Special Olympics let me be myself — a champion | Matthew Williams

Tłumaczenie: Kacper Borowiecki Korekta: Ewa Stein

Hello.

Cześć.

My name is Matthew Williams,

Nazywam się Matthew Williams

and I am a champion.

i jestem zwycięzcą.

I have won medals in three different sports

Wygrałem medale w trzech różnych dyscyplinach

and national games in Canada,

i mistrzostwach Kanady,

competed at the international level in basketball

grałem w koszykówkę na międzynarodowym poziomie

and was proud to represent Canada

i byłem dumnym reprezentantem Kanady

on the world stage.

na świecie.

(Applause)

(Brawa)

I train five days a week for basketball and speed skating,

Trenuje koszykówkę i łyżwiarstwo pięć dni w tygodniu.

work with top quality coaches

Pracuję z najlepszymi trenerami

and mental performance consultants

i specjalistami do spraw sprawności umysłowej,

to be at my best in my sport.

aby być najlepszym w mojej dziedzinie.

By the way, all that is through Special Olympics.

Przy okazji, to wszystko przez Igrzyska.

Does that change the way you think of me

Czy to zmienia sposób, w jaki myślicie o mnie

and my accomplishments?

i moich osiągnięciach?

The world does not see all people like me as champions.

Świat nie ma za zwycięzców ludzi takich jak ja.

Not long ago, people like me were shunned and hidden away.

Nie tak dawno temu, tacy jak ja byli odrzuceni i poukrywani przed światem.

There has been lots of change since Special Olympics began in 1968,

Wiele się zmieniło kiedy rozpoczęto Igrzyska Olimpiad Specjalnych w 1968 roku,

but in too many cases,

ale w zbyt wielu przypadkach

people with intellectual disabilities

ludzie z niepełnosprawnością intelektualną

are invisible to the wider population.

są niewidoczni dla szerszej publiczności.

People use the r-word in front of me, and they think it doesn't matter.

Ludzie używają przy mnie różnych słów i sądzą, że to nie ma znaczenia.

That's the word "retard" or "retarded"

Te słowa to "niedorozwinięty", "opóźniony"

used in a derogatory manner.

zawsze używane w uwłaczający sposób.

They're not thinking about how much it hurts me and my friends.

Nie myślą o tym jak bardzo boli to mnie lub moich przyjaciół.

I don't want you to think I'm here because I'm a charity case.

Nie chcę, byście sądzili, że jestem tutaj z powodu pieniędzy.

I am here because there is still a big problem with the way

Jestem tutaj, ponieważ wciąż mamy duży problem z tym,

many people see individuals with intellectual disabilities,

jak niektórzy ludzie widzą osoby z niepełnosprawnością intelektualną,

or, too often,

lub, zbyt często,

how they don't see them at all.

czemu w ogóle ich nie widzą.

Did you know the World Games happened this year?

Wiecie, że w tym roku odbyły się mistrzostwa świata?

I was one of over 6,500 athletes with intellectual disabilities

Byłem jednym z ponad 6,5 tys. sportowców z niepełnosprawnością intelektualną.

from 165 countries who competed in LA.

Sportowcy ze 165 krajów walczyli w Los Angeles.

There was over 62,000 spectators watching opening ceremonies,

Na ceremonii otwarcia było ponad 62 tys. widzów,

and there was live coverage on TSN and ESPN.

transmitowali ją na żywo w ESPN i TSN.

Did you even know that happened?

Wiedzieliście o tym?

What do you think of when you see someone like me?

Co sądzicie, gdy widzicie kogoś takiego jak ja?

I am here today to challenge you

Jestem tutaj by rzucić wam wyzwanie,

to look at us as equals.

byście patrzyli na siebie jako równi.

Special Olympics transforms the self-identity of athletes

Igrzyska Olimpiad Specjalnych zmieniły świadomość sportowców

with intellectual disabilities

z niepełnosprawnością intelektualną

and the perceptions of everyone watching.

oraz sposób myślenia widzów.

For those of you who aren't familiar,

Dla tych, którzy nie wiedzą,

Special Olympics is for athletes with intellectual disabilities.

Igrzyska Olimpiad Specjalnych są dla niepełnosprawnych sportowców.

Special Olympics is separate from the Paralympics and Olympics.

Te igrzyska są oddzielone od Paraolimpiady i Olimpiady.

We offer high-quality, year round sports programs

Oferujemy całoroczne programy sportowe wysokiej jakości

for people with intellectual disabilities

dla osób niepełnosprawnych intelektualnie,

that changes lives and perceptions.

które zmieniają życie i sposób myślenia.

