Can you solve the giant iron riddle? - Alex Gendler

Translator: bryar murshid Reviewer: Daban Q. Jaff

The family of giants you work for

خێزانە زەبەلاحەکەی تۆ کاریان بۆ دەکەیت

is throwing a fancy dinner party,

ئاهەنگێکی نانی ئێوارەیان هەیە

and they all want to look their best.

و هەموویان دەیانەوێت بە باشترین شێوە دەربکەون.

But there’s a problem –

بەڵام کێشەیەک هەیە -

the elder giant’s favorite shirt is wrinkled!

کراسە دڵخوازەکەی پیرترینی زەبەلاحەکان لۆچی بووه‌!

To fix it, you’ll need to power up…

بۆ ئەوەی چارەسەری بکەیت، پێویستە

the Giant Iron.

ئوتوی زەبەلاحەکان هەڵبکەیت.

The iron needs two giant batteries to work.

ئوتوەکە دوو پاتری زەبەلاحی دەوێت بۆ ئەوەی کار بکات.

You just had 4 working ones

تەنها ٤ دانەت هەیە کە کاردەکات

and 4 dead ones in separate piles,

و ٤ دانە کە لە کارکەوتووە لە قوتووی جیاوازدا،

but it looks like the baby giant mixed them all up.

بەڵام وادیارە منداڵی زەبەلاحەکان هەموویانی تێکەڵ کردووە.

You need to get the iron working and press the giant shirt, fast –

تۆ پێوێستە ئوتوەکە هەڵبکەیت و بەسەر کراسی زەبەلاحەکەیدا بهێنیت بە خێرایی،

or you’ll end up being the main course tonight!

یان دەبیتە خواردنی سەرەکی ئەم ئێوارەیەیان!

How can you test the batteries

چۆن دەتوانیت پاترییەکان تاقی بکەیتەوە

so that you’re guaranteed to get a working pair in 7 tries or less?

دەبێت لە ٧ هەوڵدان یان کەمتردا گرێنتی جوتێک پاتری بکەیت کە کار دەکەن،

Pause the video now if you want to figure it out for yourself

ڤیدیۆکە بوەستێنە ئەگەر دەتەوێت هەڵبژاردنی خۆت بکەیت

وەڵامبدەرەوە لە ٣ چرکەدا

Answer in 3

Answer in 2

وەڵامبدەرەوە لە ٢ چرکەدا

Answer in 1

وەڵامبدەرەوە لە ١ چرکەدا

You could, of course, take all eight batteries

بەدڵنیاییەوە توانیت، هەر هەشت پاترییەکە ببە

and begin testing the 28 possible combinations.

و دەست بکە بە تاقیکردنەوەی ٢٨ کۆمەڵەی گونجاو.

You might get lucky within the first few tries.

لەوانەیە لە تاقیکردنەوەکانی سەرەتادا بەختت هەبێت.

But if you don’t, moving the giant batteries that many times

بەڵام ئەگەر وانەبوو، جوڵاندنی پاترییە زەبەلاحەکان بۆ ئەو هەمووە جارە

will take way too long.

کاتی زۆری دەوێت.

You can’t rely on luck –

ناتوانیت پشت بە بەخت ببەستیت -

you need to assume the worst possibility and plan accordingly.

پێویستە خراپترین ئەگەر دابنێیت و بەپێی ئەوە پلان دابنێیت.

However, you don’t actually need to test every possible combination.

هەرچۆنێک بێت، پێویست ناکات هەموو تێکەڵەیەکی گونجاو تاقی بکەیتەوە.

Remember – there are four good batteries in total,

لەیادت بێت، چوار پاتری باش هەیە لەکۆی گشتی پاتریەکاندا،

meaning that any pile of six you choose

مانای ئەوەیە هەر کۆمەڵەیەک کە تۆ لەو شەشەی هەڵی دەبژێریت

will have at least two good batteries in it.

