Why you should love statistics | Alan Smith

Translator: Hà Vinh Cao Quang Reviewer: Thao Phan

Back in 2003,

Vào năm 2003,

the UK government carried out a survey.

chính phủ Anh đã tiến hành một cuộc khảo sát

And it was a survey that measured levels of numeracy

Và đó là cuộc khảo sát về trình độ toán học

in the population.

của người dân trong nước.

And they were shocked to find out

Họ đã ngạc nhiên khi phát hiện ra

that for every 100 working age adults in the country,

cứ mỗi 100 người trưởng thành trên vương quốc Anh,

47 of them lacked Level 1 numeracy skills.

thì có 47 người yếu các kĩ năng tính toán sơ cấp.

Now, Level 1 numeracy skills -- that's low-end GCSE score.

Hiện nay, kĩ năng toán học sơ cấp là mức điểm GCSE thấp nhất.

It's the ability to deal with fractions, percentages and decimals.

Đây là khả năng giải quyết phân số, phần trăm và số thập phân.

So this figure prompted a lot of hand-wringing in Whitehall.

Do đó số liệu này đã trở thành những điều trăn trở tại Whitehall

Policies were changed,

Các chính sách đã được thay đổi,

investments were made,

nhiều nguồn vốn được đem vào đầu tư,

and then they ran the survey again in 2011.

và sau đó vào năm 2011 họ lại tiến hành khảo sát lần nữa

So can you guess what happened to this number?

Vậy theo bạn thì kết quả có thay đổi không?

It went up to 49.

Nó tăng lên 49 người.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And in fact, when I reported this figure in the FT,

Và thực tế, khi tôi báo cáo số liệu này tại FT.

one of our readers joked and said,

một trong số độc giả đã đùa và nói,

"This figure is only shocking to 51 percent of the population."

"Số liệu này chỉ gây bất ngờ đối với 51% dân số"

(Laughter)

(Tiếng cười)

But I preferred, actually, the reaction of a schoolchild

Nhưng tôi thực sự thích phản ứng của một học sinh

when I presented at a school this information,

khi tôi đưa ra thông tin này tại một ngôi trường,

who raised their hand and said,

người mà đã giơ tay lên và nói,

"How do we know that the person who made that number

"Làm sao tụi em biết được người đã đưa ra kết quả này

isn't one of the 49 percent either?"

không nằm trong số 49 người đó?"

(Laughter)

(Tiếng cười)

So clearly, there's a numeracy issue,

Rõ ràng, có một số vấn đề về khả năng toán học,

because these are important skills for life,

bởi chúng là kỹ năng thiết yếu cho cuộc sống,

and a lot of the changes that we want to introduce in this century

và cũng bởi rất nhiều thay đổi ta muốn đưa vào thế kỷ này

involve us becoming more comfortable with numbers.

bao gồm việc ứng dụng nhiều hơn những con số.

Now, it's not just an English problem.

Đây không là vấn đề của riêng người Anh

OECD this year released some figures looking at numeracy in young people,

Năm nay, OCED đã đưa ra các số liệu về khả năng toán học của người trẻ,

and leading the way, the USA --

và dẫn đầu là nước Mỹ --

nearly 40 percent of young people in the US have low numeracy.

gần 40% thanh niên nước Mỹ không có kỹ năng toán học.

Now, England is there too,

Anh cũng nằm cùng danh sách

but there are seven OECD countries with figures above 20 percent.

và có tới 7 nước khác trong OCED có tỷ lệ trên 20% thanh niên,

That is a problem, because it doesn't have to be that way.

Đó là vấn đề, bởi nó không nhất thiết phải tệ đến như vậy.

If you look at the far end of this graph,

Nếu bạn nhìn ở điểm cuối của đồ thị này,

you can see the Netherlands and Korea are in single figures.

bạn sẽ thấy Hà Lan và Hàn Quốc có kết quả là con số 1 chữ số

So there's definitely a numeracy problem that we want to address.

Vậy chắc chắn tồn tại vấn đề về khả năng toán học mà ta muốn đề cập, giải quyết.

Now, as useful as studies like these are,

Và để dễ hình dung hơn,

I think we risk herding people inadvertently into one of two categories;

Tôi nghĩ chúng ta nên chia con người một cách tượng trưng thành hai nhóm;

that there are two kinds of people:

rằng có 2 loại người:

those people that are comfortable with numbers, that can do numbers,

những người thoải mái làm việc với các con số và có thể làm việc với nó,

and the people who can't.

và những người không thể.

