How I climbed a 3,000-foot vertical cliff -- without ropes | Alex Honnold | TED

10,568,169 views ・ 2018-10-29

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: An Nguyen Reviewer: Trần Ngọc Bảo Trâm
Xin chào. Tôi muốn cho mọi người thấy 30 giây tuyệt vời nhất cuộc đời tôi.
00:13
Hello. I'd like to show you guys 30 seconds of the best day of my life.
0
13520
3840
(Tiếng vỗ tay)
Đó là núi El Capitan ở vườn quốc gia Yosemite, bang California,
00:50
(Applause)
1
50240
5000
và trong trường hợp bạn không nhận ra,
tôi đã leo núi đá đó mà không cần dây,
một thể loại leo núi được biết đến như leo tự do.
00:56
So that was El Capitan in California's Yosemite National Park,
2
56720
3696
Đó là kết quả của một giấc mơ gần một thập kỉ
01:00
and in case you couldn't tell,
3
60440
1536
và trong đoạn video, tôi đang cách mặt đất 2,500 feet.
01:02
I was climbing by myself without a rope,
4
62000
2016
Trông đáng sợ nhỉ? Đúng, nó rất đáng sợ,
01:04
a style of a climbing known as free soloing.
5
64040
2656
đó là lý do tôi đã nhiều năm mơ ước có thể tay không leo đỉnh EI Cap
01:06
That was the culmination of a nearly decade-long dream,
6
66720
2616
nhưng không thực sự thực hiện nó.
01:09
and in the video I'm over 2,500 feet off the ground.
7
69360
2616
Nhưng vào ngày mà đoạn video đó được quay,
01:12
Seems scary? Yeah, it is,
8
72000
2536
tôi không cảm thấy sợ chút nào.
01:14
which is why I spent so many years dreaming about soloing El Cap
9
74560
3016
Nó thoải mái và tự nhiên như đang đi dạo ở công viên vậy,
giống như thứ mà mọi người đang làm ở Yosemite vào ngày đó.
01:17
and not actually doing it.
10
77600
1256
01:18
But on the day that that video was taken,
11
78880
2136
Hôm nay, tôi muốn nói về cách để có thể cảm thấy thoải mái
01:21
it didn't feel scary at all.
12
81040
1576
01:22
It felt as comfortable and natural as a walk in the park,
13
82640
2736
và vượt qua nỗi sợ của mình.
Tôi sẽ bắt đầu với một đoạn tóm tắt về việc trở thành nhà leo núi,
01:25
which is what most folks were doing in Yosemite that day.
14
85400
2976
rồi kể về hai lần leo núi tự do đáng chú ý nhất của tôi.
01:28
Today I'd like to talk about how I was able to feel so comfortable
15
88400
3136
Chúng đều thành công, đó là lí do tôi đang đứng đây.
01:31
and how I overcame my fear.
16
91560
1336
01:32
I'll start with a very brief version of how I became a climber,
17
92920
2976
(Tiếng cười)
01:35
and then tell the story of my two most significant free solos.
18
95920
2936
Nhưng lần đầu tiên thì tôi không hài lòng chút nào,
01:38
They were both successful, which is why I'm here.
19
98880
2336
trong khi lần thứ hai, El Cap, là ngày trọn vẹn nhất đời tôi cho đến bây giờ.
01:41
(Laughter)
20
101240
2216
01:43
But the first felt largely unsatisfying,
21
103480
3496
Qua 2 lần leo này, bạn sẽ thấy quá trình tôi chế ngự nỗi sợ.
Tôi bắt đầu tập leo trong phòng gym khi tôi tầm 10 tuổi,
01:47
whereas the second, El Cap, was by far the most fulfilling day of my life.
22
107000
3600
có nghĩa là cuộc đời tôi đã gắn bó với leo núi hơn 20 năm rồi.
01:51
Through these two climbs, you'll see my process for managing fear.
23
111560
3416
Sau gần một thập kỉ leo núi chủ yếu trong nhà,
01:55
So I started climbing in a gym when I was around 10 years old,
24
115000
2936
tôi đã chuyển sang leo ngoài trời và dần tiếp cận leo núi không bảo hộ.
