How I found a mythical boiling river in the Amazon | Andrés Ruzo

Translator: Phuong Quach Reviewer: Anh Lưu

As a boy in Lima,

Là một cậu bé ở Lima,

my grandfather told me a legend

ông nội tôi đã kể tôi nghe một huyền thoại

of the Spanish conquest of Peru.

về cuộc xâm lăng Peru của Tây Ban Nha.

Atahualpa, emperor of the Inca, had been captured and killed.

Atahualpa, hoàng đế của người Inca, đã bị bắt và bị giết.

Pizarro and his conquistadors had grown rich,

Pizarro và thuộc hạ của hắn đã trở nên giàu có,

and tales of their conquest and glory had reached Spain

những câu chuyện về cuộc chinh phục và vinh quang của họ đã đến TBN

and was bringing new waves of Spaniards, hungry for gold and glory.

dẫn đến làn sóng mới người TBN, khao khát vàng và vinh quang.

They would go into towns and ask the Inca,

Họ vào thị trấn và yêu cầu người Inca,

"Where's another civilization we can conquer? Where's more gold?"

"Chúng ta có thể chinh phục nền văn minh khác ở đâu ? Nơi có nhiều vàng hơn?

And the Inca, out of vengeance, told them,

Và người Inca, để trả thù, đã nói với họ,

"Go to the Amazon.

"Hãy đến Amazon,

You'll find all the gold you want there.

Các người sẽ tìm thấy số vàng mình muốn.

In fact, there is a city called Paititi -- El Dorado in Spanish --

Thật ra, có một thành phố tên là Paititi - El Dorado ở TBN -

made entirely of gold."

được xây dựng toàn bộ bằng vàng."

The Spanish set off into the jungle,

Người TBN lên đường vào rừng,

but the few that return come back with stories,

nhưng chỉ vài người trở lại kể câu chuyện của họ,

stories of powerful shamans,

câu chuyện về những pháp sư siêu phàm,

of warriors with poisoned arrows,

về những chiến binh với mũi tên độc,

of trees so tall they blotted out the sun,

về những cái cây cao lớn che cả mặt trời,

spiders that ate birds, snakes that swallowed men whole

những con nhện ăn thịt chim, những con rắn nuốt chửng con người

and a river that boiled.

và một con sông nước sôi sùng sục.

All this became a childhood memory.

Tất cả đã trở thành kỷ niệm thời thơ ấu.

And years passed.

Nhiều năm trôi qua.

I'm working on my PhD at SMU,

Tôi đang lấy bằng tiến sĩ tại SMU,

trying to understand Peru's geothermal energy potential,

cố gắng để hiểu tiềm lực năng lượng địa nhiệt của Peru,

when I remember this legend,

khi tôi nhớ lại huyền thoại này,

and I began asking that question.

và tôi bắt đầu đặt câu hỏi.

Could the boiling river exist?

Liệu dòng sông sôi sùng sục có tồn tại?

I asked colleagues from universities,

Tôi hỏi đồng nghiệp từ các trường đại học,

the government,

chính phủ,

oil, gas and mining companies,

công ty khai thác mỏ, dầu khí,

and the answer was a unanimous no.

và câu trả lời đều là không.

And this makes sense.

Và điều này có lý.

You see, boiling rivers do exist in the world,

Bạn thấy đấy, con sông sôi có tồn tại trên thế giới,

but they're generally associated with volcanoes.

nhưng chúng thường gắn liền với núi lửa.

You need a powerful heat source

Bạn cần một nguồn nhiệt lớn

to produce such a large geothermal manifestation.

để tạo một hiện tượng địa nhiệt lớn như vậy.

And as you can see from the red dots here, which are volcanoes,

Và như bạn có thể nhìn thấy từ các chấm đỏ ở đây, đó là núi lửa,

we don't have volcanoes in the Amazon,

không có núi lửa ở khu vực Amazon,

nor in most of Peru.

không có ở phần lớn khu vực nước Peru.

So it follows: We should not expect to see a boiling river.

Vậy nghĩa là: Chúng ta không nên mong đợi được thấy một con sông sôi.

Telling this same story at a family dinner,

Kể lại câu chuyện này tại một bữa ăn tối gia đình,

my aunt tells me,

dì của tôi nói với tôi,

"But no, Andrés, I've been there. I've swum in that river."

"Không đâu, Andrés, dì đã ở đó. Dì đã bơi trong con sông đó. "

(Laughter)

(Cười)

Then my uncle jumps in.

