The case for fish farming | Mike Velings

Translator: Kim Dang Reviewer: Trung-Anh Nguyen

So I come from the tallest people on the planet --

Tôi đến từ nhóm người cao nhất trên thế giới --

the Dutch.

người Hà Lan.

It hasn't always been this way.

Không phải lúc nào cũng là như vậy.

In fact, all across the globe, people have been gaining height.

Thật ra trên toàn cầu, chiều cao của mọi người đang tăng.

In the last 150 years,

Trong 150 năm qua,

in developed countries,

ở các nước phát triển,

on average, we have gotten 10 centimeters taller.

trung bình, chiều cao của chúng ra tăng lên 10 cm

And scientists have a lot of theories about why this is,

Và các nhà khoa học có nhiều lý thuyết về việc tại sao lại thế

but almost all of them involve nutrition,

phần lớn liên quan đến chế độ dinh dưỡng

namely the increase of dairy and meat.

cụ thể là sự gia tăng của thực phẩm từ sữa và thịt.

In the last 50 years,

Trong 50 năm qua,

global meat consumption has more than quadrupled,

việc tiêu thụ thịt toàn cầu đã tăng 4 lần,

from 71 million tons to 310 million tons.

từ 71 triệu tấn lên 310 trệu tấn.

Something similar has been going on with milk and eggs.

Tương tự với sữa và trứng.

In every society where incomes have risen, so has protein consumption.

Ở các xã hội mà nguồn thu nhập tăng, việc tiêu thụ thịt cũng vậy.

And we know that globally, we are getting richer.

Và chúng ta biết rằng trên toàn cầu, chúng ta đang trở nên giàu có hơn.

And as the middle class is on the rise, so is our global population,

Song song với việc gia tăng của tầng lớp trung lưu là dân số thế giới

from 7 billion of us today to 9.7 billion by 2050,

từ 7 tỉ người trong hiện tại tới 9.7 tỉ người vào năm 2050,

which means that by 2050,

có nghĩa rằng đến năm 2050,

we are going to need at least 70 percent more protein

chúng ta sẽ cần nhiều hơn ít nhất là 70% lượng đạm

than what is available to humankind today.

so với những gì hiện tại loài người đang có

And the latest prediction of the UN puts that population number,

Và gần đây nhất Liên Hợp Quốc dự đoán

by the end of this century, at 11 billion,

cuối thế kỉ này, dân số sẽ ở 11 tỉ người

which means that we are going to need a lot more protein.

nghĩa là chúng ta sẽ cần hơn rất nhiều đạm

This challenge is staggering --

Thách thức này thật đáng kinh ngạc --

so much so, that recently,

đến mức, gần đây,

a team at Anglia Ruskin Global Sustainability Institute suggested

một nhóm ở Viện Bền Vững Toàn Cầu Anglia Ruskin đã đề nghị

that if we don't change our global policies

rằng nếu chúng ta không thay đổi các chính sách toàn cầu

and food production systems,

và hệ thống sản xuất thực phẩm,

our societies might actually collapse in the next 30 years.

xã hội của chúng ta sẽ sụp đổ trong 30 năm tới.

Currently, our ocean serves as the main source of animal protein.

Hiện tại, đại dương của chúng ta cung cấp nguồn đạm động vật chính

Over 2.6 billion people depend on it every single day.

Hơn 2.6 tỉ người dựa vào nguồn này từng ngày.

At the same time,

Đồng thời,

our global fisheries are two-and-a-half times larger

Các đầm thủy sản trên toàn cầu đang 2.5 lần lớn hơn

than what our oceans can sustainably support,

so với các vùng biển có thể cung cấp một cách bền vững,

meaning that humans take far more fish from the ocean

nghĩa rằng con người lấy từ đại dương nhiều cá hơn

than the oceans can naturally replace.

đại dương có thể tự thay thế.

WWF recently published a report showing that just in the last 40 years,

Quỹ Bảo Vệ Thiên Nhiên Quốc Tế gần đây đưa ra một báo cáo cho thấy trong 40 năm qua

our global marine life has been slashed in half.

toàn cầu, hệ sinh vật biển đã bị cắt một nửa.

