Toni Griffin: A new vision for rebuilding Detroit

Toni Griffin: Tầm nhìn mới để tái thiết thành phố Detroit

Translator: Thao Nguyen Reviewer: Nhu PHAM

By 2010, Detroit had become the poster child

Đến năm 2010, Detroit đã trở thành một thành phố điển hình

for an American city in crisis.

về khủng hoảng ở Hoa Kì.

There was a housing collapse,

Một hệ thống nhà ở bị sụp đổ,

an auto industry collapse,

một ngành công nghiệp tự động hóa sụp đổ,

and the population had plummeted by 25 percent

và dân số đã giảm hẳn 25%

between 2000 and 2010,

trong khoảng thời gian từ năm 2000 và 2010,

and many people were beginning to write it off,

và nhiều người đã bắt đầu viết về nó,

as it had topped the list of American shrinking cities.

bởi vì nó đã đừng đầu danh sách những thành phố có dân cư giảm nhanh nhất ở Hoa Kì.

By 2010, I had also been asked by

Đến năm 2010, tôi cũng từng được

the Kresge Foundation and the city of Detroit

Tổ chức Kresge và thành phố Detroit đề nghị tham gia cùng họ

to join them in leading a citywide planning process

trong kế hoạch tái kiến kiết thành phố

for the city to create a shared vision for its future.

để tạo lập một tầm nhìn chung cho tương lai.

I come to this work

Tôi đến với công việc này

as an architect and an urban planner,

với tư cách là một kiến trúc sư và một nhà hoạch định đô thị,

and I've spent my career working in other contested cities,

và tôi đã từng làm việc ở những thành phố gây tranh cãi khác,

like Chicago, my hometown;

như là Chicago, quê hương tôi;

Harlem, which is my current home;

Harlem, nơi tôi đang sống;

Washington, D.C.; and Newark, New Jersey.

Washington, D.C.; và Newark, New Jersey.

All of these cities, to me, still had a number

Những thành phố này, đối với tôi,

of unresolved issues related to urban justice,

vẫn có nhiều vấn đề còn tồn đọng liên quan đến công lý thành thị,

issues of equity, inclusion and access.

vấn đề về tính công bằng,

Now by 2010, as well,

Đến 2010,

popular design magazines were also beginning

những tạp chí thiết kế nổi tiếng cũng đã bắt đầu

to take a closer look at cities like Detroit,

có cái nhìn rõ hơn về những thành phố như Detroit,

and devoting whole issues to "fixing the city."

và dành toàn bộ thời gian để "sửa chữa thành phố".

I was asked by a good friend, Fred Bernstein,

Tôi đã được một người bạn, Fred Bernstein, đề nghị

to do an interview for the October issue

làm một bài phỏng vấn cho số báo tháng 11

of Architect magazine,

của tạp chí Kiến trúc sư,

and he and I kind of had a good chuckle

và anh ấy và tôi đã cùng cười

when we saw the magazine released with the title,

khi nhìn thấy tờ báo được phát hành với tiêu đề,

"Can This Planner Save Detroit?"

"Liệu Nhà Hoạch Định Này Có Thể Cứu Được Detroit?"

So I'm smiling with a little bit of embarrassment right now,

Bởi thế nên giờ tôi cười có chút ngượng ngùng,

because obviously, it's completely absurd

bởi vì rõ ràng, nó hoàn toàn ngớ ngẩn

that a single person, let alone a planner,

khi một người duy nhất, không nói đến một nhà hoạch định,

could save a city.

có thể cứu một thành phố.

But I'm also smiling because I thought it represented

Nhưng tôi cũng cười bởi vì tôi nghĩ

a sense of hopefulness that our profession

nó đại diện cho hi vọng rằng sự chuyên nghiệp của chúng tôi

could play a role in helping the city to think about

có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giúp thành phố

how it would recover from its severe crisis.

suy nghĩ về việc làm thế nào để hồi sinh

So I'd like to spend a little bit of time this afternoon

từ cuộc khủng hoảng nghiêm trọng. Nên tôi dành một chút thời gian vào chiều nay

and tell you a little bit about our process

và nói cho các bạn một chút về quá trình

for fixing the city, a little bit about Detroit,

mà chúng tôi tái tạo lại thành phố, một chút về Detroit,

and I want to do that through the voices of Detroiters.

và tôi muốn thực hiện điều đó thông qua lời nói những người Detroit.

