Freeman Dyson: Let's look for life in the outer solar system

Freeman Dyson nói rằng: hãy tìm kiếm sự sống ở ngoài hệ Mặt trời

Translator: Ngan Nguyen H Reviewer: Thach Thao Nguyen Phuc

How will we be remembered in 200 years?

Sau 200 năm nữa, chúng ta sẽ được nhớ tới như thế nào?

I happen to live in a little town, Princeton, in New Jersey,

Tôi tình cờ sống ở một thành phố nhỏ, Princeton, ở New Jersey,

which every year celebrates the great event in Princeton history:

nơi mà hàng năm kỷ niệm sự kiện trọng đại trong lịch sử Princeton:

the Battle of Princeton, which was, in fact, a very important battle.

Trận Chiến Princeton, một trận đánh vô cùng quan trọng trên thực tế.

It was the first battle that George Washington won, in fact,

Đó là trận thắng đầu tiên của George Washington,

and was pretty much of a turning point in the war of independence.

và là một bước ngoặt trong cuộc đấu tranh giành độc lập.

It happened 225 years ago.

Nó xảy ra 225 năm trước.

It was actually a terrible disaster for Princeton.

Nó đúng là một thảm họa khủng khiếp đối với Princeton.

The town was burned down; it was in the middle of winter,

Cả thành phố bị thiêu trụi giữa mùa đông,

and it was a very, very severe winter.

và đó là một mùa đông vô cùng khắc nghiệt.

And about a quarter of all the people in Princeton died that winter

Và ¼ dân số Princeton đã qua đời vào mùa đông ấy

from hunger and cold, but nobody remembers that.

vì đói và rét, nhưng không ai còn nhớ điều đó.

What they remember is, of course, the great triumph,

Điều mà họ nhớ, tất nhiên, là chiến thắng vĩ đại:

that the Brits were beaten, and we won, and that the country was born.

Người Anh bị đánh bại, và chúng ta thắng, và nước ta được thành lập.

And so I agree very emphatically that the pain of childbirth is not remembered.

Và tôi đồng ý triệt để rằng nỗi đau đớn khi sinh con không được nhớ tới,

It's the child that's remembered.

người ta chỉ nhớ tới đứa trẻ.

And that's what we're going through at this time.

Và đó là điều mà chúng ta đang trải qua.

I wanted to just talk for one minute about the future of biotechnology,

Tôi chỉ muốn dành một phút để nói về tương lai của Công nghệ Sinh học,

because I think I know very little about that -- I'm not a biologist --

bởi vì tôi nghĩ rằng tôi biết quá ít về nó -- tôi đâu phải nhà Sinh học --

so everything I know about it can be said in one minute.

vì thế mọi điều tôi biết về nó có thể được nói ra chỉ trong một phút.

(Laughter)

(Tiếng cười)

What I'm saying is that we should follow the model

Điều mà tôi đang nói là chúng ta nên học tập mô hình

that has been so successful with the electronic industry,

mà đã rất thành công với ngành công nghiệp thiết bị điện tử:

that what really turned computers into a great success, in the world

và đã biến máy vi tính thành một thành công lớn trên thế giới

as a whole, is toys. As soon as computers became toys,

như một món đồ chơi. Ngay khi những chiếc máy vi tính trở thành các món đồ chơi,

when kids could come home and play with them,

khi lũ trẻ có thể về nhà và chơi với chúng,

then the industry really took off. And that has to happen with biotech.

là khi mà ngành công nghiệp thực sự cất cánh. Và điều này buộc phải xảy tới với công nghệ sinh học

There's a huge --

Có một --

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

-- there's a huge community of people in the world

-- có một cộng đồng lớn trên thế giới

who are practical biologists, who are dog breeders,

gồm những nhà sinh học thực dụng, những người gây giống chó,

pigeon breeders, orchid breeders, rose breeders,

gây giống bồ câu, gây giống phong lan, gây giống hoa hồng --

people who handle biology with their hands,

những người nắm giữ sinh học trong lòng bàn tay của họ,

and who are dedicated to producing beautiful things, beautiful creatures,

và những người tận tâm chế tạo ra những thứ tuyệt đẹp, những sinh vật tuyệt đẹp:

plants, animals, pets. These people will be empowered with biotech,

cây cối, thú vật, vật nuôi. Họ sẽ được tiếp sức bởi công nghệ sinh học,

and that will be an enormous positive step

và đó sẽ là một bước tiến khổng lồ

to acceptance of biotechnology.

cho sự đón nhận công nghệ sinh học.

