How your emotions change the shape of your heart | Sandeep Jauhar

Translator: nguyen hieu Reviewer: Dan Nguyen

No other organ,

Không có bộ phận nào khác,

perhaps no other object in human life,

có lẽ là không có thứ gì khác trong đời sống con người,

is as imbued with metaphor and meaning as the human heart.

mang nhiều ý nghĩa và ẩn dụ như trái tim con người.

Over the course of history,

Trong suốt bề dày lịch sử,

the heart has been a symbol of our emotional lives.

trái tim đã trở thành biểu tượng của đời sống tình cảm của chúng ta.

It was considered by many to be the seat of the soul,

Nó được nhiều người xem như nơi trú ngụ của tâm hồn,

the repository of the emotions.

kho lưu trữ của cảm xúc.

The very word "emotion" stems in part from the French verb "émouvoir,"

Chính từ cảm xúc, "emotion", bắt nguồn một phần từ động từ tiếng Pháp "émouvoir",

meaning "to stir up."

nghĩa là "khuấy động".

And perhaps it's only logical that emotions would be linked to an organ

Và có lẽ, chỉ hợp lý khi cảm xúc phải gắn liền với một cơ quan

characterized by its agitated movement.

có kiểu chuyển động khuấy động đặc trưng.

But what is this link?

Nhưng mối liên hệ này là gì?

Is it real or purely metaphorical?

Nó có thật hay chỉ đơn thuần ẩn dụ?

As a heart specialist,

Là chuyên gia tim mạch,

I am here today to tell you that this link is very real.

hôm nay tôi ở đây để nói với các bạn rằng mối liên hệ này là có thật.

Emotions, you will learn,

Các bạn sẽ biết là cảm xúc

can and do have a direct physical effect on the human heart.

có thể và có ảnh hưởng vật lý trực tiếp đến trái tim con người.

But before we get into this,

Nhưng trước khi vào đề,

let's talk a bit about the metaphorical heart.

hãy nói một chút về trái tim ẩn dụ.

The symbolism of the emotional heart endures even today.

Tính tượng trưng của trái tim cảm xúc vẫn tồn tại đến ngày nay.

If we ask people which image they most associate with love,

Nếu chúng ta hỏi mọi người rằng hình ảnh nào có liên hệ đến tình yêu nhất,

there's no question that the Valentine heart would the top the list.

chắc chắn hình trái tim Valentine sẽ là câu trả lời đứng đầu danh sách.

The heart shape, called a cardioid,

Hình trái tim, gọi là đường hình tim,

is common in nature.

rất phổ biến trong tự nhiên.

It's found in the leaves, flowers and seeds of many plants,

Được thấy trong các loại lá, hoa và hạt của nhiều loài cây.

including silphium,

bao gồm cả cây silphium,

which was used for birth control in the Middle Ages

từng được dùng để ngừa thai vào thời Trung Cổ

and perhaps is the reason why the heart became associated

và có lẽ đó là lý do hình trái tim có liên hệ tới

with sex and romantic love.

tình dục và tình yêu lãng mạn.

Whatever the reason,

Bất kể vì lý do gì,

hearts began to appear in paintings of lovers in the 13th century.

trái tim đã bắt đầu xuất hiện trong tranh vẽ về tình yêu ở thế kỷ 13.

Over time, the pictures came to be colored red,

Qua thời gian, hình trái tim dần trở thành màu đỏ,

the color of blood,

màu của máu,

a symbol of passion.

một biểu tưởng của đam mê.

In the Roman Catholic Church,

Trong Giáo hội Công giáo La Mã,

the heart shape became known as the Sacred Heart of Jesus.

trái tim dần trở thành Trái tim Thánh Chúa Giêsu.

Adorned with thorns and emitting ethereal light,

Được bọc trong vòng gai và vầng hào quang lấp lánh,

it became an insignia of monastic love.

trái tim đó trở thành biểu tượng của tình yêu chúa.

This association between the heart and love has withstood modernity.

Mối liên hệ giữa tình yêu và trái tim vẫn đứng vững cho tới ngày nay.

When Barney Clark, a retired dentist with end-stage heart failure,

Khi Barney Clark, một nha sĩ đã về hưu bị suy tim giai đoạn cuối,

received the first permanent artificial heart in Utah in 1982,

nhận trái tim nhân tạo vĩnh viễn đầu tiên ở bang Utah năm 1982,

his wife of 39 years reportedly asked the doctors,

người vợ 39 năm của ông nghe nói đã hỏi bác sỹ là:

"Will he still be able to love me?"

