Julia Dhar: How to have constructive conversations | TED

Transcriber:

Translator: phan lan Reviewer: Thu Ha Tran

Three planes, 25 hours, 10,000 miles.

Ba chuyến bay, 25 giờ, 10.000 dặm.

My dad gets off a flight from Australia with one thing in mind

Bố tôi từ Úc đáp máy bay xuống với một suy nghĩ trong đầu

and it's not a snack or a shower or a nap.

không phải là tắm, ăn hay ngủ.

It's November 2016

Đó là tháng 11 năm 2016

and Dad is here to talk to Americans about the election.

và bố tôi đến để bàn với người Mỹ về cuộc bầu cử.

Now, Dad's a news fiend, but for him,

Hiện ông là một kẻ địch mới, nhưng với ông,

this is not just red or blue, swing states or party platforms.

không chỉ là xanh hay đỏ, tiểu bang chiến trường hay cương lĩnh đảng.

He has some really specific intentions.

Ông có vài chủ ý riêng.

He wants to listen, be heard and understand.

Ông muốn nghe, được nghe và hiểu.

And over two weeks, he has hundreds of conversations

Và sau hơn hai tuần, ông đã có hàng trăm buổi trò chuyện

with Americans from New Hampshire to Miami.

với những người Mỹ từ New Hampshire tới Miami.

Some of them are tough conversations,

Một số trong đó khá kịch liệt,

complete differences of opinions,

nhiều ý kiến bất đồng,

wildly different worldviews,

thế giới quan khác biệt,

radically opposite life experiences.

kinh nghiệm sống đối lập.

But in all of those interactions,

Nhưng dù như vậy,

Dad walks away with a big smile on his face

bố vẫn bước ra với một nụ cười lớn trên mặt

and so does the other person.

và những người người khác cũng thế.

You can see one of them here.

Bạn có thể thấy một trong số họ ở đây.

And in those interactions,

Và trong những cuộc trao đổi đó,

he's having a version of what it seems like we have less of,

ông sở hữu một thứ mà có vẻ như chúng ta đang khan hiếm,

but want more of --

và đang cần --

a constructive conversation.

cuộc trò chuyện mang tính xây dựng.

We have more ways than ever to connect.

Chúng ta có nhiều phương thức kết nối hơn bao giờ hết.

And yet, politically, ideologically,

Dù vậy, về mặt chính trị, ý thức hệ,

it feels like we are further and further apart.

có vẻ như chúng ta đang cách nhau càng lúc càng xa.

We tell pollsters that we want politicians who are open-minded.

Trong các cuộc thăm dò ý kiến, ta nói muốn chính trị gia tư duy cởi mở.

And yet when they change their point of view,

Vậy mà khi họ thay đổi quan điểm,

we say that they lacked conviction.

ta lại bảo họ thiếu sức thuyết phục.

For us, when we're confronted with information

Khi chúng ta trực diện với các thông tin

that challenges an existing worldview,

thách thức thế giới quan của mình,

our tendency is not to open up, it's to double down.

ta thường có xu hướng không tiếp nhận mà nỗ lực bác bỏ.

We even have a term for it in social psychology.

Trong tâm lý học xã hội,

It's called belief perseverance.

đó gọi là niềm tin kiên trì.

And boy, do some people's beliefs seem to persevere.

Và bạn thân mến, dù nhiều người có vẻ rất kiên trì với niềm tin của họ.

I'm no stranger to tough conversations.

Tôi không lạ gì với những cuộc trò chuyện khó.

I got my start in what I now call productive disagreement

Tôi bắt đầu với cái mà tôi gọi là sự bất đồng hiệu quả

in high school debate.

tại cuộc tranh biện ở trường.

I even went on to win

Tôi thậm chí đã thắng ba lần

the World Schools Debate Championship three times.

Giải vô địch tranh luận các trường học trên thế giới.

I've been in a lot of arguments, is what I'm saying,

Điều tôi muốn nói là, dù đã tham dự rất nhiều cuộc tranh luận,

but it took watching my dad on the streets of the US

nhưng phải tới lúc xem bố trên đường phố Mỹ

to understand that we need to figure out

tôi mới hiểu rằng chúng ta cần xác định

how we go into conversations.

cách ta bước vào một cuộc tranh luận.

Not looking for the victory, but the progress.

Không phải để chiến thắng, mà để tiến bộ.