01:57
which means that my life has been centered on climbing
25
117960
2536
Tôi làm quen từ từ
02:00
for more than 20 years.
26
120520
1216
và dần leo đến những bức tường to và khó nhằn hơn.
02:01
After nearly a decade of climbing mostly indoors,
27
121760
2336
Và đã có rất nhiều người đi trước tôi,
02:04
I made the transition to the outdoors and gradually started free soloing.
28
124120
3456
nên tôi được truyền rất nhiều nguồn cảm hứng.
Nhưng đến 2008, tôi đã chinh phục gần hết số ngọn núi họ đã leo ở Yosemite
02:07
I built up my comfort over time
29
127600
1536
02:09
and slowly took on bigger and more challenging walls.
30
129160
2496
và bắt đầu mơ đến việc đột phá những địa hình mới.
02:11
And there have been many free soloists before me,
31
131680
2336
Lựa chọn đầu tiên hiển nhiên là Half Dome,
02:14
so I had plenty of inspiration to draw from.
32
134040
2096
vòm núi lừng lẫy cao 2,000 feet ngự trị phía đông thung lũng.
02:16
But by 2008, I'd repeated most of their previous solos in Yosemite
33
136160
3136
Vấn đề là, dù cũng rất cuốn hút,
02:19
and was starting to imagine breaking into new terrain.
34
139320
2536
ngọn núi này quá lớn.
02:21
The obvious first choice was Half Dome,
35
141880
1896
Tôi không biết làm sao để chuẩn bị cho một chuyến leo núi tự do.
02:23
an iconic 2,000-foot wall that lords over the east end of the valley.
36
143800
3266
Nên tôi đã bỏ khúc chuẩn bị
02:27
The problem, though also the allure,
37
147090
2166
và cứ lên đó để mạo hiểm thôi.
02:29
was that it was too big.
38
149280
1416
Tôi nghĩ tôi cứ tận dụng thời cơ,
02:30
I didn't really know how to prepare for a potential free solo.
39
150720
2936
và không ngạc nhiên lắm, nó không phải một chiến lược tốt.
02:33
So I decided to skip the preparations
40
153680
1816
02:35
and just go up there and have an adventure.
41
155520
2616
Ít ra tôi đã leo thử với dây thừng cùng một người bạn hai ngày trước đó
02:38
I figured I would rise to the occasion,
42
158160
1896
chỉ để đảm bảo rằng tôi biết sơ lối đi
02:40
which, unsurprisingly, was not the best strategy.
43
160080
2400
và đủ sức khỏe để thực hiện nó.
Nhưng khi đến đó một mình hai ngày sau,
02:43
I did at least climb the route roped up with a friend two days before
44
163880
3256
tôi quyết định không leo theo đường cũ.
02:47
just to make sure that I knew roughly where to go
45
167160
2336
Tôi biết có một đường dài 300 feet
vòng qua một trong những chỗ khó đi nhất của ngọn núi.
02:49
and that I could physically do it.
46
169520
1656
02:51
But when I came back by myself two days later,
47
171200
2176
Tôi đột nhiên quyết định bỏ qua chỗ khó đó và vẫn chọn con đường vòng,
02:53
I decided that I didn't want to go that way.
48
173400
2096
mặc dù tôi chưa leo nó bao giờ,
02:55
I knew that there was a 300-foot variation
49
175520
2016
nhưng tôi tự nhiên bắt đầu nghi ngờ bản thân mình.
02:57
that circled around one of the hardest parts of the climb.
50
177560
2736
Tưởng tượng bạn chỉ có một mình ở ngay điểm chết của đỉnh núi 2,000 feet,
03:00
I suddenly decided to skip the hard part and take the variation,
51
180320
3016
tự hỏi mình có đang đi lạc không.
03:03
even though I'd never climbed it before,
52
183360
1936
(Tiếng cười)
03:05
but I immediately began to doubt myself.
53
185320
1936
May thay, tôi đi cũng khá đúng đường
03:07
Imagine being by yourself in the dead center of a 2,000-foot face,
54
187280
3376
và tôi đã vòng lại theo lộ trình cũ.
