Marvin Minsky: Health, population and the human mind

Marvin Minsky nói về sức khỏe và trí tuệ con người

Translator: xieu pham Reviewer: Duc Nguyen

If you ask people about what part of psychology do they think is hard,

Nếu bạn hỏi mọi người rằng phần nào của tâm lý học họ nghĩ là khó,

and you say, "Well, what about thinking and emotions?"

và bạn nói: ồ, bạn nghĩ sao về tư duy và cảm xúc,

Most people will say, "Emotions are terribly hard.

hầu hết mọi người sẽ nói: "Cảm xúc thật sự khó đấy.

They're incredibly complex. They can't -- I have no idea of how they work.

Chúng vô cùng phức tạp, chúng không thể -- Tôi không thể hình dung được chúng làm việc như thế nào.

But thinking is really very straightforward:

Nhưng tư duy thì thật sự rất dễ:

it's just sort of some kind of logical reasoning, or something.

nó đơn giản chỉ là sắp xếp những lý lẽ hợp lý hay những cái đại loại như thế.

But that's not the hard part."

Nhưng nó không phải là phần khó."

So here's a list of problems that come up.

Sau đây là những vấn đề thường gặp.

One nice problem is, what do we do about health?

Vấn đề đầu tiên là: chúng ta làm gì với sức khỏe?

The other day, I was reading something, and the person said

Hôm nọ, tôi đọc vài thứ, một người nói rằng

probably the largest single cause of disease is handshaking in the West.

có lẽ nguyên nhân lớn nhất gây ra bệnh tật là việc bắt tay ở các nước phương Tây.

And there was a little study about people who don't handshake,

Ở đó có đưa ra một nghiên cứu nhỏ về những người thường không bắt tay,

and comparing them with ones who do handshake.

và so sánh họ với những người thường bắt tay,

And I haven't the foggiest idea of where you find the ones that don't handshake,

tôi chẳng biết gì về nơi mà bạn có thể nhìn thấy họ, những người không bắt tay,

because they must be hiding.

bởi chắc họ phải đang trốn đâu đó.

And the people who avoid that

Những người tránh được điều đó

have 30 percent less infectious disease or something.

có 30% ít mắc bệnh truyền nhiễm hay những bệnh tương tự.

Or maybe it was 31 and a quarter percent.

Hay con số đó có thể là 31 và ¼ %.

So if you really want to solve the problem of epidemics and so forth,

Do đó nếu bạn muốn giải quyết những vấn đề về dịch bệnh, v.v.

let's start with that. And since I got that idea,

hãy bắt đầu với việc đó. Và kể từ khi tôi đọc được điều đó,

I've had to shake hundreds of hands.

tôi đã phải bắt tay với hàng trăm người.

And I think the only way to avoid it

Tôi nghĩ cách duy nhất để tránh bắt tay

is to have some horrible visible disease,

là bạn phải có một căn bệnh gì đó rất kinh khủng dễ thấy,

and then you don't have to explain.

và bạn không cần phải giải thích.

Education: how do we improve education?

Vấn đề về giáo dục là: chúng ta cải tiến nền giáo dục như thế nào?

Well, the single best way is to get them to understand

Ồ, cách đơn giản nhất là làm cho họ hiểu

that what they're being told is a whole lot of nonsense.

rằng tất cả những gì họ đang được nghe đều vô nghĩa.

And then, of course, you have to do something

Và tất nhiên, sau đó bạn phải làm điều gì đó

about how to moderate that, so that anybody can -- so they'll listen to you.

về việc làm thế nào để giảm nhẹ những điều đó, để ai cũng lắng nghe bạn.

Pollution, energy shortage, environmental diversity, poverty.

Vấn đề ô nhiễm, tình trạng thiếu năng lượng, sự đa dạng môi trường, nạn nghèo đói --

How do we make stable societies? Longevity.

làm thế nào để làm cho xã hội ổn định, lâu dài?

Okay, there're lots of problems to worry about.

Vâng, có rất nhiều vấn đề để chúng ta lo nghĩ.

Anyway, the question I think people should talk about --

Dù sao, vấn đề mà tôi nghĩ mọi người nên bàn luận --

and it's absolutely taboo -- is, how many people should there be?

và nó tuyệt đối cấm kỵ -- là nên có tối đa bao nhiêu người?

