Special Olympics let me be myself — a champion | Matthew Williams

Translator: Da Nguyen Reviewer: Ngân Trần

Hello.

Xin chào.

My name is Matthew Williams,

Tôi tên là Matthew Williams,

and I am a champion.

và tôi là một nhà vô địch.

I have won medals in three different sports

Tôi giành được huy chương vàng ở ba bộ môn thể thao

and national games in Canada,

và bộ môn thi đấu quốc gia khác nhau ở Canada,

competed at the international level in basketball

thi đấu cấp độ quốc tế ở bộ môn bóng rổ

and was proud to represent Canada

và rất tự hào được đại diện cho Canada

on the world stage.

trên trường quốc tế.

(Applause)

(Vỗ tay)

I train five days a week for basketball and speed skating,

Tôi tập luyện bóng rổ và trượt băng tốc độ năm ngày một tuần,

work with top quality coaches

làm việc với các huấn luyện viên hàng đầu

and mental performance consultants

và những nhà tư vấn về khả năng trí tuệ

to be at my best in my sport.

để đạt được phong độ tốt nhất trong bộ môn tôi tham gia.

By the way, all that is through Special Olympics.

Tất cả những điều này tôi có được là nhờ Thế Vận Hội Đặc Biệt.

Does that change the way you think of me

Điều này có thay đổi cách nghĩ của bạn về tôi

and my accomplishments?

và thành tích tôi đạt được không?

The world does not see all people like me as champions.

Thế giới không hề xem những người như tôi là những nhà vô địch.

Not long ago, people like me were shunned and hidden away.

Cách đây không lâu, những người như tôi bị xa lánh và cách ly.

There has been lots of change since Special Olympics began in 1968,

Đã có nhiều thay đổi từ khi Thế Vấn Hội Đặc Biệt được thành lập vào năm 1968,

but in too many cases,

nhưng trong nhiều trường hợp,

people with intellectual disabilities

những người bị khuyết tật trí tuệ

are invisible to the wider population.

trở nên vô hình với cộng đồng.

People use the r-word in front of me, and they think it doesn't matter.

Mọi người dùng từ ngữ xúc phạm trước mặt tôi nhưng họ cho là không sao.

That's the word "retard" or "retarded"

Đó là "retard" - người thiểu năng hay "retarded" - bị thiểu năng

used in a derogatory manner.

sử dụng nhằm xúc phạm người khác.

They're not thinking about how much it hurts me and my friends.

Họ không hề nghĩ họ đã gây tổn thương tôi và những người bạn đến mức độ nào đâu.

I don't want you to think I'm here because I'm a charity case.

Tôi không muốn các bạn cho là tôi đến đây vì tôi là trường hợp cần giúp đỡ.

I am here because there is still a big problem with the way

Tôi có mặt ở đây vì vẫn còn nhiều bất ổn trong cách thức

many people see individuals with intellectual disabilities,

nhiều người nhìn nhận những cá nhân bị khuyết tật trí tuệ

or, too often,

hoặc, thường thì

how they don't see them at all.

họ không thèm nhìn nhận.

Did you know the World Games happened this year?

Các bạn có biết Thế Vận Hội Thế Giới diễn ra năm nay?

I was one of over 6,500 athletes with intellectual disabilities

Tôi là một trong hơn 6.500 vận động viên bị khuyết tật trí tuệ

from 165 countries who competed in LA.

từ 165 đất nước đến tranh tài tại Los Angeles (LA).

There was over 62,000 spectators watching opening ceremonies,

Có hơn 62.000 khán giả xem lễ khai mạc,

and there was live coverage on TSN and ESPN.

và có phát sóng trực tiếp trên kênh TSN và ESPN.

Did you even know that happened?

Các bạn thậm chí có biết chuyện đó không?

What do you think of when you see someone like me?

Các bạn nghĩ gì khi nhìn thấy những người như tôi?

I am here today to challenge you

Hôm nay tôi đến đây để thách thức các bạn

to look at us as equals.

nhìn nhận chúng tôi một cách bình đẳng.