"Ông ấy sẽ vẫn yêu tôi chứ?"

Today, we know that the heart is not the source of love

Ngày nay chúng ta biết là trái tim không phải nguồn gốc của tình yêu

or the other emotions, per se;

hay các cảm xúc khác, về bản chất;

the ancients were mistaken.

cổ nhân đã hiểu lầm.

And yet, more and more, we have come to understand

Tuy nhiên, ngày càng ngày, chúng ta dần hiểu được

that the connection between the heart and the emotions is a highly intimate one.

mối liên hệ giữa trái tim và các cảm xúc là rất mật thiết.

The heart may not originate our feelings,

Trái tim có thể không phải là nguồn gốc các cảm xúc.

but it is highly responsive to them.

nhưng nó phản ứng rất mạnh với chúng.

In a sense, a record of our emotional life

Ở mặt nào đó, đời sống tình cảm của chúng ta

is written on our hearts.

được lưu lại trong tim.

Fear and grief, for example, can cause profound cardiac injury.

Ví dụ, nỗi sợ và đau buồn có thể gây tổn thương lớn cho tim.

The nerves that control unconscious processes such as the heartbeat

Các dây thần kinh kiểm soát hoạt động vô thức như nhịp tim

can sense distress

có thể cảm nhận căng thẳng

and trigger a maladaptive fight-or-flight response

và kích hoạt phản ứng chiến-hay-chạy khó thích nghi,

that triggers blood vessels to constrict,

nó làm cho mạch máu thắt lại,

the heart to gallop

tim đập nhanh

and blood pressure to rise,

và tăng huyết áp,

resulting in damage.

dẫn đến thương tổn.

In other words,

Nói cách khác,

it is increasingly clear

càng lúc ta càng thấy rõ

that our hearts are extraordinarily sensitive to our emotional system,

rằng tim chúng ta cực kỳ nhạy cảm với hệ cảm xúc của mình,

to the metaphorical heart, if you will.

với trái tim ẩn dụ, nói cách khác.

There is a heart disorder first recognized about two decades ago

Có một loại bệnh tim lần đầu được phát hiện cách đây hai thập kỷ

called "takotsubo cardiomyopathy," or "the broken heart syndrome,"

có tên "bệnh cơ tim takotsubo" hay "hội chứng vỡ tim";

in which the heart acutely weakens in response to intense stress or grief,

tim suy nghiêm trọng khi phản ứng với căng thẳng hoặc đau buồn tột độ

such as after a romantic breakup or the death of a loved one.

như khi chia tay người yêu hoặc có người thân bị chết.

As these pictures show, the grieving heart in the middle

Như trong những ảnh này, quả tim đau buồn ở giữa

looks very different than the normal heart on the left.

nhìn rất khác so với trái tim bình thường bên trái.

It appears stunned

Nó có vẻ bị đơ

and frequently balloons into the distinctive shape of a takotsubo,

và thường phồng lên thành hình đặc trưng của một cái bình takotsubo,

shown on the right,

hình nằm bên phải,

a Japanese pot with a wide base and a narrow neck.

một loại bình Nhật có đáy rộng và cổ hẹp.

We don't know exactly why this happens,

Chúng ta không biết chính xác tại sao lại như vậy,

and the syndrome usually resolves within a few weeks.

và hội chứng này sẽ hết sau vài tuần.

However, in the acute period,

Tuy nhiên, ở giai đoạn trầm trọng,

it can cause heart failure,

nó có thể gây suy tim,

life-threatening arrhythmias,

rối loạn nhịp tim nguy hiểm tính mạng,

even death.

thậm chí tử vong.

For example, the husband of an elderly patient of mine

Ví dụ, bà lão bệnh nhân của tôi có ông chồng

had died recently.

vừa mới mất.

She was sad, of course, but accepting.

Bà ấy buồn, đương nhiên, nhưng chấp nhận.

Maybe even a bit relieved.

Thậm chí có thể thấy đôi chút nhẹ nhõm.

It had been a very long illness; he'd had dementia.

Ông ấy đã mắc bệnh rất lâu; ông bị suy giảm trí nhớ.

But a week after the funeral, she looked at his picture

Nhưng một tuần sau đám tang, bà ấy ngắm di ảnh ông

and became tearful.

và bắt đầu đẫm lệ.