That will blow away a lot of the opposition.

Điều đó sẽ thổi bay rất nhiều ý kiến phản đối.

When people have this technology in their hands,

Khi con người nắm bắt được kỹ thuật này,

you have a do-it-yourself biotech kit, grow your own --

bạn sẽ có một bộ đồ dùng công nghệ sinh học dạng tự tháo lắp, để tự nuôi cấy

grow your dog, grow your own cat.

con chó, con mèo của bạn.

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

Just buy the software, you design it. I won't say anymore,

Chỉ cần mua phần mềm, và tự thiết kế. Tôi sẽ không nói nhiều nữa,

you can take it on from there. It's going to happen, and

bạn có thể hình dung tiếp từ đây. Điều đó sẽ xảy ra, và

I think it has to happen before the technology becomes natural,

tôi nghĩ nó buộc phải xảy ra trước khi công nghệ trở nên tự nhiên,

becomes part of the human condition,

trở nên một phần của đời sống con người,

something that everybody's familiar with and everybody accepts.

thứ mà mọi người đều quen thuộc và đều chấp nhận.

So, let's leave that aside.

Hãy gạt điều đó sang một bên.

I want to talk about something quite different,

Tôi muốn nói về một điều khá khác biệt,

which is what I know about, and that is astronomy.

điều mà tôi hiểu biết, và đó là thiên văn học.

And I'm interested in searching for life in the universe.

Và tôi quan tâm tới việc tìm kiếm sự sống trong vũ trụ.

And it's open to us to introduce a new way of doing that,

Và đang rộng mở cho chúng ta một cách thức mới để làm điều đó,

and that's what I'll talk about for 10 minutes,

và đó là điều tôi sẽ nói trong 10 phút,

or whatever the time remains.

hoặc bất cứ phần thời gian còn lại nào.

The important fact is, that most of the real estate

Sự thật quan trọng là, hầu hết những vật thể

that's accessible to us -- I'm not talking about the stars,

mà chúng ta có thể tiếp cận được -- tôi không nói về những ngôi sao,

I'm talking about the solar system, the stuff that's within reach

tôi đang nói về hệ mặt trời, những vật trong tầm với

for spacecraft and within reach of our earthbound telescopes --

của tàu vũ trụ và trong tầm thấy của những chiếc kính viễn vọng gắn với mặt đất.

most of the real estate is very cold and very far from the Sun.

Hầu hết các vật thể là rất lạnh và rất xa so với mặt trời.

If you look at the solar system, as we know it today,

Nếu bạn nhìn vào hệ mặt trời như chúng ta biết ngày nay,

it has a few planets close to the Sun. That's where we live.

nó có vài hành tinh gần với mặt trời, và đó là nơi chúng ta sống.

It has a fairly substantial number of asteroids between

Nó có một số đáng kể các tiểu hành tình nằm giữa khoảng

the orbit of the Earth out through -- to the orbit of Jupiter.

từ quỹ đạo của Trái đất đến quỹ đạo của Mộc tinh.

The asteroids are a substantial amount of real estate,

Những tiểu hành tinh đó là một số đáng kể các vật thể,

but not very large. And it's not very promising for life,

nhưng không rộng lắm. Và chúng cũng không hứa hẹn lắm cho sự sống,

since most of it consists of rock and metal, mostly rock.

vì hầu hết chúng bao gồm đá và kim loại, chủ yếu là kim loại.

It's not only cold, but very dry.

Chúng không chỉ lạnh mà còn rất khô.

So the asteroids we don't have much hope for.

Vì thế chúng ta không có nhiều hy vọng lắm cho các tiểu hành tinh.

There stand some interesting places a little further out:

Vẫn còn vài nơi thú vị ở xa hơn một chút,

the moons of Jupiter and Saturn.

các mặt trăng của Mộc tinh và Thổ tinh.

