Buildings that blend nature and city | Jeanne Gang

Translator: Joseph Geni Reviewer: Camille Martínez

Translator: Ly Nguyễn Reviewer: Lam Nguyen

I'm a relationship builder.

Tôi là người xây dựng mối quan hệ.

When you think of a relationship builder,

Khi nghĩ đến người xây dựng mối quan hệ,

don't you just automatically think "architect?"

có phải bạn nghĩ ngay đến "kiến trúc sư?"

Probably not.

Có lẽ là không.

That's because most people think architects design buildings and cities,

Bởi vì phần lớn mọi người nghĩ rằng kiến trúc sư chỉ thiết kế các công trình,

but what we really design are relationships,

nhưng thực sự, chúng tôi thiết kế các mối quan hệ,

because cities are about people.

bởi vì thành phố là về con người.

They're places where people come together for all kinds of exchange.

Đó là những nơi mà mọi người có thể tập trung lại với nhau để trao đổi.

And besides, skylines are highly specific urban habitats

Và bên cạnh đó, đường chân trời thấy được có những đặc trưng riêng

with their own insects, plants and animals,

về các loài côn trùng, cây, động vật,

and even their own weather.

thậm chí có cả thời tiết riêng.

But today, urban habitats are out of balance.

Nhưng ngày nay, môi trường ở đô thị đang mất cân bằng.

Climate change, together with political and economic troubles,

Biến đổi khí hậu, cùng sự bất ổn về kinh tế và chính trị,

are having an impact;

tất cả đều tác động,

they're adding up and stressing out cities and us,

cộng hưởng và gây áp lực lên thành phố và chính chúng ta,

the people who live in them.

những người sống tại thành thị.

For me, the field of ecology has provided important insight,

Với tôi, ngành nghiên cứu sinh thái đã giúp ta có góc nhìn sâu sắc hơn,

because ecologists don't just look at individual species on their own,

vì nhà sinh thái học không chỉ quan sát từng cá thể riêng biệt,

they look at the relationships between living things

họ nhìn vào những mối quan hệ của các cá thể sống

and their environment.

và môi trường sống của nó.

They look at how all the diverse parts of the ecosystem are interconnected,

Họ nhìn vào cách sự đa dạng của hệ sinh thái kết nối với nhau,

and it's actually this balance, this web of life, that sustains life.

đó là sự cân bằng, một mạng lưới xã hội giúp duy trì sự sống.

My team and I have been applying insights from ecology to architecture

Tôi và đội của mình áp dụng kiến thức sinh thái vào kiến trúc

to see how physical space can help build stronger relationships.

giúp xây dựng các mối quan hệ bền vững thông qua thiết kế các không gian vật lý.

The projects I'm going to show you today

Dự án tôi sắp cho các bạn thấy hôm nay

use the idea of building relationships as the key driver for design.

sử dụng ý tưởng xây dựng mối quan hệ như một chìa khóa khi thiết kế.

Here's an example of what I mean.

Đây là một ví dụ.

Recently, we were asked to design a center for social justice leadership

Gần đây, chúng tôi được yêu cầu thiết kế một trung tâm lãnh đạo công bằng xã hội

called the Arcus Center.

gọi là Trung tâm Arcus.

They asked us for a building that could break down traditional barriers

Họ muốn một tòa nhà có thể phá vỡ các rào cản truyền thống

between different groups

giữa các nhóm người khác nhau

and in doing so, create possibilities for meaningful conversations

và nhờ đó, điều kiện cho các buổi trò chuyện ý nghĩa

xung quanh sự công bằng xã hội.

around social justice.

The students wanted a place for cultural exchange.

Những sinh viên muốn một nơi cho sự trao đổi văn hóa.

They thought a place for preparing food together could do that.

Một nơi giúp họ chuẩn bị thức ăn cùng nhau có thể làm được điều đó.

And they wanted to be welcoming to the outside community.

Và họ muốn được chào đón ngoài xã hội.