And what I'm trying to talk about here today

Những gì tôi muốn nói hôm nay

is to say that I believe that is a false dichotomy.

là tôi tin rằng đó là một cách phân chia sai hoàn toàn.

It's not an immutable pairing.

Đó không là sư phân chia bất biến.

I think you don't have to have tremendously high levels of numeracy

Tôi nghĩ rằng bạn không cần phải cực kỳ giỏi toán

to be inspired by numbers,

để có thể hứng thú với các con số,

and that should be the starting point to the journey ahead.

và đó nên là điểm bắt đầu của hành trình phía trước.

And one of the ways in which we can begin that journey, for me,

Và 1 trong những cách để ta bắt đầu cuộc hành trình đó, theo tôi,

is looking at statistics.

là nhìn vào những con số thống kê.

Now, I am the first to acknowledge that statistics has got somewhat

Tôi là người đầu tiên để ý rằng có 1 vấn đề về việc

of an image problem.

hình hóa các con số.

(Laughter)

(Tiếng cười)

It's the part of mathematics

Nó là một phần của toán học

that even mathematicians don't particularly like,

mà thậm chí các nhà toán học cũng không mấy hứng thú,

because whereas the rest of maths is all about precision and certainty,

Vì không như những dạng toán học khác khi mà hầu hết đều là cụ thể và chắc chắn,

statistics is almost the reverse of that.

thì thống kê lại hoàn toàn trái ngược.

But actually, I was a late convert to the world of statistics myself.

Nhưng thật ra, tôi khám phá thế giới toán thống kê khá muộn.

If you'd asked my undergraduate professors

Và nếu bạn hỏi giáo sư thời đại học của tôi

what two subjects would I be least likely to excel in after university,

Hai môn học mà tôi ngán nhất sau excel khi học cao học là gì,

they'd have told you statistics and computer programming,

ông sẽ trả lời là thống kê và lập trình máy tính,

and yet here I am, about to show you some statistical graphics

và ngay bây giờ, tôi sẽ cho bạn xem một mô hình thống kê

that I programmed.

mà tôi xây dựng.

So what inspired that change in me?

Vậy điều gì thúc đẩy tôi thay đổi?

What made me think that statistics was actually an interesting thing?

Điều gì làm tôi nghĩ thống kê thật ra là một lĩnh vực thú vị?

It's really because statistics are about us.

Đó chính là vì thống kê là môn học về con người.

If you look at the etymology of the word statistics,

Nếu bạn nhìn vào nghĩa gốc của từ thống kê,

it's the science of dealing with data

nó là khoa học của dữ liệu

about the state or the community that we live in.

về cộng đồng hay quốc gia mà chúng ta đang sống.

So statistics are about us as a group,

Vì thế thống kê là nghiên cứu về chúng ta như là một tổng thể,

not us as individuals.

chứ không phải là từng cá nhân.

And I think as social animals,

Tôi nghĩ, là động vật quần cư,

we share this fascination about how we as individuals relate to our groups,

chúng ta chia sẻ điều tuyệt vời của việc cá nhân liên hệ với tập thể như thế nào,

to our peers.

và với người thân thuộc.

And statistics in this way are at their most powerful

Và thống kê trong trường hợp này là công cụ tìm hiểu mạnh mẽ nhất

when they surprise us.

sẽ làm ta bất ngờ.

And there's been some really wonderful surveys carried out recently

Và có một vài nghiên cứu rất tuyệt vời vài năm gần đây

by Ipsos MORI in the last few years.

được thực hiện bởi Ipsos MORI.

They did a survey of over 1,000 adults in the UK,

Họ khảo sát hơn 1000 người Anh trưởng thành,

and said, for every 100 people in England and Wales,

và họ đặt câu hỏi, cứ 100 người tại Anh Quốc và xứ Wales,

how many of them are Muslim?

thì có bao nhiêu người theo Hồi giáo?

Now the average answer from this survey,

Và câu trả lời trung bình mà cuộc khảo sát nhận được,

which was supposed to be representative of the total population, was 24.

cũng gần như được xem là đại diện cho hầu hết dân số, là 24 người.

That's what people thought.

Đó là ý kiến mà mọi người nghĩ.

British people think 24 out of every 100 people in the country are Muslim.

