Diagnosing a zombie: Brain and body (Part one) - Tim Verstynen & Bradley Voytek

Transcriber: Tom Carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: mabbast chato Reviewer: Daban Q. Jaff

(دەنگی زۆمبی) دکتۆری ١: کەواتە، ئەمە چۆن بەو دۆخە گەیشتووە؟

Doctor 1: So, how did it get to be this way?

Doctor 2: Well, it’s my professional opinion that the large gaping bite mark

دکتۆری ٢: شارەزایەکەم پێم دەڵێت لەوانەیە پەیوەندیی بەو نیشانە گەزەیەی سەر شانیەوە هەبێت.

on its shoulder might have something to do with it.

D1: Thanks. I mean, what causes its behavioral abnormalities?

دکتۆری ١: سوپاس، بەلام مەبەستم چی بۆتە هۆی ئەم هەڵسوکەوتە نائاساییە؟

D2: Well, we know all behaviors are rooted in the brain,

دکتۆری ٢: باشە، دەزانین هەموو هەڵسوکەوتەکان لە مێشکەوە سەرچاوەیان گرتووە،

so I’d expect that something’s gone terribly wrong, probably in there.

هەر بۆیە پێشبینی دەکەم بەخەراپی شتێکی بگوزەرێت.

D1: Thanks again, Doctor Obvious.

دکتۆری١: دووبارە سوپاس، ڕوونە دکتۆر.

Let me be more specific.

با کەمێک وورتربم.

What changes in the brain would have to occur

پێویستە چ گۆڕانکاریەک لە مێشک ڕووبدات بۆئەوەی ببێتە هۆی ئەم جۆر هەڵسوکەوتە؟

in order to cause this kind of behavior?

دکتۆری٢: همم، باشە، با بزانین.

D2: Hmm. Well, let's see.

The first thing I notice is how it moves.

یەکەم شت سەرنجم دابێت جوڵەیەتی.

Stiff legged, with long, lumbering steps, very slow and awkward.

لاق ڕەقی، هەنگاوی درێژ و خاو، زۆر هێواش و شڵەژاو.

Almost like what you’d see in Parkinson’s disease.

لە نیشانەکانی نەخۆشی پارکینسۆن دەچێت.

Maybe something’s wrong with his basal ganglia?

لەوانەشە شتێکی هەڵە لە گرێ دەماری بنەڕەتی بگوزەرێت؟

Those are a collection of deep brain regions that regulate movement,

ئەمانە کۆکراوەی ناوچە قوڵەکانی مێشکن کەوا جوڵە ڕێک دەخەن،

through a neurochemical called dopamine.

لەڕێگەی کمیایی دەمارە کە ناسراوبە دۆبەمین.

Although most people think of dopamine as the “happy” chemical of the brain,

لەگەڵ ئەوشدا زۆربەی خەڵک پێوایە دۆبەمینیا مادەی "دڵخۆش"ی مێشکە،

the dopamine-containing neurons in the basal ganglia

دۆبمەمین خانەی و گرێ دەمارەی تێداییە دەبێتە هۆی مردن بە هۆی نەخۆشی پارکینسۆن،

die off in Parkinson’s disease— that’s what causes it.

ئەمەش هۆکاری نەخۆشیەکەیە.

Makes it more and more difficult to initiate actions.

وادەکات دەست پێکردنی کردارەکان زەحمەت بکات.

D1: What?

دکتۆری١: چی؟

Look again at how it moves. Stiff legs, long stance.

دووبارە سەیر جوڵەکانی بکەوە، لاقی ڕەق، هەنگاوی درێژ،

These aren’t Parkinsonian movements;

ئەمانە نیشانەی پارکینسۆن نییە، نەخۆشی پارکینسۆن هانگاوی کورت و تێکەڵوپێکەڵ دەنێت

Parkinson’s patients take short, shuffling steps.

And the posture’s all wrong.

و شێوازی ڕاوەستانەکەشی دروست نییە.

This looks to me like what happens when the cerebellum is damaged.

پێموایە ئەوی ڕوودەدات ئەوەیە کاتێک زیانی بەر مێشکۆڵە دەکەوێت.

The cerebellum’s a little cauliflower shaped area in the back of your head,

مێشکۆڵە ناوچەیەکی شێوەی کەلەرمی بچووکە لە پشتی سەرە، قەبارەکەی هەڵتنەخەڵەتێنێت.

but don’t let its size fool you.

That little guy contains almost half of the neurons in the entire brain.

ئەم پیاوە بچووکە نزیکەی نیوەی خانە دەماریەکان لە مێشکی ماون.