Tôi cũng hơi lo lắng, tôi đã rất lo lắng,
03:10
wondering if you're lost.
55
190680
1240
03:12
(Laughter)
56
192600
1216
nhưng tôi không để nó quá khiến mình phân tâm
03:13
Thankfully, it was pretty much the right way
57
193840
2296
vì tôi biết phần khó nhất nằm ở tận đỉnh cơ.
03:16
and I circled back to the route.
58
196160
1976
Tôi phải bình tĩnh lại.
03:18
I was slightly rattled, I was pretty rattled,
59
198160
2536
Đó là một buổi sáng tháng 9 đẹp trời, và càng lên cao,
03:20
but I tried not to let it bother me too much
60
200720
2816
tôi càng có thể nghe thấy tiếng khách du lịch cười nói ở đỉnh núi.
03:23
because I knew that all the hardest climbing was up at the top.
61
203560
2976
Họ đều leo lên bằng đường bình thường sau lưng núi,
03:26
I needed to stay composed.
62
206560
1416
đường mà tôi định dùng để đi xuống.
03:28
It was a beautiful September morning, and as I climbed higher,
63
208000
2936
Nhưng giữa tôi và đỉnh núi có một phiến đá hoa cương.
03:30
I could hear the sounds of tourists chatting and laughing on the summit.
64
210960
3416
Nó không có vết nứt hay cạnh nào để níu vào,
03:34
They'd all hiked up the normal trail on the back,
65
214400
2336
chỉ có đường gợn mỏng của bề mặt ngọn núi dựng gần như thẳng đứng.
03:36
which I was planning on using for my descent.
66
216760
2136
03:38
But between me and the summit lay a blank slab of granite.
67
218920
2736
Tôi phải phó mặc mạng sống mình cho lực ma sát giữa đôi giày leo núi và bề mặt đá.
03:41
There were no cracks or edges to hold on to,
68
221680
2096
Tôi thận trọng giữ thăng bằng khi leo lên,
03:43
just small ripples of texture up a slightly less than vertical wall.
69
223800
3216
đưa mình qua lại giữa những chỗ trơn.
Nhưng sau đó tôi đặt chân vào một vị trí không chắc chắn lắm.
03:47
I had to trust my life to the friction between my climbing shoes
70
227040
3016
Hai ngày trước, tôi đã đạp lên đúng chỗ này,
03:50
and the smooth granite.
71
230080
1296
03:51
I carefully balanced my way upward,
72
231400
1696
nhưng đó là với dây thừng bảo hộ.
03:53
shifting my weight back and forth between the small smears.
73
233120
2776
Giờ nó cảm giác rất nhỏ và trơn.
03:55
But then I reached a foothold that I didn't quite trust.
74
235920
2656
Tôi không nghĩ chân tôi sẽ trụ được nếu tôi trụ người về nó.
03:58
Two days ago, I'd have just stepped right up on it,
75
238600
2416
Tôi định đưa chân ra xa về một bên, trông nó còn tệ hơn.
04:01
but that would have been with a rope on.
76
241040
1905
Tôi đổi chân và giơ nó ra xa.
04:02
Now it felt too small and too slippery.
77
242969
1887
Nó trông còn tệ hơn nữa.
04:04
I doubted that my foot would stay on if I weighted it.
78
244880
2536
Tôi bắt đầu hoảng.
Tôi có thể nghe thấy mọi người cười nói ngay đỉnh phía trên tôi.
04:07
I considered a foot further to the side, which seemed worse.
79
247440
2856
Ở đâu tôi cũng chịu trừ cái phiến đá này.
04:10
I switched my feet and tried a foot further out.
80
250320
2256
Tâm trí tôi chạy loạn về mọi hướng đi.
04:12
It seemed even worse.
81
252600
1216
04:13
I started to panic.
82
253840
1216
Tôi biết mình cần làm gì, nhưng tôi quá sợ để làm nó.
04:15
I could hear people laughing on the summit just above me.
83
255080
2696
Tôi chỉ cần đứng lên chân phải của mình.
04:17
I wanted to be anywhere but on that slab.
