáo dục và văn minh

was expected to be proficient

được kì vọng sẽ trở nên thành thạo

in all aspects of creative thought

về tất cả các khía cạnh của ý tưởng sáng tạo

inspired by the Muses,

được truyền cảm hứng bởi những nàng thơ,

and the common medium

và phương tiện truyền thông phổ biến

through which these disciplines were taught,

mà qua đó người ta đã giảng dạy những môn học này,

studied,

đã học hỏi,

and disseminated

và truyền bá

was music.

đó là âm nhạc.

You see, it's no coincidence

Bạn thấy không, không phải là ngẫu nhiên

that the word Muse is very similar

mà từ nàng thơ trở nên quên thuộc

to the word music.

đối với thế giới âm nhạc.

It's where the word originates.

Đó là nơi từ ngữ được tạo nên.

Poetry, be it a love poem

Bài thơ, có thể là một bài thơ tình

or an epic poem about a dragon-slaying hero,

hay một bài thơ sử thi về dũng sĩ diệt rồng,

was sung with a musical accompaniment.

được hát kèm cùng âm nhạc.

Dancing and singing, obviously,

Nhảy múa và ca hát, rõ ràng,

were accompanied by music.

được đệm bởi âm nhạc.

Theater was always a combination

Kịch nghệ luôn là sự kết hợp

of spoken word and music.

của văn nói và âm nhạc.

History was recounted through song.

Lịch sử được thuật lại qua bài hát.

Even the study of astronomy

Ngay cả việc học thiên văn học

was linked to the same physical principles

cũng được kết nối qua các nguyên tắc vật chất quan trọng

as musical harmony,

như giai điệu

such as the belief held by many Greek thinkers

ví dụ như niềm tin được gây dựng bởi nhiều nhà tư tưởng Hy Lạp

that each of the planets and stars

rằng mỗi một hành tinh và một ngôi sao

created their own unique sound

sáng tạo ra một âm thanh độc đáo của riêng nó

as they traveled through the cosmos,

khi nó đi xuyên qua vũ trụ,

thrumming like an enormous guitar string

rít lên như một sợi dây đàn ghita

light-years long.

dài hàng ngàn năm ánh sáng.

However, music pervaded more aspects of their lives

Tuy nhiên, âm nhạc tràn ngập trong nhiều khía cạnh trong cuộc sống của người Hi Lạp cổ

than just education.

hơn là chỉ về giáo dục.

Ancient Greeks considered music

Người Hy Lạp cổ đại coi âm nhạc

to be the basis for understanding

như cơ sở cho sự hiểu biết

the fundamental interconnectedness

sự liên kết cơ bản

of all things in the universe.

của tất cả những thứ trên thế giới này.

This concept of connectivity

Khái niệm của sự liên kết này

is known as harmonia,

được biết đến như "harmonia"

and it's where we get the word harmony.

và đó là nơi ta có được từ "harmony" (Hài hoà).

Music was used as a form of medicine

Âm nhạc từng được coi là một phương thuốc

to treat illnesses and physical complaints,

để chữa trị bệnh tật,

as a vital accompaniment to sporting contests,

như một phần đệm quan trọng trong những cuộc thi đấu thể thao,

and as a means to keep workers in time

và cũng mang ý nghĩa để giữ người công nhân đi làm đúng giờ

as they toiled away on monotonous or menial tasks.

vì họ làm việc vất vả trong những nhiệm vụ đơn điệu và tầm thường.

One of the most important applications

Một trong những công dụng

of music in Ancient Greek society

của âm nhạc trong đời sống của người Hy Lạp cổ đại

is found in the belief

được tìm thấy ở niềm tin

that music can affect a person's ethos.

rằng âm nhạc có thể ảnh hưởng đến đặc tính của một người.

A word we still use today,

Một từ mà chúng ta vẫn dùng ngày nay,

ethos is a person's guiding beliefs

"ethos" là niềm tin dẫn lối của một người

or personal ethics,

hoặc đạo lý cá nhân,

the way that one behaves

cách mà một người cư xử

towards oneself and others.

với bản thân hay người khác.

The Greek philosopher Plato,

Nhà triết học người Hy Lạp Plato,

one of the most famous

một trong những người nổi tiếng

and influential Greek thinkers of the time,

và có ảnh hưởng đến những nhà tư tưởng Hy Lạp thời đó,

asserted that music had a direct effect

khẳng định rằng âm nhạc có ảnh hưởng trực tiếp

on a person's ethos.

tới cá tính (ethos) của một người.

Certain kinds of music

Những thể loại âm nhạc chính

could incite a person to violence

có thể xúi giục một người hướng tới bạo lực

while others could placate a person

trong khi những thể loại khác có thể trấn an một người

into a benign, unthinking stupor.

trở nên lành tính, vô tư không suy nghĩ.

According to Plato,

Theo Plato,

only very specific types of music

chỉ những loại nhạc thực sự đặc biệt

were beneficial to a person's ethos.

mới mang lại lợi ích cho tính cách của con người.

One should only listen to music

Một người chỉ nên nghe loại nhạc mà

that promotes intelligence,

giúp họ gia tăng trí thông minh,

self-discipline,

tính tự giác ký luật

and courage,

và lòng gan dạ,

and all other kinds of music must be avoided.

và những thể loại nhạc khác thì nên bị loại bỏ.

Furthermore, Plato fervently denounced

Hơn nữa, Plato kịch liệt lên án

any music that deviated

bất kỳ thể loại nhạc nào đi lệch

from established musical conventions,

khỏi quy ước sáng tác âm nhạc,

fearing that doing so

với nỗi sợ rằng làm như vậy

would lead to the degradation

sẽ dẫn đến sự suy thoái

of the standards of civilization,

về chuẩn mực của nền văn minh,

the corruption of youth,

sự tham nhũng của thanh niên

and eventually complete and utter anarchy.

và sự hỗn loạn hoàn toàn.

While Plato's fears can seem extreme,

Trong khi nỗi lo lắng của Plato dường như nghiêm trọng,

this argument has appeared in modern times

sự tranh cãi này đã xuất hiện ở thời hiện đại

to condemn musical trends

để lên án những xu hướng âm nhạc

such as jazz or punk or rap.

ví dụ như jazz, punk hay rap.

What do you think Plato would say

Bạn nghĩ Plato sẽ nói gì

about the music you listen to?

về loại nhạc mà bạn đang nghe?

Is it beneficial to your ethos,

Liệu nó sẽ có ích cho tính cách của bạn,

or will it degenerate you

hay nó sẽ làm bạn suy đồi

into a gibbering, amoral barbarian?

trở thành một kẻ dã man, vô đạo đức?