A smarter, more precise way to think about public health | Sue Desmond-Hellmann

Translator: Victoria Ton Reviewer: Vi Phan

OK, first, some introductions.

Đầu tiên, một vài giới thiệu

My mom, Jennie, took this picture.

Mẹ của tôi, Jennie, đã chụp một tấm hình

That's my dad, Frank, in the middle.

Đó là cha của tôi, Frank, đứng chính giữa

And on his left, my sisters:

Và bên trái của ông, những chị em của tôi

Mary Catherine, Judith Ann, Theresa Marie.

Mary Catherine, Judith Ann. Theresa Marie

John Patrick's sitting on his lap and Kevin Michael's on his right.

John Patrick đang ngồi trên đùi của ông và Kevin Michael ở bên phải của ông

And in the pale-blue windbreaker,

Và trong cái áo gió xanh nhạt,

Susan Diane. Me.

Susan Diane. Tôi

I loved growing up in a big family.

Tôi thích được lớn lên trong một đại gia đình

And one of my favorite things was picking names.

Và một trong những niềm thích thú của tôi là chọn những cái tên

But by the time child number seven came along,

Nhưng vào lúc mà đứa trẻ thứ bảy chào đời

we had nearly run out of middle names.

chúng tôi hầu như không còn tên lót nào để đặt.

It was a long deliberation

Đó đã là một thảo luận kéo dài

before we finally settled on Jennifer Bridget.

trước khi chúng tôi nhất trí với cái tên Jennifer Bridget.

Every parent in this audience

Mỗi bậc cha mẹ trong khán đài này

knows the joy and excitement

biết được niềm vui và sự hứng thú

of picking a new baby's name.

khi chọn một cái tên cho đứa con mới chào đời.

And I was excited and thrilled

Và tôi đã rất hứng thú và vui mừng

to help my mom in that special ceremonial moment.

khi giúp mẹ tôi trong cái khoảnh khắc đáng nhớ đặc biệt đó.

But it's not like that everywhere.

Nhưng điều này không như vậy ở mọi nơi.

I travel a lot and I see a lot.

Tôi du lịch rất nhiều và tôi thấy rất nhiều.

But it took me by surprise to learn

Nhưng nó đã khiến tôi ngạc nhiên khi biết rằng

in an area of Ethiopia,

tại một vùng đất thuộc Ethiopia,

parents delay picking the names for their new babies

cha mẹ trì hoãn đặt tên cho những đứa con mới chào đời của mình

by a month or more.

1 tháng hoặc lâu hơn.

Why delay?

Tại sao lại trì hoãn?

Why not take advantage of this special ceremonial time?

Tại sao lại không tận dụng thời khắc kỷ niệm đặc biệt này?

Well, they delay because they're afraid.

À, họ trì hoãn vì họ lo sợ.

They're afraid their baby will die.

Họ lo sợ rằng con của họ sẽ chết.

And this loss might be a little more bearable without a name.

Và sự mất mát này có thể một chút dễ chịu hơn khi không có tên

A face without a name might help them feel

Một khuôn mặt không có tên có thể sẽ giúp họ cảm thấy

just a little less attached.

bớt một chút liên quan.

So here we are in one part of the world --

Chúng ta ở đây thuộc một phần của thế giới

a time of joy, excitement, dreaming of the future of that child --

thời khắc của niềm vui, hứng khởi, mơ mộng về tương lai của đứa bé

while in another world,

trong khi ở thế giới khác,

parents are filled with dread,

các bậc cha mẹ bị lấp đầy bởi những nỗi sợ,

không dám mơ tưởng về tương lai của đứa con mình

not daring to dream of a future for their child

beyond a few precious weeks.

trước đó một vài tuần.

How can that be?

Sao lại có thể như vậy?

How can it be that 2.6 million babies

Làm sao có thể rằng 2.6 triệu em bé

die around the world

tử vong trên toàn thế giới

before they're even one month old?

trước khi chúng được tròn tháng tuổi?