And another recent report suggests that of our largest predatory species,

Một báo cáo gần đây cho rằng các loài ăn thịt lớn nhất,

such as swordfish and bluefin tuna,

như cá kiếm và cá ngừ vây xanh,

over 90 percent has disappeared since the 1950s.

hơn 90% đã biến mắt từ năm 1950.

And there are a lot of great, sustainable fishing initiatives across the planet

Và có rất nhiều những khởi đầu tuyệt vời, mang tính bền vững về thủy sản ở khắp hành tinh

working towards better practices and better-managed fisheries.

hướng tới cách làm việc tốt hơn và quản lý các đầm thủy sản tốt hơn.

But ultimately,

Nhưng cuối cùng,

all of these initiatives are working towards keeping current catch constant.

tất cả những khởi đầu này đều để giữ nguồn bắt cá hiện tại liên tục.

It's unlikely,

Nhưng rất không có khả năng,

even with the best-managed fisheries,

kể cả với những đầm thủy sản được quản lý tốt nhất,

that we are going to be able to take much more from the ocean

rằng chúng ta sẽ có thể lấy nhiều hơn từ đại dương

than we do today.

hơn những gì chúng ta đang lấy hiện nay.

We have to stop plundering our oceans the way we have.

Chúng ta phải dừng việc cướp bóc đại dương

We need to alleviate the pressure on it.

Chúng ta phải giảm áp lực lên đại dương.

And we are at a point

Và chúng ta đang ở thời điểm

where if we push much harder for more produce,

mà nếu chúng ta ép thêm sản lượng,

we might face total collapse.

chúng ta sẽ phải đối mặt với sự sụp đổ hoàn toàn.

Our current systems are not going to feed a growing global population.

Hệ thống hiện tại của chúng ra sẽ không cung cấp cho dân số đang gia tăng.

So how do we fix this?

Vậy làm thế nào để sửa điều này?

What's the world going to look like in just 35 short years

Thế giới sẽ thế nào chỉ trong 35 năm ngắn ngủi

when there's 2.7 billion more of us sharing the same resources?

khi có thêm 2.7 tỉ người cùng chung một nguồn cung cấp?

We could all become vegan.

Chúng ta có thể cùng ăn chay.

Sounds like a great idea,

Nghe có vẻ như một ý kiến hay,

but it's not realistic

nhưng không thực tế

and it's impossibly hard to mandate globally.

và khó một cách không tưởng để chỉ thị toàn cầu.

People are eating animal protein whether we like it or not.

Người ta ăn thịt dù chúng ta có thích hay không.

And suppose we fail to change our ways

Và cho rằng chúng ta không thay đổi được

and continue on the current path,

và tiếp tục trên con đường này,

failing to meet demands.

không đáp ứng được nhu cầu.

The World Health Organization recently reported

Tổ Chức Y Tế Thế Giới gần đây đã báo cáo rằng

that 800 million people are suffering from malnutrition and food shortage,

800 triệu người đang bị suy dinh dưỡng và thiếu thực phẩm,

which is due to that same growing, global population

do dân số toàn cầu đang gia tăng

and the declining access to resources like water, energy and land.

và sự tiếp cận tới các nguồn tài nguyên như nước, năng lượng và đất đai đang giảm.

It takes very little imagination

Không cần trí tưởng tượng nhiều

to picture a world of global unrest, riots and further malnutrition.

để thấy một thế giới với sự bất ổn bạo loạn và suy dinh dưỡng.

People are hungry,

Con người đang đói,

and we are running dangerously low on natural resources.

và các nguồn tài nguyên đang ở mức thấp một cách nguy hiểm

For so, so many reasons,

Bởi rất, rất nhiều lí do

we need to change our global food production systems.

chúng ta cần thay đổi hệ thống sản xuất thực phẩm toàn cầu.

We must do better

Chúng ta cần phải làm tốt hơn

and there is a solution.

và có một giải pháp.

And that solution lies in aquaculture --

Và giải pháp đó là từ nuôi trồng thủy sản--

the farming of fish, plants like seaweed, shellfish and crustaceans.

nuôi cá, thực vật như rong biển, và các loài có vỏ và giáp xác.

