Amanda Bennett: We need a heroic narrative for death

Amanda Bennett: Cần một câu chuyện hào hùng về cái chết

Translator: An Nguyen Hoang Reviewer: Nhu PHAM

So I'd like you to come back with me

Tôi muốn các bạn cùng tôi

just for a few minutes

trong một vài phút

to a dark night in China,

quay lại một đêm nọ ở Trung Quốc

the night I met my husband.

cái đêm mà tôi đã gặp gỡ chồng mình.

It was a city so long ago that it was still called

Đó là thành phố mà trước đây và đến giờ vẫn có cái tên

Peking.

Bắc Kinh.

So I went to a party.

Tôi đã đến dự một bữa tiếc.

I sat down next to a stout, middle-aged man

Tôi ngồi xuống cạnh một người đàn ông trung niên, đậm người

with owl glasses and a bow tie,

có đôi kính như mắt cú và cổ đeo nơ.

and he turned out to be a Fulbright scholar,

Hóa ra đó là một học giả Fulbright

there in China specifically to study

đang học ở Trung Quốc

Sino-Soviet relations.

về quan hệ Trung-Xô

What a gift it was to the eager,

Đó quả là phần thưởng dành cho

young foreign correspondent that I was then.

một nhà báo nước ngoài đầy sôi nổi là tôi.

I'd pump him for information,

Tôi hỏi ông ta tới tấp để lấy thông tin,

I'm mentally scribbling notes

vội vàng vạch ra những ý tưởng trong đầu

for the stories I plan to write.

cho những câu chuyện mà tôi định viết.

I talk to him for hours.

Tôi đã nói chuyện với ông ấy hàng giờ liền.

Only months later,

Chỉ vài tháng sau,

I discover who he really was.

tôi phát hiện ra con người thật của ông ấy.

He was the China representative

Ông ấy là đại diện của Trung Quốc

for the American Soybean Association.

trong Liên hiệp Đậu Nành Hoa Kỳ.

"I don't understand. Soybeans?

"Tôi không hiểu. Đậu nành ư?

You told me you were a Fulbright scholar."

Anh bảo với tôi anh là học giả Fulbright cơ mà!"

"Well, how long would you have talked to me

"Ừ nhưng mà em sẽ nán lại nói chuyện với anh trong bao lâu

if I told you we're in soybeans?"

nếu anh nói với em chúng ta đang ở trong những hạt đậu nành?"

(Laughter)

(Cười)

I said, "You jerk."

Tôi bảo: "Đồ đểu."

Only jerk wasn't the word I used.

Thực ra tôi đã không nói thế.

I said, "You could've gotten me fired."

Tôi nói: "Anh làm em suýt bị đuổi việc đấy!"

And he said, "Let's get married."

Anh ấy nói: "Mình cưới nhau đi!"

(Laughter)

(Cười)

"Travel the world and have lots of kids."

"Đi du lịch thế giới và cùng có nhiều con."

So we did.

Và chúng tôi đã làm như vậy.

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

And what an alive man Terence Bryan Foley

Và Terence Bryan Foley đã trở thành một người đàn ông

turned out to be.

tràn đầy sức sống.

He was a Chinese scholar

Anh ấy là một học giả Trung Quốc

who later, in his 60s,

sau này, khi bước vào tuổi 60

got a Ph.D. in Chinese history.

anh lấy được bằng Tiến sĩ Lịch sử Trung Quốc.

He spoke six languages,

Anh ấy nói được 6 ngôn ngữ

he played 15 musical instruments,

chơi 15 loại nhạc cụ,

he was a licensed pilot,

là một phi công được cấp phép,

he had once been a San Francisco cable car operator,

anh từng là người điều hành xe cáp San Francisco

he was an expert in swine nutrition,

là chuyên gia dinh dưỡng chăn nuôi heo, bò

dairy cattle, Dixieland jazz, film noir,

chuyên gia về Dixieland jazz, phim noir,

and we did travel the country, and the world,

và chúng tôi đã du lịch khắp đất nước và thế giới

and we did have a lot of kids.

và cũng có rất nhiều con.

We followed my job, and it seemed like

Chúng tôi theo đuổi công việc của tôi và dường như

there was nothing that we couldn't do.

không có gì mà chúng tôi không làm được.