Special Olympics transforms the self-identity of athletes

Thế Vận Hội Đặc Biệt biến đổi khả năng tự nhận thức của những vận động viên

with intellectual disabilities

bị khuyết tật trí tuệ

and the perceptions of everyone watching.

và nhận thức của những người xem.

For those of you who aren't familiar,

Đối với những ai không biết rõ,

Special Olympics is for athletes with intellectual disabilities.

Thế Vận Hội Đặc Biệt dành cho những vận động viên bị khuyết tật trí tuệ.

Special Olympics is separate from the Paralympics and Olympics.

Thế Vận Hội Đặc Biệt khác với Thế Vận Hội và Thế Vận Hội dành cho Người Khuyết Tật

We offer high-quality, year round sports programs

Chúng tôi cung cấp các chương trình thể thao chất lượng cao, kéo dài quanh năm

for people with intellectual disabilities

dành cho những người bị khuyết tật trí tuệ

that changes lives and perceptions.

việc này làm thay đổi cuộc đời và nhận thức của nhiều người.

This movement has changed my life

Phong trào này đã thay đổi cuộc đời tôi

and those of so many others.

và cuộc đời của rất nhiều người khác nữa.

And it has changed the way

Đồng thời cũng làm thay đổi

the world sees people with intellectual disabilities.

nhận thức của thế giới đối với những người bị khuyết tật trí tuệ.

I was born with epilepsy and an intellectual disability.

Tôi bị động kinh và khuyết tật trí tuệ bẩm sinh.

Growing up, I played hockey until I was 12 years old.

Khi lớn lên, tôi chơi khúc côn cầu cho đến năm 12 tuổi.

The older I got, the more I felt

Càng lớn lên, tôi càng thấy

it was harder to keep up with everyone else,

khó khăn hơn để theo kịp mọi người,

and I was angry and frustrated.

nên tôi cảm thấy giận dữ và bực tức.

For a while, I did not play any sports,

Có lúc, tôi không chơi thể thao gì cả,

didn't have many friends

không giao du với bạn nhiều lắm

and felt left out and sad.

cảm giác bị bỏ rơi và thấy buồn.

There was a time when people with intellectual disabilities

Có một giai đoạn những người bị khuyết tật trí tuệ

were hidden away from society.

bị cách ly khỏi xã hội.

No one thought they could participate in sports,

Không ai cho rằng họ có thể chơi thể thao,

let alone be a valued member of society.

huống chi là trở thành một thành viên có giá trị trong xã hội.

In the 1960s, Dr. Frank Hayden,

Vào thập niên 1960, TS. Frank Hayden,

a scientist at the University of Toronto,

một nhà khoa học tại Đại Học Toronto,

was studying the effects of regular exercise

nghiên cứu hiệu quả của việc tập thể dục thường xuyên

on the fitness levels of children with intellectual disabilities.

lên mức độ khỏe mạnh của trẻ em bị khuyết tật trí tuệ.

Using rigorous scientific research,

Khi sử dụng đến nghiên cứu khoa học chính xác,

Dr. Hayden and other researchers

TS. Hayden và những nhà nghiên cứu khác

came to the conclusion

rút ra kết luận rằng

that it was simply the lack of opportunity to participate

chỉ đơn giản do thiếu cơ hội được tham gia

that caused their fitness levels to suffer.

nên dẫn đến việc trẻ kém khỏe mạnh đi.

Lots of people doubted that people with intellectual disabilities

Nhiều người nghi ngờ việc những người bị khuyết tật trí tuệ

could benefit from fitness programs

có thể hưởng lợi từ những chương trình rèn luyện thể trạng

and sports competition opportunities.

và cơ hội tham gia tranh tài ở các môn thể thao.

But pioneers like Dr. Hayden and Eunice Kennedy Shriver,

Nhưng những nhà tiên phong như TS. Hayden và Eunice Kennedy Shriver,

the founder of Special Olympics,

người sáng lập Thế Vận Hội Đặc Biệt,

persevered,

vẫn kiên trì,

and Special Olympics athletes have proved them right

và các vận động viên Thế Vận Hội Đặc Biệt chứng minh là họ đã đúng

four and a half million times over.

gấp bốn triệu rưỡi lần.