And so since November 2016, that's what I've been doing.

Vậy nên từ tháng 11/2016, đó là những gì tôi vẫn làm.

Working with governments, foundations, corporations, families,

Làm việc với các chính quyền, tổ chức, xí nghiệp, các gia đình,

to uncover the tools and techniques

để tìm ra những công cụ và kĩ thuật

that allow us to talk when it feels like the divide is unbridgeable.

cho phép chúng ta trò chuyện kể cả khi có những bất đồng không thể xóa nhòa.

And constructive conversations that really move the dialogue forward

Và các cuộc trò chuyện mang tính xây dựng thật sự có hiệu quả

have these same three essential features.

có ba đặc tính thiết yếu giống nhau.

First, at least one party in the conversation

Một, ít nhất một bên tham dự

is willing to choose curiosity over clash.

chấp nhận để tính tò mò lấn áp mâu thuẫn.

They're open to the idea that the discussion is a climbing wall,

Họ phải cởi mở với ý tưởng rằng thảo luận là một cuộc leo núi,

not a cage fight,

không phải một cuộc đấu võ đài,

that they'll make progress over time

rằng họ sẽ có những bước tiến theo thời gian

and are able to anchor all of that in purpose of the discussion.

và họ sẽ đạt được tất cả những điều này trong cuộc thảo luận.

For someone trained in formal debate,

Những ai từng tranh biện chính thức

it is so tempting to run headlong at the disagreement.

thường có xu hướng đâm đầu vào những bất đồng.

In fact, we call that clash

Trên thực tế, chúng tôi gọi đó là sự xung đột,

and in formal argumentation,

và trong cuộc tranh luận chính thức,

it's a punishable offense if there's not enough of it.

sẽ là phạm luật nếu không có đủ xung đột.

But I've noticed, you've probably noticed, too,

Nhưng chúng tôi nhận thấy, bạn có lẽ cũng vậy,

that in real life that tends to make people shut down,

rằng ngoài đời việc này thường khiến mọi người mất hứng,

not just from the conversation,

không chỉ với cuộc trò chuyện,

but even from the relationship.

mà cả với mối quan hệ.

It's actually one of the causes of unfriending, online and off.

Đó thực ra cũng là một trong những lý do hủy kết bạn cả trên mạng và đời thực.

So instead, you might consider a technique

Vậy nên, thay vào đó, bạn có thể cân nhắc một kĩ thuật

made popular by the Hollywood producer Brian Grazer,

tạo bởi nhà sản xuất phim Hollywood, Brian Grazer,

the curiosity conversation.

cuộc thảo luận gợi mở.

And the whole point of a curiosity conversation

Và mục đích chính của nó

is to understand the other person's perspective,

là để hiểu được góc nhìn của người khác,

to see what's on their side of the fence.

để thấy được phía bên kia hàng rào.

And so the next time

Vậy nên lần sau

that someone says something you instinctively disagree with,

khi ai đó nói điều gì khiến bạn cảm thấy không đúng,

that you react violently to,

khiến bạn phản ứng mãnh liệt,

you only need one sentence and one question:

bạn chỉ cần một câu nói và câu hỏi:

“I never thought about it exactly that way before.

“Trước đây, tôi chưa bao giờ nghĩ về nó theo hướng này.

What can you share that would help me see what you see?”

Bạn có gì để giúp tôi có thể thấy cái mà bạn đang thấy?”

What's remarkable about curiosity conversations

Điều đáng chú ý ở những cuộc trò chuyện gợi mở

is that the people you are curious about tend to become curious about you.

là nếu bạn muốn biết về ai đó họ cũng sẽ muốn biết về bạn.

Whether it's a friendly Australian gentleman,

Dù đó là một quý ông thân thiện người Úc,

a political foe or a corporate rival,

một kẻ thù chính trị hay một đối thủ cạnh tranh,

they begin to wonder what it is that you see

họ cũng bắt đầu tò mò về cái mà bạn đang thấy

and whether they could see it to.

và liệu họ cũng có thể nhìn thấy nó.

Constructive conversations aren't a one-shot deal.

Cuộc trò chuyện mang tính xây dựng không phải là một thỏa thuận một lần.

If you go into an encounter expecting everyone to walk out

Nếu gặp nhau với tâm thế rằng khi về ai cũng sẽ

with the same point of view that you walked in with,

có cùng cái nhìn với mình,

there's really no chance for progress.

thì sẽ chẳng có tiến triển nào.