So we began our process in September of 2010.

Chúng tôi đã bắt đầu quá trình này từ tháng Chín năm 2010.

It's just after a special mayoral election,

Ngay sau cuộc tuyển cử thị trưởng đặc biệt,

and word has gotten out that there is going to be

và thông báo rằng

this citywide planning process,

chuẩn bị có tái kiến thiết trên phạm vi thành phố,

which brings a lot of anxiety and fears

điều sẽ mang đến nhiều lo lắng và sợ hãi

among Detroiters.

cho những người ở Detroit.

We had planned to hold a number of community meetings in rooms like this

Chúng tôi đã lên kế hoạch tổ chức khá nhiều cuộc gặp mặt cộng đồng

to introduce the planning process,

để giới thiệu về quá trình tái tạo,

and people came out from all over the city,

và mọi người đến từ khắp thành phố,

including areas that were stable neighborhoods,

bao gồm những khu vực dân cư ổn định,

as well as areas that were beginning to see

cũng như những khu vực

a lot of vacancy.

bắt đầu ghi nhận rất nhiều khu bỏ trống.

And most of our audience was representative

Và hầu hết khán giả

of the 82 percent African-American population

đại diện cho 82% dân số Mỹ gốc Phi

in the city at that time.

ở thành phố vào thời điểm đó.

So obviously, we have a Q&A portion of our program,

Rõ ràng là, chúng tôi có một phần hỏi đáp trong chương trình,

and people line up to mics to ask questions.

và mọi người lần lượt đặt câu hỏi.

Many of them step very firmly to the mic,

Nhiều người trong số họ bước những bước rất vững vàng đến micro,

put their hands across their chest, and go,

để tay trên ngực, và bắt đầu,

"I know you people are trying to move me out of my house, right?"

"Tôi biết các người đang cố gắng đuổi tôi ra khỏi nhà, phải không?

So that question is really powerful,

Vậy đó, câu hỏi đó thật sự mãnh liệt,

and it was certainly powerful to us in the moment,

và chắc chắn nó có ảnh hưởng khá lớn đến chúng tôi vào thời điểm này,

when you connect it to the stories

khi bạn kết nối nó tới câu chuyện

that some Detroiters had,

của một số người dân Detroit,

and actually a lot of African-Americans'

và thật ra là của

families have had

rất nhiều gia đình người Mỹ gốc Phi

that are living in Midwestern cities like Detroit.

đang sống ở những thành phố vùng Trung Tây như Detroit.

Many of them told us the stories about

Nhiều người trong số họ kể cho tôi những câu chuyện về

how they came to own their home

việc họ làm thế nào để sở hữu nhà

through their grandparents or great-grandparents,

thông qua ông bà hay cụ của họ,

who were one of 1.6 million people who migrated

những người trong số 1.6 triệu người di cư

from the rural South to the industrial North,

từ vùng quê phía Nam đến khu công nghiệp phía Bắc,

as depicted in this painting by Jacob Lawrence,

đã được mô tả trong bức tranh này của Jacob Lawrence,

"The Great Migration."

"Cuộc Di Cư Khổng Lồ".

They came to Detroit for a better way of life.

Họ tới Detroit để có một cuộc sống tốt hơn.

Many found work in the automobile industry,

Nhiều người đã tìm việc ở những khu công nghiệp tự động,

the Ford Motor Company, as depicted in this mural

Công ty Xe Máy Ford, như đã được mô tả trong bức tranh tường

by Diego Rivera in the Detroit Institute of Art.

của Diego Rivera trong Viện Nghệ Thuật Detroit.

The fruits of their labors would afford them a home,

Thành quả lao động của họ có thể đem đến cho họ một căn nhà,

for many the first piece of property that they would ever know,

và cho những của cải mà họ có thể chưa từng biết tới

and a community with other first-time

và một cộng đồng với những điều đầu tiên đó

African-American home buyers.

những Người Mỹ gốc phi mua nhà.

The first couple of decades of their life in the North

Một vài thập kỷ đầu của cuộc sống của họ tại vùng phía Bắc

is quite well, up until about 1950,

khá yên tĩnh, cho tới năm 1950,

which coincides with the city's peak population

thời điểm mà dân số của thành phố đạt tới ngưỡng cao nhất

at 1.8 million people.