They thought a fireplace could draw people in

Họ nghĩ một chiếc lò sưởi có thể gắn kết mọi người

and help start conversations.

và giúp những cuộc trò chuyện bắt đầu.

And everybody wanted the work of social justice to be visible

Và mọi người muốn toàn bộ quá trình họ đang làm việc trong đó

to the outside world.

được thể hiện ra bên ngoài.

There really wasn't a precedent for this kind of space,

Việc thiết kế kiểu như thế ít có tiền lệ,

so we looked around the globe and found examples

nên chúng tôi tìm kiếm trên khắp thế giới các ví dụ

of community meeting houses.

về các nhà sinh hoạt cho cộng đồng.

Community meeting houses are places

Nhà cộng đồng là nơi mà tại đó,

những mối liên hệ rất cụ thể giữa người với người được thiết lập,

where there's very specific relationships between people,

like this one in Mali, where the elders gather.

như căn nhà này ở Mali là nơi họp của các già làng.

The low roof keeps everybody seated and at equal eye level.

Mái nhà thấp giúp mọi người cùng ngồi xuống ngang tầm mắt nhau,

It's very egalitarian.

thể hiện tính bình đẳng,

I mean, you can't stand up and take over the meeting.

ý rằng, bạn không thể đứng lên điều hành cuộc họp.

You'd actually bump your head.

Bạn sẽ đụng đầu vào trần nhà.

(Laughter)

(cười)

In meeting houses, there's always a central space

Tại nhà cộng đồng, luôn có một không gian trung tâm

where you can sit around a circle and see each other.

nơi các bạn có thể ngồi thành vòng tròn và thấy nhau.

So we designed a space just like that

Nên chúng tôi đã tạo ra không gian như vậy

right in the middle of the Arcus Center,

ngay chính giữa Trung tâm Arcus,

and we anchored it with a fireplace and a kitchen.

và chúng tôi tạo thêm lò sưởi và nhà bếp cho nó.

It's pretty hard to get a kitchen and a fireplace in a building like this

Thật khó để làm nhà bếp và nhà ăn trong một tòa nhà như vậy

with the building codes,

với các quy tắc xây dựng,

but it was so important to the concept, we got it done.

nhưng nó rất quan trọng, nên chúng tôi đã cố gắng.

And now the central space works for big social gatherings

Giờ ta sẽ nói đến không gian trung tâm dùng để phục vụ các buổi họp lớn,

and a place to meet one-on-one for the very first time.

và thường là nơi người ta gặp gỡ nhau lần đầu tiên.

It's almost like this three-way intersection

Nó gần giống như một ngã ba,

that encourages bumping into people and starting a conversation.

khuyến khích mọi người gặp gỡ và bắt chuyện với nhau.

Now you can always pass the kitchen and see something going on.

Giờ bạn có thể đi ngang nhà bếp và thấy gì đó đang xảy ra.

You can sit by the fireplace and share stories.

Bạn có thể ngồi cạnh lò sưởi và chia sẻ những câu chuyện.

You can study together in big groups or in small ones,

Bạn có thể học cùng nhau trong các nhóm nhỏ hay lớn,

because the architecture sets up these opportunities.

vì kiến trúc được thiết kế để tạo thuận lợi cho những cơ hội như vậy.

Even the construction is about building relationships.

Quá trình xây dựng cũng hướng đến xây dựng mối quan hệ.

It's made of cordwood masonry,

Bức tường này được tạo nên bởi gỗ và vữa,

which is using logs the way you would use bricks.

bạn dùng gỗ để xây nó giống hệt cách bạn xây tường bằng gạch.

It's super low-tech and easy to do and anyone can do it --

Một phương pháp cổ truyền và ai cũng có thể làm được,

and that's the entire point.

và đó đúng là điều chúng tôi muốn.

The act of making is a social activity.

Việc làm đó cũng là một hoạt động tập thể.