84
257800
2136
Và sau một lúc tưởng như vô tận, tôi chấp nhận điều đó,
04:19
My mind was racing in every direction.
85
259960
1856
04:21
I knew what I had to do, but I was too afraid to do it.
86
261840
2616
và tôi đã đứng lên chân phải,
và nó không trượt, nên tôi vẫn chưa chết,
04:24
I just had to stand up on my right foot.
87
264480
2096
và nó đã đánh dấu điểm kết cho phần leo khó nhằn nhất.
04:26
And so after what felt like an eternity, I accepted what I had to do
88
266600
3376
Và từ đó tôi leo nhanh lên đỉnh.
04:30
and I stood up on the right foot,
89
270000
1736
Bình thường khi leo núi Half Dome,
04:31
and it didn't slip, and so I didn't die,
90
271760
1976
bạn sẽ có một sợi dây thừng với đống thiết bị trên người,
04:33
and that move marked the end of the hardest climbing.
91
273760
2496
và sự hô hào của khách du lịch quấn quanh bạn để chụp hình.
04:36
And so I charged from there towards the summit.
92
276280
2656
Lần này tôi leo lên được đỉnh mà cởi trần, thở hổn hển, hào hứng.
04:38
And so normally when you summit Half Dome,
93
278960
2056
Tôi cực kì háo hức nhưng chả ai thèm để ý.
04:41
you have a rope and a bunch of climbing gear on you,
94
281040
2456
(Tiếng cười)
04:43
and tourists gasp and they flock around you for photos.
95
283520
2616
04:46
This time I popped over the edge shirtless, panting, jacked.
96
286160
2856
Tôi giống như người đi bộ lạc đường đang ở sát vực vậy.
04:49
I was amped, but nobody batted an eye.
97
289040
2056
04:51
(Laughter)
98
291120
3960
Xung quanh toàn là người đang nói chuyện điện thoại và tận hưởng buổi dã ngoại.
Hệt như tôi đang ở trung tâm mua sắm vậy.
04:57
I looked like a lost hiker that was too close to the edge.
99
297000
2736
(Tiếng cười)
04:59
I was surrounded by people talking on cell phones and having picnics.
100
299760
4976
Tôi cởi đôi giày leo núi chật chội ra và bắt đầu đi bộ xuống núi,
và có người dừng tôi lại.
05:04
I felt like I was in a mall.
101
304760
1376
“Cậu leo núi chân trần à? Chịu chơi đấy.”
05:06
(Laughter)
102
306160
2136
(Tiếng cười)
05:08
I took off my tight climbing shoes and started hiking back down,
103
308320
3016
05:11
and that's when people stopped me.
104
311360
1656
05:13
"You're hiking barefoot? That's so hard-core."
105
313040
2296
Tôi chẳng thèm giải thích,
05:15
(Laughter)
106
315360
3280
nhưng tối đó, trong cuốn nhật ký leo núi, tôi tỉ mỉ ghi chép lần leo Half Dome này,
nhưng kèm thêm một khuôn mặt nhăn nhó và lời phê, “Làm tốt hơn nữa không?”
05:22
I didn't bother to explain,
107
322360
1656
05:24
but that night in my climbing journal, I duly noted my free solo of Half Dome,
108
324040
4856
Tôi đã thành công trong lần leo này
và nó được ca ngợi như cột mốc đầu việc leo núi.
05:28
but I included a frowny face and a comment, "Do better?"
109
328920
3280
Vài người bạn còn làm một đoạn phim về nó.
Nhưng tôi vẫn không hài lòng.
Tôi thất vọng về phần leo của mình,
05:33
I'd succeeded in the solo
110
333040
1336
vì tôi biết tôi thực hiện được nhờ may mắn.
05:34
and it was celebrated as a big first in climbing.
111
334400
2336
Tôi không muốn là nhà leo núi ăn may. Tôi muốn là nhà leo núi vĩ đại.
05:36
Some friends later made a film about it.
112
336760
1936
05:38
But I was unsatisfied.
113
338720
1576
Tôi dừng leo núi không bảo hộ tầm một năm,
05:40
I was disappointed in my performance,
114
340320
1816
vì tôi biết tôi không nên quen với việc chỉ dựa vào may mắn.