Sau đó, chú tôi nói vào.

"No, Andrés, she's not kidding.

"Đúng thế đấy, Andrés, dì ấy không đùa đâu.

You see, you can only swim in it after a very heavy rain,

Con thấy đấy, con chỉ có thể bơi trong đó sau một cơn mưa nặng hạt,

and it's protected by a powerful shaman.

và nó được bảo vệ bởi một pháp sư hùng mạnh.

Your aunt, she's friends with his wife."

dì con, cô ấy là bạn của vợ pháp sư ấy."

(Laughter)

(Cười)

"¿Cómo?" ["Huh?"]

"¿Cómo?" ["Huh?"]

You know, despite all my scientific skepticism,

Bất chấp tất cả hoài nghi khoa học của mình

I found myself hiking into the jungle, guided by my aunt,

tôi đi bộ đường dài vào rừng, dẫn đường bởi dì của tôi,

over 700 kilometers away from the nearest volcanic center,

hơn 700 km từ tâm núi lửa gần nhất,

and well, honestly, mentally preparing myself

và thành thật mà nói, chuẩn bị tinh thần

to behold the legendary "warm stream of the Amazon."

để nhìn thấy huyền thoại "Dòng suối ấm áp của Amazon."

But then ...

Nhưng sau đó ...

I heard something,

Tôi nghe thấy gì đó,

a low surge

một sự dâng trào

that got louder and louder

ngày càng to dần

as we came closer.

khi chúng tôi đến gần hơn.

It sounded like ocean waves constantly crashing,

Nghe có vẻ giống như sóng đại dương không ngừng đập vào,

and as we got closer, I saw smoke, vapor, coming up through the trees.

và khi đến gần hơn, tôi thấy khói, hơi, bốc lên qua những thân cây.

And then, I saw this.

Và sau đó, tôi đã thấy.

I immediately grabbed for my thermometer,

Tôi ngay lập tức chộp lấy nhiệt kế,

and the average temperatures in the river

và nhiệt độ trung bình trên sông

were 86 degrees C.

là 86 độ C.

This is not quite the 100-degree C boiling

Tuy không sôi đúng 100 độ C

but definitely close enough.

nhưng chắc chắn gần đủ.

The river flowed hot and fast.

Con sông nước nóng và chảy nhanh.

I followed it upriver and was led by, actually, the shaman's apprentice

Tôi lên thượng nguồn theo sự dẫn dắt của pháp sư tập sự

to the most sacred site on the river.

đến nơi linh thiêng nhất trên sông.

And this is what's bizarre --

Và đây là mới là điều kỳ lạ -

It starts off as a cold stream.

Khởi điểm là một dòng suối lạnh.

And here, at this site,

Ở đây, tại khu vực này,

is the home of the Yacumama,

là nhà của Yacumama,

mother of the waters, a giant serpent spirit

mẹ của các vùng nước, linh hồn một con rắn khổng lồ

who births hot and cold water.

người sinh ra nước nóng và nước lạnh.

And here we find a hot spring,

Và ở đây chúng ta thấy một suối nước nóng,

mixing with cold stream water underneath her protective motherly jaws

hòa với dòng suối lạnh bên dưới hàm của người mẹ bảo vệ

and thus bringing their legends to life.

và thế là huyền thoại đã thành sự thật.

The next morning, I woke up and --

Sáng hôm sau, tôi tỉnh dậy và -

(Laughter)

(Cười)

I asked for tea.

Tôi muốn uống một tách trà.

I was handed a mug, a tea bag

Tôi đã được trao cho một cốc, một túi trà

and, well, pointed towards the river.

và, tất nhiên, chỉ về phía dòng sông.

To my surprise, the water was clean and had a pleasant taste,

Trước sự ngạc nhiên của tôi, nước sạch và có một hương vị dễ chịu,

which is a little weird for geothermal systems.

đó là một chút khác thường đối với các hệ thống địa nhiệt.

What was amazing

Điều ngạc nhiên là

is that the locals had always known about this place,

là người dân địa phương đã luôn biết về nơi này,

and that I was by no means the first outsider to see it.

và rằng tôi đã không phải là người ngoài đầu tiên nhìn thấy nó.

It was just part of their everyday life.

Đó chỉ là một phần của cuộc sống hàng ngày của họ.

They drink its water.

Họ uống nước của dòng suối.

They take in its vapor.