Người Anh nghĩ cứ 100 người Anh thì có 24 người theo Hồi giáo.

Now, official figures reveal that figure to be about five.

Tuy nhiên, theo thông tin chính thức đã chỉ ra con số chỉ khoảng mức 5.

So there's this big variation between what we think, our perception,

Như vậy, có một sự khác biệt giữa điều chúng ta nghĩ và nhận thức

and the reality as given by statistics.

so với thực tế được thống kê.

And I think that's interesting.

Và tôi nghĩ điều đó thật thú vị.

What could possibly be causing that misperception?

Điều gì là nguyên nhân của nhận định sai lệch đó?

Và tôi đã rất phấn khích với kiểu nghiên cứu này,

And I was so thrilled with this study,

I started to take questions out in presentations. I was referring to it.

Tôi bắt đầu đặt câu hỏi mỗi lần thuyết trình. Tôi thích điều đó.

Now, I did a presentation

Tôi từng thuyết trình

at St. Paul's School for Girls in Hammersmith,

tại Trường Nữ học Thánh Paul tại Hammersmith,

and I had an audience rather like this,

và tôi cũng có một hội trường giống thế này,

except it was comprised entirely of sixth-form girls.

ngoại trừ việc được lấp kín hoàn toàn bởi các bé gái 6 tuổi.

And I said, "Girls,

Và tôi nói; "Các em ơi,

how many teenage girls do you think the British public think

Các em có biết có bao nhiêu thiếu nữ mà công chúng Anh nghĩ rằng

get pregnant every year?"

có thai vào mỗi năm không?

And the girls were apoplectic when I said

Và các em đã bất bình khi tôi tiết lộ

the British public think that 15 out of every 100 teenage girls

công chúng Anh nghĩ rằng có 15 trên 100 thiếu nữ

get pregnant in the year.

có thai hàng năm.

And they had every right to be angry,

Và chúng hoàn toàn có quyền khi bất bình,

because in fact, I'd have to have closer to 200 dots

vì thật ra, tôi cần phải có gần 200 chấm trắng trên hình

before I could color one in,

trước khi có thể tô vào một chấm,

in terms of what the official figures tell us.

giống như kết quả thống kê chính thức đã chỉ ra.

And rather like numeracy, this is not just an English problem.

Và cũng giống như chuyện tính toán, đây không là vấn đề của riêng nước Anh.

Ipsos MORI expanded the survey in recent years to go across the world.

Ipsos MORI đã mở rộng quy mô khảo sát ra toàn thế giới trong những năm gần đây.

And so, they asked Saudi Arabians,

Và họ đã hỏi người Ả Rập,

for every 100 adults in your country,

cứ mỗi 100 người Ả Rập,

how many of them are overweight or obese?

thì có bao nhiêu người bị thừa cân hay béo phì?

And the average answer from the Saudis was just over a quarter.

Và câu trả lời trung bình của họ là chỉ khoảng hơn phần tư.

That's what they thought.

Đó là họ nghĩ.

Just over a quarter of adults are overweight or obese.

Chỉ hơn một phần tư người lớn là thừa cân hoặc béo phì.

The official figures show, actually, it's nearer to three-quarters.

Kết quả chính thức cho thấy, thật ra, nó gần ba phần tư.

(Laughter)

(Cười)

So again, a big variation.

Vì thế, một lần nữa, khác biệt rất lớn.

And I love this one: they asked in Japan, they asked the Japanese,

Và tôi thích cái này: họ hỏi người Nhật,

for every 100 Japanese people,

cứ 100 người Nhật Bản

how many of them live in rural areas?

thì có bao nhiêu người sống ở nông thôn?

The average was about a 50-50 split, just over halfway.

Câu trả lời trung bình là khoảng 50-50,

They thought 56 out of every 100 Japanese people lived in rural areas.

Họ nghĩ khoảng 56 trên tổng 100 người Nhật sống ở nông thôn.

The official figure is seven.

Kết quả chính thức là bảy.

So extraordinary variations, and surprising to some,

Rất nhiều khác biệt kinh ngạc, làm ngạc nhiên nhiều người.

but not surprising to people who have read the work

nhưng sẽ không ngạc nhiên đối với những ai đã đọc

of Daniel Kahneman, for example, the Nobel-winning economist.

tác phẩm của Daniel Kahneman một nhà kinh tế đoạt giải Nobel.