And I think it should be about 100 million or maybe 500 million.

Tôi nghĩ chỉ nên có khoảng 100 triệu hay 500 triệu người.

And then notice that a great many of these problems disappear.

Và sau đó thấy rằng một loạt các vấn đề biến mất.

If you had 100 million people

Nếu bạn có 100 triệu người

properly spread out, then if there's some garbage,

phân bố một cách thích hợp, sau đó, nếu có rác thải,

you throw it away, preferably where you can't see it, and it will rot.

bạn ném nó đi, ở nơi bạn hoàn toàn không thể nhìn thấy nó, và nó sẽ bị thối.

Or you throw it into the ocean and some fish will benefit from it.

Hay bạn ném nó xuống đại dương và những loài cá sẽ được hưởng lợi.

The problem is, how many people should there be?

Vấn đề là ở đó nên có bao nhiêu người?

And it's a sort of choice we have to make.

Và đó là điều chúng ta phải lựa chọn.

Most people are about 60 inches high or more,

Hầu hết con người cao khoảng 1,5m hoặc hơn,

and there's these cube laws. So if you make them this big,

và ở đó có luật lập phương. Do đó nếu bạn làm họ to lớn hơn --

by using nanotechnology, I suppose --

bằng cách sử dụng công nghệ nano, tôi giả sử như thế --

(Laughter)

(Cười)

-- then you could have a thousand times as many.

-- sau đó bạn sẽ được những người to cao hơn 1 nghìn lần.

That would solve the problem, but I don't see anybody

Điều đó sẽ giải quyết được vấn đề, nhưng tôi không thấy bất kỳ ai

doing any research on making people smaller.

nghiên cứu về việc làm cho con người nhỏ lại.

Now, it's nice to reduce the population, but a lot of people want to have children.

Hiện nay, giảm dân số là một điều cần thiết, nhưng nhiều người lại muốn có con.

And there's one solution that's probably only a few years off.

Và có một giải pháp hoàn toàn chỉ mất 1 vài năm.

You know you have 46 chromosomes. If you're lucky, you've got 23

Như bạn biết bạn có 46 nhiễm sắc thể. Nếu may mắn bạn nhận từ bố mẹ bạn mỗi người 23 cái

from each parent. Sometimes you get an extra one or drop one out,

đôi khi bạn nhận từ người này nhiều hoặc ít hơn từ người kia một cái,

but -- so you can skip the grandparent and great-grandparent stage

nhưng bạn có thể bỏ qua giai đoạn làm ông nội và ông cố

and go right to the great-great-grandparent. And you have 46 people

đi thẳng lên giai đoạn làm ông cụ. Và bạn có 46 người

and you give them a scanner, or whatever you need,

và bạn đưa cho họ một cái máy nội soi cắt lớp, hay bất cứ cái gì bạn muốn,

and they look at their chromosomes and each of them says

và họ nhìn vào những nhiễm sắc thể của họ và mỗi người sẽ nói

which one he likes best, or she -- no reason to have just two sexes

nhiễm sắc thể nào anh ấy hay cô ấy thích nhất -- không có lý do gì để có 2 giới tính

any more, even. So each child has 46 parents,

hay thậm chí nhiều hơn. Do đó mỗi đứa trẻ có 46 cặp bố mẹ,

and I suppose you could let each group of 46 parents have 15 children.

và tôi giả sử bạn cho mỗi nhóm 46 cặp bố mẹ đó có 15 đứa con --

Wouldn't that be enough? And then the children

liệu như thế đã đủ? Sau đó trẻ em

would get plenty of support, and nurturing, and mentoring,

sẽ nhận được nhiều sự hỗ trợ, nôi dưỡng và sự tư vấn

and the world population would decline very rapidly

và dân số thế giới sẽ giảm xuống rất nhanh

and everybody would be totally happy.

và tất cả mọi người sẽ được hạnh phúc.

Timesharing is a little further off in the future.

Việc phân bố thời gian là không xa trong tương lai.

And there's this great novel that Arthur Clarke wrote twice,

Có một cuốn tiểu thuyết nổi tiếng mà tác giả Arthur Clarke đã viết 2 lần,

called "Against the Fall of Night" and "The City and the Stars."

là Against the Fall of Night và The City and the Stars.