And then she developed chest pain, and with it, came shortness of breath,

Rồi bà bắt đầu tức ngực, kèm theo đó là khó thở,

distended neck veins, a sweaty brow,

sưng tĩnh mạch cổ, đổ mồ hôi trán,

a noticeable panting as she was sitting up in a chair --

thở dốc dù đang ngồi trên ghế --

all signs of heart failure.

toàn là dấu hiệu của suy tim.

She was admitted to the hospital,

Bà được nhập viện,

where an ultrasound confirmed what we already suspected:

kết quả siêu âm khẳng định điều chúng tôi nghi ngờ:

her heart had weakened to less than half its normal capacity

tim của bà đã yếu đi một nửa so với khả năng bình thường

and had ballooned into the distinctive shape of a takotsubo.

và nó đã phình lên thành hình takotsubo đặc trưng.

But no other tests were amiss,

Nhưng các xét nghiệm khác đều ổn,

no sign of clogged arteries anywhere.

không hề thấy dấu hiệu của tắc động mạch ở đâu hết.

Two weeks later, her emotional state had returned to normal

Hai tuần sau, trạng thái cảm xúc của bà trở lại bình thường

and so, an ultrasound confirmed,

và kết quả siêu âm khẳng định,

had her heart.

tim bà cũng thế.

Takotsubo cardiomyopathy has been linked to many stressful situations,

Bệnh cơ tim Takotsubo có liên quan đến nhiều tình huống gây căng thẳng,

including public speaking --

kể cả việc nói trước đám đông --

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

domestic disputes, gambling losses,

mâu thuẫn gia đình, thua bài bạc,

even a surprise birthday party.

thậm chí cả tiệc sinh nhật bất ngờ.

(Laughter)

(Tiếng cười)

It's even been associated with widespread social upheaval,

Nó thậm chí còn liên quan đến những biến động xã hội diện rộng

such as after a natural disaster.

như sau các thảm họa tự nhiên.

For example, in 2004,

Ví dụ, năm 2004,

a massive earthquake devastated a district on the largest island in Japan.

một trận động đất lớn đã tàn phá một quận thuộc hòn đảo lớn nhất Nhật Bản.

More than 60 people were killed, and thousands were injured.

Hơn 60 người chết, hàng ngàn người bị thương.

On the heels of this catastrophe,

Ngay sau thảm họa này,

researchers found that the incidents of takotsubo cardiomyopathy

các nhà nghiên cứu thấy rằng số trường hợp mắc bệnh cơ tim takotsubo

increased twenty-four-fold in the district one month after the earthquake,

tăng gấp 24 lần trong quận chỉ sau một tháng trận động đất,

compared to a similar period the year before.

so với cùng kỳ năm trước.

The residences of these cases

Nơi ở của những bệnh nhân này

closely correlated with the intensity of the tremor.

có liên quan mật thiết với cường độ chấn động.

In almost every case, patients lived near the epicenter.

Đa phần trường hợp, bệnh nhân sống gần tâm chấn.

Interestingly, takotsubo cardiomyopathy has been seen after a happy event, too,

Hay nữa là, bệnh cơ tim takotsubo cũng xảy ra sau các sự kiện vui,

but the heart appears to react differently,

nhưng tim có vẻ phản ứng theo cách khác,

ballooning in the midportion, for example, and not at the apex.

chẳng hạn, nó phình lên ở giữa chứ không phải ở đỉnh.

Why different emotional precipitants would result in different cardiac changes

Lý do vì sao kết tủa cảm xúc khác nhau sẽ làm tim thay đổi khác nhau

remains a mystery.

vẫn còn là bí ẩn.

But today, perhaps as an ode to our ancient philosophers,

Nhưng ngày nay, có lẽ là lời ngợi ca các triết gia cổ đại,

we can say that even if emotions are not contained inside our hearts,

chúng ta có thể nói rằng ngay cả khi cảm xúc không được chứa trong tim,

the emotional heart overlaps

nhưng phần tình cảm của tim lại lấn át

its biological counterpart,

phần sinh học của nó,

in surprising and mysterious ways.

một cách không ngờ và bí ẩn.

Heart syndromes, including sudden death,

Các hội chứng tim mạch, kể cả đột tử,

have long been reported in individuals experiencing intense emotional disturbance

từ lâu đã thấy xuất hiện ở người trải qua những nhiễu loạn cảm xúc dữ dội

or turmoil in their metaphorical hearts.

hoặc xáo trộn mạnh trong tim ẩn dụ.