So when we found the cancer,

Rồi chúng tôi phát hiện ra mình bị ung thư,

it doesn't seem strange to us at all

cũng không lấy làm bất ngờ gì

that without saying a word to each other,

khi mà cả hai giấu không nói gì với nhau,

we believed that,

chúng tôi cùng tin rằng,

if we were smart enough

nếu mình đủ thông minh

and strong enough and brave enough,

đủ mạnh mẽ và can đảm

and we worked hard enough,

và đủ nỗ lực

we could keep him from dying ever.

chúng tôi có thể khiến anh ấy không phải chết.

And for years, it seemed like we were succeeding.

Nhiều năm trời, có vẻ như chúng tôi đã thành công.

The surgeon emerged from the surgery.

Bác sĩ phẫu thuật bước ra từ phòng mổ.

What'd he say? He said what surgeons always say:

Ông ấy đã nói gì? Nói điều các bác sĩ phẫu thuật luôn nói:

"We got it all."

"Chúng tôi đã cắt bỏ hết rồi."

Then there was a setback when the pathologists

Sau đó một nhà bệnh học

looked at the kidney cancer closely.

xem xét kỹ lưỡng khối ung thu thận

It turned out to be a rare,

và thấy hóa ra đó là một loại ung thư

exceedingly aggressive type,

hiếm gặp, cực kỳ hung hãn

with a diagnosis that was almost universally fatal

với lời chẩn đoán rằng chỉ có thể sống được

in several weeks at most.

nhiều nhất vài tuần nữa thôi.

And yet, he did not die.

Nhưng, anh ấy vẫn không chết.

Mysteriously, he lived on.

Thật kỳ lạ, anh ấy vẫn sống.

He coached Little League for our son.

Anh ấy huấn luyện Little League cho con trai chúng tôi,

He built a playhouse for our daughter.

xây một cái phòng đồ chơi cho con gái.

And meanwhile, I'm burying myself in the Internet

Trong khi đó, tôi vùi mình trên mạng

looking for specialists.

tìm kiếm những chuyên gia.

I'm looking for a cure.

Tôi tìm cách cứu chữa cho anh ấy.

So a year goes by

Rồi một năm trôi qua

before the cancer, as cancers do,

trước khi bệnh ung thư, theo quy luật của ung thư,

reappears,

tái phát,

and with it comes another death sentence,

kéo theo một án tử mới,

this time nine months.

lần này là 9 tháng.

So we try another treatment, aggressive, nasty.

Chúng tôi thử một phương pháp điều trị mới đầy gian nan, đau đớn.

It makes him so sick, he has to quit it,

Nó khiến anh ấy đau nặng và phải ngưng điều trị

yet still he lives on.

nhưng anh ấy vẫn sống.

Then another year goes by.

Một năm nữa trôi qua.

Two years go by.

Hai năm trôi qua.

More specialists.

Lại thêm nhiều chuyên gia nữa.

We take the kids to Italy.

Chúng tôi đưa các con tới Ý.

We take the kids to Australia.

Đưa con đi Úc.

And then more years pass,

Rồi nhiều năm nữa qua đi

and the cancer begins to grow.

và tế bào ung thư lại bắt đầu phát triển.

This time, there's new treatments on the horizon.

Lần này, có phương pháp điều trị mới mở ra

They're exotic. They're experimental.

Mới lạ. Đang được thử nghiệm.

They're going to attack the cancer in new ways.

Chúng sẽ tấn công tế bào ung thư theo phương pháp mới

So he enters a clinical trial, and it works.

Anh ấy điều trị thử nghiệm và đạt được hiệu quả.

The cancer begins to shrink,

Tế bào ung thư suy giảm

and for the third time,

và lần thứ ba,

we've dodged death.

chúng tôi đã tránh được cái chết.

So now I ask you,

Xin được hỏi các bạn

how do I feel

tôi cảm thấy thế nào

when the time finally comes

khi cuối cùng cũng tới thời khắc đó

and there's another dark night,

một đêm nọ, màn đêm đen tối bủa xuống

sometime between midnight and 2 a.m.?

vào khoảng nửa đêm đến 2 giờ sáng?

This time it's on the intensive care ward

Lần này là ở phòng Hồi sức cấp cứu

when a twentysomething resident

có khoảng 20 người

that I've never met before

tôi chưa từng gặp

tells me that Terence is dying,

nói với tôi rằng Terence sắp chết,

perhaps tonight.

có lẽ sẽ ra đi tối nay.

So what do I say when he says,

Tôi phải nói gì khi ông ấy hỏi:

"What do you want me to do?"

"Bà muốn tôi làm gì không?"