1.8 triệu người.

Now it's at this time that Detroit begins to see

Và lúc đó, Detroit bắt đầu nhận thấy

a second kind of migration,

dấu hiệu của cuộc di dân thứ hai,

a migration to the suburbs.

cuộc di dân tới vùng ngoại ô.

Between 1950 and 2000,

Giữa 1950 và 2000,

the region grows by 30 percent.

khu vực đó tăng lên 30%.

But this time, the migration leaves

Nhưng thời điểm này, sự di rời bỏ lại

African-Americans in place,

những người Mỹ gốc Phi,

as families and businesses flee the city,

cũng như những gia đình và doanh nghiệp chạy trốn khỏi thành phố,

leaving the city pretty desolate of people

rời bỏ thành phố khá thưa thớt dân cư

as well as jobs.

cũng công việc.

During that same period, between 1950 and 2000, 2010,

Trong khoảng thời gian giữa 1950, 2000 và 2010,

the city loses 60 percent of its population,

thành phố đã mất đi 60% dân số,

and today it hovers at above 700,000.

và hiện nay nó chỉ còn khoảng 700,000.

The audience members who come and talk to us that night

Những đại biểu đến gặp chúng tôi tối hôm đó

tell us the stories of what it's like to live in a city

đã kể cho chúng tôi những mẩu chuyện về việc sinh sống tại một thành phố

with such depleted population.

với dân số đang cạn kiệt.

Many tell us that they're one of only a few homes

Nhiều người nói rằng họ là 1 trong vài gia đình

on their block that are occupied,

trong khu nhà của họ còn ở lại,

and that they can see several abandoned homes

và rằng họ có thể nhìn thấy những ngôi nhà bị bỏ hoang

from where they sit on their porches.

từ nơi họ ngồi tại sân nhà mình.

Citywide, there are 80,000 vacant homes.

Toàn thành phố, có 80.000 ngôi nhà bị bỏ trống.

They can also see vacant property.

Họ cũng có thể thấy tài sản bỏ trống.

They're beginning to see illegal activities

Họ bắt đầu nhìn thấy các hoạt động bất hợp pháp

on these properties, like illegal dumping,

trên các của cải, vật dụng, chẳng hạn như bán phá giá bất hợp pháp

and they know that because the city has lost so much population,

và họ biết rằng bởi vì thành phố đã mất đi quá nhiều người dân

their costs for water, electricity, gas are rising,

nên giá nước, giá điện, giá gas đang tăng lên,

because there are not enough people to pay property taxes

bởi vì họ không có đủ người để đóng thuế tài sản

to help support the services that they need.

và giúp chi trả cho những dịch vụ mà họ cần.

Citywide, there are about 100,000 vacant parcels.

Toàn thành phố có khoảng 100.000 bưu kiện bỏ trống.

Now, to quickly give you all a sense of a scale,

Bây giờ, để nhanh chóng cung cấp cho bạn một khái niệm về quy mô,

because I know that sounds like a big number,

bởi vì tôi biết chúng nghe có vẻ rất lớn,

but I don't think you quite understand until you look at the city map.

nhưng tôi không nghĩ rằng bạn có thể hiểu hết cho tới khi bạn nhìn vào bản đồ thành phố.

So the city is 139 square miles.

Vâng, thành phố rộng khoảng 223,7 mét vuông.

You can fit Boston, San Francisco,

Bạn có thể nhét vừa cả Boston, San Francisco,

and the island of Manhattan

và đảo Manhattan

within its footprint.

trong dấu chân của nó.

So if we take all of that vacant and abandoned property

Vậy, nếu như chúng ta lấy tất cả những thứ bị bỏ trống và của cải bị bỏ lại

and we smush it together,

và gom chúng lại với nhau

it looks like about 20 square miles,

chúng sẽ chiếm khoảng 32 nghìn mét vuông

and that's roughly equivalent to the size

và xấp xỉ với diện tích của vùng đảo Manhattan

of the island we're sitting on today, Manhattan,

mà chúng ta đang đứng trên đó ngày hôm nay,

at 22 square miles.

với diện tích 35 ngàn mét vuông.