In 1942,

Năm 1942,

the Harvard physiologist Walter Cannon published a paper called "'Voodoo' Death,"

nhà sinh lý học Harvard, Walter Cannon, đã có bài viết tựa là "'Voodoo' Death,"

in which he described cases of death from fright

trong đó ông mô tả các trường hợp tử vong do sợ hãi

in people who believed they had been cursed,

ở những người tin rằng họ bị nguyền rủa,

such as by a witch doctor or as a consequence of eating taboo fruit.

chẳng hạn bị thầy phù thủy nguyền hoặc do ăn phải trái cây cấm kỵ.

In many cases, the victim, all hope lost, dropped dead on the spot.

Trong nhiều trường hợp, nạn nhân trở nên vô vọng và chết ngay tại chỗ.

What these cases had in common was the victim's absolute belief

Những trường hợp này có một điểm chung là nạn nhân đều tin tuyệt đối

that there was an external force that could cause their demise,

rằng có một ngoại lực nào đó có thể lấy mạng họ

and against which they were powerless to fight.

và khiến họ bất lực không thể chống cự.

This perceived lack of control, Cannon postulated,

Việc mất kiểm soát nhận thức này, theo Cannon,

resulted in an unmitigated physiological response,

gây ra một phản ứng sinh lý học không thuyên giảm,

in which blood vessels constricted to such a degree

các mạch máu sẽ thắt lại đến mức độ

that blood volume acutely dropped,

mà thể tích máu giảm mạnh,

blood pressure plummeted,

huyết áp hạ đột ngột,

the heart acutely weakened,

tim cực kỳ yếu,

and massive organ damage resulted from a lack of transported oxygen.

và các cơ quan bị tổn thương lớn do thiếu ô-xy cung cấp.

Cannon believed that voodoo deaths

Cannon tin rằng các trường hợp tử vong Voodoo

were limited to indigenous or "primitive" people.

chỉ giới hạn ở dân bản địa hoặc người "nguyên thủy".

But over the years, these types of deaths have been shown to occur

Nhưng qua nhiều năm, người ta thấy kiểu tử vong này cũng xảy ra

in all manner of modern people, too.

ở đủ mọi loại người thời hiện đại.

Today, death by grief has been seen in spouses and in siblings.

Ngày nay, chết do đau buồn được thấy ở những bạn đời hay anh chị em ruột.

Broken hearts are literally and figuratively deadly.

"Trái tim tan vỡ" hiểu theo nghĩa đen hay nghĩa bóng đều nguy hiểm.

These associations hold true even for animals.

Những mối liên hệ này cũng đúng ngay với động vật.

In a fascinating study in 1980 published in the journal "Science,"

Trong một nghiên cứu thú vị năm 1980 được công bố trên tạp chí Science,

researchers fed caged rabbits a high-cholesterol diet

các nhà nghiên cứu đã cho thỏ nuôi nhốt ăn chế độ cholesterol cao

to study its effect on cardiovascular disease.

để nghiên cứu ảnh hưởng của nó đối với bệnh tim mạch.

Surprisingly, they found that some rabbits developed a lot more disease than others,

Ngạc nhiên là, họ thấy rằng một số con thỏ phát triển bệnh nhiều hơn những con khác,

but they couldn't explain why.

nhưng họ không biết tại sao.

The rabbits had very similar diet, environment and genetic makeup.

Các con thỏ đều có chế độ ăn, môi trường sống và cấu trúc gen giống nhau.

They thought it might have something to do with

Họ nghĩ rằng nó có thể liên quan đến

how frequently the technician interacted with the rabbits.

tần suất tương tác của các kỹ thuật viên với lũ thỏ.

So they repeated the study,

Nên họ làm lại nghiên cứu,

dividing the rabbits into two groups.

chia lũ thỏ thành hai nhóm.

Both groups were fed a high-cholesterol diet.

Cả hai nhóm đều được ăn chế độ cholesterol cao.

But in one group, the rabbits were removed from their cages,

Nhưng ở nhóm một, thỏ được thả ra khỏi chuồng,

held, petted, talked to, played with,

được ôm ấp, vuốt ve, trò chuyện, được chơi cùng,

and in the other group, the rabbits remained in their cages

còn ở nhóm kia, thỏ vẫn bị nhốt trong chuồng

and were left alone.

và để một mình.

At one year, on autopsy,

Sau một năm, khi giải phẫu xác,

the researchers found that the rabbits in the first group,

các nhà nghiên cứu thấy rằng thỏ ở trong nhóm một,

that received human interaction,

nhóm được tương tác với con người,

had 60 percent less aortic disease than rabbits in the other group,

mắc bệnh động mạch chủ ít hơn 60% so với thỏ trong nhóm hai,

despite having similar cholesterol levels, blood pressure and heart rate.

mặc dù có cùng mức cholesterol, huyết áp và nhịp tim.