There's another drug out there.

Có một loại thuốc khác ngoài kia.

It's newer. It's more powerful.

Mới hơn. Mạnh hơn.

He started it just two weeks ago.

Hai tuần trước anh ấy đã thử dùng.

Perhaps there's still hope ahead.

Có lẽ vẫn còn hy vọng.

So what do I say?

Vậy thì tôi nói gì đây?

I say, "Keep him alive if you can."

Tôi nói: "Nếu được, xin cứu sống anh ấy!"

And Terence died six days later.

Và sáu ngày sau, Terence qua đời.

So we fought, we struggled, we triumphed.

Chúng tôi đã chiến đấu, chúng tôi đã chiến thắng.

It was an exhilarating fight,

Đó là một cuộc chiến quyết liệt,

and I'd repeat the fight today

hôm nay tôi vẫn đang lặp lại cuộc chiến này

without a moment's hesitation.

mà không hề có một giây nao núng,

We fought together, we lived together.

Chúng tôi đã cùng nhau chiến đấu, chung sống với nhau.

It turned what could have been

Thay vì xem đó là

seven of the grimmest years of our life

7 năm đen tối nhất của cuộc đời mình

into seven of the most glorious.

nó đã trở thành 7 năm huy hoàng nhất.

It was also an expensive fight.

và cũng là một cuộc chiến đắt giá.

It was the kind of fight and the kind of choices

Là cuộc chiến và những lựa chọn

that everyone here agrees

mà ai nấy ở đây cũng đồng tình rằng

pump up the cost of end-of-life care,

đã đẩy chi phí săn sóc cuối đời cũng như chi phí

and of healthcare for all of us.

chi trả cho sức khỏe của tất cả chúng ta lên quá cao.

And for me, for us,

Với tôi, với chúng tôi,

we pushed the fight right over the edge,

trận chiến đã được đẩy đến bờ vực,

and I never got the chance to say to him

tôi đã không bao giờ còn cơ hội nói với anh ấy

what I say to him now almost every day:

điều mà giờ đây ngày nào tôi cũng thầm nhủ với anh:

"Hey, buddy, it was a hell of a ride."

"Mình này, đây quả là một chuyến phiêu lưu ly kỳ"

We never got the chance to say goodbye.

Chúng tôi không có cơ hội từ biệt lần cuối.

We never thought it was the end.

Chúng tôi không bao giờ nghĩ như vậy là chấm hết.

We always had hope.

Chúng tôi luôn tràn trề hy vọng.

So what do we make of all of this?

Từ những điều này chúng tôi đã làm được gì?

Being a journalist, after Terence died,

Là một nhà báo, sau khi Terence qua đời,

I wrote a book, "The Cost Of Hope."

tôi đã viết cuốn sách "Cái giá của Hy vọng"

I wrote it because I wanted to know

Tôi viết vì tôi muốn biết

why I did what I did,

tại sao mình đã làm như vậy,

why he did what he did,

tại sao anh ấy lại làm thế,

why everyone around us did what they did.

tại sao những người xung quanh chúng tôi lại làm thế.

And what did I discover?

Tôi đã phát hiện ra điều gì?

Well, one of the things I discovered is that

Một trong những điều mà tôi phát hiện ra đó là

experts think that one answer to

các chuyên gia nghĩ rằng một câu trả lời

what I did at the end was a piece of paper,

cho những điều tôi làm cuối cùng chỉ là một mẩu giấy

the advance directive,

là Tờ dự liệu (nêu ý nguyện của người bệnh khi nguy kịch)

to help families get past the seemingly irrational choices.

để giúp gia đình khỏi phải có những quyết định khó khăn.

Yet I had that piece of paper.

Nhưng tôi đã có tấm giấy đó rồi.

We both did.

Cả hai chúng tôi đều có.

And they were readily available.

Chúng đã được thảo sẵn.

I had them right at hand.

Tôi đã có nó trong tay.

Both of them said the same thing:

Cả hai chúng tôi đã nói cùng một điều:

Do nothing if there is no further hope.

Đừng làm gì nữa nếu không còn hy vọng.

I knew Terence's wishes

Tôi biết rõ ý nguyện của Tenrence

as clearly and as surely as I knew my own.

cũng như ý nguyện của chính mình.

Yet we never got to no further hope.

Nhưng chúng tôi chưa bao giờ đi đến chỗ không còn hy vọng nữa.