Particularly, there's a place called Europa, which is --

Đặc biệt, có một vùng gọi là Europa, đó là --

Europa is one of the moons of Jupiter,

Europa là một trong những mặt trăng của Mộc tinh,

where we see a very level ice surface,

nơi chúng ta thấy được một bề mặt băng rất bằng phẳng

which looks as if it's floating on top of an ocean.

trông như thể nó đang trôi nổi trên mặt của một đại dương.

So, we believe that on Europa there is, in fact, a deep ocean.

Vì thế chúng ta tin rằng trên Europa thực chất có một đại dương sâu thẳm.

And that makes it extraordinarily interesting as a place to explore.

Và điều đó biến nó thành một điểm khám phá thú vị lạ thường.

Ocean -- probably the most likely place for life to originate,

Đại dương -- gần như là địa điểm lý tưởng nhất để khởi nguồn sự sống,

just as it originated on the Earth. So we would love to explore Europa,

hệt như cách sự sống bắt đầu trên Trái đất. Vì thế chúng tôi muốn khám phá Europa,

to go down through the ice,

đào sâu qua lớp băng,

find out who is swimming around in the ocean,

tìm hiểu xem ai đang bơi lượn quanh đại dương

whether there are fish or seaweed or sea monsters --

dù đó là cá hay tảo biển hay những con quái vật biển --

whatever there may be that's exciting --- or cephalopods.

bất kể thứ gì ở đó có thể sẽ lý thú như vậy --- hoặc các động vật thân mềm.

But that's hard to do. Unfortunately, the ice is thick.

Nhưng rất khó để làm được điều đó. Rủi thay, lớp băng khá dày.

We don't know just how thick it is, probably miles thick,

Chúng ta không biết nó dày bao nhiêu, có thể đến hàng dặm,

so it's very expensive and very difficult to go down there --

vì thế sẽ rất tốn kém và khó khăn để xuống tận đó --

send down your submarine or whatever it is -- and explore.

gửi theo tàu ngầm hoặc bất cứ thứ gì -- và khám phá.

That's something we don't yet know how to do.

Đó là điều mà chúng tôi vẫn chưa biết cách tiến hành.

There are plans to do it, but it's hard.

Có những kế hoạch để làm việc đó, nhưng việc đó là rất khó.

Go out a bit further, you'll find that beyond the orbit of Neptune,

Đi xa ra một chút, bạn sẽ tìm thấy bên ngoài quỹ đạo của Hải Vương tinh,

way out, far from the Sun, that's where the real estate really begins.

xa hẳn so với mặt trời, đó là nơi mà lãnh địa của các vật thể thực sự bắt đầu.

You'll find millions or trillions or billions of objects which,

Bạn sẽ tìm thấy hàng triệu hoặc hàng triệu triệu hoặc hàng tỉ các vật thể mà,

in what we call the Kuiper Belt or the Oort Cloud --

chúng ta gọi là Vành đai Kuiper hoặc Đám mây thiên thạch Oort --

these are clouds of small objects which appear as comets

chúng là những đám vật thể nhỏ trông như sao chổi

when they fall close to the Sun. Mostly, they just live out there

khi chúng rơi gần về phía măt trời. Đa số chúng chỉ ở ngoài đó

in the cold of the outer solar system,

trong sự lạnh giá bên ngoài hệ Mặt trời,

but they are biologically very interesting indeed,

nhưng về mặt sinh học chúng lại rất thú vị,

because they consist primarily of ice with other minerals,

bởi vì chúng đơn giản bao gồm băng và các khoáng chất khác,

which are just the right ones for developing life.

những thứ cần thiết để phát triển sự sống.

So if life could be established out there,

Vậy nếu sự sống có thể được thiết lập ở ngoài đó

it would have all the essentials -- chemistry and sunlight --

nó sẽ có đủ các yếu tố cần thiết: hóa chất và ánh sáng mặt trời

everything that's needed.

mọi thứ mà nó cần.

So, what I'm proposing

Vậy điều mà tôi đang đề xuất

is that there is where we should be looking for life, rather than on Mars,

là có những nơi mà chúng ta nên tìm kiếm sự sống, hơn là trên Hỏa tinh,

although Mars is, of course, also a very promising and interesting place.

mặc dù Hỏa tinh tất nhiên cũng là một nơi đầy hứa hẹn và thú vị.