05:42
because I knew that I had gotten away with something.
115
342160
2496
05:44
I didn't want to be a lucky climber. I wanted to be a great climber.
116
344680
3216
Dù lúc đó tôi không leo nhiều,
tôi đã bắt đầu nghĩ đến đỉnh El Cap.
05:47
I actually took the next year or so off from free soloing,
117
347920
2736
Nó luôn ở trong tâm trí tôi như một chiếc vương miện đá quý của mọi cuộc leo núi.
05:50
because I knew that I shouldn't make a habit of relying on luck.
118
350680
3016
Đó là bức tường đá đáng chú ý nhất thế giới.
05:53
But even though I wasn't soloing very much,
119
353720
2016
05:55
I'd already started to think about El Cap.
120
355760
2016
Năm nào, suốt bảy năm sau đó,
05:57
It was always in the back of my mind as the obvious crown jewel of solos.
121
357800
3456
tôi cũng nghĩ, “Đây là năm mình sẽ tay không leo đỉnh El Cap.”
Sau đó tôi sẽ chạy đến Yosemite, nhìn lên ngọn núi, và nghĩ,
06:01
It's the most striking wall in the world.
122
361280
2336
06:03
Each year, for the next seven years,
123
363640
2056
“Không đời nào.”
(Tiếng cười)
06:05
I'd think, "This is the year that I'm going to solo El Cap."
124
365720
2896
Nó thực sự rất lớn và đáng sợ.
06:08
And then I would drive into Yosemite, look up at the wall, and think,
125
368640
3256
Nhưng dần tôi cũng chấp nhận rằng tôi muốn thử mình với đỉnh El Cap này.
06:11
"No frickin' way."
126
371920
1256
Nó tượng trưng cho sự thắng lợi đích thực,
06:13
(Laughter)
127
373200
1856
nhưng tôi cần nó mang cảm giác khác lần trước.
06:15
It's too big and too scary.
128
375080
2576
Tôi không muốn may mắn hay chỉ vừa đủ giỏi để vượt qua.
06:17
But eventually I came to accept that I wanted to test myself against El Cap.
129
377680
3736
Lần này tôi muốn làm nó thật hoàn chỉnh.
06:21
It represented true mastery,
130
381440
2176
Thứ làm cho El Cap trở nên đáng sợ
06:23
but I needed it to feel different.
131
383640
1696
đó là độ lớn khổng lồ của bức núi.
06:25
I didn't want to get away with anything or barely squeak by.
132
385360
2856
Hầu như mọi người leo cần 3 đến 5 ngày
06:28
This time I wanted to do it right.
133
388240
1640
để leo lên một phiến đá granite thẳng đứng dài 3,000 feet.
06:31
The thing that makes El Cap so intimidating
134
391280
2056
Việc leo lên một bức đá lớn như vậy
06:33
is the sheer scale of the wall.
135
393360
1616
chỉ với một đôi giày và một chiếc túi đựng phấn tưởng chừng bất khả thi.
06:35
Most climbers take three to five days
136
395000
1816
06:36
to ascend the 3,000 feet of vertical granite.
137
396840
2856
Leo lên 3,000 feet là gồm cả
hàng nghìn động tác tay và chân riêng biệt,
06:39
The idea of setting out up a wall of that size
138
399720
2176
nhiêu đó là rất nhiều để nhớ.
06:41
with nothing but shoes and a chalk bag seemed impossible.
139
401920
3296
Nhiều động tác mà tôi biết đơn thuần qua sự tập luyện.
Tôi đã leo EI Cap với dây thừng tầm 50 lần trong suốt thập kỉ qua.
06:45
3,000 feet of climbing represents
140
405240
1616
06:46
thousands of distinct hand and foot movements,
141
406880
2176
Nhưng bức ảnh này cho thấy cách tôi ưa chuộng khi dượt lại động tác.
06:49
which is a lot to remember.
142
409080
1336
06:50
Many of the moves I knew through sheer repetition.
143
410440
2376
Tôi đang ở trên đỉnh,
06:52
I'd climbed El Cap maybe 50 times over the previous decade with a rope.