Họ hít lấy hơi nước.

They cook with it,

Họ nấu ăn bằng nước của dòng suối,

clean with it,

tắm rửa,

even make their medicines with it.

thậm chí dùng nó làm thuốc.

I met the shaman,

Tôi đã gặp một vị pháp sư,

and he seemed like an extension of the river and his jungle.

và ông trông có vẻ thích phần mở rộng của dòng sông và khu rừng.

He asked for my intentions

Ông thăm dò ý định của tôi

and listened carefully.

và lắng nghe kĩ càng.

Then, to my tremendous relief --

Sau đó, tôi thở phào nhẹ nhõm -

I was freaking out, to be honest with you --

nói thật với bạn - tôi cảm thấy hoang mang

a smile began to snake across his face, and he just laughed.

một nụ cười bắt đầu hiện trên gương mặt, và ông chỉ cười mà thôi.

(Laughter)

(Cười)

I had received the shaman's blessing to study the river,

Tôi vừa nhận được lời chúc phúc từ vị pháp sư để nghiên cứu con sông,

on the condition that after I take the water samples

dựa trên điều kiện là sau khi tôi lấy những mẫu vật dưới nước

and analyze them in my lab,

phân tích trong phòng lab.

wherever I was in the world,

bất cứ tôi ở nơi nào trên thế giới này,

that I pour the waters back into the ground

tôi đổ nước trở lại mặt đất

so that, as the shaman said,

để, như vị pháp sư đã nói,

the waters could find their way back home.

nước có thể tìm cách trở về nhà chúng.

I've been back every year since that first visit in 2011,

Hằng năm tôi quay lại kể từ lần đầu tiên tôi đến tham quan vào năm 2011,

and the fieldwork has been exhilarating,

và công việc trở nên thú vị hẳn,

demanding and at times dangerous.

đòi hỏi khó khăn và đôi lúc còn nguy hiểm nữa.

One story was even featured in National Geographic Magazine.

Thậm chí có một câu chuyện được đăng trên tạp chí Địa Lí Quốc Gia.

I was trapped on a small rock about the size of a sheet of paper

Có một hòn đá nhỏ kích thước khoảng một tờ giấy

in sandals and board shorts,

kẹt trong đôi sandal và quần đùi của tôi,

in between an 80 degree C river

giữa dòng sông 80 độ C

and a hot spring that, well, looked like this, close to boiling.

và suối nước nóng đó, à, trông như vậy, gần như đang sôi sục.

And on top of that, it was Amazon rain forest.

Và hơn hết, đó là rừng mưa Amazon.

Pshh, pouring rain, couldn't see a thing.

Pshh, mưa như trút nước, không thể thấy được gì.

The temperature differential made it all white. It was a whiteout.

Nhiệt độ chênh lệch khiến mọi thứ trở nên trắng xóa.

Intense.

Dày đặc.

Now, after years of work,

Bây giờ, sau nhiều năm nghiên cứu,

I'll soon be submitting my geophysical and geochemical studies for publication.

tôi sẽ sớm công khai nghiên cứu về địa vật lí và địa hóa học.

And I'd like to share, today, with all of you here, on the TED stage,

Và tôi muốn chia sẻ, ngay hôm nay, với tất cả các bạn, tại hội trường TED,

for the first time, some of these discoveries.

lần đầu tiên, vài khám phá của mình.

Well, first off, it's not a legend.

À, trước tiên thì, đây không phải là truyện cổ tích.

Surprise!

Ngạc nhiên không nào!

(Laughter)

(Cười)

When I first started the research,

Khi tôi lần đầu tiên bắt tay làm nghiên cứu,

the satellite imagery was too low-resolution to be meaningful.

ảnh vệ tinh có độ phân giải quá thấp nên không có nghĩa gì.

There were just no good maps.

Chỉ là không có bản đồ nào tốt.

Thanks to the support of the Google Earth team,

Nhờ vào sự hỗ trợ của đội Google Earth,

I now have this.

giờ tôi đã có được.

Not only that, the indigenous name of the river, Shanay-timpishka,

Không chỉ có vậy, tên nguyên thủy của dòng sông, Shanay-timpishka,

"boiled with the heat of the sun,"

"sôi sục dưới cái nóng của mặt trời",

indicating that I'm not the first to wonder why the river boils,

ám chỉ rằng tôi không phải người đầu tiên thắc mắc tại sao nó lại sôi sục,

and showing that humanity has always sought to explain

và cho thấy con người lúc nào cũng tìm cách để giải thích

the world around us.

thế giới xung quanh.