But we can look outside, very cheaply and in a simple fashion.

Nhưng chúng ta có thể nhìn ra xa hơn, theo một cách rẻ hơn và đơn giản hơn.

And that's what I'm going to talk about.

Và đó là điều mà tôi đang chuẩn bị nói về.

There is a -- imagine that life originated on Europa,

Hãy tưởng tượng là sự sống đã khởi nguồn trên Europa,

and it was sitting in the ocean for billions of years.

và nó đã ở trong lòng đại dương suốt hàng tỷ năm.

It's quite likely that it would move out of the ocean onto the surface,

Có khả năng rằng nó sẽ rời biển và lên đất liền,

just as it did on the Earth.

như đã xảy ra trên Trái Đất.

Staying in the ocean and evolving in the ocean for 2 billion years,

Ở trong lòng đại dương và tiến hóa ở đó suốt 2 tỷ năm,

finally came out onto the land. And then of course it had great --

cuối cùng đặt chân lên đất liền. Và rồi tất nhiên nó có một cơ hội lớn --

much greater freedom, and a much greater variety of creatures

một cơ hội lớn hơn rất nhiều về sự tự do, và sự đa dạng sinh vật

developed on the land than had ever been possible in the ocean.

phát triển trên mặt đất so với mọi lúc trước đó trong lòng đại dương.

And the step from the ocean to the land was not easy, but it happened.

Và bước tiến từ đai dương lên đất liền không hề dễ dàng, nhưng nó đã xảy ra.

Now, if life had originated on Europa in the ocean,

Bây giờ, nếu cuộc sống đã bắt nguồn trên Europa trong lòng đại dương,

it could also have moved out onto the surface.

nó có thể đã tiến lên bề mặt.

There wouldn't have been any air there -- it's a vacuum.

Sẽ không có không khí ở đó, đó là môi trường chân không.

It is out in the cold, but it still could have come.

Nó bước ra với cái lạnh, nhưng nó vẫn bước ra.

You can imagine that the plants growing up like kelp

Bạn có thể tưởng tượng các loài cây lớn lên như tảo bẹ

through cracks in the ice, growing on the surface.

qua các vết nứt trên mặt băng, phát triển trên bề mặt.

What would they need in order to grow on the surface?

Chúng sẽ cần cái gì để phát triển trên bề mặt?

They'd need, first of all, to have a thick skin to protect themselves

Chúng sẽ cần, trước hết, có một lớp da dày để bảo vệ chúng

from losing water through the skin.

khỏi mất nước qua bề mặt.

So they would have to have something like a reptilian skin.

Vì thế chúng sẽ có da như da ở loài bò sát.

But better -- what is more important

Nhưng còn tốt hơn -- và quan trọng hơn

is that they would have to concentrate sunlight.

là chúng sẽ phải tập trung ánh sáng mặt trời.

The sunlight in Jupiter, on the satellites of Jupiter,

Ánh sáng mặt trời ở Mộc tinh, ở trên vệ tinh của Mộc tinh,

is 25 times fainter than it is here,

yếu gấp 25 lần so với trên Trái đất,

since Jupiter is five times as far from the Sun.

vì Mộc tinh xa Mặt trời hơn chúng ta tới 5 lần.

So they would have to have -- these creatures, which I call sunflowers,

Vì thế chúng sẽ phải có những sinh vật, mà tôi gọi là hoa hướng dương,

which I imagine living on the surface of Europa, would have to have

thứ tôi tưởng tượng là sẽ sống trên bề mặt của Europa, sẽ phải có

either lenses or mirrors to concentrate sunlight,

hoặc các thấu kính hoặc các tấm gương để tập trung ánh sáng mặt trời,

so they could keep themselves warm on the surface.

vì thế chúng có thể tự làm ấm trên bề mặt.

Otherwise, they would be at a temperature of minus 150,

Nếu không chúng sẽ ở nhiệt độ âm 150 độ,

which is certainly not favorable for developing life,

chắc chắn là không thuận lợi để phát triển sự sống,

at least of the kind we know.

ít nhất là như dạng sống chúng ta biết.