Even with that clear-cut paper in our hands,

Ngay cả khi cầm trong tay có tấm giấy đó

we just kept redefining hope.

chúng tôi vẫn giữ hy vọng sắt đá.

I believed I could keep him from dying,

Tôi tin rằng mình có thể giữ anh ấy thoát khỏi cái chết

and I'd be embarrassed to say that if I hadn't seen

và tôi không hổ thẹn khi nói ra điều này

so many people and have talked to so many people

vì tôi đã thấy bao người và từng nói chuyện với bao người

who have felt exactly the same way.

đã từng có y một cảm giác như tôi.

Right up until days before his death,

Cho đến những ngày trước khi anh ấy qua đời,

I felt strongly

tôi cảm thấy mạnh mẽ

and powerfully, and, you might say, irrationally,

chắc chắn, và có lẽ hơi điên rồ rằng

that I could keep him from dying ever.

tôi sẽ có thể giữ cho anh ấy thoát chết mãi mãi.

Now, what do the experts call this?

Cái đó các chuyên gia gọi là gì nhỉ?

They say it's denial.

Họ gọi đó là sự chối bỏ.

It's a strong word, isn't it?

Đó là một từ nghe mạnh quá, phải không?

Yet I will tell you that denial

Nhưng cái từ 'chối bỏ' này

isn't even close to a strong enough word

vẫn chưa đủ mạnh đâu so với từ mà dùng để

to describe what those of us

miêu tả những gì mà những người như chúng tôi

facing the death of our loved ones go through.

phải trải qua khi đối diện cái chết của người thân mình.

And I hear the medical professionals say,

Tôi có nghe một chuyên gia y khoa nói rằng:

"Well, we'd like to do such-and-such,

"Chúng tôi muốn làm điều này, điều kia,

but the family's in denial.

nhưng gia đình từ chối.

The family won't listen to reason.

Họ không nghe phải trái.

They're in denial.

Họ từ chối.

How can they insist on this treatment at the end?

Làm sao cuối cùng họ lại khăng khăng đòi phương pháp điều trị này?

It's so clear, yet they're in denial."

Rõ ràng thế mà họ lại chối bỏ nó."

Now, I think this maybe isn't

Giờ tôi thấy đây có lẽ không phải

a very useful way of thinking.

là một cách nghĩ hay.

It's not just families either.

Không phải chỉ những gia đình này

The medical professionals too,

mà cả những chuyên gia y khoa kia

you out there, you're in denial too.

các bạn nữa, các bạn cũng chối bỏ.

You want to help. You want to fix.

Bạn muốn giúp. Bạn muốn chữa.

You want to do.

Bạn muốn làm gì đó.

You've succeeded in everything you've done,

Trước đây bạn làm gì cũng thành công,

and having a patient die,

và giờ có một bệnh nhân chết,

well, that must feel like failure.

bạn thấy đó là thất bại.

I saw it firsthand.

Tôi đã thấy trước được nó.

Just days before Terence died,

Vài ngày trước khi Terence chết

his oncologist said,

bác sĩ điều trị ung thư của anh ấy đã nói rằng

"Tell Terence that better days are just ahead."

"Xin nói với Terence rằng những ngày tươi sáng đang ở phía trước?

Days before he died.

Những ngày trước khi anh ấy mất.

Yet Ira Byock,

Nhưng Ira Byock

the director of palliative medicine at Dartmouth

giám đốc điều trị giảm đau ở Dartmouth

said, "You know, the best doctor in the world

cho biết: "Chị biết không, bác sĩ giỏi nhất thế giới

has never succeeded in making anyone immortal."

cũng chưa bao giờ thành công trong việc biến một ai đó thành bất tử."

So what the experts call "denial," I call "hope,"

Nên cái mà các chuyên gia kia gọi là 'sự chối bỏ' tôi gọi là 'hy vọng'

and I'd like to borrow a phrase

và tôi muốn mượn một cách nói

from my friends in software design.

của mấy người bạn thiết kế phần mềm của mình.

You just redefine denial and hope,

Tái định nghĩa "chối bỏ" và "hy vọng"

and it becomes a feature of being human.

thì sẽ có được một đặc tính của con người.

It's not a bug.

Đó không phải là một lỗi hệ thống (bug)

It's a feature.

Đó là đặc tính (feature),

(Laughter)

(Cười)

So we need to think more constructively

Chúng ta cần suy nghĩ theo một cách tích cực và xây dựng hơn

about this very common, very profound

về cảm xúc rất chung, rất sâu sắc

and very powerful human emotion.

rất mạnh mẽ này của con người.