As the great ocean hero Jacques Cousteau once said,

Như vị anh hùng đại dương Jacques Cousteau từng nói

"We must start using the ocean as farmers instead of hunters.

"Chúng ta cần bắt đầu sử dụng đại dương như người nông dân thay vì thợ săn

That's what civilization is all about -- farming instead of hunting."

Đây chính là nền văn minh-- trồng thay vì săn."

Fish is the last food that we hunt.

Cá là thực phẩm cuối cùng chúng ta săn

And why is it that we keep hearing phrases like,

Và tại sao mà chúng ta cứ nghe những câu như;

"Life's too short for farmed fish,"

"Cuộc đời quá ngắn để (ăn) cá nuôi"

or, "Wild-caught, of course!"

hoặc, "Tất nhiên là cá bắt rồi!"

over fish that we know virtually nothing about?

về cá mà chúng ta chẳng biết gì về?

We don't know what it ate during its lifetime,

Chúng ta không biết cả đời hắn đã ăn gì

and we don't know what pollution it encounters.

và chúng ta không biết sự ô nhiễm hắn phải đối mặt với.

And if it was a large predatory species,

Và nếu hắn là một loài săn mồi,

it might have gone through the coast of Fukushima yesterday.

hắn có thể đã phải bơi dọc bờ Fukushima ngày hôm qua.

We don't know.

Chúng ta không biết.

Very few people realize

Rất ít người nhận ra

the traceability in fisheries never goes beyond the hunter

khả năng tìm nguồn gốc của hải sản không bao giờ đi quá người thợ săn

that caught the wild animal.

đã bắt hải sản hoang dã đó.

But let's back up for a second

Những hãy lùi lại 1 giây

and talk about why fish is the best food choice.

và nói về việc tại sao cá là lựa chọn thực phẩm tốt nhất.

It's healthy,

Nó tốt cho sức khỏe,

it prevents heart disease,

ngăn ngừa bệnh tim,

it provides key amino acids

nó cung cấp các amino acid chủ chốt

and key fatty acids like Omega-3s,

và các acid béo chủ chốt như Omega-3,

which is very different from almost any other type of meat.

rất khác so với bất kể một loại thịt nào.

And aside from being healthy,

Và ngoài việc tốt cho sức khỏe,

it's also a lot more exciting and diverse.

nó còn thú vị và phong phú hơn rất nhiều.

Think about it -- most animal farming is pretty monotonous.

Hãy nghĩ về điều này-- phần lớn các trại chăn nuôi đều khá đơn điệu.

Cow is cow, sheep is sheep, pig's pig,

Bò là bò, cừu là cừu, lợn là lợn,

and poultry -- turkey, duck, chicken -- pretty much sums it up.

và gia cầm-- gà tây, vịt, gà -- tóm lại là như vậy.

And then there's 500 species of fish being farmed currently.

Và rồi còn có 500 loài cá hiện tại đang được nuôi.

not that Western supermarkets reflect that on their shelves,

Các siêu thị phương Tây không hẳn phản ánh điều này trên các giá hàng,

but that's beside that point.

nhưng đó nằm ngoài điểm này.

And you can farm fish in a very healthy manner

Và bạn có thể chăn cá một cách rất lành mạnh

that's good for us, good for the planet and good for the fish.

điều này tốt cho chúng ta, cho hành tinh và tốt cho loài cá.

I know I sound fish-obsessed --

Tôi biết tôi nghe có vẻ như bị ám ảnh bởi cá --

(Laughter)

(Cười)

Let me explain:

Hãy để tôi giải thích:

My brilliant partner and wife, Amy Novograntz, and I got involved

Tôi và người đồng hành cũng như vợ của tôi, Amy Novograntz,

in aquaculture a couple of years ago.

tham gia nuôi trồng thủy sản vài năm trước.

We were inspired by Sylvia Earle,

Chúng tôi lấy cảm hứng từ Sylvia Earle,

who won the TED Prize in 2009.

người đã đạt giải TED năm 2009.

We actually met on Mission Blue I in the Galapagos.

Chúng tôi gặp nhau tại Mission Blue I tại Galapagos.