They're both wonderful and largely the same,

Cả hai đều là những tác phẩm tuyệt vời và phần lớn là giống nhau,

except that computers happened in between.

ngoại trừ sự xuất hiện của máy vi tính.

And Arthur was looking at this old book, and he said, "Well, that was wrong.

Arthur nhìn vào cuốn sách cũ của mình và nói, ồ, sai rồi.

The future must have some computers."

Tương lai phải có những cái máy vi tính.

So in the second version of it, there are 100 billion

Do đó trong lần phiên bản thứ 2 của nó trên trái đất có 100 tỷ,

or 1,000 billion people on Earth, but they're all stored on hard disks or floppies,

hay 1000 tỷ người nhưng tất cả họ đều được lưu trữ trên những đĩa cứng hay đĩa mềm,

or whatever they have in the future.

hay trong bất cứ thứ gì họ có được trong tương lai.

And you let a few million of them out at a time.

Và bạn để một vài triệu người ra ngoài trong cùng một lúc.

A person comes out, they live for a thousand years

Một người ra đi, họ sống khoảng 1 nghìn năm

doing whatever they do, and then, when it's time to go back

làm bất cứ việc gì họ muốn và sau đó, khi đã đến lúc phải trở lại

for a billion years -- or a million, I forget, the numbers don't matter --

khoảng 1 nghìn năm – hay 1 triệu năm, tôi không nhớ rõ, con số không quan trọng –

but there really aren't very many people on Earth at a time.

nhưng thật sự trong cùng một thời điểm trên trái đất không có nhiều người.

And you get to think about yourself and your memories,

Và bạn bắt đầu suy nghĩ về bản thân và những ký ức của bạn,

and before you go back into suspension, you edit your memories

và trước khi trở lại sự đình chỉ bạn sửa đổi những ký ức

and you change your personality and so forth.

và bạn thay đổi tính cách của bạn, .v.v.

The plot of the book is that there's not enough diversity,

Nội dung chính của cuốn sách là ở đó không đủ sự đa dạng,

so that the people who designed the city

đến nỗi những người thiết kế nên thành phố

make sure that every now and then an entirely new person is created.

chắc chắn rằng mỗi lúc đều có một con người mới được tạo ra.

And in the novel, a particular one named Alvin is created. And he says,

Và trong cuốn tiểu thuyết, có một nhân vật đặc biệt tên là Alvin được tạo ra. Anh ấy nói,

maybe this isn't the best way, and wrecks the whole system.

có lẽ đây không phải là cách tốt nhất, và anh ấy phá hủy toàn bộ hệ thống.

I don't think the solutions that I proposed

Tôi không cho rằng những giải pháp mà tôi đưa ra

are good enough or smart enough.

là hay và sáng suốt.

I think the big problem is that we're not smart enough

Tôi nghĩ vấn đề nan giải ở đây là chúng ta không đủ thông minh

to understand which of the problems we're facing are good enough.

để hiểu những vấn đề chúng đang đối diện là tốt.

Therefore, we have to build super intelligent machines like HAL.

Do đó, chúng ta phải tạo ra những cái máy siêu thông minh giống HAL.

As you remember, at some point in the book for "2001,"

Bạn có nhớ ở một vài luận điểm trong cuốn sách năm 2001,

HAL realizes that the universe is too big, and grand, and profound

HAL nhận ra rằng vũ trụ quá lớn, vĩ đại và sâu thẳm

for those really stupid astronauts. If you contrast HAL's behavior

đối với những nhà du hành vũ trụ ngớ ngẩn thật sự. Nếu bạn đi ngược lại với thái độ của HAL

with the triviality of the people on the spaceship,

với sự tầm thường của con người trong không gian vũ trụ,

you can see what's written between the lines.

bạn có thể xem những gì được viết trong đó.

Well, what are we going to do about that? We could get smarter.

Ồ, chúng ta sẽ làm gì đối với điều đó? Chúng ta có thể trở nên thông minh hơn.

I think that we're pretty smart, as compared to chimpanzees,

Tôi nghĩ chúng ta khá thông minh, nếu so với loài tinh tinh,

but we're not smart enough to deal with the colossal problems that we face,

nhưng chúng ta không đủ thông minh để giải quyết những vấn đề khổng lồ mà chúng ta đang đối mặt,

either in abstract mathematics

trong toán học trừu tượng

or in figuring out economies, or balancing the world around.

hay trong việc tìm ra những nền kinh tế hay cân bằng thế giới xung quanh.