2.6 million.

2.6 triệu.

That's the population of Vancouver.

Đó là dân số của Vancouver.

And the shocking thing is:

Và điều kinh ngạc là:

Why?

Tại sao?

In too many cases, we simply don't know.

Trong nhiều trường hợp, chúng ta đơn giản là không biết.

Now, I remember recently seeing an updated pie chart.

Bây giờ, tôi nhớ gần đây đã thấy một biểu đồ hình tròn được cập nhật.

And the pie chart was labeled,

Và biểu đồ đó được dán nhãn,

"Causes of death in children under five worldwide."

"Nguyên nhân tử vong ở trẻ dưới năm tuổi trên toàn thế giới

And there was a pretty big section of that pie chart, about 40 percent --

Và phần khá lớn của biểu đồ hình tròn đó, khoảng 40% --

40 percent was labeled "neonatal."

40% được dán nhãn là "sơ sinh"

Now, "neonatal" is not a cause of death.

"sơ sinh" không phải là một nguyên nhân tử vong.

Neonatal is simply an adjective,

Sơ sinh chỉ đơn giản là một tính từ,

an adjective that means that the child is less than one month old.

một tính từ mà nghĩa của nó là dưới một tháng tuổi.

For me, "neonatal" said: "We have no idea."

Với tôi, "sơ sinh" nghĩa là "chúng tôi không biết"

Now, I'm a scientist. I'm a doctor.

Hiện tại, tôi là nhà khoa học. Tôi là bác sĩ

I want to fix things.

Tôi muốn sửa chữa nhiều điều.

But you can't fix what you can't define.

Nhưng bạn không thể sửa chữa những điều mà bạn không thể xác định được.

So our first step in restoring the dreams of those parents

Do đó, bước đầu tiên của chúng tôi để khôi phục giấc mơ của những cha mẹ đó

is to answer the question:

là trả lời câu hỏi:

Why are babies dying?

Tại sao những đứa bé tử vong?

So today, I want to talk about a new approach,

Do đó hôm nay, tôi muốn nói về một phương pháp tiếp cận mới,

an approach that I feel

một phương pháp tiếp cận mà tôi cảm thấy

will not only help us know why babies are dying,

sẽ không những giúp chúng ta biết tại sao những đứa bé tử vong

but is beginning to completely transform

mà còn khởi đầu cho việc thay đổi hoàn toàn

the whole field of global health.

cả lĩnh vực y tế toàn cầu.

It's called "Precision Public Health."

Nó được gọi là " Y tế công cộng chính xác"

For me, precision medicine comes from a very special place.

Với tôi, y học chính xác đến từ một nơi vô cùng đặc biệt.

I trained as a cancer doctor, an oncologist.

Tôi được đào tạo là một bác sĩ chuyên khoa ung thư.

I got into it because I wanted to help people feel better.

Tôi theo đuổi nó vì tôi muốn giúp đỡ mọi người sống khỏe hơn.

But too often my treatments made them feel worse.

Nhưng thường điều trị của tôi khiến họ cảm thấy tệ hơn.

I still remember young women being driven to my clinic

Tôi còn nhớ những thiếu nữ được chuyển đến phòng khám của tôi

by their moms --

bởi những người mẹ của họ

adults, who had to be helped into my exam room by their mothers.

những người trưởng thành, những người phải được giúp đỡ

để vào phòng khám của tôi bởi mẹ của họ

They were so weak

Họ đã quá yếu

from the treatment I had given them.

bởi điều trị mà tôi đã thực hiện với họ.

But at the time, in those front lines in the war on cancer,

Nhưng tại thời điểm, ở những tuyến đầu, trong cuộc chiến với ung thư,

we had few tools.

chúng tôi có quá ít công cụ.