He and his colleague, Amos Tversky, spent years researching this disjoint

Ông ấy và cộng sự, Amos Tversky, đã dành nhiều năm nghiên cứu sự kết nối

between what people perceive and the reality,

giữa những điều mọi người nhận định và thực tế,

the fact that people are actually pretty poor intuitive statisticians.

sự thật là mọi người thật ra có trực giác khá tệ trong thống kê.

And there are many reasons for this.

Và có rất nhiều lý do để giải thích.

Individual experiences, certainly, can influence our perceptions,

Kinh nghiệm cá nhân, chắc chắn, có thể ảnh hưởng cách ta nhận định,

but so, too, can things like the media reporting things by exception,

Nhưng cũng có thể những thứ như truyền thông báo cáo sự việc ngoại lệ,

rather than what's normal.

hơn là những điều bình thường.

Kahneman had a nice way of referring to that.

Kahneman có một cách hay khi đề cập điều đó.

He said, "We can be blind to the obvious" --

Ông nói, "ta có thể bị mù trước sự thật" --

so we've got the numbers wrong --

có thể là có sai số --

"but we can be blind to our blindness about it."

"nhưng ta cũng có thể dối lòng về sự mù mờ đó."

And that has enormous repercussions for decision making.

Và điều đó có tác động rất lớn đến việc ra quyết định.

So at the statistics office while this was all going on,

Vì thế, tại văn phòng thống kê khi chuyện này đang diễn ra,

I thought this was really interesting.

Tôi nghĩ điều này là rất tuyệt.

I said, this is clearly a global problem,

Tôi nói, đây rõ ràng là một vấn đề toàn cầu,

but maybe geography is the issue here.

nhưng có lẽ địa lý chính là mấu chốt.

These were questions that were all about, how well do you know your country?

Đây là những câu hỏi mà ta hướng đến, Bạn biết đất nước của bạn rõ như thế nào?

So in this case, it's how well do you know 64 million people?

Trong trường hợp này, nó là bạn biết rõ như thế nào về 64 triệu người?

Not very well, it turns out. I can't do that.

Không rõ lắm, kết quả là. Tôi không thể làm điều đó.

So I had an idea,

Vì thế tôi có một ý tưởng,

which was to think about this same sort of approach

đó là cân nhắc về một hướng tiếp cận tương tự.

but to think about it in a very local sense.

nhưng phải phù hợp với bối cảnh địa phương.

Is this a local?

Đây có phải địa phương?

If we reframe the questions and say,

Nếu ta đóng khuôn những câu hỏi và nói,

how well do you know your local area,

bạn biết về địa bàn của bạn rõ như thế nào?

would your answers be any more accurate?

thì câu trả lời của bạn liệu có chính xác?

So I devised a quiz:

Vì thế tôi nghĩ ra một câu đố:

How well do you know your area?

Bạn biết rõ về khu vực của bạn ra sao?

It's a simple Web app.

Nó là một ứng dụng Web đơn giản.

You put in a post code

Bạn nhập một mật mã

and then it will ask you questions based on census data

và nó sẽ hỏi bạn những câu hỏi dựa trên dữ liệu nhân khẩu

for your local area.

của địa phương bạn.

And I was very conscious in designing this.

Và tôi đã rất tỉnh táo khi thiết kế điều này.

I wanted to make it open to the widest possible range of people,

Tôi muốn làm nó tiếp cận với nhiều dạng người nhất có thể,

not just the 49 percent who can get the numbers.

không chỉ là 49% người có thể.

I wanted everyone to engage with it.

Tôi muốn mọi người tiếp xúc với nó.

So for the design of the quiz,

Vì thế khi thiết kế câu đố,

I was inspired by the isotypes

Tôi được truyền lửa bởi những đồ thị minh họa

of Otto Neurath from the 1920s and '30s.

của Otto Neurath từ năm 1920 đến 1930.

Now, these are methods for representing numbers

Đây là phương pháp dùng để biểu diện con số

using repeating icons.

dưới dạng những hình tượng lặp lại.

And the numbers are there, but they sit in the background.

Và đó là những con số nhưng được hiện trên phông nền.

So it's a great way of representing quantity

Đây là một cách tuyệt vời để biểu diễn thông số định lượng

without resorting to using terms like "percentage,"

mà không cần dùng chữ "phần trăm,"

"fractions" and "ratios."

"phân số" và"tỷ lệ"

So here's the quiz.