It's part of the human condition,

Đó là một phần người

and yet our system and our thinking

nhưng hệ thống, lý trí chúng ta

isn't built to accommodate it.

không được xây dựng để thích nghi với nó.

So Terence told me a story on that long-ago night,

Vào cái đêm ngày xưa ấy, Terence đã kể tôi nghe một câu chuyện

and I believed it.

và tôi tin.

Maybe I wanted to believe it.

Có lẽ tôi muốn tin vào câu chuyện ấy.

And during Terence's illness, I, we,

Khi Terence ốm, tôi, chúng tôi,

we wanted to believe the story

chúng tôi cũng muốn tin vào câu chuyện

of our fight together too.

về cuộc chiến mà chúng tôi đang cùng tranh đấu.

Giving up the fight -- for that's how it felt,

Từ bỏ tranh đấu - đó là cảm giác

it felt like giving up --

cảm thấy như là từ bỏ

meant giving up not only his life

không chỉ từ bỏ cuộc sống của anh ấy

but also our story,

mà là cả câu chuyện của chúng tôi nữa,

our story of us as fighters,

câu chuyện chúng tôi với cương vị là những chiến binh,

the story of us as invincible,

câu chuyện chúng tôi với cương vị là những người bất khả chiến bại

and for the doctors, the story of themselves

và với các bác sĩ, câu chuyện của họ

as healers.

với cương vị là những người chữa trị

So what do we need?

Vậy chúng tôi cần gì?

Maybe we don't need a new piece of paper.

Có lẽ không cần một mẩu giấy mới

Maybe we need a new story,

mà cần một câu chuyện mới,

not a story about giving up the fight

không phải câu chuyện về từ bỏ tranh đấu

or of hopelessness,

hay vô vọng,

but rather a story of victory and triumph,

mà là câu chuyện về chiến thắng, khải hoàn,

of a valiant battle and, eventually,

câu chuyện về một trận chiến dũng cảm, và cuối cùng

a graceful retreat,

đã rút quân êm đẹp,

a story that acknowledges

một câu chuyện bày tỏ rằng

that not even the greatest general defeats every foe,

thậm chí không vị đại tướng vĩ đại nào cũng đánh bại mọi kẻ thù,

that no doctor has ever succeeded

không một bác sĩ nào lại có thể thành công

in making anyone immortal,

trong việc khiến ai đó bất từ

and that no wife, no matter how hard she tried,

không một người vợ nào dù có nỗ lực đến đâu

has ever stopped even the bravest,

ngăn được người chồng can đảm nhất

wittiest and most maddeningly lovable husband

tài giỏi nhất, đáng yêu nhất của mình

from dying when it was his time to go.

khỏi phải chết khi cái chết đến gần.

People did mention hospice,

Người ta đã gợi ý đến nhà thương lưu trú

but I wouldn't listen.

nhưng tôi không đồng ý.

Hospice was for people who were dying,

Vì nơi đó dành cho những người hấp hối

and Terence wasn't dying.

mà Terence thì không phải là đang hấp hối.

As a result, he spent just four days in hospice,

Cuối cùng, anh ấy đã chỉ phải ở đó bốn ngày

which I'm sure, as you all know,

tôi chắc các bạn cũng biết

is a pretty typical outcome,

đó là một cái kết thường gặp,

and we never said goodbye

chúng tôi chưa bao giờ từ biệt lần cuối

because we were unprepared for the end.

vì chưa hề sửa soạn cho cái kết.

We have a noble path to curing the disease,

Chúng tôi có một lộ trình tốt để chữa trị

patients and doctors alike,

các bác sĩ và bệnh nhân đều thế

but there doesn't seem to be

nhưng dường như chưa có

a noble path to dying.

một lộ trình tử tế để đi đến cái chết.

Dying is seen as failing,

Chết mới chỉ được coi là thất bại,

and we had a heroic narrative

và chúng tôi đã có một câu chuyện hào hùng

for fighting together,

về việc cùng tranh đấu,

but we didn't have a heroic narrative for letting go.

nhưng chưa có một câu chuyện hào hùng kể về lúc phải từ bỏ

So maybe we need a narrative

Vậy nên có lẽ chúng ta cần lối kể chuyện

for acknowledging the end, and for saying goodbye,

để nói về cái kết và để từ biệt

and maybe our new story will be

có lẽ câu chuyện mới sẽ là

about a hero's fight, and a hero's goodbye.

về cuộc chiến của người anh hùng và lời từ biệt của họ.