So one thing we can do is live longer.

Một điều chúng ta có thể làm là sống lâu hơn.

And nobody knows how hard that is,

Và không ai biết được việc đó khó khăn như thế nào,

but we'll probably find out in a few years.

nhưng có lẽ chúng ta sẽ tìm ra trong một vài năm.

You see, there's two forks in the road. We know that people live

Bạn thấy đó, một con đường luôn có 2 ngả. Chúng ta biết rằng con người sống

twice as long as chimpanzees almost,

gấp đôi loài tinh tinh,

and nobody lives more than 120 years,

và không ai sống quá 120 tuổi,

for reasons that aren't very well understood.

vì những lý do khó hiểu.

But lots of people now live to 90 or 100,

Nhưng hiện nay nhiều người sống đến 90 hay 100 tuổi,

unless they shake hands too much or something like that.

trừ khi họ bắt tay quá nhiều hay làm những điều đại loại thế.

And so maybe if we lived 200 years, we could accumulate enough skills

Do đó có lẽ nếu sống tới 200 tuổi, chúng ta sẽ tích lũy đủ kỹ năng

and knowledge to solve some problems.

và kiến thức để giải quyết các vấn đề.

So that's one way of going about it.

Đó là một cách giải quyết.

And as I said, we don't know how hard that is. It might be --

Và như tôi đã nói, chúng ta không biết việc đó khó như thế nào. Có thể là --

after all, most other mammals live half as long as the chimpanzee,

sau tất cả, hầu hết những động vật có vú có thời gian sống bằng một nửa của tinh tinh,

so we're sort of three and a half or four times, have four times

từ đó suy ra chúng ta sống lâu gấp 3,5 hoặc 4 lần -- phải là gấp 4 lần

the longevity of most mammals. And in the case of the primates,

tuổi thọ của động vật có vú. Và trong trường hợp đối với đông vật linh trưởng,

we have almost the same genes. We only differ from chimpanzees,

chúng ta có gen giống với chúng. Chúng ta chỉ khác loài tinh tinh

in the present state of knowledge, which is absolute hogwash,

ở trạng thái hiện tại của kiến thức -- cái mà hoàn toàn nhảm nhí --

maybe by just a few hundred genes.

có thể chỉ bởi vài trăm gen.

What I think is that the gene counters don't know what they're doing yet.

Cái mà tôi nghĩ là những cái máy đếm số gen không hề biết chúng đang làm gì.

And whatever you do, don't read anything about genetics

Và dù bạn đang làm gì đi nữa, đừng đọc những gì liên quan đến di truyền học

that's published within your lifetime, or something.

được xuất bản trong cuộc đời bạn, hay đại loại như thế.

(Laughter)

(Cười)

The stuff has a very short half-life, same with brain science.

Thứ đó có một thời gian tồn tại rất ngắn, cũng như là khoa học trí tuệ.

And so it might be that if we just fix four or five genes,

Và có thể đúng nếu chúng ta thay đổi 4 hoặc 5 gen,

we can live 200 years.

chúng ta có thể sống đến 200 tuổi.

Or it might be that it's just 30 or 40,

Hoặc có thể chỉ là 30 hoặc 40 tuổi,

and I doubt that it's several hundred.

và tôi đắn đo con số đó có thể vài trăm năm.

So this is something that people will be discussing

Đây là điều mà mọi người sẽ thảo luận

and lots of ethicists -- you know, an ethicist is somebody

và nhiều nhà đạo đức học -- như bạn biết, một nhà đạo đức học là người

who sees something wrong with whatever you have in mind.

có thể nhìn thấy một số điều sai trái với những gì bạn đang nghĩ.

(Laughter)

(Cười)

And it's very hard to find an ethicist who considers any change

Và rất khó để tìm ra một nhà đạo đức học có thể cân nhắc những thay đổi

worth making, because he says, what about the consequences?

đáng có, bởi vì ông ấy nói, còn hậu quả thì sao?