But if they just simply could grow, like leaves,

Nhưng nếu chúng có thể đơn giản phát triển như lá cây,

little lenses and mirrors to concentrate sunlight,

những thấu kính và gương nhỏ, để tập trung ánh sáng mặt trời,

then they could keep warm on the surface.

thì chúng có thể giữ ấm trên bề mặt,

They could enjoy all the benefits of the sunlight

chúng có thể tận hượng mọi lợi ích từ ánh sáng mặt trời

and have roots going down into the ocean;

và có rễ đâm sâu xuống đại dương --

life then could flourish much more.

sự sống khi ấy có thể đơm hoa kết trái hơn rất nhiều.

So, why not look? Of course, it's not very likely

Vì thế, tại sao không tìm kiếm -- tất nhiên là không dễ xảy ra

that there's life on the surface of Europa.

là có sự sống trên bề mặt Europa.

None of these things is likely, but my,

Chẳng thứ nào trong số đó là dễ xảy ra, nhưng tôi,

my philosophy is, look for what's detectable, not for what's probable.

triết lý của tôi là tìm thứ có thể nhận dạng ra được, không phải thứ có thể xảy ra được.

There's a long history in astronomy of unlikely things

Có một lịch sử dài trong ngành thiên văn về những thứ khó có thể xảy ra

turning out to be there. And I mean,

rốt cục lại xảy ra. Và ý tôi là,

the finest example of that was radio astronomy as a whole.

ví dụ chuẩn xác nhất chính là toàn thể ngành thiên văn vô tuyến.

This was -- originally, when radio astronomy began,

Ban đầu, khi ngành này mới bắt đầu,

Mr. Jansky, at the Bell labs, detected radio waves coming from the sky.

Ông Jansky, ở phòng thí nghiệm Bell, thu nhận được các sóng vô tuyến điện từ trên bầu trời,

And the regular astronomers were scornful about this.

và các nhà thiên văn học chính quy đã rất khinh miệt điều này.

They said, "It's all right, you can detect radio waves from the Sun,

Họ nói rằng, ừ được rồi, ông có thể thu các sóng vô tuyến điện từ Mặt trời,

but the Sun is the only object in the universe that's close enough

Nhưng Mặt trời là vật thể duy nhất trong vũ trụ đủ gần

and bright enough actually to be detectable. You can easily calculate

và đủ sáng để có thể thu nhận được. Ông có thể dễ dàng tính toán được

that radio waves from the Sun are fairly faint,

rằng sóng vô tuyến điện từ Mặt trời khá là yếu,

and everything else in the universe is millions of times further away,

và mọi thứ khác trong vũ trụ còn xa hơn hàng triệu lần,

so it certainly will not be detectable.

vì thế chắc chắn sẽ không thể thu nhận được.

So there's no point in looking."

Vậy tìm kiếm làm gì cho phí sức.

And that, of course, that set back the progress of radio astronomy

Và điều đó, tất nhiên, đã kéo lùi sự tiến bộ của ngành thiên văn vô tuyến

by about 20 years.

khoảng 20 năm.

Since there was nothing there, you might as well not look.

Vì chẳng có gì ở đó, bạn cũng chẳng cần tìm.

Well, of course, as soon as anybody did look,

Và tất nhiên, ngay khi có người đi tìm,

which was after about 20 years,

khoảng 20 năm sau đó,

when radio astronomy really took off. Because it turned out

là khi ngành thiên văn vô tuyến thực sự cất cánh. Bởi vì hóa ra rằng

the universe is absolutely full of all kinds of wonderful things

vũ trụ tràn ngập mọi điều kỳ thú

radiating in the radio spectrum, much brighter than the Sun.

phóng xạ những dải sóng vô tuyến điện rõ hơn rất nhiều so với mặt trời.

So, the same thing could be true for this kind of life,

Và điều tương tự có thể đúng với dạng sống này,

which I'm talking about, on cold objects: that it could in fact

dạng mà tôi đang nói tới, trên các vật thể lạnh: điều có thể

be very abundant all over the universe, and it's not been detected

là rất phong phú trên khắp vũ trụ, và chưa được phát hiện

just because we haven't taken the trouble to look.

bởi vì chúng ta vẫn chưa bận tâm đi tìm.

So, the last thing I want to talk about is how to detect it.

Vì thế, điều cuối cùng tôi muốn nói là làm thế nào để phát hiện ra nó.

There is something called pit lamping.