This movement has changed my life

Ten ruch zmienił życie moje

and those of so many others.

oraz życie wielu innych.

And it has changed the way

Zmienił też sposób,

the world sees people with intellectual disabilities.

w jaki świat postrzega ludzi z niepełnosprawnością intelektualną.

I was born with epilepsy and an intellectual disability.

Urodziłem się z epilepsją i niepełnosprawnością intelektualną.

Growing up, I played hockey until I was 12 years old.

Gdy dorastałem, grałem w hokeja do ukończenia 12 roku życia.

The older I got, the more I felt

Im starszy byłem, tym bardziej czułem,

it was harder to keep up with everyone else,

że nie mogę nadążyć za resztą.

and I was angry and frustrated.

Byłem zły i sfrustrowany.

For a while, I did not play any sports,

Przez pewien czas nie uprawiałem niczego,

didn't have many friends

nie miałem zbyt wielu przyjaciół,

and felt left out and sad.

czułem się smutny i opuszczony.

There was a time when people with intellectual disabilities

W tym czasie ludzi z niepełnosprawnością

were hidden away from society.

ukrywano przed społeczeństwem.

No one thought they could participate in sports,

Nikt nie sądził, że mogą uczestniczyć w zawodach sportowych,

let alone be a valued member of society.

być cennymi członkami społeczeństwa.

In the 1960s, Dr. Frank Hayden,

W latach 60-tych doktor Frank Hayden,

a scientist at the University of Toronto,

naukowiec na Uniwersytecie w Toronto,

was studying the effects of regular exercise

badał wpływ regularnych ćwiczeń fizycznych

on the fitness levels of children with intellectual disabilities.

na kondycję dzieci z niepełnosprawnością intelektualną.

Using rigorous scientific research,

Używając rygorystycznych badań naukowych

Dr. Hayden and other researchers

Dr. Hayden i inni badacze

came to the conclusion

doszli do wniosku,

that it was simply the lack of opportunity to participate

że był to po prostu brak możliwości uczestniczenia,

that caused their fitness levels to suffer.

przez co cierpiała ich kondycja.

Lots of people doubted that people with intellectual disabilities

Wielu nie wierzyło, że ludzie z niepełnosprawnością intelektualną

could benefit from fitness programs

mogą czerpać korzyści z aktywności fizycznej

and sports competition opportunities.

oraz możliwości współzawodnictwa.

But pioneers like Dr. Hayden and Eunice Kennedy Shriver,

Pionierzy tacy jak Dr. Hayden i Eunice Kennedy Shriver -

the founder of Special Olympics,

twórca Olimpiad Specjalnych -

persevered,

wytrwali,

and Special Olympics athletes have proved them right

a sportowcy Olimpiad Specjalnych udowodnili wyniki badań

four and a half million times over.

ponad cztery i pół miliona razy.

(Applause)

(Brawa)

Before I joined Special Olympics,

Przed Igrzyskami Olimpiad Specjalnych

I was nervous

byłem zdenerwowany,

because I was young, shy, not confident

ponieważ byłem młody, nieśmiały, niepewny

and didn't have many friends.

i nie miałem wielu przyjaciół.

When I got there, though, everyone was very encouraging,

Kiedy tam trafiłem, każdy mnie zachęcał,

supportive, and let me be myself

wspierał, pozwalał mi być sobą

without being judged.

i nigdy nie oceniał.

Now, I am a basketball player and speed skater

Teraz gram w koszykówkę i uprawiam łyżwiarstwo szybkie.

who has competed at provincial, national games,

Uczestniczyłem w zawodach rejonowych i ogólnokrajowych,

and this year made it all the way to the World Summer Games in LA,

a w tym roku dotarłem na Letnie Igrzyska Olimpiad Specjalnych,

where I was part of the first ever Canadian basketball team

gdzie byłem członkiem pierwszej kanadyjskiej reprezentacji narodowej,

to compete at World Games.

która brała udział w Igrzyskach.

(Applause)

(Brawa)

I am one of more than four and a half million athletes around the globe,

Jestem jednym z ponad czterech i pół miliona sportowców z całego świata,

and I've heard so many similar stories.

słyszałem tak wiele podobnych opowieści.

Being Special Olympics athletes

Uczestnictwo w Olimpiadzie

restores our pride and dignity.

przywraca naszą dumę i godność.

Special Olympics also addresses critical health needs.