And the tools we did have couldn't differentiate

Và các công cụ chúng tôi đã có không thể phân biệt

between the cancer cells that we wanted to hit hard

giữa tế bào ung thư mà chúng tôi muốn tấn công

and those healthy cells that we wanted to preserve.

và những tế bào khỏe mạnh khác mà chúng tôi cần giữ gìn

And so the side effects that you're all very familiar with --

Và do đó các tác dung phụ

mà tất cả các bạn đã quá quen thuộc với--

hair loss, being sick to your stomach,

rụng tóc, dạ dày suy kiệt

having a suppressed immune system, so infection was a constant threat --

hệ miễn dịch kém, do đó nhiễm trùng trở thành nỗi đe dọa đáng kể--

were always surrounding us.

luôn rình rập xung quanh chúng ta.

And then I moved to the biotechnology industry.

Và sau đó tôi chuyển sang lĩnh vực công nghệ sinh học.

And I got to work on a new approach for breast cancer patients

Và tôi làm trong tiếp cận mới với những bệnh nhân ung thư vú

that could do a better job of telling the healthy cells

mà có thể làm tốt hơn trong việc chỉ ra các tế bào khỏe mạnh

from the unhealthy or cancer cells.

trong những tế bào không khỏe mạnh hoặc ung thư

It's a drug called Herceptin.

Đó là một loại thuốc có tên Herceptin

And what Herceptin allowed us to do

Và điều mà Herceptin cho phép chúng tôi làm

is to precisely target HER2-positive breast cancer,

là nhắm đến chính xác với

ung thư vú dương tính-HER2

at the time, the scariest form of breast cancer.

tại thời điểm đó, là thể đáng sợ nhất của ung thư vú.

And that precision let us hit hard the cancer cells,

Và sự chính xác đã giúp chúng tôi tấn công các tế bào ung thư,

while sparing and being more gentle on the normal cells.

trong khi tác động sơ sài và nhẹ nhàng hơn trên các tế bào bình thường.

A huge breakthrough.

Một bước đột phá vĩ đại.

It felt like a miracle,

Nó giống như một phép màu,

so much so that today,

quá lớn đến nỗi mà hôm nay,

we're harnessing all those tools --

chúng tôi đang khai thác tất cả những công cụ đó--

big data, consumer monitoring, gene sequencing and more --

dữ liệu lớn, giám sát bệnh nhân, cấu trúc gen và hơn thế nữa --

to tackle a broad variety of diseases.

để ngăn chặn nhiều loại bệnh khác nhau

That's allowing us to target individuals

Điều đó đang cho phép chúng tôi hướng đến những cá nhân

with the right remedies at the right time.

với những trị liệu chính xác tại đúng thời điểm.

Precision medicine revolutionized cancer therapy.

Y học chính xác đã tạo nên một cuộc cách mạng trong điều trị ung thư.

Everything changed.

Mọi thứ đã thay đổi.

And I want everything to change again.

Và tôi muốn mọi thứ thay đổi lần nữa.

So I've been asking myself:

Do đó tôi đã tự hỏi bản thân mình:

Why should we limit

Tại sao chúng ta nên giới hạn

this smarter, more precise, better way to tackle diseases

phương cách thông minh hơn, chính xác hơn, tốt hơn này trong ngăn chặn bệnh tật

to the rich world?

ở thế giới giàu có?

Now, don't misunderstand me --

Ồ, xin đừng hiểu lầm tôi--

I'm not talking about bringing expensive medicines like Herceptin

Tôi không nói về việc sẽ mang những thuốc đắt tiền như Herceptin

to the developing world,

đến thế giới đang phát triển,

although I'd actually kind of like that.

mặc dù tôi thật sự muốn như vậy.

What I am talking about

Điều mà tôi đang nói về

is moving from this precise targeting for individuals

là chuyển từ y học chính xác nhắm đến từng cá nhân

to tackle public health problems

để ngăn chặn các vấn đề y tế công cộng

in populations.