So it's a lot of vacancy.

Vì thế có rất nhiều chỗ trống.

Now some of our audience members

Bây giờ thì một vài khán giả của chúng ta

also tell us about some of the positive things

cũng sẽ kể cho chúng ta nghe về những mặt tích cực

that are happening in their communities,

đang hiện hữu trong cộng đồng của họ,

and many of them are banding together

và nhiều người trong số họ đang tụ họp cùng nhau

to take control of some of the vacant lots,

để kiểm soát một vài nơi bỏ trống

and they're starting community gardens,

và bắt đầu xây dựng những vườn cộng đồng

which are creating a great sense of community stewardship,

để tạo dựng ý thức mạnh mẽ trong việc quản lý cộng động

but they're very, very clear to tell us

nhưng họ rất, rất rõ ràng khi nói rằng

that this is not enough,

như vậy là chưa đủ,

that they want to see their neighborhoods

và rằng họ muốn gặp lại những người hàng xóm

return to the way that their grandparents had found them.

quay trở về cuộc sống mà ông cha họ đã sống.

Now there's been a lot of speculation since 2010

Hiện nay, có rất nhiều những suy đoán từ năm 2010

about what to do with the vacant property,

về việc nên làm gì với những tài sản bỏ hoang

and a lot of that speculation has been around community gardening,

và rất nhiều trong số đó là về việc làm vườn cộng đồng

or what we call urban agriculture.

hay chúng ta còn gọi là nông nghiệp thành thị

So many people would say to us,

Nên nhiều người sẽ nói với chúng tôi,

"What if you just take all that vacant land and you could make it farmland?

"Sẽ như thế nào nếu các vị lấy những mảnh đất đó và biến chúng thành đất nông nghiệp?

It can provide fresh foods,

Nó có thể cung cấp thực phẩm tươi,

and it can put Detroiters back to work too."

và cũng có thể giúp Detroit hoạt động trở lại."

When I hear that story,

Khi tôi nghe về câu chuyện này,

I always imagine the folks from the Great Migration

tôi luôn hình dung ra những người từ cuộc Đại Di Cư

rolling over in their graves,

vùng vẫy trong nấm mồ của họ,

because you can imagine that they didn't sacrifice

bởi vì các bạn có thể tưởng tượng rằng họ đã không hi sinh

moving from the South to the North

cho việc di cư từ Nam tới Bắc

to create a better life for their families,

để tạo dựng cuộc sống tốt đẹp hơn cho gia đình mình,

only to see their great-grandchildren return to an agrarian lifestyle,

mà chỉ để thấy cháu chắt của họ trở về lối sống nông nghiệp

especially in a city where they came

đặc biệt là ở những thành phố mà họ tới

with little less than a high school education

chưa đạt đến nền giáo dục phổ thông

or even a grammar school education

hoặc thậm chí là không có trường dạy ngữ pháp

and were able to afford the basic elements

và có khả năng thực hiện

of the American dream:

những yếu tố cơ bản của giấc mơ Mỹ:

steady work and a home that they owned.

việc làm ổn định và căn nhà do bản thân họ sở hữu

Now, there's a third wave of migration

Hiện đang có một làn sóng di cư thứ 3

happening in Detroit:

đang diễn ra ở Detroit:

a new ascendant of cultural entrepreneurs.

tầng lớp cha ông những doanh nhân văn hóa.

These folks see that same vacant land

Những người này xem những vùng đất trống

and those same abandoned homes

và những ngôi nhà bỏ hoang

as opportunity for new,

như một cơ hội

entrepreneurial ideas and profit,

cho những ý tưởng kinh doanh mới và lợi nhuận,

so much so that former models

những cựu người mẫu

can move to Detroit,

có thể chuyển tới Detroit

buy property, start successful

mua tài sản,

businesses and restaurants,

bắt đầu những doang nghiệp và nhà hàng thành công ,

and become successful community activists in their neighborhood,

và trở thành những nhà hoạt động cộng đồng thành công nhất trong vùng lân cận,

bringing about very positive change.

mang lại thay đổi tích cực.

Similarly, we have small manufacturing companies

Tương tự, chúng ta có những công ty sản xuất nhỏ

making conscious decisions to relocate to the city.