Igrzyska Olimpiad Specjalnych pokazują też ważne potrzeby zdrowotne.

Studies have shown that, on average,

Badania wykazały, iż średnio

men with intellectual disabilities

mężczyźni niepełnosprawni intelektualnie

die 13 years younger than men without,

umierają 13 lat wcześniej niż zdrowi,

and women with intellectual disabilities

a kobiety niepełnosprawne intelektualne

die 20 years younger than women without.

20 lat wcześniej niż zdrowe.

Special Olympics keeps us healthy

Igrzyska zachowują nas w zdrowiu,

by getting us active

utrzymując nas w ruchu,

and participating in sport.

pozwalając nam uczestniczyć w sporcie.

Also, our coaches teach us about nutrition and health.

Nasi trenerzy także uczą nas o zdrowiu i odżywianiu.

Special Olympics also provides free health screening

Igrzyska Olimpiad Specjalnych zapewniają bezpłatne badania

for athletes who have difficulty communicating with their doctor

dla sportowców mających trudności z komunikacją ze swoim lekarzem

or accessing health care.

lub dostępem do opieki zdrowotnej.

At the 2015 World Summer Games,

Na Letnich Igrzyskach w 2015 roku

my Team Canada teammates and I played the Nigerian basketball team.

drużyna Kanady wraz ze mną podejmowała drużynę koszykówki z Nigerii.

The day before our game,

Dzień przed naszą grą

the Nigerian basketball team went to the World Games Healthy Athlete screening,

sportowcy z Nigerii udali się na badania Zdrowego Sportowca.

where seven of 10 members

Siedmiu z dziesięciu członków drużyny

were given hearing aids for free

otrzymało darmowe aparaty słuchowe

and got to hear clearly for the first time.

dzięki czemu po raz pierwszy mogli wyraźnie słyszeć.

(Applause)

(Brawa)

The change in them was amazing.

To co zaszło, było niesamowite.

They were more excited, happy and confident,

Byli bardziej podekscytowani, szczęśliwi i pewni siebie,

because their coach could vocally communicate with them.

ponieważ ich trener mógł się z nimi komunikować.

And they were emotional

Byli też bardzo emocjonali,

because they could hear the sounds of the basketball,

ponieważ mogli słyszeć dźwięk piłki do koszykówki,

the sounds of the whistle

dźwięk gwizdka

and the cheering fans in the stands --

i okrzyki fanów z trybun,

sounds that we take for granted.

dźwięki, które my bierzemy za normalne.

Special Olympics is transforming more than just the athlete in their sport.

Olimpiada Specjalna zmienia więcej, niż tylko sportowca w jakiejś dziedzinie.

Special Olympics is transforming their lives off the field.

Olimpiada zmienia życie sportowca także poza areną zmagań.

This year, research findings showed

W tym roku badania pokazały,

that nearly half of the adults in the US

że prawie połowa dorosłych w USA

don't know a single person with an intellectual disability,

nie zna ani jednej osoby z niepełnosprawnością intelektualną,

and the 44 percent of Americans

a 44 procent Amerykanów,

who don't have personal contact with intellectual disabilities

którzy nie mają kontaktu z taką niepełnosprawnością

are significantly less accepting and positive.

jest znacznie mniej pozytywna nastawiona i znacznie mniej akceptująca.

Then there's the r-word,

Do tego dochodzą słowa,

proving that people with intellectual disabilities

które pokazują, że ludzie z niepełnosprawnością intelektualną

are still invisible

są wciąż niewidoczni

to far too many people.

dla zbyt wielu ludzi.

People use it as a casual term or an insult.

Ludzie używają takich słów jako normalnego pojęcia lub obelgi.

It was tweeted more than nine million times last year,

W zeszłym roku użyto ich na Twitterze ponad dziewięć milionów razy.

and it is deeply hurtful

To bardzo boli.

to me and my four and a half million fellow athletes around the planet.

Zarówno mnie, jak i cztery i pół miliona moich kolegów z całego świata.

People don't think it's insulting,

Ludzie nie sądzą, że to obraża,

but it is.

ale tak jest.

As my fellow athlete and global messenger John Franklin Stephens wrote

Kolega, sportowiec i aktywista John Franklin Stephens

in an open letter to a political pundit

napisał otwarty list do eksperta politycznego,

who used the r-word as an insult,

który wykorzystał to słowo jako obelgę.

"Come join us someday at Special Olympics.

"Przyjdź, dołącz do nas na Igrzyskach.

See if you walk away with your heart unchanged."