And it's good for the planet, too:

Điều đó cũng tốt cho hành tinh chúng ta:

the trees absorbed carbon when they were growing up,

cây cối hấp thụ các-bon khi chúng lớn lên,

and they gave off oxygen,

và chúng cung cấp oxy,

and now that carbon is trapped inside the walls

khí các-bon bị kẹt lại bên trong những bức tường

and it's not being released into the atmosphere.

và không thể thải ra ngoài bầu không khí.

So making the walls is equivalent to taking cars right off the road.

Vì vậy, việc xây tường mang lại hiệu quả tương đương với việc giảm thiểu xe cộ.

We chose the building method

Chúng tôi chọn phương pháp xây dựng này

because it connects people to each other and to the environment.

vì nó kết nối mọi người với nhau và với môi trường.

But is it working?

Nhưng liệu có hiệu quả?

Is it creating relationships and nurturing them?

Điều đó có tạo mối quan hệ và phát triển chúng?

How can we know?

Làm sao chúng ta biết được?

Well, more and more people are coming here, for one,

Ngày càng có nhiều người đến đây hơn, đó là một dấu hiệu,

and as a result of the fireside chats

nhờ các cuộc trò chuyện bên lò sưởi

and a full calendar of programming,

và lịch trình dày đặc các sự kiện,

people are applying for the Arcus Fellowships.

mọi người đang nộp đơn vào nhóm Arcus.

In fact, applications have increased tenfold for the Arcus Fellowship

Thực tế, số hồ sơ gia nhập nhóm Arcus đang tăng lên gấp mười lần

since the building opened.

kể từ khi tòa nhà mở cửa.

It's working. It's bringing people together.

Nó hoạt động rất hiệu quả. Nó gắn kết mọi người với nhau.

So I've shown how architecture can connect people

Tôi đã chỉ ra cách kiến trúc gắn kết mọi người

on this kind of horizontal campus scale.

theo chiều rộng của trường học.

But we wondered if social relationships could be scaled up --

Nhưng tôi tự hỏi các mối quan hệ xã hội có thể được nâng cao

or rather, upward -- in tall buildings.

theo chiều cao của các tòa nhà cao tầng.

Tall buildings don't necessarily lend themselves to being social buildings.

Các cao ốc hiện nay chưa được thiết kế tốt để trở thành các tòa nhà công cộng.

They can seem isolating and inward.

Trông nó có vẻ cô đơn và hướng nội.

You might only see people in those awkward elevator rides.

Bạn có thể thấy người ta khó xử thế nào khi phải đi chung thang máy.

But in several major cities, I've been designing tall buildings

Nhưng trong vài thành phố lớn, tôi thiết kế những tòa cao tầng

that are based on creating relationships between people.

dựa trên việc tạo ra mối quan hệ giữa người với người.

This is Aqua.

Đây là Aqua.

It's a residential high-rise in Chicago

Đó là một khu nhà ở cao tầng tại Chicago

aimed at young urban professionals and empty nesters,

nhắm đến người đi làm trẻ và các vợ chồng già không ở với con,

many of them new to the city.

phần đông trong số họ là mới tới đô thị.

With over 700 apartments, we wanted to see if we could use architecture

Với hơn 700 căn hộ, chúng tôi muốn thấy liệu chúng tôi có thể dùng kiến trúc

to help people get to know their neighbors,

để giúp mọi người biết hàng xóm của họ,

even when their homes are organized in the vertical dimension.

ngay cả khi căn nhà được thiết kế theo chiều đứng.

So we invented a way to use balconies as the new social connectors.

Chúng tôi phát minh ra cách dùng ban công như một hướng kết nối cộng đồng mới.

The shapes of the floor slabs vary slightly and they transition

Hình dạng của tấm sàn hơi thay đổi và chúng xoay

as you go up the tower.

khi càng lên phía trên tháp.

The result of this is that you can actually see people

Kết quả là bạn có thể thấy mọi người

from your balcony.

từ ban công nhà bạn.

The balconies are misregistered.

Các bạn công được thiết kế lệch.

You can lean over your balcony and say, "Hey!"

Bạn có thể dựa vào ban công và nói "Hey!"

just like you would across the backyard.

như điều bạn vẫn làm ở sân sau nhà mình.