بەلایەنی کەمەوە دوو پاتری باشی تێدایە.

That doesn’t help you right away,

ئەوە ڕاستەوخۆ یارمەتیت نادات،

since testing all six batteries could still take as many as 15 tries.

هێشتا تاقیکردنەوەی هەر شەش پاتریەکە دەکرێت 15 هەوڵی بوێت.

But it does give you a clue to the solution –

بەڵام ئەوە نیشانەیەکت دەداتێ بۆ شیکارکردنەکە -

dividing the batteries into smaller subsets narrows down the possible results.

دابەشکردنی پاتریەکان بۆ کۆمەڵەی بچوکتر لە ئەنجامە گونجاوەکە نزیکترمان دەکاتەوە.

So instead of six batteries,

بۆیە لەجیاتی شەش پاترییەکە،

let’s take any three.

با سێ دانە هەڵبژێرین.

This group has a total of three possible combinations.

ئەم کۆمەڵەیە سێ تێکەڵەی گونجاوی تێدایە.

Since both batteries have to be working for the iron to power up,

لە کاتێکدا دەبێت هەردوو پاترییەکە کاربکەن بۆ ئەوەی ئوتووەکە هەڵببێت،

a single failure can’t tell you whether both batteries are dead, or just one.

تەنها شکستێک ناتوانێت ئەوەت پێبڵێت کە کە هەردوو پاترییەکە کارناکەن، یان یەکیان.

But if all three combinations fail,

بەڵام ئەگەر هەر سێ تێکەڵەکە شکستیان هێنا،

then you’ll know this group has either one good battery, or none at all.

ئەوکاتە دەزانیت ئەم کۆمەڵانە دانەیەکی کارکردووی تێدایە، یان هەر تێیدا نییە.

Now you can set those three aside

ئێستا دەتوانیت ئەو سێیانە بخەیتە ئەولاوە و

and repeat the process for another three batteries.

کردارەکە بۆ سێ دانەی تر دووبارە بکەیتەوە.

You might get a match, but if every combination fails again,

ڕەنگە گونجاندنەکەت دەست بکەوێت، بەڵام ئەگەر هەموو کۆمەڵەکان دوبارە شکستیان هێنا،

you’ll know this set can have no more than one good battery.

دەزانیت کە ئەم کۆمەڵەیە زیاتر لە یەک پاتری باشی تیا نییە.

That would leave only two batteries untried.

ئەم کردارە تەنها دوو پاتری بەجێ دەهێڵێت کە تاقی نەکراونەتەوە.

Since there are four good batteries in total

لەکاتێکدا لەکۆی گشتی پاتریەکاندا چوار پاتری باش هەیە

and you’ve only accounted for two so far,

تۆ تەنها بۆ دوو دانە حسابت کردووە،

both of these remaining ones must be good.

هەردوو پاتریەکەی کە ماون دەبێت باش بن.

Dividing the batteries into sets of 3, 3, and 2

پاتریەکان دابەش بکە بەسەر کۆمەڵەی ٣، ٣ و ٢ دا

is guaranteed to get a working result in 7 tries or less,

بۆ گرێنتی ئەوەی لە ٧ هەوڵدان یان کەمتردا ئەنجامی کارەکەت دەست بکەوێت،

no matter what order you test the piles in.

گرینگ نییە کە بەچی جۆرێک کۆمەڵەکان تاقی دەکەیتەوە.

With no time to spare, the iron comes to life,

بەبێ کات بۆ جیا کردنەوەیان، ئوتوەکە دەکەوێتەوە کار،

and you manage to get the shirt flawlessly ironed.

دەتوانیت کراسەکە بەبێ هەڵە ئوتو بکەیت.

The pleased elder and his family show up to the party dressed to the nines

پیرە دڵخۆشەکە و خێزانەکەی لە ئاهەنگەکە دەرکەوتن کە جلی نوێیان لەبەر کردووە

… well, almost.

باشە، بەنزیکەیی...