And, of course, we're not responsible for the consequences

Và dĩ nhiên, chúng ta không chịu trách nhiệm cho hậu quả

of what we're doing now, are we? Like all this complaint about clones.

của những việc chúng ta đang làm, đúng không? Cũng giống như lời phàn nàn về nhân bản.

And yet two random people will mate and have this child,

Tất nhiên hai người ngẫu nhiên quan hệ với nhau và có con,

and both of them have some pretty rotten genes,

cả 2 người họ đều có những gen khá đồi bại,

and the child is likely to come out to be average.

và đứa trẻ có thể vượt qua ở mức độ trung bình.

Which, by chimpanzee standards, is very good indeed.

Cái mà đối với tiêu chuẩn của loài tinh tinh, thì thật sự rất tốt.

If we do have longevity, then we'll have to face the population growth

Nếu chúng ta có tuổi thọ cao thì chúng ta sẽ phải đối mặt với vấn đề tăng dân số.

problem anyway. Because if people live 200 or 1,000 years,

Bởi vì nếu con người sống đến 200 hay 1000 năm,

then we can't let them have a child more than about once every 200 or 1,000 years.

thì chúng ta không thể để họ có hơn một đứa con.

And so there won't be any workforce.

Và kết quả là sẽ không có bất kỳ nguồn lao động nào.

And one of the things Laurie Garrett pointed out, and others have,

Một trong những điều mà Laurie Garrett và những người khác đã chỉ ra

is that a society that doesn't have people

là một xã hội mà ở đó không có những người

of working age is in real trouble. And things are going to get worse,

trong độ tuổi lao động thì thật sự rắc rối. Và mọi thứ sẽ trở nên tồi tệ,

because there's nobody to educate the children or to feed the old.

bởi vì sẽ không có ai giáo dục trẻ em hay chăm sóc cho người già.

And when I'm talking about a long lifetime, of course,

Và khi tôi nói về một cuộc đời dài, tất nhiên,

I don't want somebody who's 200 years old to be like our image

tôi không muốn những người 200 tuổi thích hình ảnh của chúng ta

of what a 200-year-old is -- which is dead, actually.

lúc 200 tuổi -- đó là cái chết, thật vậy.

You know, there's about 400 different parts of the brain

Bạn biết rằng, bộ não chúng ta có 400 phần khác nhau

which seem to have different functions.

mỗi phần có những chức năng riêng biệt.

Nobody knows how most of them work in detail,

Không ai biết rõ chúng làm việc như thế nào,

but we do know that there're lots of different things in there.

nhưng chúng ta biết ở đó có nhiều phần khác nhau.

And they don't always work together. I like Freud's theory

Và chúng không thường xuyên làm việc với nhau. Tôi thích lý thuyết của Freud

that most of them are cancelling each other out.

cho rằng hầu hết chúng triệt tiêu lẫn nhau.

And so if you think of yourself as a sort of city

Và do đó, nếu bạn nghĩ bản thân bạn như một thành phố

with a hundred resources, then, when you're afraid, for example,

với một trăm nguồn tài nguyên, khi bạn thấy sợ, chẳng hạn,

you may discard your long-range goals, but you may think deeply

bạn có thể loại bỏ những mục tiêu lâu dài của bạn, và suy nghĩ kĩ

and focus on exactly how to achieve that particular goal.

và tập trung hết sức vào việc làm thế nào để đạt được mục tiêu cụ thể.

You throw everything else away. You become a monomaniac --

Bạn quẳng hết mọi thứ khác đi và bạn trở thành một người độc tưởng --

all you care about is not stepping out on that platform.

tất cả những gì bạn quan tâm không vượt qua ngoài nền tảng đó.

And when you're hungry, food becomes more attractive, and so forth.

Khi bạn đói bụng, thức ăn trở nên hấp dẫn hơn, đại loại thế.

So I see emotions as highly evolved subsets of your capability.

Do đó, tôi nhìn nhận cảm xúc như những gì sắp đặt sẵn tiến hóa cao trong khả năng của bạn.

Emotion is not something added to thought. An emotional state

Cảm xúc không phải là những gì được thêm vào suy nghĩ. Một trạng thái cảm xúc

is what you get when you remove 100 or 200

là cái mà bạn nhận được khi bạn di chuyển 100 hoặc 200

of your normally available resources.

nguồn tài nguyên bình thường của bạn.