Today, the care of the heart has become less the province of philosophers,

Ngày nay, chăm sóc tim mạch ít thuộc phạm vi của các triết gia,

who dwell upon the heart's metaphorical meanings,

những người chỉ dừng lại ở nghĩa bóng của trái tim;

and more the domain of doctors like me,

mà thuộc nhiều hơn phạm vi của các bác sĩ như tôi,

wielding technologies that even a century ago,

sử dụng những công nghệ mà thậm chí một thế kỷ trước,

because of the heart's exalted status in human culture,

khi văn hóa con người còn xem trái tim là cao quý,

were considered taboo.

bị cho là cấm kỵ.

In the process, the heart has been transformed

Trong quá trình đó, trái tim đã thay đổi

from an almost supernatural object imbued with metaphor and meaning

từ một thứ gần như siêu nhiên mang đầy ẩn dụ và ý nghĩa

into a machine that can be manipulated and controlled.

thành một cỗ máy có thể thao túng và điều khiển được.

But this is the key point:

Nhưng đây là điểm mấu chốt:

these manipulations, we now understand,

giờ chúng ta đã hiểu, những thao túng này,

must be complemented by attention to the emotional life

phải được bồi dưỡng bằng việc quan tâm đến đời sống tình cảm

that the heart, for thousands of years, was believed to contain.

vốn được tin tồn tại trong tim trong hàng ngàn năm.

Consider, for example, the Lifestyle Heart Trial,

Ví dụ, xem xét Thử nghiệm Tim mạch Lối sống,

published in the British journal "The Lancet" in 1990.

đã được công bố trên tạp chí Anh "The Lancet" năm 1990.

Forty-eight patients with moderate or severe coronary disease

48 bệnh nhân mắc bệnh mạch vành vừa hoặc nặng

were randomly assigned to usual care

được chỉ định ngẫu nhiên để chăm sóc thường

or an intensive lifestyle that included a low-fat vegetarian diet,

hay lối sống chuyên sâu bao gồm chế độ ăn chay ít béo,

moderate aerobic exercise,

tập thể dục nhịp điệu chừng mực,

group psychosocial support

hỗ trợ tâm lý xã hội theo nhóm,

and stress management advice.

và tư vấn kiểm soát căng thẳng.

The researchers found that the lifestyle patients

Các nhà nghiên cứu thấy rằng các bệnh nhân có lối sống

had a nearly five percent reduction in coronary plaque.

đã giảm gần năm phần trăm mảng bám mạch vành.

Control patients, on the other hand,

Ngược lại, bệnh nhân điều trị thường

had five percent more coronary plaque at one year

có mảng bám mạch vành nhiều hơn năm phần trăm sau một năm

and 28 percent more at five years.

và thêm 28 phần trăm sau năm năm.

They also had nearly double the rate of cardiac events,

Họ cũng có gần gấp đôi tỷ lệ các biến cố tim,

like heart attacks, coronary bypass surgery

như đau tim, phẫu thuật bắc cầu động mạch vành

and cardiac-related deaths.

và tử vong liên quan đến tim.

Now, here's an interesting fact:

Có một sự thật rất thú vị:

some patients in the control group adopted diet and exercise plans

vài bệnh nhân nhóm thường đã áp dụng kế hoạch tập thể dục và ăn kiêng

that were nearly as intense as those in the intensive lifestyle group.

gần như khắt khe giống các bệnh nhân trong nhóm lối sống chuyên sâu.

Their heart disease still progressed.

Bệnh tim của họ vẫn phát triển.

Diet and exercise alone were not enough to facilitate coronary disease regression.

Ăn kiêng và tập luyện chưa đủ để giúp làm giảm bệnh mạch vành.

At both one- and five-year follow-ups,

Theo dõi sau một năm và cả sau năm năm,

stress management was more strongly correlated

kiểm soát căng thẳng có tương quan mạnh hơn

with reversal of coronary disease

với việc đảo ngược bệnh mạch vành

than exercise was.

hơn việc tập thể dục.

No doubt, this and similar studies are small,

Rõ ràng, nghiên cứu này và những cái tương tự đều nhỏ,

and, of course, correlation does not prove causation.

và dĩ nhiên, tương quan không chứng minh được quan hệ nhân quả.