Patients who suffer degeneration from this region,

نەخۆشەکان لەم ناوچەیە بەدەست سربوونەوە دەناڵێن،

something called spino-cerebellar ataxia,

شتێکە پێدەڵێن(SCA) واتا تێکچونێک ڕوودەدات،

show a lack of coordination that results in stiff legs, wide stance,

پیشاندانی کەمی کاردانەوە کەوا دەبێتە هۆی لاق ڕەقی و هەنگاوی درێژ و خاو.

and a lumbering walk.

My money's on the cerebellum.

گرەو لەسە مێشکۆڵە دەکەم.

D2: Touché. OK. So we’ve nailed its motor problems.

دکتۆری٢: باشە، لە بارەی گرفتەکانی بزوێنەرەکەوەی زانیمان.

Now what about that whole groaning, lack of talking thing?

ئێستا ئە چی دەربارەی ئەو هەموو ناڵاندەنەی، و قسە نەکردنی؟

D1: Hmm.

د.١: دەزانیت، لە نەتوانینی دەربڕینی ئاخافتن یاخود گرفت لە ناوچەی بەرهەمێناینی ئاخافتن دەچێت،

You know, it sounds kind of like expressive aphasia, or Broca’s aphasia,

which makes producing words difficult.

کەوا دەکەن دەربڕینی وشە زەحمەت بێت.

This is caused by damage to the inferior frontal gyrus,

ئەمەش ڕوودەدا بەهۆی زیانگەیشتن بە ناوچەی inferior frontal gyrus یان لەوەنەشە

or possibly the anterior insula,

anterior insula،

both regions behind your temple on the left side of your head.

هەردوو ناوچەکەش لە پشت بەشێکی نیوچەوانتەیەوەیە لە دەستەچەپی سەرت.

D2: I think you’re only half right.

دکتۆر٢: پێموایە تەنها٪٥٠ ڕاستی. زۆمبیەکان بە دڵنیایەوە بەباشی ناتوانن پەیوەندی بگرن.

Zombies definitely can’t communicate, that’s for sure.

But they don’t seem to do a good job of understanding things either.

بەڵام هەروەها تێگەیشتنیشیان باش نییە.

Watch this. Hey, Walker! Your father smelt of elderberries!

سەیری ئەمە بکە، سڵاوم ڕۆشتوو! باوکت بۆنی شەڕابی تووی کۆنی لێ دەهات!

See? No reaction.

(پێکەنین) دەبینی؟ هێچ کاردانەوەی نییە.

Either it’s not a Monty Python fan, or it can’t understand me.

یان ئەوەتا هەواداری مۆنتی پیسۆن نییە یاخود ناتوانێت لێم تێ بگات.

I’d say this is like spot-on fluent Wernicke’s aphasia:

دەمەوێت بڵێم ئەمە وەکو خاڵێکە لە ناوچە تێگەیشتنی لە ئاخافتن

damage to an area at the junction of two of the brain’s lobes,

زیان بەم ناوچەیە دەگەیەنێت لە دووڕیانی کڕکڕگەکانی مێشک، ناوچەی تیمپۆراڵ و ناوەک،

temporal and parietal,

typically on the left side of the brain, is the culprit.

بەسادەی لە دەستە چەپی مێشک، بەپرسیارە.

This area is physically connected to Broca’s area, that you mentioned,

ئەم ناوچەیە پەیوەندی بە ناوچەی بەرهەمهێنانی ئەخافتنەوە هەیە، کە ئاماژەت پێدا،

by a massive bundle of neurofibers called the arcuate fasciculus.

بە دەسکەکی گەورەی ڕیشاڵی دەماری کە ناسراوبە دەسکی کەوانەیی.

I hypothesize that this massive bundle of connections

گریمانەی ئەوە دەکەم پەیوەندی کردنەکانی ئەم ناوچەیە بەتەواوەتی لە زۆمبی سڕابێتەوە.

is completely wiped out in a zombie.

It would be like taking out the superhighway between two cities.

وەکو ئەوەوایە ڕێگەی خێرای نێوان دوو شار ببڕیت.

One city that manufactures a product,

شاری یەکەم تەنها بەرهەم دەهێنێت.

and the other that ships it out to the rest of the world.

و شارەکەی دیکە بە گەشتی بەرهەمەکە بۆ هەموو جیهان دەگوازێتەوە.

Without that highway, the product distribution just shuts down.

بەبێ ڕێگە خێراکە، گواستنەوەی بەرهەمەکەش پەکی دەکەوێت.

D1: So, basically it’s a moot point to reason with a zombie,

دکتۆری١: کەواتە، گرفتی زۆمبیش وەکو ئەم واییە.

since they can’t understand you, let alone talk back.

ناتوانن لێت تێبگەن. دەی بابچین قسەی لەگەڵ بکەین

D2: I mean, you could try, man,

دکتۆری٢: (پێکەنین) مەبەستم، دەتوانیت بڕۆیت ، بەڵام، من لەوی دیوی شوشەکەوە دەمێنمەوە.

but I’m going to stay on this side of the glass.