Đây chính là câu đố.

The layout of the quiz is,

Kết quả của nó là,

you have your repeating icons on the left-hand side there,

bạn có những biểu tượng lặp lại bên phía trái của màn hình,

and a map showing you the area we're asking you questions about

và một bản đồ quan sát khu vực mà câu hỏi đang hướng đến

on the right-hand side.

bên phải màn hình.

There are seven questions.

Có 7 câu hỏi như thế.

Each question, there's a possible answer between zero and a hundred,

Mỗi câu, có một câu trả lời tự chọn giữa mức 0 và 100,

and at the end of the quiz,

và ở cuối câu đố,

you get an overall score between zero and a hundred.

bạn sẽ có số một điểm tổng kết giữa 0 và 100.

And so because this is TEDxExeter,

Và vì đây là TEDxExeter,

I thought we would have a quick look at the quiz

Tôi nghĩ ta nên nhìn lại sơ qua những câu đố

for the first few questions of Exeter.

cho một vài câu hỏi của Exeter.

And so the first question is:

Và câu đố đầu tiên là:

For every 100 people, how many are aged under 16?

Cứ mỗi 100 người, thì có bao nhiêu là dưới 16 tuổi?

Now, I don't know Exeter very well at all, so I had a guess at this,

Tôi thì không hiểu Exeter rõ lắm nên tôi sẽ đoán ở câu này,

but it gives you an idea of how this quiz works.

nhưng việc này sẽ giúp bạn thấy cách câu đố vận hành.

You drag the slider to highlight your icons,

Bạn kéo thanh dấu đứng để tô đậm số lượng biểu tượng,

and then just click "Submit" to answer,

và nhấp chuột vào "Nhập" để trả lời,

and we animate away the difference between your answer and reality.

và nó sẽ cho thấy sự khác biệt giữa câu trả lời và thực tế.

And it turns out, I was a pretty terrible guess: five.

Và kết quả, tôi đã có một phỏng đoán kinh khủng: 5.

How about the next question?

Còn câu đố kế tiếp thì sao?

This is asking about what the average age is,

Đây là câu hỏi về độ tuổi trung bình,

so the age at which half the population are younger

độ tuổi mà một nửa số dân thì trẻ hơn

and half the population are older.

và nửa còn lại thì già hơn.

And I thought 35 -- that sounds middle-aged to me.

Và tôi nghĩ 35 -- nghe có vẻ trung bình với tôi.

(Laughter)

(cười)

Actually, in Exeter, it's incredibly young,

Thật ra, tại Exeter, dân số cực trẻ,

and I had underestimated the impact of the university in this area.

và tôi đã đánh giá thấp tác động của những trường đại học trong vùng.

The questions get harder as you go through.

Câu đố sẽ khó hơn nếu bạn tiếp tục.

So this one's now asking about homeownership:

Câu này hỏi về quyền sở hữu nhà ở:

For every 100 households, how many are owned with a mortgage or loan?

Cứ mỗi 100 hộ, có bao nhiêu chủ hộ mua nhà với tiền thế chấp hoặc vay?

And I hedged my bets here,

Và tôi đặt cược câu này,

because I didn't want to be more than 50 out on the answer.

vì tôi không muốn có hơn 50 chủ hộ là câu trả lời.

(Laughter)

(cười)

And actually, these get harder, these questions,

Và thật ra, những câu hỏi trở nên khó hơn,

because when you're in an area, when you're in a community,

vì khi bạn sống trong khu vực chung sống với một cộng đồng,

things like age -- there are clues to whether a population is old or young.

những điều như tuổi -- những bằng chứng cho việc dân số là già hay trẻ.

Just by looking around the area, you can see it.

Chỉ bởi quan sát xung quanh khu vực, là bạn sẽ rõ.

Something like homeownership is much more difficult to see,

Một vài thứ như quyền sở hữu nhà ở thì khó quan sát hơn,

so we revert to our own heuristics,

thế nên ta quay lại với khám phá của mình,

our own biases about how many people we think own their own homes.

khuynh hướng của ta về bao nhiêu người mà ta nghĩ sẽ làm chủ căn nhà họ.

Now the truth is, when we published this quiz,

Sự thật là, khi chúng tôi cùng khai câu đố này.

the census data that it's based on was already a few years old.

dữ liệu nhân khẩu được dựa trên thông tin một vài năm trước.