So why does the river boil?

Vậy tại sao con sông lại sôi sục?

(Bubbling sounds)

(Âm thanh của bong bóng)

It actually took me three years to get that footage.

Thật ra tôi phải mất 3 năm mới có được đoạn phim đó.

Fault-fed hot springs.

Suối nước nóng phiên bản lỗi.

As we have hot blood running through our veins and arteries,

Khi chúng ta có dòng máu nóng chảy trong tĩnh mạch và động mạch,

so, too, the earth has hot water running through its cracks and faults.

và, vì vậy, mặt đất cũng có dòng nước nóng chảy qua những vết nứt.

Where these arteries come to the surface, these earth arteries,

Nơi động mạch đến bề mặt, những động mạch của mặt đất,

we'll get geothermal manifestations:

chúng ta sẽ hiểu được biểu hiện của địa nhiệt:

fumaroles, hot springs and in our case, the boiling river.

lỗ phun khí, suối nước nóng và trong trường hợp này, con sông sôi sục.

What's truly incredible, though, is the scale of this place.

Dù vậy thì, điều thật sự kì diệu chính là qui mô của nơi này.

Next time you cross the road, think about this.

Lần tới đi ngang một con đường, hãy nghĩ về nó.

The river flows wider than a two-lane road

Dòng sông chảy rộng hơn hai làn đường

along most of its path.

dọc theo hầu hết cả lối đi.

It flows hot for 6.24 kilometers.

Nó chảy khoảng 6.24 km.

Truly impressive.

Vô cùng ấn tượng.

There are thermal pools larger than this TED stage,

Có nhiều hồ địa nhiệt lớn hơn sân khấu TED này,

and that waterfall that you see there

và thác nước đó là cái mà bạn thấy ở đây

is six meters tall --

cao 6 mét -

and all with near-boiling water.

và đều có nước gần như sôi sục.

We mapped the temperatures along the river,

Chúng tôi vẽ bản đồ nhiệt độ dọc con sông,

and this was by far the most demanding part of the fieldwork.

cho đến nay thì điều này gần như là lĩnh vực đòi hỏi khắt khe nhất.

And the results were just awesome.

Và kết quả thì thật tuyệt vời.

Sorry -- the geoscientist in me coming out.

Rất tiếc - nhà khoa học địa nhiệt phát huy trong tôi.

And it showed this amazing trend.

Điều này cho thấy một xu hướng rất đáng ngạc nhiên.

You see, the river starts off cold.

Bạn thấy đó, con sông bắt đầu lạnh dần.

It then heats up, cools back down, heats up, cools back down,

Sau đó nóng lên, rồi lại nguội dần," nóng lên, rồi nguội dần,

heats up again, and then has this beautiful decay curve

nóng lên lần nữa, sau đó tạo đường con phân rã tuyệt đẹp

until it smashes into this cold river.

cho tới khi nó tan ra thành dòng sông băng.

Now, I understand not all of you are geothermal scientists,

Tôi hiểu không phải ai cũng là nhà khoa học về địa nhiệt,

so to put it in more everyday terms:

nên nói theo cách đơn giản thông thường:

Everyone loves coffee.

Mọi người thích cà phê.

Yes? Good.

Đúng không? Tốt.

Your regular cup of coffee, 54 degrees C,

Một tách cà phê nóng 54 độ C,

an extra-hot one, well, 60.

tách nóng hơn cũng đã 60 độ C.

So, put in coffee shop terms,

Cho nên, nói theo thuật ngữ cà phê:

the boiling river plots like this.

câu chuyện dòng sông sôi sục trông thế này.

There you have your hot coffee.

Bạn uống tách cà phê nóng.

Here you have your extra-hot coffee,

Bạn có thêm tách cà phê nóng hơn,

and you can see that there's a bit point there

và bạn có thể thấy có một điểm ở đây

where the river is still hotter than even the extra-hot coffee.

nơi con sông vẫn nóng hơn cả tách cà phê nóng.

And these are average water temperatures.

Và đây là nhiệt độ nước trung bình.

We took these in the dry season to ensure the purest geothermal temperatures.

Chúng tôi lấy chúng từ mùa khô để đảm bảo nhiệt độ địa nhiệt thanh khiết nhất.