(Applause)

(Vỗ tay)

Before I joined Special Olympics,

Trước khi tham gia Thế Vận Hội Đặc Biệt,

I was nervous

tôi hơi lo lắng

because I was young, shy, not confident

vì tôi còn trẻ, nhút nhát, không tự tin

and didn't have many friends.

và không có nhiều bạn bè cho lắm.

When I got there, though, everyone was very encouraging,

Tuy nhiên, khi tôi đến tham gia, mọi người rất hay khuyến khích tôi,

supportive, and let me be myself

hỗ trợ tôi, và để tôi được là chính mình

without being judged.

mà không hề phán xét.

Now, I am a basketball player and speed skater

Hiện tại tôi là một cầu thủ bóng rổ và vận động viên trượt băng

who has competed at provincial, national games,

tôi đã thi đấu ở cấp độ tỉnh thành và quốc gia,

and this year made it all the way to the World Summer Games in LA,

và trong năm nay đã nỗ lực để lọt vào Thế Vận Hội Thế Giới Mùa Hè ở LA,

where I was part of the first ever Canadian basketball team

ở đó tôi là thành viên của đội bóng rổ Canada đầu tiên

to compete at World Games.

từng được tham gia Thế Vận Hội Thế Giới.

(Applause)

(Vỗ tay)

I am one of more than four and a half million athletes around the globe,

Tôi là một trong hơn bốn triệu rưỡi vận động viên trên thế giới,

and I've heard so many similar stories.

và tôi đã nghe nhiều câu chuyện tương tự.

Being Special Olympics athletes

Trở thành vận động viên ở Thế Vận Hội Đặc Biệt

restores our pride and dignity.

giúp chúng tôi khôi phục lòng tự trọng và phẩm cách.

Special Olympics also addresses critical health needs.

Thế Vận Hội Đặc Biệt cũng giúp giải quyết những nhu cầu sức khỏe quan trọng.

Studies have shown that, on average,

Các cuộc nghiên cứu cho thấy rằng, trên trung bình,

men with intellectual disabilities

những người đàn ông bị khuyết tật trí tuệ

die 13 years younger than men without,

chết sớm hơn 13 năm so với những người đàn ông bình thường,

and women with intellectual disabilities

và những phụ nữ bị khuyết tật trí tuệ

die 20 years younger than women without.

chết sớm hơn 20 năm so với những phụ nữ bình thường.

Special Olympics keeps us healthy

Thế Vận Hội Đặc Biệt giúp chúng tôi khỏe mạnh

by getting us active

bằng cách làm chúng tôi năng động

and participating in sport.

và chơi thể thao.

Also, our coaches teach us about nutrition and health.

Các huấn luyện viên cũng dạy cho chúng tôi về dinh dưỡng và sức khỏe.

Special Olympics also provides free health screening

Thế Vận Hội Đặc Biệt cũng cung cấp việc kiểm tra sức khỏe miễn phí

for athletes who have difficulty communicating with their doctor

cho những vận động viên gặp khó khăn trong giao tiếp với bác sĩ

or accessing health care.

hoặc trong việc tiếp cận y tế.

At the 2015 World Summer Games,

Ở Thế Vận Hội Mùa Hè năm 2015,

my Team Canada teammates and I played the Nigerian basketball team.

tôi và các đồng môn trong đội Canada chơi cho đội bóng rổ Nigeria.

The day before our game,

Ngày trước khi trận đấu diễn ra,

the Nigerian basketball team went to the World Games Healthy Athlete screening,

đội bóng rổ Nigeria kiểm tra sức khỏe ở chương trình Vận Động Viên Khỏe Mạnh,

where seven of 10 members

bảy trong số mười thành viên

were given hearing aids for free

được phát dụng cụ trợ thính miễn phí

and got to hear clearly for the first time.

và đó là lần đầu tiên trong đời họ được nghe rất rõ.

(Applause)

(Vỗ tay)

The change in them was amazing.

Sự thay đổi ở họ thật kỳ diệu.

They were more excited, happy and confident,

Họ trở nên hào hứng hơn, vui vẻ hơn và tự tin hơn

because their coach could vocally communicate with them.

vì huấn luyện viên có thể giao tiếp bằng lời nói với họ.