Amy was there as the TED Prize Director;

Amy ở đó với tư cách là Giám Đốc Giải TED;

me, an entrepreneur from the Netherlands and concerned citizen,

tôi, một doanh nhân từ Hà Lan một công dân đầy mối quan tâm,

love to dive, passion for the oceans.

yêu thích lặn, đam mê đại dương.

Mission Blue truly changed our lives.

Mission Blue thực sự đã thay đổi cuộc đời của chúng tôi.

We fell in love,

Chúng tôi đã yêu nhau,

got married

cưới nhau

and we came away really inspired,

và đi với rất nhiều cảm hứng,

thinking we really want to do something about ocean conservation --

nghĩ rằng chúng tôi rất muốn làm một điều gì đó để bảo tồn đại dương--

something that was meant to last,

một cái gì đó bền vững,

that could make a real difference

thật sự có thể mang lại một điều khác biệt

and something that we could do together.

một điều gì đó chúng tôi có thể làm cùng nhau.

Little did we expect that that would lead us to fish farming.

Chúng tôi không ngờ rằng nó sẽ đưa chúng tôi tới chăn cá.

But a few months after we got off the boat,

Nhưng vài tháng sau khi xuống tàu,

we got to a meeting at Conservation International,

chúng tôi đến một cuộc họp tại Quỹ Bảo Tồn Quốc Tế,

where the Director General of WorldFish was talking about aquaculture,

mà Tổng Giám Đốc Ngành Cá Thế Giới nói về nuôi trồng thủy sản,

asking a room full of environmentalists to stop turning from it,

thỉnh cầu cả phòng đầy những nhà môi trường học đừng quay mặt lại với nó,

realize what was going on

để nhận thấy điều gì đang xảy ra

and to really get involved

và để thật sự tham gia

because aquaculture has the potential

bới vì nuôi trồng thủy sản có tiềm năng

to be just what our oceans and populations need.

để trở thành thứ mà đại dương và dân số của chúng ta cần.

We were stunned when we heard the stats

Chúng tôi choáng váng khi nghe các thống kê

that we didn't know more about this industry already

mà chúng tôi chưa biết nhiều về ngành công nghiệp này

and excited about the chance to help get it right.

và hào hứng về cơ hội để giúp làm cho đúng.

And to talk about stats --

Và nói về các thống kê --

right now, the amount of fish consumed globally,

hiện tại, lượng cá tiêu thụ toàn cầu

wild catch and farmed combined,

bao gồm cả đánh bắt và chăn nuôi.

is twice the tonnage of the total amount of beef

gấp đôi lượng tấn của tổng số thịt bò

produced on planet earth last year.

được sản xuất trên toàn trái đất năm ngoái.

Every single fishing vessel combined,

Kết hợp từng thuyền đánh cá,

small and large, across the globe,

to và bé, trên toàn thế giới,

together produce about 65 million tons of wild-caught seafood

sản xuất tổng cộng 65 triệu tấn hải sản hoang dã

for human consumption.

cho tiêu thụ của con người.

Aquaculture this year,

Nuôi trồng thủy sản năm nay,

for the first time in history,

lần đầu tiên trong lịch sử,

actually produces more than what we catch from the wild.

thật sự sản xuất nhiều hơn những gì chúng ta đánh bắt trong tự nhiên.

But now this:

Nhưng giờ:

Demand is going to go up.

Nhu cầu đang tăng lên.

In the next 35 years,

Trong 35 năm tới,

we are going to need an additional 85 million tons to meet demand,

chúng ta sẽ cần thêm 85 triệu tấn để đạt nhu cầu,

which is one-and-a-half times as much, almost,

nghĩa là gần như gấp 1.5 lần,

as what we catch globally out of our oceans.

so với những gì chúng ta bắt từ đại dương toàn cầu.

An enormous number.

Một con số khổng lồ.

It's safe to assume that that's not going to come from the ocean.

Có thể an toàn mà cho rằng, con số này sẽ không đến từ đại dương.

It needs to come from farming.

Chúng cần đến từ chăn nuôi.

And talk about farming --

Và nói về việc chăn nuôi --

for farming you need resources.

để chăn nuôi bạn cần tài nguyên.