đến các dân tộc.

Now, OK, I know probably you're thinking, "She's crazy.

Được rồi, tôi biết có thể bạn sẽ nghĩ, "Bà ta điên mất rồi".

You can't do that. That's too ambitious."

"Bạn không thể làm như thế được. Điều đó quá tham vọng?"

But here's the thing:

Nhưng đây là điều:

we're already doing this in a limited way,

chúng tôi đang thực hiện nó theo cách hạn chế.

and it's already starting to make a big difference.

và nó đã bắt đầu tạo nên sự khác biệt lớn.

So here's what's happening.

Đây là điều đang diễn ra.

Now, I told you I trained as a cancer doctor.

Như tôi đã nói với bạn rằng tôi được đào tạo là một bác sĩ ung thư

But like many, many doctors who trained in San Francisco in the '80s,

Nhưng giống như nhiều, nhiều bác sĩ khác, những người được đào tạo

tại San Francisco thập niên 80

I also trained as an AIDS doctor.

Tôi cũng được đào tạo làm bác sĩ điều trị AIDS

It was a terrible time.

Đó là quãng thời gian kinh khủng.

AIDS was a death sentence.

AIDS đã là một bản án tử hình.

All my patients died.

Tất cả những bệnh nhân của tôi đã chết.

Now, things are better,

Bây giờ, mọi thứ đã tốt hơn,

but HIV/AIDS remains a terrible global challenge.

nhưng HIV/AIDS vẫn còn là một thách thức to lớn với toàn cầu.

Worldwide, about 17 million women are living with HIV.

Trên thế giới, khoảng 17 triệu phụ nữ đang sống chung với HIV.

We know that when these women become pregnant,

Chúng tôi biết rằng khi những người phụ nữ này có thai,

they can transfer the virus to their baby.

họ có thể lây truyền vi rút cho những đứa con của họ.

We also know in the absence of therapy,

Chúng tôi cũng biết khi không được điều trị,

half those babies will not survive until the age of two.

một nữa số trẻ sẽ không sống đến hai tuổi.

But we know that antiretroviral therapy can virtually guarantee

Nhưng chúng tôi biết điều trị kháng vi rút có thể đảm bảo rõ ràng

that she will not transmit the virus to the baby.

rằng cô ấy sẽ không truyền vi rút cho con của mình.

So what do we do?

Vậy chúng tôi làm gì?

Well, a one-size-fits-all approach, kind of like that blast of chemo,

À, phương pháp tiếp cận

"một lộ trình phù hợp tất cả", giống như sự bùng nổ của hóa trị

would mean we test and treat every pregnant woman in the world.

nghĩa là chúng tôi xét nghiệm và điều trị

mọi phụ nữ có thai trên toàn cầu

That would do the job.

Điều đó sẽ giải quyết được vấn đề.

But it's just not practical.

Nhưng nó chỉ không khả khi.

So instead, we target those areas where HIV rates are the highest.

Vì vậy, thay vào đó, chúng tôi nhắm đến những nơi có tỷ lệ nhiễm HIV cao nhất

We know in certain countries in sub-Saharan Africa

Chúng tôi biết tại một số nước châu Phi cận sa mạc Sa-ha-ra

we can test and treat pregnant women where rates are highest.

chúng tôi có thể xét nghiệm và điều trị phụ nữ mang thai ở nơi mà tỷ lệ cao nhất

This precision approach to a public health problem

Phương pháp tiếp cận chính xác với một vấn đề y tế công cộng này

has cut by nearly half

đã cắt giảm gần như một nửa

HIV transmission from mothers to baby

lây truyền HIV từ mẹ sang con

in the last five years.

trong năm năm gần đây

(Applause)

(vỗ tay)

Screening pregnant women in certain areas in the developing world

Sàng lọc phụ nữ mang thai tại các vùng cụ thể thuộc thế giới đang phát triển

is a powerful example

là một ví dụ mạnh mẽ

của y tế công cộng chính xác có thể thay đổi nhiều điều với một khoảng cách lớn

of how precision public health can change things on a big scale.