144
412840
3576
sắp dùng dây thừng dài hàng nghìn feet trượt xuống núi
để tự luyện tập trong ngày.
06:56
But this photo shows my preferred method of rehearsing the moves.
145
416440
3096
Khi tìm được chuỗi động tác an toàn và có thể lặp lại được,
06:59
I'm on the summit,
146
419560
1216
tôi phải ghi nhớ chúng.
07:00
about to rappel down the face with over a thousand feet of rope
147
420800
2936
Tôi phải đảm bảo là chúng ăn sâu trong tôi
đến nỗi không còn bất kì sơ xuất nào.
07:03
to spend the day practicing.
148
423746
1550
Tôi không muốn tự hỏi liệu tôi có đang đi đúng đường
07:05
Once I found sequences that felt secure and repeatable,
149
425320
2576
hay đang bám chỗ tốt nhất chưa.
07:07
I had to memorize them.
150
427916
1110
Tôi cần mọi thứ phải tự nhiên.
07:09
I had to make sure that they were so deeply ingrained within me
151
429050
2976
Leo bằng dây thừng cần chủ yếu sức lực.
07:12
that there was no possibility of error.
152
432036
1890
07:13
I didn't want to be wondering if I was going the right way
153
433950
2906
Bạn chỉ cần phải đủ khỏe để níu vào dây và đưa người lên.
07:16
or using the best holds.
154
436880
1216
Nhưng leo tay không thì cần nhiều trí óc hơn.
07:18
I needed everything to feel automatic.
155
438120
1856
Sức lực thì gần như tương đương.
07:20
Climbing with a rope is a largely physical effort.
156
440000
2376
Cơ thể bạn vẫn đang leo lên cùng một bức tường đá.
07:22
You just have to be strong enough to hold on and make the movements upward.
157
442400
3576
Nhưng để giữ bình tĩnh và thể hiện tốt nhất khi
biết rằng bất kể lỗi sai nào đều có thể đi đến cái chết
07:26
But free soloing plays out more in the mind.
158
446000
2096
07:28
The physical effort is largely the same.
159
448120
1936
lại cần một kiểu tư duy nhất định.
07:30
Your body is still climbing the same wall.
160
450080
2016
(Tiếng cười)
07:32
But staying calm and performing at your best
161
452120
2256
Nó không có ý gây cười đâu, nhưng nếu nó hài, thì là vậy đó.
07:34
when you know that any mistake could mean death
162
454400
2216
07:36
requires a certain kind of mindset.
163
456640
2136
Tôi đã cố gắng xây dựng tư duy đó qua sự mường tượng,
07:38
(Laughter)
164
458800
2576
đơn giản là tưởng tượng về nguyên một trải nghiệm leo núi bằng tay không.
07:41
That's not supposed to be funny, but if it is, it is.
165
461400
2496
07:43
(Laughter)
166
463920
2256
Phần nào, nó giúp tôi nhớ được hết các chỗ bám,
07:46
I worked to cultivate that mindset through visualization,
167
466200
2776
nhưng sự mường tưởng chủ yếu là về cảm nhận
cảm giác mỗi khi tay tôi bám vào
07:49
which basically just means imagining the entire experience of soloing the wall.
168
469000
4176
và tưởng tượng cảm giác khi chân tôi giơ ra và đặt xuống.
07:53
Partially, that was to help me remember all the holds,
169
473200
2536
Tôi ngỡ rằng nó như một bài nhảy đã được biên đạo để leo lên nghìn feet.
07:55
but mostly visualization was about feeling the texture
170
475760
2536
07:58
of each hold in my hand
171
478320
1216
Phần khó nhất của cả lộ trình có tên là Vấn đề Đá tảng.
07:59
and imagining the sensation of my leg reaching out and placing my foot just so.
172
479560
3736
Nó tầm khoảng 2,000 feet cách mặt đất
08:03
I'd imagine it all like a choreographed dance thousands of feet up.
173
483320
3576
và cần những động tác thể lực khó nhất trong suốt lộ trình đi:
những cú kéo mình dài từ những chỗ bám yếu với điểm tựa chân rất nhỏ và trơn.
08:06
The most difficult part of the whole route was called the Boulder Problem.