As a human needs to eat to grow and stay alive,

Cũng như con người cần ăn để phát triển và để sống,

so does an animal.

loài vật cũng vậy.

A cow needs to eat eight to nine pounds of feed

Một con bò cần ăn 4 đến 5 cân thức ăn

and drink almost 8,000 liters of water

và uống gần 8,000 lít nước

to create just one pound of meat.

để cung cấp chỉ nửa cân thịt.

Experts agree that it's impossible

Các chuyên gia đồng ý rằng

to farm cows for every inhabitant on this planet.

để nuôi bò cho tất cả dân cư của hành tinh này là không thể.

We just don't have enough feed or water.

Chúng ta không có đủ thức ăn và nước.

And we can't keep cutting down rain forests for it.

Và chúng ta không thể tiếp tục chặt đốn rừng nhiệt đới để làm điều này.

And fresh water -- planet earth has a very limited supply.

Và nước ngọt -- trái đất có một nguồn cung cấp có hạn.

We need something more efficient

Chúng ta cần một cái gì đó hiệu quả hơn

to keep humankind alive on this planet.

để giúp con người tồn tại trên hành tinh này.

And now let's compare that with fish farming.

Giờ hãy so sánh điều đó với chăn nuôi cá.

You can farm one pound of fish with just one pound of feed,

Chúng ta có thể chăn nửa cân cá chỉ với nửa cân thức ăn,

and depending on species, even less.

và tùy thuộc vào loài, thậm chí còn ít hơn.

And why is that?

Tại sao lại vậy?

Well, that's because fish, first of all, float.

Bởi vì cá, thứ nhất, nổi.

They don't need to stand around all day resisting gravity like we do.

Chúng không cần đứng cả ngày, chống chọi với lực hấp dẫn như chúng ta

And most fish are cold-blooded --

Và phần lớn loài cá là máu lạnh --

they don't need to heat themselves.

chúng không cần giữ nhiệt.

Fish chills.

Khá là thảnh thơi.

(Laughter)

(Cười)

And it needs very little water,

Và cần rất ít nước,

which is counterintuitive,

có vẻ không lô gic,

but as we say,

nhưng như ta nói,

it swims in it but it hardly drinks it.

bơi trong nước mà ít bao giờ uống.

Fish are the most resource-efficient animal protein available to humankind,

Cá là nguồn đạm hiệu quả nhất mà loài người có,

aside from insects.

bên cạnh côn trùng.

How much we've learned since.

Chúng ta đã học được bao nhiêu

For example, on top of that 65 million tons that's annually caught

Ví dụ, thêm vào 65 triệu tấn được bắt hàng năm

for human consumption,

cho loài người tiêu thụ,

there's an additional 30 million tons caught for animal feed,

là 30 nghìn tấn bắt để nuôi động vật,

mostly sardines and anchovies for the aquaculture industry

chủ yếu là cá mòi và cá cơm để ngành thủy sản

that's turned into fish meal and fish oil.

chế biến thành bột cá và dầu cá.

This is madness.

Thật là điên rồ.

Sixty-five percent of these fisheries, globally, are badly managed.

65% trang trại cá, toàn cầu, được quản lý rất tồi.

Some of the worst issues of our time are connected to it.

Một số những vấn đề xấu nhất của thời đại có liên quan đến điều này.

It's destroying our oceans.

Chúng đang phá hủy đại dương của chúng ta.

The worst slavery issues imaginable are connected to it.

Những vấn đề bóc lột tồi tệ nhất có liên quan đến chúng.

Recently, an article came out of Stanford

Gần đây một bài viết của Stanford

saying that if 50 percent of the world's aquaculture industry

nói rằng nếu 50% ngành thủy sản trên thế giới

would stop using fish meal,

dừng việc sử dụng cá bột,

our oceans would be saved.

đại dương của chúng ta sẽ được cứu.

Now think about that for a minute.

Giờ hãy nghĩ về điều này một phút.

Now, we know that the oceans have far more problems --

Chúng ta biết rằng đại dương có nhiều vấn đề --

they have pollution, there's acidification,

ô nhiễm, a xít hóa,

coral reef destruction and so on.

rạng san hô bị hủy hoại, vân vân.