Instead, we need to think about conversations as a climbing wall

Thay vào đó, cần xem cuộc thảo luận như một chuyến leo núi

to do a variant of what my dad did during this trip,

để biến tấu những gì bố tôi đã làm trong chuyến đi này,

pocketing a little nugget of information here,

nhặt nhạnh thông tin,

adapting his approach there.

phỏng theo cách tiếp cận của ông.

That's actually a technique borrowed from formal debate

Đó thực ra là một kĩ thuật mượn từ cuộc tranh biện chính thức

where you present an idea,

nơi bạn đưa ra ý kiến,

it's attacked and you adapt and re-explain,

bị công kích và bạn điều chỉnh và giải thích lại,

it's attacked again,

bị công kích lần nữa,

you adapt and re-explain.

bạn điều chỉnh và giải thích lại,

The whole expectation is that your idea gets better

Mục tiêu chính là để ý tưởng của bạn được hoàn thiện hơn

through challenge and criticism.

thông qua thử thách và phê bình.

And the evidence from really high-stakes international negotiations

Và bằng chứng từ các cuộc đàm phán quốc tế cấp cao

suggests that that's what successful negotiators do as well.

cho thấy rằng đó cũng là điều những nhà đàm phán thành công thực hiện.

They go into conversations

Họ bước vào cuộc tranh luận

expecting to learn from the challenges that they will receive

mong được học hỏi từ những thách thức họ sẽ nhận được

to use objections to make their ideas and proposals better.

dùng những phản bác để hoàn thiện ý tưởng và đề nghị của họ.

Development is in some way a service that we can do for others

Phát triển, theo cách nào đó, là sự giúp đỡ ta có thể làm cho người khác

and that others can do for us.

và ngược lại.

It makes the ideas sharper,

Nó giúp các ý tưởng sắc bén hơn,

but the relationships warmer.

và làm ấm các mối quan hệ.

Curiosity can be relationship magic

Sự tò mò có thể là phép màu cho các mối quan hệ

and development can be rocket fuel for your ideas.

và sự phát triển có thể là bệ phóng cho những ý tưởng của bạn.

But there are some situations

Nhưng có những lúc

where it just feels like it's not worth the bother.

nó có vẻ không đáng bận tâm.

And in those cases

Và trong những trường hợp đó

it can be because the purpose of the discussion isn't clear.

có thể là vì mục tiêu của cuộc tranh luận không thực rõ ràng.

I think back to how my dad went into those conversations

Tôi nghĩ về cách bố tôi bước vào các cuộc tranh luận

with a really clear sense of purpose.

với một mục đích rõ ràng.

He was there to learn, to listen, to share his point of view.

Ông ở đấy để học, để nghe và chia sẻ quan điểm của mình.

And once that purpose is understood by both parties,

Và khi cả hai phía đều hiểu mục đích này

then you can begin to move on.

thì bạn có thể bắt đầu tiến tới,

Lay out our vision for the future.

trình bày cái nhìn về tương lai,

Make a decision.

đưa ra quyết định,

Get funding.

nhận tài trợ.

Then you can move on to principles.

Rồi bạn có thể chuyển sang các nguyên tắc.

When people shared with my dad their hopes for America,

Khi mọi người chia sẻ với bố tôi những hi vọng của họ về nước Mỹ,

that's where they started with the big picture,

là lúc họ bắt đầu với một cái nhìn toàn cảnh,

not with personality or politics or policies.

không chỉ là cá tính, chính sách hay chính trị.

Because inadvertently they were doing something

Một cách vô tình, họ đã làm điều

that we do naturally with outsiders

mà ta vốn làm với những người ngoài

and find it really difficult sometimes to do with insiders.

nhưng đôi lúc lại khó thực hiện với người trong cuộc.

They painted in broad strokes

Họ đưa ra những ý chính

before digging into the details.

trước khi đào sâu vào các chi tiết.

But maybe you live in the same zip code or the same house

Nhưng có lẽ các bạn đang sống trong cùng một vùng hay một ngôi nhà

and it feels like none of that common ground is there today.

và cảm thấy hiện tại chẳng có điểm nào ở trên phù hợp.