We've had online applications that allow you to put in a post code

Chúng tôi đã có các ứng dụng trực tuyến cho phép bạn nhập vào mã bưu điện

and get statistics back for years.

và lấy lại thống kê của nhiều năm trước.

So in some senses,

Nên trong vài trường hợp,

this was all a little bit old and not necessarily new.

thì đều khá cũ và cũng không cần phải mới.

But I was interested to see what reaction we might get

Nhưng tôi rất hứng thú khi thấy những phản ứng nhận được

by gamifying the data in the way that we have,

khi tái cấu trúc lại dữ liệu theo cách mà chúng tôi có,

by using animation

bằng cách dùng hình tượng

and playing on the fact that people have their own preconceptions.

và chấp nhận thực tế là mọi người thường có những định kiến riêng,

It turns out, the reaction was, um ...

Kết quả là, phản ứng là, um..

was more than I could have hoped for.

hơn cả những gì tôi mong đợi.

It was a long-held ambition of mine to bring down a statistics website

Đó là một thời gian dài ấp ủ tham vọng làm ra một trang web thống kê

due to public demand.

vì nhu cầu của công chúng.

(Laughter)

(Cười)

This URL contains the words "statistics," "gov" and "UK,"

URL này chứa những từ khóa "thống kê", "gov" và "UK,"

which are three of people's least favorite words in a URL.

đây là ba từ mà mọi người ít hứng thú nhất trong một URL.

And the amazing thing about this was that the website came down

Và điều kỳ diệu chính là khi trang web hoạt động đến

at quarter to 10 at night,

10 giờ kém 15 tối,

because people were actually engaging with this data

vì mọi người tương tác với dữ liệu này

of their own free will,

một cách tự nguyện,

using their own personal time.

khi sử dụng thời gian rảnh của họ.

I was very interested to see

Tôi hứng thú khi thấy được

that we got something like a quarter of a million people

chúng tôi có gần một phần tư triệu người (250.000)

playing the quiz within the space of 48 hours of launching it.

chơi với những câu đố trong khoảng 48 tiếng triển khai.

And it sparked an enormous discussion online, on social media,

Và khơi nguồn một cuộc tranh luận rất lớn trên mạng, trên truyền thông,

which was largely dominated

mà phần lớn là bởi

by people having fun with their misconceptions,

mọi người đang hứng thú với nhận định sai lầm của họ,

which is something that I couldn't have hoped for any better,

điều mà tôi không thể hy vọng gì thêm nữa,

in some respects.

xét trên vài khía cạnh.

I also liked the fact that people started sending it to politicians.

Tôi còn thích một điều đó là mọi người gửi nó đến các chính trị gia.

How well do you know the area you claim to represent?

Ông biết khu vực mà ông tranh cử rõ như thế nào không?

(Laughter)

(Cười)

And then just to finish,

Và thay lời kết,

going back to the two kinds of people,

nhắc lại hai loại người lúc đầu,

I thought it would be really interesting to see

Tôi nghĩ nó sẽ rất thú vị khi thấy

how people who are good with numbers would do on this quiz.

những người giỏi tính toán sẽ làm những câu đố này ra sao.

The national statistician of England and Wales, John Pullinger,

Nhà thống kê quốc dân của Anh và xứ Wales, John Pullinger,

you would expect he would be pretty good.

bạn tưởng ông ấy sẽ trả lời tốt.

He got 44 for his own area.

Ông đạt 44 trong khu vực của ông.

(Laughter)

(Cười)

Jeremy Paxman -- admittedly, after a glass of wine -- 36.

Jeremy Paxman -- thừa nhận sau một ly rượu vang -- 36.

Even worse.

Còn tệ hơn.

It just shows you that the numbers can inspire us all.

Điều này cho các bạn thấy những con số có thể khơi gợi chúng ta.

They can surprise us all.

Chúng làm ta ngạc nhiên.

So very often, we talk about statistics

Nên, chúng tôi thường hay nói về thống kê

as being the science of uncertainty.

như là khoa học của sự không chắc chắn.

My parting thought for today is:

Lời kết của tôi cho hôm này là:

actually, statistics is the science of us.

thực ra, thống kê là khoa học hướng về chúng ta.

And that's why we should be fascinated by numbers.

Đó là lý do ta nên bị hấp dẫn bởi những con số.

Thank you very much.

Cảm ơn các bạn rất nhiều

(Applause)

(Vỗ tay)