So ...

Do đó...

How do we do that?

Chúng tôi làm như thế nào?

We can do that because we know.

Chúng tôi có thể làm được vì chúng tôi biết.

We know who to target,

Chúng tôi biết đối tượng để nhắm đến

what to target,

điều gì để nhắm tới

where to target and how to target.

nơi nào để nhắm đến và nhắm đến như thế nào.

And that, for me, are the important elements of precision public health:

Và rằng, với tôi, là những yếu tố quan trọng của y tế công cộng chính xác

who, what, where and how.

ai, cái gì, ở đâu và như thế nào.

But let's go back to the 2.6 million babies

Nhưng chúng ta hãy cùng trở lại với 2.6 triệu trẻ

who die before they're one month old.

đã chết trước khi tròn 1 tháng tuổi

Here's the problem: we just don't know.

Đây là vấn đề: chúng ta đã không biết.

It may seem unbelievable,

Nó có thể là không tin được,

but the way we figure out the causes of infant mortality

nhưng cách mà chúng ta tìm ra nguyên nhân của chết sơ sinh

in those countries with the highest infant mortality

tại một số nước với tỷ lệ chết sơ sinh cao nhất

is a conversation with mom.

Đây là một cuộc nói chuyện với người mẹ.

A health worker asks a mom who has just lost her child,

Một nhân viên y tế hỏi một người mẹ, người vừa mất đứa con của cô ta,

"Was the baby vomiting? Did they have a fever?"

Đứa bé có đã nôn mửa không? Chúng có đã sốt không?

And that conversation may take place

Và buổi nói chuyện đó đã thực hiện

as long as three months after the baby has died.

khoảng ba tháng sau khi đứa bế mất

Now, put yourself in the shoes of that mom.

Đặt bạn trong hoàn cảnh của người mẹ đó.

It's a heartbreaking, excruciating conversation.

Đó là một cuộc trò chuyện xé lòng, hết sức đau khổ.

And even worse -- it's not that helpful,

Và tệ hơn -- nó không có lợi gì,

because we might know there was a fever or vomiting,

bởi vì chúng ta có thể biết là có sốt hoặc nôn mửa,

but we don't know why.

nhưng chúng ta không biết tại sao.

So in the absence of knowing that knowledge,

Do đó sự thiếu sót trong hiểu biết về kiến thức ấy

we cannot prevent that mom, that family,

chúng ta không thể ngăn ngừa người mẹ đó, gia đình đó,

or other families in that community

hay những gia đình khác trong cộng đồng đó

from suffering the same tragedy.

khỏi tổn thương bởi cùng một bi kịch.

But what if we applied a precision public health approach?

Nhưng nếu chúng ta

áp dụng phương pháp tiếp cận y tế công cộng chính xác?

Let's say, for example,

Có thể nói, ví dụ như,

we find out in certain areas of Africa

chúng ta tìm ra tại các khu vực cụ thể của Châu Phi

that babies are dying because of a bacterial infection

nơi mà các em bé chết vì nhiễm khuẩn

transferred from the mother to the baby,

lây truyền từ mẹ sang con,

known as Group B streptococcus.

được biết đến là liên cầu khuẩn Nhóm B

In the absence of treatment, mom has a seven times higher chance

Trong điều kiện thiếu vắng điều trị, người mẹ có nguy cơ cao gấp bảy lần

that her next baby will die.

rằng đứa bé kế tiếp của cô ta sẽ chết.

Once we define the problem, we can prevent that death

Khi chúng ta xác định được vấn đề, chúng ta có thể ngăn ngừa cái chết đó

with something as cheap and safe as penicillin.

với một số thứ rẻ và an toàn như penicillin.