But there's a magic number here that's not being shown,

Nhưng có con số ma thuật ở đây nhưng không được chỉ ra,

and that number is 47 degrees C,

và con số đó là 47 độ C,

because that's where things start to hurt,

vì đó là nơi mọi thứ bắt đầu tổn thương,

and I know this from very personal experience.

và tôi biết điều này từ kinh nghiệm của cá nhân mình.

Above that temperature, you don't want to get in that water.

Trên nhiệt độ đó, bạn không muốn đi vào dòng nước đó đâu.

You need to be careful.

Bạn cần phải cẩn thận.

It can be deadly.

Có thể chết người đấy.

I've seen all sorts of animals fall in,

Tôi từng chứng kiến nhiều động vật rơi vào đó,

and what's shocking to me, is the process is pretty much the same.

và điều khiến tôi bị sốc là quá trình lại giống nhau vô cùng.

So they fall in and the first thing to go are the eyes.

Chúng té xuống và đôi mắt là thứ đầu tiên bị thương.

Eyes, apparently, cook very quickly. They turn this milky-white color.

Thoáng nhìn thì mắt là thứ nấu rất nhanh. Chúng chuyển sang màu trắng sữa.

The stream is carrying them.

Dòng suối đang mang chúng đi.

They're trying to swim out, but their meat is cooking on the bone

Chúng cố gắng bơi thoát ra, nhưng thịt đã chín tới xương

because it's so hot.

vì quá nóng.

So they're losing power, losing power,

Nên chúng mất năng lực, mất dần dần,

until finally they get to a point where hot water goes into their mouths

cho tới cuối cùng chúng phải để dòng nước nóng đi vào trong miệng

and they cook from the inside out.

và chúng được nấu chín từ bên trong.

(Laughter)

(Cười)

A bit sadistic, aren't we?

Chúng ta có chút tàn nhẫn, đúng không?

Jeez.

Jeez.

Leave them marinating for a little longer.

Để chúng được ướp lâu một chút đã.

What's, again, amazing are these temperatures.

Một lần nữa, điều đáng ngạc nhiên chính là nhiệt độ.

They're similar to things that I've seen on volcanoes all over the world

Chúng tương tự những thứ chúng ta thấy như núi lửa trên khắp thế giới

and even super-volcanoes like Yellowstone.

và thậm chí là siêu núi lửa như Yellowstone.

But here's the thing:

Nhưng điều cốt yếu là:

the data is showing that the boiling river exists

dữ liệu cho thấy con sông sôi sục tồn tại

independent of volcanism.

phụ thuộc vào sức mạnh của núi lửa.

It's neither magmatic or volcanic in origin,

Không phải bắt nguồn từ mắc-ma hay núi lửa,

and again, over 700 kilometers away from the nearest volcanic center.

và lần nữa, cách hơn 700km từ trung tâm núi lửa gần nhất.

How can a boiling river exist like this?

Làm thế nào một con sông sôi như vậy có thể tồn tai?

I've asked geothermal experts and volcanologists for years,

Hỏi chuyên gia địa nhiệt, nhà nghiên cứu núi lửa trong nhiều năm,

and I'm still unable to find another non-volcanic geothermal system

tôi vẫn không hiểu được hệ thống địa nhiệt phi núi lửa khác

of this magnitude.

có qui mô tương tự.

It's unique.

Thật là độc đáo.

It's special on a global scale.

Thật đặc biệt trên qui mô toàn cầu.

So, still -- how does it work?

Vậy thì, nó hoạt động như thế nào?

Where do we get this heat?

Chúng ta nhận được loại nhiệt này từ đâu?

There's still more research to be done

Vẫn còn nhiều nghiên cứu cần được tiến hành

to better constrain the problem and better understand the system,

để hạn chế vấn đề xảy ra và hiểu rõ hệ thống hơn,

but from what the data is telling us now,

nhưng các dữ liệu cho chúng ta thấy,

it looks to be the result of a large hydrothermal system.

có vẻ như đây là kết quả của hệ thống thủy nhiệt.

Basically, it works like this:

Về cơ bản, nó hoạt động như vậy:

So, the deeper you go into the earth, the hotter it gets.

Bạn càng đi sâu vào mặt đất thì càng nóng hơn.

We refer to this as the geothermal gradient.

Chúng tôi xem nó như gradient địa nhiệt.