To make the balconies more comfortable

Để ban công thêm phần thoải mái

for a longer period of time during the year,

vào các khoảng thời gian khác nhau trong năm,

we studied the wind with digital simulations,

chúng tôi nghiên cứu gió bằng mô phỏng kỹ thuật số,

so the effect of the balcony shapes breaks up the wind

nhằm thiết kế hình dạng ban công làm giảm tốc độ gió,

and confuses the wind

phân tán gió,

and makes the balconies more comfortable and less windy.

giúp ban công thoải mái và ít gió hơn.

Now, just by being able to go outside on your balcony

Giờ bạn chỉ việc ra ban công

or on the third floor roof terrace,

hoặc sân thượng tại tầng ba,

you can be connected to the outdoors,

bạn có thể kết nối với bên ngoài,

even when you're way above the ground plane.

ngay cả khi bạn ở rất cao so với mặt đất.

So the building acts to create community

Vậy vai trò của tòa nhà là tạo ra một tập thể

within the building and the city at the same time.

đồng thời trong khuôn viên tòa nhà và trong thành phố.

It's working.

Nó rất hiệu quả.

And people are starting to meet each other on the building surface

Và mọi người bắt đầu gặp gỡ ở trước tòa nhà

and we've heard --

và chúng tôi còn nghe --

(Laughter)

(cười)

they've even starting getting together as couples.

họ thậm chí còn thành đôi nữa.

But besides romantic relationships,

Nhưng ngoài những mối quan hệ yêu đương,

the building has a positive social effect

tòa nhà có ảnh hưởng tích cực

on the community,

lên cộng đồng,

as evidenced by people starting groups together

bằng chứng là mọi người bắt đầu lập nhóm

and starting big projects together,

và bắt đầu các kế hoạch lớn cùng nhau,

like this organic community garden on the building's roof terrace.

như khu vườn cộng đồng trên mái nhà này chẳng hạn.

So I've shown how tall buildings can be social connectors,

Vậy tôi đã cho các bạn thấy việc cao ốc trở thành cầu nối xã hội,

but what about public architecture?

nhưng các công trình công cộng thì sao?

How can we create better social cohesion in public buildings

Làm sao để tạo kết nối tốt hơn ở các công trình công cộng

and civic spaces,

và các không gian công cộng,

and why is it important?

và tại sao nó lại quan trọng?

Public architecture is just not as successful

Kiến trúc công cộng sẽ không thành công

if it comes from the top down.

nếu chúng chỉ được xây cùng một kiểu.

About 15 years ago in Chicago,

Khoảng 15 năm trước ở Chicago,

they started to replace old police stations,

người ta bắt đầu sửa sang các đồn công an cũ,

and they built this identical model all over the city.

họ đã xây lại chúng khắp thành phố bằng một mẫu y hệt nhau.

And even though they had good intentions

Và dù họ có ý tốt

of treating all neighborhoods equally,

khi đối xử công bằng với tất cả các cộng đồng,

the communities didn't feel invested in the process

nhưng công chúng lại không cảm thấy muốn đầu tư

or feel a sense of ownership of these buildings.

hay có cảm giác được sở hữu những tòa nhà này.

It was equality in the sense that everybody gets the same police station,

Nó bình đẳng trong việc mọi đồn cảnh sát trông như nhau,

but it wasn't equity in the sense of responding

nhưng nó lại không công bằng

trong việc đáp ứng từng yêu cầu của mỗi người trong cộng đồng.

to each community's individual needs.

And equity is the key issue here.

Và bình đẳng là vấn đề rất quan trọng.

You know, in my field, there's a debate

Bạn biết đấy, trong ngành tôi, có một cuộc tranh cãi

about whether architecture can even do anything

về việc liệu kiến trúc có thể làm được gì

to improve social relationships.

để cải thiện các mối quan hệ xã hội.

But I believe that we need architecture and every tool in our tool kit

Nhưng tôi tin chúng ta cần kiến trúc và tất cả các công cụ ta có

to improve these relationships.