Có một cách gọi là "đèn mỏ"

That's the phrase which I learned from my son George,

Đó là lối nói tôi học từ con trai tôi George,

who is there in the audience.

người cũng đang ngồi trong hàng ghế khán giả.

You take -- that's a Canadian expression.

Bạn dùng -- đó là lối nói kiểu Canada:

If you happen to want to hunt animals at night,

nếu bạn tình cờ muốn săn các con thú vào ban đêm,

you take a miner's lamp, which is a pit lamp.

bạn dùng một cái đèn của thợ mỏ, cái đèn mỏ.

You strap it onto your forehead, so you can see

Bạn buộc nó lên trán để bạn có thể nhìn thấy

the reflection in the eyes of the animal. So, if you go out at night,

sự phản chiếu trong đôi mắt con thú. Vì vậy, nếu bạn ra ngoài vào buổi tối

you shine a flashlight, the animals are bright.

bật đèn flash lên, những con thú sẽ sáng rõ.

You see the red glow in their eyes,

Bạn thấy một ánh sáng đỏ rực trong mắt chúng,

which is the reflection of the flashlight.

đó là phản chiếu của đèn flash,

And then, if you're one of these unsporting characters,

Và sau đó, nếu bạn là một trong só những người không có tinh thần thể thao lắm,

you shoot the animals and take them home.

bạn bắn những con thú và đem chúng về nhà.

And of course, that spoils the game

Và tất nhiên, điều đó làm hỏng cuộc vui

for the other hunters who hunt in the daytime,

của những người thợ săn săn bắn ban ngày.

so in Canada that's illegal. In New Zealand, it's legal,

Vì thế ở Canada như thế là phạm pháp. Ở New Zealand thì không sao,

because the New Zealand farmers use this as a way of getting rid of rabbits,

vì nông dân New Zealang dùng cách này để tống khứ lũ thỏ,

because the rabbits compete with the sheep in New Zealand.

bởi lũ thỏ tranh giành với lũ cừu ở New Zealand.

So, the farmers go out at night

Vì thế những người nông dân ra ngoài vào ban đêm

with heavily armed jeeps, and shine the headlights,

với những chiếc xe jeep được vũ trang cẩn thận, và bật đèn pha lên,

and anything that doesn't look like a sheep, you shoot.

rồi tất cả những gì trông không giống một con cừu thì bạn cứ việc bắn.

(Laughter)

(Tiếng cười)

So I have proposed to apply the same trick

Vì vậy tôi đề xuất áp dụng mẹo tương tự

to looking for life in the universe.

để tìm kiếm sự sống trong vũ trụ.

That if these creatures who are living on cold surfaces --

Rằng nếu những sinh vật này đang sống trên các bề mặt lạnh giá --

either on Europa, or further out, anywhere where you can live

Có thể là Europa, hoặc xa hơn, bất cứ nơi nào bạn có thể sống

on a cold surface -- those creatures must be provided with reflectors.

trên một bề mặt lạnh giá -- những sinh vất đó buộc phải có những quang cụ phản chiếu.

In order to concentrate sunlight, they have to have lenses and mirrors --

Để tập trung được ánh sáng mặt trời, chúng phải có những thấu kính và những tấm gương

in order to keep themselves warm.

để có thể giữ ấm cho bản thân.

And then, when you shine sunlight at them,

Và khi bạn chiếu ánh sáng mặt trời vào chúng,

the sunlight will be reflected back,

ánh sáng sẽ bị phản chiếu lại

just as it is in the eyes of an animal.

như khi phản chiếu từ mắt của một con vật.

So these creatures will be bright against the cold surroundings.

Vì thế những sinh vật này sẽ sáng nổi bật so với môi trường lạnh giá quanh chúng.

And the further out you go in this, away from the Sun,

Và bạn càng đi xa so với mặt trời,

the more powerful this reflection will be. So actually,

sự phản chiếu này sẽ rõ nét hơn. Vì thế thực ra,

this method of hunting for life gets stronger and stronger

cách săn tìm sự sống này càng hiệu quả hơn

as you go further away,

khi bạn càng đi xa hơn,

because the optical reflectors have to be more powerful so the reflected light

bởi vì các quang cụ phản chiếu phải mạnh hơn để ánh sáng phản chiếu

shines out even more in contrast against the dark background.

sáng mạnh hơn so với khung nền tối phía sau.