We can do that because then we'll know.

Chúng ta có thể

làm được điều đó vì sau đó chúng ta sẽ biết.

And that's the point:

Và đây là điều cốt lõi:

once we know, we can bring the right interventions

khi chúng ta biết, chúng ta có thể mang sự can thiệp đúng đắn

to the right population in the right places

đến đúng đối tượng dân cư, tại đúng nơi

to save lives.

để bảo vệ mạng sống

Với phương pháp tiếp cận này, và với những can thiệp này

With this approach, and with these interventions

and others like them,

và những người khác như họ

I have no doubt

Tôi không nghi ngờ

that a precision public health approach

rằng tiếp cận y tế công cộng chính xác

can help our world achieve our 15-year goal.

có thể giúp đỡ thế giới chúng ta đạt được mục tiêu 15 năm của mình.

And that would translate into a million babies' lives saved

Và rằng là mạng sống một triệu đứa trẻ sẽ được cứu

every single year.

mỗi năm.

One million babies every single year.

Một triệu trẻ mỗi năm.

And why would we stop there?

Và tại sao chúng ta dừng ở đó?

A much more powerful approach to public health --

Một tiếp cận mạnh mẽ như vậy trong y tế công cộng --

imagine what might be possible.

tưởng tượng xem điều gì là có thể

Why couldn't we more effectively tackle malnutrition?

Tại sao chúng ta không thể ngăn chặn suy dinh dưỡng hiệu quả hơn?

Why wouldn't we prevent cervical cancer in women?

Tại sao chúng ta không thể ngăn chặn ung thư cổ tử cung ở phụ nữ?

And why not eradicate malaria?

Và tại sao không là loại trừ bệnh sốt rét?

(Applause)

(vỗ tay)

Yes, clap for that!

Vâng, hãy vỗ tay cho điều đó!

(Applause)

(vỗ tay)

So, you know, I live in two different worlds,

Do đó, bạn biết đó, tôi sống trong hai thế giới khác nhau,

one world populated by scientists,

một thế giới của những nhà khoa học,

and another world populated by public health professionals.

và một thế giới khác với những chuyên gia y tế công cộng.

The promise of precision public health

Lời hứa của y tế công cộng chính xác

is to bring these two worlds together.

là mang hai thế giới đến gần với nhau.

But you know, we all live in two worlds:

Nhưng bạn biết đó, tất cả chúng ta sống trong hai thế giới:

the rich world and the poor world.

một thế giới giàu có và một thế giới nghèo nàn.

And what I'm most excited about about precision public health

Và điều tôi thích thú nhất về y tế công cộng chính xác

is bridging these two worlds.

là cầu nối của hai thế giới.

Every day in the rich world,

Mỗi ngày trong thế giới giàu có,

we're bringing incredible talent and tools --

chúng tôi mang những tài năng và công cụ không thể tin được --

everything at our disposal --

mọi điều tùy ý sử dụng chúng tôi--

to precisely target diseases in ways I never imagined

là nhắm đến chính xác những căn bệnh

theo những cách mà tôi chưa bao giờ tưởng tượng

would be possible.

sẽ là có thể.

Surely, we can tap into that kind of talent and tools

Chắc chắn, chúng ta có thể đưa những tài năng và công cụ đến

to stop babies dying in the poor world.

để ngăn những đứa bé chết ở thế giới nghèo nàn.

If we did,

Nếu chúng ta làm như vậy,

then every parent would have the confidence

sau đó mọi cha mẹ sẽ có tự tin

to name their child the moment that child is born,

để đặt tên cho con mình tại thời khắc đứa bé đó được sinh ra,

daring to dream that that child's life will be measured in decades,

dám ước mơ rằng cuộc sống đứa trẻ đó sẽ được tính bằng thập kỉ,

not days.

không phải hàng ngày.

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(vỗ tay)