để cải thiện các mối quan hệ đó.

In the US, policy reforms have been recommended

Ở Mỹ, các chính sách cải cách đã được khuyến nghị

in order to rebuild trust.

để xây dựng lại niềm tin.

But my team and I wondered

Nhưng đội chúng tôi muốn biết

if design and a more inclusive design process

liệu rằng một phương pháp thiết kế toàn diện hơn

could help add something positive to this policy conversation.

có thể tác động tích cực hơn đến chính sách này.

We asked ourselves simply:

Chúng tôi chỉ tự hỏi:

Can design help rebuild trust?

Liệu hiết kế có thể giúp tái thiết lòng tin?

So we reached out to community members and police officers in North Lawndale;

Vậy nên chúng tôi tìm đến các cư dân và sĩ quan cảnh sát ở Bắc Lawndale

it's a neighborhood in Chicago

ở Chicago,

where the police station is perceived as a scary fortress

nơi các đồn cảnh sát được biết đến như một pháo đài đáng sợ

surrounded by a parking lot.

bao quanh bởi rất nhiều bãi đỗ xe.

In North Lawndale, people are afraid of police

Ở Bắc Lawndale, người ta sợ cảnh sát

and of going anywhere near the police station,

và việc phải tới gần đồn cảnh sát,

even to report a crime.

thậm chí khi đi báo án.

So we organized this brainstorming session

Vậy nên chúng tôi mở các cuộc thảo luận

with both groups participating,

với sự tham gia của cả cảnh sát và dân.

and we came up with this whole new idea for the police station.

chúng tôi nghĩ ra một ý tưởng hoàn toàn mới cho đồn công an.

It's called "Polis Station."

Chúng tôi gọi nó là "Polis Station".

"Polis" is a Greek word that means a place with a sense of community.

"Polis" trong tiếng Hy Lạp nghĩa là một nơi mang tính cộng đồng.

It's based on the idea

Nó dựa trên ý tưởng

that if you can increase opportunities for positive social interactions

rằng bạn sẽ tạo điều kiện tích cực cho việc giao tiếp

between police and community members,

giữa cảnh sát và quần chúng,

you can rebuild that relationship

bạn có thể tái thiết mối quan hệ đó

and activate the neighborhood at the same time.

và cùng lúc thúc đẩy một cộng đồng.

Instead of the police station as a scary fortress,

Thay vì một đồn công an đáng sợ như một pháo đài,

you get highly active spaces on the public side of the station --

bạn sẽ có một không gian năng động ở khu vực công cộng cạnh đồn --

places that spark conversation,

nơi các cuộc trò chuyên diễn ra,

like a barbershop, a coffee shop

như hàng cắt tóc, quán cà phê

or sports courts as well.

hay một sân thể thao chẳng hạn.

Both cops and kids said they love sports.

Cả cảnh sát và trẻ em đều nói thích thể thao.

These insights came directly from the community members

Những thông tin này đến từ chính các cư dân

and the police officers themselves,

và bản thân các sĩ quan,

and as designers, our role was just to connect the dots

và với tư cách những người thiết kế, vai trò của chúng tôi là kết nối

and suggest the first step.

và đề xuất những bước đi đầu tiên.

So with the help of the city and the parks,

Nhờ sự giúp sức của thành phố và một số công viên,

we were able to raise funds and design and build a half-court,

chúng tôi đã kêu gọi vốn, thiết kế và xây dựng được một sân bóng rổ nhỏ

right on the police station parking lot.

ngay tại bãi đỗ xe của đồn cảnh sát.

It's a start.

Đó mới chỉ là khởi đầu.

But is it rebuilding trust?

Nhưng nó có xây dựng lại lòng tin không?

The people in North Lawndale say the kids are using the courts every day

Người dân ở Bắc Lawndale kể rằng những đứa trẻ sử dụng sân đấu mỗi ngày

and they even organize tournaments like this one shown here,

và họ còn tổ chức các giải đấu như giải này chẳng hạn,

and once in a while an officer joins in.

và thi thoảng các sĩ quan cũng tham gia.