So as you go further away from the Sun,

Vì thế khi bạn đi càng xa mặt trời,

this becomes more and more powerful.

thì điều này càng rõ nét.

So, in fact, you can look for these creatures with telescopes from the Earth.

Vậy thực tế, bạn có thể tìm kiếm những sinh vật này với kính viễn vọng từ Trái đất.

Why aren't we doing it? Simply because nobody thought of it yet.

Tại sao chúng ta không đang dùng cách này? Đơn giản vì chưa ai nghĩ tới nó.

But I hope that we shall look, and with any --

Nhưng tôi hy vọng rằng chúng ta sẽ tìm, và với bất kỳ --

we probably won't find anything,

chúng ta có thể chẳng tìm được gì,

none of these speculations may have any basis in fact.

không phỏng đoán nào trong số trên có một cơ sở thực tiễn --

But still, it's a good chance. And of course, if it happens,

nhưng, đó vẫn là một cơ hội tốt. Và tất nhiên nếu nó xảy ra

it will transform our view of life altogether.

nó sẽ thay đổi hoàn toàn cách nhìn nhận của chúng ta về sự sống.

Because it means that -- the way life can live out there,

Bởi vì nó có nghĩa là cách sự sống diễn ra ngoài kia.

it has enormous advantages as compared with living on a planet.

nó có những lợi thế to lớn nếu đem so sánh với việc sống trên một hành tinh.

It's extremely hard to move from one planet to another.

Vô cùng khó để chuyển từ hành tinh này sang hành tinh khác.

We're having great difficulties at the moment

Chúng ta đang gặp nhiều khó khăn hiện nay

and any creatures that live on a planet are pretty well stuck.

và bất kỳ sinh vật nào sống trên một hành tinh đều gần như bị kẹt tại đó.

Especially if you breathe air,

Đặc biệt nếu bạn hít thở không khí --

it's very hard to get from planet A to planet B,

thì rất khó để đi từ hành tinh A sang hành tinh B,

because there's no air in between. But if you breathe air --

vì không có không khí ở khoảng giữa nhưng nếu bạn hít thở --

(Laughter)

(Tiếng cười)

-- you're dead --

-- bạn chết --

(Laughter)

(Tiếng cười)

-- as soon as you're off the planet, unless you have a spaceship.

-- ngay khi bạn rời hành tinh, trừ khi bạn có một phi thuyền vũ trụ.

But if you live in a vacuum, if you live on the surface

Nhưng nếu bạn sống trong chân không, nếu bạn sống trên bề mặt

of one of these objects, say, in the Kuiper Belt,

của một trong số các vật thể đó, giả dụ như là, trong Vành đai Kuiper,

this -- an object like Pluto, or one of the

đây -- một vật thể như Diêm Vương tinh, hoặc một trong số

smaller objects in the neighborhood of Pluto,

các vật thể nhỏ hơn trong khu vực của Diêm vương tinh,

and you happened -- if you're living on the surface there,

và bạn tình cờ -- nếu bạn đang sống trên bề mặt ở đó

and you get knocked off the surface by a collision,

và bị văng ra khỏi bề mặt do một vụ va chạm,

then it doesn't change anything all that much.

thì điều đó cũng chẳng thay đổi mấy:

You still are on a piece of ice, you can still have sunlight

bạn vẫn ở trên một miếng băng, vẫn có ánh sáng mặt trời

and you can still survive while you're traveling from one place to another.

và bạn vẫn có thể sống sót khi bạn di chuyển từ nơi này sang nơi khác.