Then you might consider a version of disagreement time travel,

Vậy bạn có thể cân nhắc tìm sự bất đồng theo một cách khác, du hành thời gian,

asking your counterpart to articulate what kind of neighborhood, country,

hỏi một người khác hình dung về tương lai một năm sau, một thập kỉ sau,

world, community,

láng giềng, cộng đồng,

they want a year from now,

đất nước, thế giới

a decade from now.

của họ sẽ thế nào.

It is very tempting to dwell in present tensions

Con người rất dễ bị cuốn vào những áp lực hiện tại

and get bogged down in practicalities.

và sa vào những vấn đề thực tế.

Inviting people to inhabit a future possibility

Mời họ bước vào một tương lai khả thi

opens up the chance of a conversation with purpose.

mở ra cơ hội cho một cuộc trò chuyện có mục đích.

Earlier in my career,

Trong buổi đầu sự nghiệp,

I worked for the deputy prime minister of New Zealand

tôi từng làm việc với Phó Thủ tướng New Zealand

who practiced a version of this technique.

người từng áp dụng kĩ thuật này.

New Zealand's electoral system is designed for unlikely friendships,

Hệ thống bầu cử của New Zealand được thiết kế cho tình hữu nghị,

coalitions, alliances,

sự liên hợp, liên minh khác biệt,

memoranda of understanding are almost inevitable.

những biên bản ghi nhớ gần như là điều tất yếu.

And this particular government set-up had some of almost everything --

Kiểu thiết lập chính phủ đặc biệt này có gần như tất cả mọi thứ --

small government conservatives, liberals,

phần nhỏ phe bảo thủ, phe tự do,

the Indigenous people's party, the Green Party.

đảng của người bản địa, đảng Xanh.

And I recently asked him,

Và mới đây tôi đã hỏi ông,

what does it take to bring a group like that together

làm sao để kết nối một nhóm như vậy

but hold them together?

và giữ họ lại với nhau?

He said, "Someone, you, has to take responsibility

Ông bảo, “Ai đó, bạn, phải đứng ra

for reminding them of their shared purpose:

nhắc họ về mục đích chung của họ:

caring for people.”

chăm lo cho người dân.”

If we are more focused on what makes us different than the same,

Nếu chúng ta tập trung vào những điểm khác biệt hơn là những điểm chung,

then every debate is a fight.

thì mọi cuộc tranh luận đều là cuộc chiến.

If we put our challenges and our problems before us,

Nếu luôn đặt những vấn đề và khó khăn của mình lên trước

then every potential ally becomes an adversary.

thì mọi đồng minh đều thành kẻ thù.

But as my dad packed his bags for the three flights, 25 hours,

Nhưng khi thu xếp hành lý cho ba chuyến bay, 25 giờ,

10,000 miles back to Australia,

10.000 dặm từ nước Úc,

he was also packing a collection of new perspectives,

ông cũng mang theo một tập hợp những góc nhìn mới,

a new way of navigating conversations,

một cách định hướng cuộc trò chuyện mới,

and a whole set of new stories and experiences to share.

và một tập hợp những câu chuyện và kinh nghiệm mới để chia sẻ.

But he was also leaving those behind

Nhưng ông cũng để lại tất cả những điều đó

with everyone that he'd interacted with.

cho những người ông từng trao đổi.

We love unlikely friendships when they look like this.

Chúng ta yêu những tình hữu bạn khác biệt như thế này,

We've just forgotten how to make them.

chỉ là ta quên mất cách tạo ra chúng.

And amid the cacophony of cable news

Và trong tạp âm của mạng tin tức

and the awkwardness of family dinners,

và sự lúng túng của bữa cơm gia đình,

and the hostility of corporate meetings,

và sự thù địch trong các buổi họp mặt,

each of us has this --

mỗi người trong chúng ta đều có --

the opportunity to walk into every encounter,

cơ hội để bắt chuyện,

like my dad walked off that plane,

như cách bố tôi rời máy bay,

to choose curiosity over clash,

để tính tò mò lấn át mâu thuẫn,

to expect development of your ideas through discussion

để mong phát triển ý tưởng thông qua việc thảo luận

and to anchor in common purpose.

và để hướng tới một mục tiêu chung.

That's what really world-class persuaders do

Đó là điều những bậc thầy thuyết phục làm

to build constructive conversations

để tạo nên các cuộc trò chuyện mang tính xây dựng

and move them forward.

và phát triển chúng.

It's how our world will move forward too.

Đó cũng là cách để thế giới tiến bộ.

Thank you.

Xin cảm ơn.