Zobaczymy czy odejdziesz, nie zmieniając swoich poglądów".

(Applause)

(Brawa)

This year, at the 2015 World Summer Games,

Na Igrzyskach w 2015 roku

people lined up for hours

ludzie czekali w kolejce godzinami,

to get into the final night of powerlifting competition.

aby dostać się na finałową noc zawodów w trójboju siłowym.

So it was standing room only when my teammate Jackie Barrett,

Cała sala stała, gdy mój kolega Jackie Barrett,

the Newfoundland Moose,

"Łoś z Nowej Fundlandii",

deadlifted 655 pounds

poniósł 297 kilogramów w martwym ciągu

and lifted 611 pounds in the squat --

i 277 kilogramów w przysiadzie,

(Applause)

(Brawa)

setting huge new records for Special Olympics.

ustalając nowy rekord Igrzysk.

Jackie is a record holder among all powerlifters in Newfoundland --

Jackie posiada wiele rekordów dla całej Nowej Fundlandii,

not just Special Olympics, all powerlifters.

nie tylko uczestników Igrzysk, wszystkich ludzi stamtąd.

Jackie was a huge star in LA,

Jackie był wielką gwiazdą w Los Angeles,

and ESPN live-tweeted his record-breaking lifts

ESPN na żywo podawała jego łamiące rekordy próby.

and were wowed by his performance.

Byli zafascynowani jego wydajnością.

Fifty years ago, few imagined individuals with intellectual disabilities

Pięćdziesiąt lat temu niewielu sądziło, że ludzie niepełnosprawni intelektualnie

could do anything like that.

mogą robić coś takiego.

This year, 60,000 spectators filled the famous LA Memorial Coliseum

W tym roku 6 tys. widzów wypełniło słynne LA Memorial Coliseum,

to watch the opening ceremonies of World Games

aby obejrzeć ceremonię otwarcia

and cheer athletes from 165 countries

i dopingować sportowców ze 165 krajów,

around the world.

z całego świata.

Far from being hidden away,

Daleko od ukrycia,

we were cheered and celebrated.

byliśmy dopingowani, byliśmy w świetle reflektorów.

Special Olympics teaches athletes

Igrzyska uczą sportowców,

to be confident and proud of themselves.

by byli pewni i dumni z siebie.

Special Olympics teaches the world

Igrzyska nauczają świat,

that people with intellectual disabilities

że ludzie niepełnosprawni intelektualnie

deserve respect and inclusion.

zasługują na szacunek i włączenie do społeczeństwa.

(Applause)

(Brawa)

Now, I have dreams and achievements in my sport,

Teraz mam marzenia i osiągnięcia sportowe,

great coaches,

świetnych trenerów,

respect and dignity,

szacunek i godność,

better health,

lepsze zdrowie.

and I am pursuing a career as a personal trainer.

Rozwijam swoją karierę trenera osobistego.

(Applause)

(Brawa)

I am no longer hidden, bullied

Nie jestem już ukryty, zastraszany,

and I am here doing a TED Talk.

wygłaszam tą prelekcję TED.

(Applause)

(Brawa)

The world is a different place because of Special Olympics,

Świat jest innym miejscem z powodu Igrzysk Specjalnych,

but there is still farther to go.

ale wciąż trzeba iść dalej.

So the next time you see someone with an intellectual disability,

Jeśli następnym razem zobaczycie kogoś z niepełnosprawnością intelektualną,

I hope you will see their ability.

zauważcie jej pełnosprawność.

The next time someone uses the r-word near you,

Jeśli ktoś następnym razem powie przy was "niedorozwinięty",

I hope you will tell them how much it hurts.

wytłumaczcie mu, jak bardzo to boli.

I hope you will think about getting involved with Special Olympics.

Mam nadzieję, że pomyślicie o wzięciu udziału w Igrzyskach.

(Applause)

(Brawa)

I would like to leave you with one final thought.

Chciałbym zakończyć pewną myślą.

Nelson Mandela said,

Nelson Mandela powiedział:

"Sports has the power to change the world."

"Sport ma moc zmiany świata".

Special Olympics is changing the world

Olimpiady Specjalne zmieniają świat

by transforming four and a half million athletes

nie tylko cztery i pół miliona sportowców.

and giving us a place to be confident,

Dają nam możliwość bycia pewnymi,

meet friends,

spotykania przyjaciół,

not be judged

bycia nieosądzanymi,

and get to feel like and be champions.

czucia się i bycia zwycięzcami.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)