And they were emotional

Và họ rất xúc động

because they could hear the sounds of the basketball,

vì được nghe âm thanh của bóng rổ,

the sounds of the whistle

âm thanh của tiếng còi

and the cheering fans in the stands --

và tiếng khán giả cổ vũ trong khán đài --

sounds that we take for granted.

những âm thanh mà chúng ta cho là hiển nhiên phải có.

Special Olympics is transforming more than just the athlete in their sport.

Thế Vận Hội Đặc Biệt không chỉ biến đổi vận động viên trong môn thể thao họ chọn.

Special Olympics is transforming their lives off the field.

Thế Vận Hội Đặc Biệt còn làm thay đổi cuộc đời của họ ngoài sân cỏ.

This year, research findings showed

Năm nay, kết quả nghiên cứu cho thấy

that nearly half of the adults in the US

gần phân nửa số người lớn ở Mỹ

don't know a single person with an intellectual disability,

không hề biết đến một người nào đó bị khuyết tật trí tuệ,

and the 44 percent of Americans

và số lượng 44% người Mỹ

who don't have personal contact with intellectual disabilities

không có bất kỳ mối liên hệ cá nhân nào với người khuyết tật trí tuệ

are significantly less accepting and positive.

là những người không dễ dàng chấp nhận và tích cực cho lắm.

Then there's the r-word,

Rồi còn đó từ ngữ gây xúc phạm

proving that people with intellectual disabilities

chứng tỏ rằng những người bị khuyết tật trí tuệ

are still invisible

vẫn còn vô hình

to far too many people.

trong mắt rất nhiều người.

People use it as a casual term or an insult.

Họ sử dụng từ đó một cách bình thường hay khi cần sỉ nhục ai đó.

It was tweeted more than nine million times last year,

Năm ngoái, tổng số tweet nhắc đến chữ này là chín triệu lần,

and it is deeply hurtful

và điều này gây tổn thương sâu sắc

to me and my four and a half million fellow athletes around the planet.

cho tôi và hơn bốn triệu rưỡi vận động viên khác trên toàn cầu.

People don't think it's insulting,

Mọi người không cho rằng đó là xúc phạm,

but it is.

nhưng thực sự thì có.

As my fellow athlete and global messenger John Franklin Stephens wrote

Như đồng vận động viên và sứ giả toàn cầu John Franklin Stephens đã viết

in an open letter to a political pundit

trong bức thư ngỏ gửi tới một chuyên gia về chính trị,

who used the r-word as an insult,

vị này đã dùng từ đó để xúc phạm,

"Come join us someday at Special Olympics.

"Hãy tham gia Thế Vận Hội Đặc Biệt cùng chúng tôi.

See if you walk away with your heart unchanged."

Thử xem ông có thể rời khỏi đây mà không có thay đổi gì trong tim mình."

(Applause)

(Vỗ tay)

This year, at the 2015 World Summer Games,

Năm nay, tại Thế Vận Hội Mùa Hè 2015,

people lined up for hours

mọi người xếp hàng trong nhiều giờ

to get into the final night of powerlifting competition.

chỉ để được vào xem đêm cuối cùng của cuộc thi cử tạ.

So it was standing room only when my teammate Jackie Barrett,

Khán đài đông nghẹt khi đồng đội của tôi là Jackie Barrett,

the Newfoundland Moose,

biệt danh "Chú Nai Xứ Newfoundland"

deadlifted 655 pounds

nhấc tạ nặng 655 pound (khoảng 297 kg)

and lifted 611 pounds in the squat --

và gánh tạ nặng 611 pound (khoảng 277 kg)

(Applause)

(Vỗ tay)

setting huge new records for Special Olympics.

anh đặt ra những kỷ lục khủng cho Thế Vận Hội Đặc Biệt.

Jackie is a record holder among all powerlifters in Newfoundland --

Jackie là người giữ kỷ lục trong số tất cả các vận động viên cử tạ ở Newfoundland

not just Special Olympics, all powerlifters.

không chỉ trong Thế Vận Hội Đặc Biệt, mà tất cả vận động viên cử tạ.