The waters could be coming from as far away as glaciers in the Andes,

Nước có thể đến từ vùng băng cách xa dãy Andes,

then seeping down deep into the earth

sau đó thấm sâu vào mặt đất

and coming out to form the boiling river

và thoát ra ngoài hình thành dòng sông sôi

after getting heated up from the geothermal gradient,

sau khi nhận được nhiệt từ gradient địa nhiệt,

all due to this unique geologic setting.

tất cả đều do thiết kế địa nhiệt độc đáo.

Now, we found that in and around the river --

Giờ chúng ta hiểu rằng bên trong và xung quanh con sông -

this is working with colleagues

làm việc cùng những đồng nghiệp

from National Geographic, Dr. Spencer Wells,

tiến sĩ Spencer Wells từ National Geographic

and Dr. Jon Eisen from UC Davis --

và tiến sĩ Jon Eisen từ UC Davis -

we genetically sequenced the extremophile lifeforms

về mặt di truyền, chúng tôi kết nối các vi khuẩn chịu cực hạn

living in and around the river, and have found new lifeforms,

sinh sống xung quanh dòng sông, và phát hiện nhiều sinh vật sống,

unique species living in the boiling river.

nhiều loài độc đáo sống trong dòng sông sôi.

But again, despite all of these studies, all of these discoveries and the legends,

Nhưng một lần nữa, dù có nhiều nghiên cứu, nhiều khám phá và truyền thuyết,

a question remains:

vẫn còn một thắc mắc:

What is the significance of the boiling river?

Tầm quan trọng của con sông sôi này là gì?

What is the significance of this stationary cloud

Tầm quan trọng của đám mây tĩnh này là gì

that always hovers over this patch of jungle?

mà lúc nào cũng lượn quanh mảng rừng này?

And what is the significance

Và tầm quan trọng

of a detail in a childhood legend?

của nội dung trong truyện cổ tích thời thơ ấu là gì?

To the shaman and his community, it's a sacred site.

Đối với vị pháp sư và người dân, đây là nơi thiêng liêng.

To me, as a geoscientist,

Đối với tôi, một nhà khoa học địa nhiệt,

it's a unique geothermal phenomenon.

đây là hiện tượng địa nhiệt độc đáo.

But to the illegal loggers and cattle farmers,

Nhưng đối với những người cưa gỗ bất hợp pháp và nông dân chăn gia súc,

it's just another resource to exploit.

đó chỉ là một tài nguyên khác để khai thác mà thôi.

And to the Peruvian government, it's just another stretch

Và đối với chính phủ Peru, đó chỉ là dải khác

of unprotected land ready for development.

của vùng đất không được bảo hộ sẵn sàng phát triển.

My goal is to ensure that whoever controls this land

Mục tiêu của tôi là đảm bảo rằng bất cứ ai trị vì vùng đất này

understands the boiling river's uniqueness and significance.

hiểu được nét độc đáo và tầm quan trọng của con sông sôi.

Because that's the question,

Vì đó là câu hỏi,

one of significance.

một trong những điều quan trọng.

And the thing there is,

Và tóm lại là,

we define significance.

chúng ta định nghĩa tầm quan trọng.

It's us. We have that power.

Đó là chúng ta. Chúng ta có sức mạnh đó.

We are the ones who draw that line

Chúng ta là những người vẽ nên ranh giới

between the sacred and the trivial.

giữa điều thiêng liêng và điều nhỏ nhặt.

And in this age,

Và trong thời đại này,

where everything seems mapped, measured and studied,

nơi mà mọi thứ dường như được đánh dấu, đo đạc và nghiên cứu,

in this age of information,

trong thời đại thông tin này,

I remind you all that discoveries are not just made

tôi nhắc bạn về những khám phá đó không chỉ là

in the black void of the unknown

khoảng trống màu đen vô định

but in the white noise of overwhelming data.

nhưng trong tiếng ồn trắng của một đống dữ liệu.

There remains so much to explore.

Còn nhiều thứ phải khám phá.

We live in an incredible world.

Chúng ta sống trong một thế giới kì diệu.

So go out.

Nên đi đây đi đó.

Be curious.

Nên tò mò một chút.

Because we do live in a world

Vì chúng ta sống trong một thế giới

where shamans still sing to the spirits of the jungle,

mà nhiều vị pháp sư vẫn hát cho những linh hồn của rừng,

where rivers do boil

nơi những dòng sông sôi sục

and where legends do come to life.

và nơi truyện cổ tích bước vào cuộc sống.

Thank you very much.

Cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)