đã có những quyết định sáng suốt để tái kiến thiết thành phố

This company, Shinola, which is a luxury watch

Công ty Shinola, một công ty

and bicycle company,

đồng hồ và xe đạp đắt tiền

deliberately chose to relocate to Detroit,

đã lựa chọn để xây dựng lại Detroit

and they quote themselves by saying

và họ đã giới thiệu về mình bằng câu nói

they were drawn to the global brand of Detroit's innovation.

họ đã bị thu hút bởi sự cách tân của thương hiệu toàn cầu của sự đổi mới tại Detroit.

And they also knew that they can tap into a workforce

Và họ cũng biết rằng họ có thể khai thác nguồn nhân lực có chuyên môn

that was still very skilled in how to make things.

trong việc sản xuất và lắp ráp

Now we have community stewardship

Bây giờ, chúng ta có sự quản lý cộng đồng

happening in neighborhoods,

diễn ra ngay trong những khu lân cận,

we have cultural entrepreneurs making decisions

chúng ta có những doanh nhân

to move to the city and create enterprises,

chọn chuyển đến thành phố và tạo lập doanh nghiệp,

and we have businesses relocating,

và chúng ta có những doanh nghiệp tái kiến thiết

and this is all in the context

và tất cả đều nằm trong bối cảnh

of what is no secret to us all,

không còn bí mật gì với tất cả chúng ta,

a city that's under the control

thành phố đã được kiểm soát

of an emergency manager,

bởi một quản lý tình huống khẩn cấp,

and just this July filed for Chapter 9 bankruptcy.

và ngay tháng 7 ngày đã đệ trình sự phá sản trong Chương 9

So 2010, we started this process, and by 2013,

Nên trong năm 2010, chúng ta đã bắt đầu tiến trình này, và vào năm 2013

we released Detroit Future City,

chúng tôi đã cho ra mắt Thành Phố Detroit Tương Lai

which was our strategic plan to guide the city

đây là kế họạch chiến lược để hướng thành phố

into a better and more prosperous

phát triển thành một nơi

and more sustainable existence --

tốt đẹp, giàu có và bền vững hơn

not what it was, but what it could be,

không phải những gì nó đã từng là trước kia, mà là những gì nó có thể trở thành,

looking at new ways of economic growth,

khi nhìn vào những con đường phát triển kinh tế mới,

new forms of land use,

phương thức sử dụng đất mới,

more sustainable and denser neighborhoods,

những khu vực đông dân cư và vững chắc hơn,

a reconfigured infrastructure and city service system,

một cơ sở hạ tầng và hệ thống dịch vụ thành phố được tái cấu hình,

and a heightened capacity for civic leaders

và những vị lãnh đạo công dân với năng lực được nâng cao

to take action and implement change.

để bắt đầu hành động và hoàn thành những chuyển đổi.

Three key imperatives were really important

Ba điều cốt lõi rất quan trọng

to our work.

đối với công việc của chúng tôi

One was that the city itself wasn't necessarily too large,

Một là bản thân thành phố không quá rộng lớn,

but the economy was too small.

nhưng nền kinh tế lại quá nhỏ bé.

There are only 27 jobs per 100 people in Detroit,

Chỉ có 27 công việc cho 100 người dân ở Detroit,

very different from a Denver or an Atlanta or a Philadelphia

rất khác biệt so với ở Denver, Atlanta hay Philadenphia

that are anywhere between 35 to 70 jobs per 100 people.

rằng có tới 35 đến 70 công việc cho mỗi 100 người

Secondly, there had to be an acceptance

Thứ hai, phải có một sự đồng thuận

that we were not going to be able to use

rằng chúng tôi sẽ không thể sử dụng

all of this vacant land in the way that we had before

tất cả vùng đất bỏ hoang này theo cách ngày xưa

and maybe for some time to come.

và có lẽ cho cả thời gian tới.