But now, they even have basketballs inside the station

Nhưng hiện tại, họ còn có vài quả bóng rổ trong đồn

that kids can borrow.

dành cho lũ trẻ mượn chơi.

And recently they've asked us to expand the courts

Và gần đây họ đã nhờ chúng tôi mở rộng các sân bóng

and build a park on the site.

và xây một công viên ở đó.

And parents report something astonishing.

Phụ huynh đã kể lại những điều đáng ngạc nhiên.

Before, there was fear of going anywhere the station, and now they say

Trước đây, họ sợ tới gần đồn cảnh sát, và giờ họ kể rằng

there's a sense that the court is safer than other courts nearby,

sân bóng ở đây cảm giác còn an toàn hơn bất kỳ sân nào khác gần đó,

and they prefer their kids to play here.

và họ muốn con mình chơi tại đây.

So maybe in the future,

Vậy nên có thể trong tương lai,

on the public side of the station,

ở các khu công cộng gần đồn công an,

you might be able to drop in for a haircut at the barbershop

bạn có thể rẽ vào một hàng cắt tóc

or reserve the community room for a birthday party

hay đặt chỗ tổ chức tiệc sinh nhật tại phòng cộng đồng

or renew your driver's license

hay làm lại bằng lái xe

or get money out of an ATM.

hay rút tiền từ cây ATM.

It can be a place for neighbors to meet each other

Đó có thể là nơi để cộng đồng gặp gỡ lẫn nhau

and to get to know the officers, and vice versa.

và để hiểu thêm về các sĩ quan, hoặc ngược lại.

This is not a utopian fantasy.

Đây không phải một điều không tưởng.

It's about how do you design to rebuild trust,

Đó chính là cách bạn thiết kế để xây dựng lại lòng tin,

trusting relationships?

và các mối quan hệ đáng tin.

You know, every city has parks, libraries, schools

Bạn biết đấy, mọi thành phố đều có công viên, thư viện, trường học

and other public buildings

và nhiều không gian khác,

that have the potential to be reimagined as social connectors.

chúng đều có tiềm năng trở thành một cầu nối xã hội.

But reimagining the buildings for the future is going to require

Nhưng để tái thiết các tòa nhà cho tương lai, ta sẽ cần đến

engaging the people who live there.

sự hợp tác của những người sống quanh đó.

Engaging the public can be intimidating, and I've felt that, too.

Việc thu hút không chúng không hề dễ, tôi cũng cảm thấy vậy.

But maybe that's because in architecture school,

nguyên nhân có thể do trong trường kiến trúc,

we don't really learn how to engage the public in the act of design.

chúng ta không học cách để gây hấp dẫn với công chúng khi thực hiện thiết kế.

We're taught to defend our design against criticism.

Chúng ta được dạy cách để bảo vệ thiết kế khi gặp phải chỉ trích.

But I think that can change, too.

Nhưng tôi nghĩ điều đó cũng có thể thay đổi.

So if we can focus the design mind

Nếu chúng ta tập trung vào thiết kế

on creating positive, reinforcing relationships

vào tạo ra những mối quan hệ tích cực, vững chắc

in architecture and through architecture,

trong kiến trúc và thông qua kiến trúc,

I believe we can do much more than create individual buildings.

Tôi tin chúng ta có thể thực hiện nhiều hơn là tạo ra một tòa nhà đơn lẻ.

We can reduce the stress and the polarization

Chúng ta có thể giảm căng thẳng và sự phân hoá

in our urban habitats.

trong môi trường thành thị.

We can create relationships.

Chúng ta có thể tạo ra các mối quan hệ.

We can help steady this planet we all share.

Chúng ta có thể giúp hành tinh này sống ổn định hơn.

See?

Bạn có thấy không?

Architects really are relationship builders.

Kiến trúc sư thực sự là người xây dựng quan hệ.

(Laughter)

(Cười)

Thank you very much.

Cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)