So thinking of emotions as the opposite of -- as something

Do đó việc nghĩ về cảm xúc như là đối diện với ... như một số thứ

less than thinking is immensely productive. And I hope,

ít hơn suy nghĩ là cực kỳ hiệu quả. Và tôi hy vọng rằng,

in the next few years, to show that this will lead to smart machines.

trong vài năm tới, việc đưa ra điều này sẽ dẫn đến những cái máy thông minh.

And I guess I better skip all the rest of this, which are some details

Và tôi nghĩ tôi nên bỏ qua những phần còn lại của vấn đề, cái chi tiết

on how we might make those smart machines and --

về việc làm thế nào để tạo ra những cái máy thông minh và --

(Laughter)

(Cười)

-- and the main idea is in fact that the core of a really smart machine

-- và thực tế cái chính là cốt lõi của một cái máy thông minh thật sự

is one that recognizes that a certain kind of problem is facing you.

là một cái máy có khả năng nhận ra chính xác vấn đề mà bạn đang đối mặt.

This is a problem of such and such a type,

Đây là một vấn đề,

and therefore there's a certain way or ways of thinking

và do đó có một hoặc nhiều cách nghĩ

that are good for that problem.

tốt cho vấn đề đó.

So I think the future, main problem of psychology is to classify

Do đó tôi nghĩ trong tương lai vấn đề cốt yếu của tâm lý học là phân loại

types of predicaments, types of situations, types of obstacles

những tình thế khó khăn, những tình huống, những chướng ngại vật

and also to classify available and possible ways to think and pair them up.

cũng như phân loại những cách có sẵn và khả quan để suy nghĩ và kết hợp chúng lại.

So you see, it's almost like a Pavlovian --

Như bạn thấy, nó gần giống với thuyết Pavlo --

we lost the first hundred years of psychology

chúng ta đã để mất một trăm năm đầu tiên của tâm lý học

by really trivial theories, where you say,

bởi những lý thuyết thật sự tầm thường nơi bạn nói

how do people learn how to react to a situation? What I'm saying is,

con người học cách ứng phó với một tình huống như thế nào? Điều tôi đang nói là,

after we go through a lot of levels, including designing

sau khi chúng ta trải qua nhiều cấp độ, bao gồm thiết kế

a huge, messy system with thousands of ports,

một hệ thống to lớn và lộn xộn với hàng nghìn cảng,

we'll end up again with the central problem of psychology.

và chúng ta sẽ kết thúc với vấn đề trọng tâm của tâm lý học.

Saying, not what are the situations,

Tôi nói, không phải là những tình huống nào,

but what are the kinds of problems

mà là những loại vấn đề nào

and what are the kinds of strategies, how do you learn them,

và những loại chiến thuật nào, làm thế nào để bạn học chúng,

how do you connect them up, how does a really creative person

bạn liên kết chúng lại như thế nào, làm thế nào một người sáng tạo

invent a new way of thinking out of the available resources and so forth.

đưa ra một cách nghĩ mới ngoài những nguồn có sẵn, .v.v.

So, I think in the next 20 years,

Do đó, tôi nghĩ trong 20 năm tới,

if we can get rid of all of the traditional approaches to artificial intelligence,

nếu chúng ta có thể thoát khỏi cách tiếp cận truyền thống với trí thông minh nhân tạo,

like neural nets and genetic algorithms

như mạng lưới thần kinh và thuật toán di truyền

and rule-based systems, and just turn our sights a little bit higher to say,

và hệ thống luật lệ, và đưa tầm nhìn của chúng ta xa hơn,

can we make a system that can use all those things

liệu chúng ta có thể tạo ra một hệ thống mà có thể sử dụng tất cả những thứ

for the right kind of problem? Some problems are good for neural nets;

cho đúng loại của vấn đề? Chúng ta biết rằng một số vấn đề phù hợp với mạng lưới thần kinh,

we know that others, neural nets are hopeless on them.

đối với những vấn đề khác, mạng lưới thần kinh là vô vọng.

Genetic algorithms are great for certain things;

Những thuật toán di truyền tốt cho vài thứ nhất định;

I suspect I know what they're bad at, and I won't tell you.

Tôi nghi ngờ là tôi biết chúng tệ trong những vấn đề nào nhưng tôi sẽ không nói với bạn.

(Laughter)

(Cười)

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)