Terence loved poetry,

Terence rất thích thơ,

and the Greek poet Constantine Cavafy

và nhà thơ Hy Lạp Constantine Cavafy

is one of my favorite poets.

là một trong những nhà thơ yêu thích của tôi.

So I'll give you a couple lines from him.

Tôi xin đọc một vài dòng thơ của ông.

This is a poem about Mark Antony.

Bài thơ này về Mark Anthony.

You know Mark Antony, the conquering hero,

Mark Anthony là người hùng đem quân đi đánh chiếm,

Cleopatra's guy?

một người yêu của Cleopatra phải không?

Actually, one of Cleopatra's guys.

Thực ra, một trong số những người yêu của bà.

And he's been a pretty good general.

Ông ấy là một vị tướng giỏi,

He's won all the fights,

đã chiến thắng tất cả các trận đánh,

he's eluded all the people that are out to get him,

vượt qua được tất cả những người vây bắt mình

and yet this time, finally,

nhưng rồi cuối cùng

he's come to the city of Alexandria

khi tới thành Alexandria

and realized he's lost.

ông ấy nhận ra mình đã thua trận.

The people are leaving. They're playing instruments.

Dân chúng đang bỏ đi. Họ đang chơi đàn.

They're singing.

Họ đang hát.

And suddenly he knows he's been defeated.

Đột nhiên, ông nhận ra rằng mình đã bại trận

And he suddenly knows

và đột nhiên nhận ra

he's been deserted by the gods,

mình đã bị các vị thần lìa bỏ,

and it's time to let go.

đã đến lúc phải buông bỏ.

And the poet tells him what to do.

Nhà thơ đã nói cho ông ấy biết phải làm gì.

He tells him how to say a noble goodbye,

Hãy nói một lời từ biệt cao thượng,

a goodbye that's fit for a hero.

một lời từ biệt của một bậc anh hùng.

"As if long-prepared,

"Như thể đã được chuẩn bị từ lâu

as if courageous,

đầy can đảm

as it becomes you

như thể chính nhà ngươi

who were worthy of such a city,

là người đáng được thành ấy

approach the window with a firm step,

vững tiến đến bên cửa sổ,

and with emotion,

với tình cảm trong lòng

but not with the entreaties

chứ chẳng phải với lời nài xin

or the complaints of a coward,

hoặc càm ràm của kẻ hèn nhát,

as a last enjoyment,

như thể đó là vui thú cuối cùng,

listen to the sounds,

hãy lắng nghe những âm thanh

the exquisite instruments of the musical troops,

từ tiếng đàn thanh tao của đoàn quân nhạc

and bid her farewell,

và nói từ biệt với nàng,

the Alexandria you are losing."

thành Alexandria mà nhà ngươi đã mất."

That's a goodbye for a man who was larger than life,

Đó là lời từ biệt của một người đàn ông vĩ đại,

a goodbye for a man

lời từ biệt của một người đàn ông

for whom anything,

mà bất cứ điều gì

well, almost anything,

gần như bất cứ điều gì

was possible,

cũng từng làm được

a goodbye for a man who kept hope alive.

lời từ biệt của người đàn ông nuôi sống hy vọng.

And isn't that what we're missing?

Đó chẳng phải là những gì mà chúng ta còn thiếu ư?

How can we learn that people's decisions

Làm sao chúng ta có thể biết được quyết định của người khác

about their loved ones

về những người thân của họ

are often based strongly, powerfully,

thường dựa trên những niềm hy vọng mạnh mẽ

many times irrationally,

nhiều khi là điên rồ

on the slimmest of hopes?

và đôi khi rất mong manh?

The overwhelming presence of hope

Sự hiện diện sừng sững của hy vọng

isn't denial.

là không thể chối cãi.

It's part of our DNA as humans,

Đó là một trong những DNA của loài người,

and maybe it's time our healthcare system --

và có lẽ đã đến lúc hệ thống y tế của chúng ta

doctors, patients, insurance companies, us,

các bác sĩ, bệnh nhân, công ty bảo hiểm, chúng ta,

started accounting for the power of that hope.

bắt đầu phải tính đến sức mạnh của niềm hy vọng ấy

Hope isn't a bug.

Hy vọng không phải là xấu, là lỗi hệ thống

It's a feature.

Đó là một đặc tính.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)