Jackie was a huge star in LA,

Jackie là một ngôi sao lớn ở LA,

and ESPN live-tweeted his record-breaking lifts

và kênh ESPN đăng trực tiếp lên Twitter những cú nhấc tạ phá kỷ lục của Jack

and were wowed by his performance.

và khiến mọi người kinh ngạc với màn biểu diễn của anh.

Fifty years ago, few imagined individuals with intellectual disabilities

Cách đây năm mươi năm, rất ít người hình dung những người khuyết tật trí tuệ

could do anything like that.

có thể làm được những chuyện như vậy.

This year, 60,000 spectators filled the famous LA Memorial Coliseum

Năm nay, 60.000 khán giả ngồi chật ních sân vận động LA Memorial nổi tiếng

to watch the opening ceremonies of World Games

để xem lễ khai mạc Thế Vận Hội Thế Giới

and cheer athletes from 165 countries

và cổ vũ vận các động viên đến từ 165 nước

around the world.

trên toàn thế giới.

Far from being hidden away,

Trái ngược với việc bị cách ly,

we were cheered and celebrated.

lúc này chúng tôi được cổ vũ và hoan nghênh.

Special Olympics teaches athletes

Thế Vận Hội Đặc Biệt dạy các vận động viên

to be confident and proud of themselves.

trở nên tự tin và tự hào về bản thân.

Special Olympics teaches the world

Thế Vận Hội Đặc Biệt dạy cho thế giới

that people with intellectual disabilities

rằng những người bị khuyết tật trí tuệ

deserve respect and inclusion.

xứng đáng được tôn trọng và chấp nhận.

(Applause)

(Vỗ tay)

Now, I have dreams and achievements in my sport,

Hiện tại, tôi có những ước mơ và đạt được thành tích trong thể thao,

great coaches,

có các huấn luyện viên tuyệt vời,

respect and dignity,

được tôn trọng và có phẩm cách

better health,

được khỏe mạnh hơn,

and I am pursuing a career as a personal trainer.

và tôi đang theo đuổi sự nghiệp trở thành huấn luyện viên cá nhân.

(Applause)

(Vỗ tay)

I am no longer hidden, bullied

Tôi không còn phải trốn, phải bị ăn hiếp

and I am here doing a TED Talk.

và tôi đang có mặt ở đây diễn thuyết trên sân khấu TED.

(Applause)

(Vỗ tay)

The world is a different place because of Special Olympics,

Thế giới trở nên khác biệt nhờ vào Thế Vận Hội Đặc Biệt,

but there is still farther to go.

nhưng vẫn còn rất nhiều thứ phải làm.

So the next time you see someone with an intellectual disability,

Cho nên nếu lần tới bạn nhìn thấy ai đó bị khuyết tật trí tuệ,

I hope you will see their ability.

tôi hy vọng bạn thấy được khả năng của họ.

The next time someone uses the r-word near you,

Lần tới nếu ai đó xung quanh bạn sử dụng từ ngữ xúc phạm,

I hope you will tell them how much it hurts.

bạn hãy cho họ biết nó gây tổn thương biết bao nhiêu.

I hope you will think about getting involved with Special Olympics.

Tôi hy vọng bạn suy nghĩ tới việc tham gia Thế Vận Hội Đặc Biệt.

(Applause)

(Vỗ tay)

I would like to leave you with one final thought.

Tôi muốn chia sẻ với bạn thêm một ý cuối cùng.

Nelson Mandela said,

Nelson Mandela đã từng nói,

"Sports has the power to change the world."

"Thể thao có sức mạnh làm thay đổi thế giới"

Special Olympics is changing the world

Thế Vận Hội Đặc Biệt đang làm thay đổi thế giới

by transforming four and a half million athletes

bằng cách biến đổi bốn triệu rưỡi vận động viên

and giving us a place to be confident,

và cho chúng tôi một không gian để tự tin hơn,

meet friends,

được gặp bạn bè,

not be judged

không bị phán xét

and get to feel like and be champions.

được cảm giác và thực sự trở thành những nhà vô địch.

Thank you very much.

Cảm ơn các bạn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)