But it underlines the impact of our fisheries,

Nhưng chúng nhấn mạnh ảnh hưởng của thủy sản,

and it underlines how interconnected everything is.

và nhấn mạnh mọi thứ đều kết nốt với nhau như thế nào.

Fisheries, aquaculture, deforestation,

Đánh bắt cá, ngành thủy sản, chặt phá rừng,

climate change, food security and so on.

biến đổi khí hậu, đảm bảo lương thực vân vân

In the search for alternatives,

Trong cuộc tìm kiếm các giải pháp thay thế,

the industry, on a massive scale,

ngành công nghiệp, trên quy mô lớn

has reverted to plant-based alternatives

đã quay lại các giải pháp dựa vào thực vật

like soy, industrial chicken waste,

như đậu nành, thịt vụn từ gà công nghiệp,

blood meal from slaughterhouses

vụn máu từ các lò mổ

and so on.

vân vân.

And we understand where these choices come from,

Và chúng tôi hiểu những lựa chọn này là từ đâu mà ra,

but this is not the right approach.

nhưng đây không phải là cách tiếp cận đúng.

It's not sustainable,

Nó không bền vững,

it's not healthy.

không tốt cho sức khỏe.

Have you ever seen a chicken at the bottom of the ocean?

Bạn đã bao giờ thấy một con gà ở đáy biển chưa?

Of course not.

Tất nhiên là chưa.

If you feed salmon soy with nothing else,

Nếu bạn cho cá hồi ăn đậu nành và không gì cả,

it literally explodes.

hắn sẽ nổ tung.

Salmon is a carnivore,

Cá hồi là loài ăn thịt,

it has no way to digest soy.

hắn không thể tiêu hóa đậu nành.

Now, fish farming is by far

Chăn nuôi cá, cho đến nay

the best animal farming available to humankind.

là cách chăn nuôi động vật tốt nhất mà loài người có.

But it's had a really bad reputation.

Nhưng nó đã có tai tiếng không hay.

There's been excessive use of chemicals,

Đã có việc sử dụng hóa chất quá độ,

there's been virus and disease transfered to wild populations,

đã có vi rút và bệnh tật lây lan tới quần thể hoang dã,

ecosystem destruction and pollution,

phá hủy và ô nhiễm hệ sinh thái,

escaped fish breeding with wild populations,

cá nuôi thoát và lai giống với quần thể hoang dã,

altering the overall genetic pool,

thay đổi nguồn gen tổng thể,

and then of course, as just mentioned,

và tất nhiên, như đã nói tới,

the unsustainable feed ingredients.

các thành phần thức ăn thiếu tính bền vững.

How blessed were the days

Thật may mắn làm sao, những ngày

when we could just enjoy food that was on our plate,

khi chúng ta có thể thưởng thức đồ ăn trên đĩa của mình,

whatever it was.

dù nó là cái gì.

Once you know, you know.

Giờ khi đã biết, bạn không thể

You can't go back.

quay trở lại.

It's not fun.

Không vui vẻ chút nào.

We really need a transparent food system that we can trust,

Chúng ta thật sự cần một hệ thống thực phẩm minh bạch

that produces healthy food.

mà chúng ta tin tưởng sản xuất thực phẩm lành mạnh.

But the good news is

Nhưng tin tốt là

that decades of development and research

hàng thập kỉ phát triển và nghiên cứu

have led to a lot of new technologies and knowledge

đã dẫn tới nhiều công nghệ và kiến thức

that allow us to do a lot better.

cho phép chúng ta làm tốt hơn nhiều.

We can now farm fish without any of these issues.

Chúng ta giờ có thể chăn cá mà không có những vấn đề trên.

I think of agriculture before the green revolution --

Tôi nghĩ đến ngành nông nghiệp trước cuộc cách mạng xanh --

we are at aquaculture and the blue revolution.

chúng ta đang ở ngành thủy sản và cuộc cách mạng xanh dương.