And then if you run into another object, you can stay there

Và khi đó nếu bạn va phải một vật thể khác, bạn có thể ở đó luôn

and colonize the other object. So life will spread, then,

và chiếm đóng nó. Vì thế sự sống sẽ lan truyền, khi ấy,

from one object to another. So if it exists at all in the Kuiper Belt,

từ vật thể này sang vật thể khác. Vì thế nếu nó có tồn tại dù là một chút trong Vành đai Kuiper,

it's likely to be very widespread. And you will have then

nó sẽ dễ dàng lan rộng. Và khi ấy bạn sẽ có

a great competition amongst species -- Darwinian evolution --

một cuộc tranh đấu lớn giữa các loài, tiến hóa theo thuyết Darwin,

so there'll be a huge advantage to the species

vì thế sẽ có một thuận lợi lớn cho các loài

which is able to jump from one place to another

có khả năng nhảy từ nơi này sang nơi khác

without having to wait for a collision. And there'll be advantages

mà không phải chờ đợi một sự va chạm. Và sẽ có lợi thế

for spreading out long, sort of kelp-like forest of vegetation.

khi phát tán những thảm thực vật giống như tảo bẹ.

I call these creatures sunflowers.

Tôi gọi những sinh vật này là hoa hướng dương.

They look like, maybe like sunflowers.

Chúng trông giống như, có thể là hoa hướng dương.

They have to be all the time pointing toward the Sun,

Chúng phải hướng về mặt trời mọi lúc,

and they will be able to spread out in space,

và sẽ có thể lan rộng trong không gian,

because gravity on these objects is weak.

bởi trọng lực trên những vật thể này khá yếu.

So they can collect sunlight from a big area.

Vì thế chúng có thể thu được ánh sáng mặt trời trên diện rộng.

So they will, in fact, be quite easy for us to detect.

Vì thế chúng sẽ, trên thực tế, khá dễ dàng cho chúng ta để phát hiện ra.

So, I hope in the next 10 years, we'll find these creatures,

Vậy, tôi hy vọng trong 10 năm tới, chúng ta sẽ tìm thấy những sinh vật này,

and then, of course, our whole view of life in the universe will change.

và sau đó tất nhiên toàn bộ quan điểm về sự sống trong vũ trụ sẽ thay đổi.

If we don't find them, then we can create them ourselves.

Nếu không tìm được chúng, thì chúng ta có thể tự sáng tạo ra chúng.

(Laughter)

(Tiếng cười)

That's another wonderful opportunity that's opening.

Đó là một cơ hội kỳ diệu đang hé mở.

We can -- as soon as we have a little bit more understanding

Chúng ta có thể, ngay khi chúng ta hiểu thêm về

of genetic engineering, one of the things you can do with your

công nghệ gen, một trong những điều bạn có thể làm với

take-it-home, do-it-yourself genetic engineering kit --

bộ dụng cụ công nghệ gen mang về nhà và tự lắp lấy của bạn--

(Laughter) --

(Tiếng cười)

is to design a creature that can live on a cold satellite,

-- là để thiết kế một sinh vật có thể sống trên một vệ tinh lạnh lẽo,

a place like Europa, so we could colonize Europa with our own creatures.

một nơi như Europa, để chúng ta có thể chiếm giữ Europa với chính những sinh vật của mình.

That would be a fun thing to do.

Sẽ là một việc hay ho để làm.

(Laughter)

(Tiếng cười)

In the long run, of course,

Sau cùng, tất nhiên,

it would also make it possible for us to move out there.

nó cũng sẽ giúp chúng ta chuyển ra ngoài đó.

What's going to happen in the end,

Điều sẽ xảy đến cuối cùng --

it's not going to be just humans colonizing space,

sẽ không chỉ là con người chiếm đóng không gian,

it's going to be life moving out from the Earth,

sẽ là sự sống dịch chuyển từ Trái đất,

moving it into its kingdom. And the kingdom of life,

tới vương quốc của nó. Và Vương quốc của sự sống,

of course, is going to be the universe. And if life is already there,

tất nhiên, sẽ là toàn thể vũ trụ. Và nếu sự sống đã có mặt ngoài kia,

it makes it much more exciting, in the short run.

sẽ có nhiều hứng khởi hơn, trong thời gian ngắn,

But in the long run, if there's no life there, we create it ourselves.

nhưng về lâu dài, nếu không có sự sống ngoài kia, chúng ta có thể tự sáng tạo ra chúng.

We transform the universe into something much more rich and beautiful

Chúng ta biến vũ trụ thành một thứ giàu có hơn, đẹp đẽ hơn

than it is today.

vũ trụ ngày hôm nay.

So again, we have a big and wonderful future to look forward.

Vì thế một lần nữa, chúng ta có một tương lai rộng lớn và kỳ diệu để trông chờ.

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)