It's certainly possible that stress leads to unhealthy habits,

Chỉ có thể chắc chắn rằng căng thẳng dẫn đến những thói quen không lành mạnh,

and that's the real reason for the increased cardiovascular risk.

và đó là nguyên nhân thực sự cho nguy cơ mắc bệnh tim ngày càng tăng.

But as with the association of smoking and lung cancer,

Nhưng cũng như sự liên quan của hút thuốc và ung thư phổi,

when so many studies show the same thing,

tuy rất nhiều nghiên cứu chỉ ra cùng một điều,

and when there are mechanisms to explain a causal relationship,

và tuy có các cơ chế để giải thích mối quan hệ nhân quả,

it seems capricious to deny that one probably exists.

nhưng có vẻ bất thường nếu phủ nhận rằng có một thứ chắc chắn tồn tại.

What many doctors have concluded is what I, too, have learned

Điều mà nhiều bác sỹ đã kết luận cũng là điều mà tôi rút ra được

in my nearly two decades as a heart specialist:

trong gần hai thập kỷ làm chuyên gia tim mạch:

the emotional heart intersects with its biological counterpart

phần cảm xúc của tim tương giao với phần sinh học của nó

in surprising and mysterious ways.

theo cách ngạc nhiên và đầy bí ẩn.

And yet, medicine today continues to conceptualize the heart as a machine.

Chưa hết, y học ngày nay vẫn tiếp tục khái niệm trái tim là một cái máy.

This conceptualization has had great benefits.

Khái niệm này có những cái lợi lớn.

Cardiology, my field,

Tim mạch, lĩnh vực của tôi,

is undoubtedly one of the greatest scientific success stories

chắc chắn là một trong những câu chuyện khoa học thành công lớn nhất

of the past 100 years.

trong 100 năm qua.

Stents, pacemakers, defibrillators, coronary bypass surgery,

Stent mạch vành, máy tạo nhịp tim, phẫu thuật bắc cầu mạch vành,

heart transplants --

ghép tim --

all these things were developed or invented after World War II.

tất cả những thứ này được phát triển hoặc phát minh sau Thế chiến II.

However, it's possible

Tuy nhiên, rất có thể

that we are approaching the limits of what scientific medicine can do

rằng chúng ta đang tiến đến giới hạn của những gì y học có thể làm

to combat heart disease.

để chống lại bệnh tim.

Indeed, the rate of decline of cardiovascular mortality

Thật vậy, tốc độ giảm tỷ lệ tử vong do tim mạch

has slowed significantly in the past decade.

đã chậm lại đáng kể trong thập kỷ qua.

We will need to shift to a new paradigm

Chúng ta cần chuyển sang một mô thức mới

to continue to make the kind of progress to which we have become accustomed.

để tiếp tục tạo ra kiểu tiến bộ mà chúng ta đã quen thuộc.

In this paradigm, psychosocial factors will need to be front and center

Ở mô thức này, yếu tố tâm lý xã hội sẽ phải là trọng tâm hàng đầu

in how we think about heart problems.

trong cách chúng ta nghĩ về bệnh lý tim mạch.

This is going to be an uphill battle,

Đây sẽ là một cuộc chiến cam go,

and it remains a domain that is largely unexplored.

và vẫn là một lĩnh vực phần lớn chưa được khám phá.

The American Heart Association still does not list emotional stress

Hiệp hội Tim mạch Hoa kỳ vẫn chưa liệt kê căng thẳng cảm xúc

as a key modifiable risk factor for heart disease,

là yếu tố nguy cơ khả biến cho các bệnh về tim,

perhaps in part because blood cholesterol is so much easier to lower

có lẽ một phần vì giảm cholesterol trong máu dễ hơn nhiều

than emotional and social disruption.

so với giảm xáo trộn cảm xúc và xã hội.

There is a better way, perhaps,

Có lẽ, sẽ có giải pháp tốt hơn,

if we recognize that when we say "a broken heart,"

nếu chúng ta nhận ra rằng khi chúng ta nói "trái tim tan vỡ",

we are indeed sometimes talking about a real broken heart.

là thực ra đôi khi chúng ta đang nói đến trái tim tan vỡ thật.

We must, must pay more attention to the power and importance of the emotions

Chúng ta phải để ý nhiều hơn tới sức mạnh và tầm quan trọng của các cảm xúc

in taking care of our hearts.

trong việc chăm sóc tim của mình.

Emotional stress, I have learned,

Tôi rút ra được rằng, căng thẳng cảm xúc,

is often a matter of life and death.

thường là vấn đề sinh tử.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)