New technologies means

Công nghệ mới có nghĩa là

that we can now produce a feed that's perfectly natural,

chúng ta giờ có thể tạo ra thức ăn hoàn toàn tự nhiên,

with a minimal footprint

giảm thiểu dấn chân sinh thái

that consists of microbes, insects, seaweeds and micro-algae.

bao gồm vi khuẩn, côn trùng rong biển và vi tảo.

Healthy for the people,

Tốt cho người,

healthy for the fish,

tốt cho cá,

healthy for the planet.

tốt cho hành tinh.

Microbes, for example,

Ví dụ như vi khuẩn

can be a perfect alternative for high-grade fish meal --

có thể thay thế bột cá cao cấp --

at scale.

trên vi mô.

Insects are the --

Côn trùng--

well, first of all, the perfect recycling

trước hết, là sự tái chế hoàn hảo

because they're grown on food waste;

vì chúng lớn từ thức ăn thừa;

but second,

và thứ hai,

think of fly-fishing,

nghĩ đến cách câu cá bằng ruồi nhân tạo,

and you know how logical it actually is to use it as fish feed.

và bạn biết sẽ lô gic thế nào khi sử dụng nó để nuôi cá.

You don't need large tracts of land for it

Bạn không cần nhiều đất

and you don't need to cut down rain forests for it.

và bạn cũng không cần chặt rừng nhiệt đới.

And microbes and insects are actually net water producers.

Và vi khuẩn và côn trùng thật ra có thể sản xuất thêm nước.

This revolution is starting as we speak,

Cuộc cách mạng này đang bắt đầu

it just needs scale.

nó chỉ cần thêm quy mô.

We can now farm far more species than ever before

Chúng ta giờ có thể chăn nuôi nhiều loài hơn bao giờ hết

in controlled, natural conditions, creating happy fish.

ở các điều kiện được kiểm soát, tự nhiên, tạo ra cá lành mạnh.

I imagine, for example,

Tôi tưởng tượng rằng, ví dụ,

a closed system that's performing more efficiently than insect farming,

một hệ thống kín có hiệu quả hơn chăn nuôi côn trùng,

where you can produce healthy, happy, delicious fish

nơi bạn có thể sản xuất những con cá khỏe mạnh, hạnh phúc, thơm ngon

with little or no effluent,

với ít hoặc không chất thải,

almost no energy and almost no water

gần như không tốn năng lượng và nước

and a natural feed with a minimal footprint.

và nguồn thức ăn tự nhiên với ít dấu ấn sinh thái.

Or a system where you grow up to 10 species next to each other --

Hoặc một hệ thống mà bạn nuôi đến tận 10 loài cạnh nhau --

off of each other,

sống nhờ nhau,

mimicking nature.

bắt chước tự nhiên.

You need very little feed,

Bạn cần rất ít thức ăn,

very little footprint.

rất ít dấu ấn sinh thái.

I think of seaweed growing off the effluent of fish, for example.

Tôi nghĩ đến, ví dụ như việc trồng tảo biển từ chất thải của cá.

There's great technologies popping up all over the globe.

Có những công nghệ tuyệt vời xuất hiện trên toàn cầu.

From alternatives to battle disease

Từ những phương pháp chống bệnh tật

so we don't need antibiotics and chemicals anymore,

để chúng ta không cần kháng sinh và chất hóa học,

to automated feeders that feel when the fish are hungry,

cho đến những bộ máy cho ăn tự động có thể biết được khi cá đói,

so we can save on feed and create less pollution.

để chúng ta có thể tiết kiệm thức ăn và giảm thiểu ô nhiễm.

Software systems that gather data across farms,

Các hệ thống phần mềm thu thập dữ liệu từ các trại,

so we can improve farm practices.

để chúng ta có thể cải tiến cách chăn nuôi.

There's really cool stuff happening all over the globe.

Có những thứ rất tuyệt đang xảy ra trên toàn cầu.

And make no mistake -- all of these things are possible

Xin đừng nhầm lẫn -- tất cả những thứ trên đều có thể

at a cost that's competitive to what a farmer spends today.

với mức giá cạnh tranh được với giá mà một nông dân hiện tại đang chi trả.

Tomorrow, there will be no excuse for anyone to not do the right thing.

Ngày mai, sẽ không còn lí do gì để bất cứ ai không làm điều đúng đắn.