It wasn't going to be our traditional residential neighborhoods

Nó không phải là kiểu khu phố cư dân truyền thống

as we had before,

như trước đây,

and urban agriculture, while a very productive

và nền công nghiệp thành thị,

and successful intervention happening in Detroit,

với sự can thiệp hiệu quả và thành công diễn ra ở Detroit,

was not the only answer,

vẫn không phải câu trả lời duy nhất,

that what we had to do is look at these areas

chúng ta phải nhìn vào những khu vực này

where we had significant vacancy

nơi chúng ta có những chỗ trống quan trọng

but still had a significant number of population

nhưng vẫn có được một số lượng cư dân cần thiết

of what could be new, productive, innovative,

để trở thành những công dụng kinh doanh

and entrepreneurial uses

mới, hiệu quả và sáng tạo

that could stabilize those communities,

mà có thể ổn định những cộng đồng này

where still nearly 300,000 residents lived.

nơi vẫn còn khoảng 300.000 người sinh sống.

So we came up with one neighborhood typology --

Vậy nên, chúng tôi đã nghĩ ra một sự phân loại vùng lân cận

there are several -- called a live-make neighborhood,

có nhiều loại được gọi là khu lân cận tạo lập sống

where folks could reappropriate

nơi cư dân có thể tái sở hữu

abandoned structures

những công trình kiến trúc bị bỏ hoang

and turn them into entrepreneurial enterprises,

và biến chúng thành những công việc kinh doanh,

with a specific emphasis on looking at the, again,

với sự nhấn mạnh về việc xem xét, một lần nữa,

majority 82 percent African-American population.

số đông chiếm đa số 82% người Mỹ gốc Phi.

So they, too, could take businesses

Nên họ cũng có thể thực hiện việc kinh doanh

that they maybe were doing out of their home

mà có thể họ đang làm ở ngoài xã hội

and grow them to more prosperous industries

và phát triển chúng thành những nền công nghiệp thịnh vượng

and actually acquire property so they were actually

và sở hữu tài sản

property owners as well as business owners

nên họ là những chủ tài sản cũng như chủ kinh doanh

in the communities with which they resided.

trong những cộng đồng mà họ sinh sống

Then we also wanted to look at other ways

Chúng tôi cũng muốn nhìn theo những hướng khác

of using land in addition to growing food

trong việc sử dụng đất để nuôi trồng tạo ra thực phẩm

and transforming landscape into

và làm cho cảnh quang

much more productive uses,

trở nên hữu ích hơn,

so that it could be used for storm water management, for example,

để nó có thể được sử dụng để quản lý nguồn nước mưa,

by using surface lakes and retention ponds,

ví dụ như bằng việc sử dụng hồ và ao giữ nước

that created neighborhood amenities,

tạo ra sự thú vị trong vùng phụ cận

places of recreation,

những địa điểm giải trí

and actually helped to elevate

và giúp nâng cao

adjacent property levels.

những mức tài sản liền kề.

Or we could use it as research plots,

Hoặc chúng ta có thể sử dụng chúng như những bản phát họa nghiên cứu

where we can use it to remediate contaminated soils,

nơi chúng ta có thể dùng để cải tạo vùng đất ô nhiễm,

or we could use it to generate energy.

hoặc để tạo ra năng lượng

So the descendants of the Great Migration

Vì thế con cháu của cuộc Đại Di Cư

could either become precision watchmakers at Shinola,

hoặc có thể trở thành thợ đồng hồ ở Shinola.

like Willie H., who was featured in one of their ads last year,

như Willie H., người đóng vai chính trong một trong những quảng cáo của họ năm ngoái

or they can actually grow a business

hoặc họ có thể phát triển việc kinh doanh

that would service companies like Shinola.

phục vụ những công ty như Shinola.

The good news is, there is a future

Tin tốt là, có một tương lai

for the next generation of Detroiters,

cho những thế hệ tiếp sau của người dân Detroit,

both those there now and those that want to come.

cả những người bản địa và người muốn di cư đến đó.

So no thank you, Mayor Menino,

Vậy nên không cảm ơn nhé Thị trưởng Menino

who recently was quoted as saying,

người đã phát biểu gần đây rằng

"I'd blow up the place and start over."

"Tôi sẽ dọn sạch nơi này và bắt đầu lại từ đầu"

There are very important people,

Có những con người, việc kinh doanh và sở hữu đất

business and land assets in Detroit,

vô cùng quan trọng ở Detroit,

and there are real opportunities there.

và có những cơ hội có thật ở đây.

So while Detroit might not be what it was,

Vì thế, dù Detroit không được như những gì trong quá khứ

Detroit will not die.

Nó sẽ không chết.

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)