So somebody needs to connect the dots

Bởi vậy ai đó phải kết nối các điểm lại với nhau

and give these developments a big kick in the butt.

và cho những phát kiến này một cú đá từ đằng sau.

And that's what we've been working on the last couple of years,

Và đây là thứ chúng tôi đã bắt tay vào làm trong những năm qua,

and that's what we need to be working on together --

và đây là thứ chúng tôi cần để tiếp tục cùng nhau làm --

rethinking everything from the ground up,

nghĩ lại mọi thứ theo hường từ dưới lên,

with a holistic view across the value chain,

với một cái nhìn các chuỗi giá trị một cách toàn diện,

connecting all these things across the globe,

nối tất cả các thứ này trên toàn cầu,

alongside great entrepreneurs

bên cạnh các doanh nhân giỏi

that are willing to share a collective vision.

sẵn sàng chung một cái nhìn tập thể.

Now is the time to create change in this industry

Giờ là lúc tạo ra thay đổi trong ngành này

and to push it into a sustainable direction.

và đẩy nó đi vào một hướng có tình bền vững.

This industry is still young,

Ngành này vẫn còn trẻ,

much of its growth is still ahead.

nhiều sự trưởng thành vẫn còn ở phía trước.

It's a big task, but not as far-fetched as you might think.

Đây là một công việc lớn, nhưng không quá xa vời như bạn nghĩ.

It's possible.

Điều này là có thể.

So we need to take pressure off the ocean.

Và chúng ta cần giảm bớt áp lực lên đại dương.

We want to eat good and healthy.

Chúng ta muốn ăn ngon và tốt cho sức khỏe.

And if we eat an animal, it needs to be one

Và nếu chúng ta ăn động vật, nó cần phải có

that had a happy and healthy life.

một cuộc sống hạnh phúc và mạnh khỏe.

We need to have a meal that we can trust,

Chúng ta cần có một bữa ăn mà chúng ta có thể tin tương,

live long lives.

đã sống lâu.

And this is not just for people in San Francisco or Northern Europe --

Và đây không chỉ là cho những người sống ở San Francisco hay Bắc Âu --

this is for all of us.

mà là cho tất cả chúng ta.

Even in the poorest countries,

Kể cả ở những nước nghèo nhất,

it's not just about money.

Đây không phải là về tiền.

People prefer something fresh and healthy that they can trust

Con người thích những thứ tươi và tốt cho sức khỏe mà họ có thể tin tưởng

over something that comes from far away that they know nothing about.

hơn là những thứ từ những nơi xa xôi mà họ không biết gì về.

We're all the same.

Chúng ta đều giống nhau.

The day will come

Ngày đó sẽ đến

where people will realize -- no, demand -- farmed fish on their plate

khi con người nhận ra -- không, yêu cầu -- cá nuôi trên đĩa của họ

that's farmed well and that's farmed healthy --

cá được chăn tốt và chăn một cách khỏe mạnh --

and refuse anything less.

và từ chối bất kì những thứ gì ít hơn thế.

You can help speed this up.

Bạn có thể giúp tăng tiến độ.

Ask questions when you order seafood.

Hỏi khi bạn gọi hải sản.

Where does my fish come from?

Cá của tôi từ đâu ra?

Who raised it,

Ai nuôi nó,

and what did it eat?

và nó ăn gì?

Information about where your fish comes from and how it was produced

Thông tin về cá từ đâu ra và được sản xuất thế nào

needs to be much more readily available.

cần phải có sẵn và nhiều hơn.

And consumers need to put pressure on the aquaculture industry

Và người tiêu dùng cần tạo áp lực lên ngành thủy sản

to do the right thing.

để làm điều đúng đắn.

So every time you order,

Vậy nên mỗi lần gọi món,

ask for detail

hỏi chi tiết

and show that you really care about what you eat

và cho họ biết rằng bạn thật sự quan tâm đến những gì bạn ăn

and what's been given to you.

và những gì được đưa cho bạn.

And eventually, they will listen.

Và dần dần, họ sẽ lắng nghe.

And all of us will benefit.

Và tất cả chúng ta sẽ được lợi.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)