174
486920
3496
Đây là chỗ bám yếu mà tôi muốn đề cập:
08:10
It was about 2,000 feet off the ground
175
490440
1856
một cạnh còn nhỏ hơn bề ngang cây bút chì mà lại hướng xuống
08:12
and consisted of the hardest physical moves on the whole route:
176
492320
2976
08:15
long pulls between poor handholds with very small, slippery feet.
177
495320
3176
mà tôi cần phải ép nắm tay tôi chặt vào.
Nhưng nó chưa phải khúc khó nhất.
08:18
This is what I mean by a poor handhold:
178
498520
1896
Điểm then chốt nằm ở cú đá karate
08:20
an edge smaller than the width of a pencil but facing downward
179
500440
3176
với chân trái của tôi vòng qua phía trong của một góc sát đó,
08:23
that I had to press up into with my thumb.
180
503640
2496
một thao tác cần sự chính xác và linh hoạt rất cao,
08:26
But that wasn't even the hardest part.
181
506160
1856
đến nỗi tôi đã phải giãn căng cơ mỗi tối
08:28
The crux culminated in a karate kick
182
508040
1736
08:29
with my left foot over to the inside of an adjacent corner,
183
509800
2816
suốt gần một năm trước đó
để đảm bảo là tôi có thể đưa chân mình qua một cách dễ dàng.
08:32
a maneuver that required a high degree of precision and flexibility,
184
512640
3216
Khi tập những động tác này,
08:35
enough so that I'd been doing a nightly stretching routine
185
515880
2736
sự hình dung của tôi chuyển sang yếu tố cảm xúc
08:38
for a full year ahead of time
186
518640
1416
của cuộc leo núi.
Cơ bản là, lỡ tôi leo lên đó và nó trông quá khiếp sợ thì sao?
08:40
to make sure that I could comfortably make the reach with my leg.
187
520080
3096
Lỡ tôi mệt quá thì sao?
08:43
As I practiced the moves,
188
523200
1256
Lỡ tôi không làm được cú đá đó thì sao?
08:44
my visualization turned to the emotional component
189
524480
2415
Tôi đã phải tính hết mọi khả năng lúc còn đang an toàn trên mặt đất,
08:46
of a potential solo.
190
526919
1457
08:48
Basically, what if I got up there and it was too scary?
191
528400
2776
để khi tôi thực sự thực hiện động tác bằng tay không,
08:51
What if I was too tired?
192
531200
1296
không một sự nghi ngờ nào được lọt vào trong tôi.
08:52
What if I couldn't quite make the kick?
193
532520
1858
08:54
I had to consider every possibility while I was safely on the ground,
194
534402
3254
Nghi ngờ là tiền đề của sự sợ hãi
và tôi biết tôi sẽ không trải nghiệm khoảnh khắc tuyệt vời của mình nếu sợ hãi.
08:57
so that when the time came and I was actually making the moves without a rope,
195
537680
3696
Tôi phải tưởng tượng và tập luyện để loại bỏ hết sự nghi ngờ.
09:01
there was no room for doubt to creep in.
196
541400
1936
Trên hết, tôi phải tưởng tượng cảm giác nó sẽ ra sao
09:03
Doubt is the precursor to fear,
197
543360
1476
09:04
and I knew that I couldn't experience my perfect moment if I was afraid.
198
544850
3406
nếu nó chưa bao giờ khả thi.
Lỡ, sau bao nhiêu công sức, tôi sợ không dám thử?
09:08
I had to visualize and rehearse enough to remove all doubt.
199
548280
2816
Lỡ tôi đang phí thời gian của mình
09:11
But beyond that, I also visualized how it would feel
200
551120
2456
và lỡ tôi sẽ không cảm thấy thoải mái ở trong vị trí lơ lửng như vậy.
09:13
if it never seemed doable.
201
553600
1736
09:15
What if, after so much work, I was afraid to try?
202
555360
3040
Không có lời đáp nào dễ dàng,
nhưng El Cap mang ý nghĩa với tôi đủ để tôi bỏ công sức và thử nó.
09:19
What if I was wasting my time
203
559440
1496
09:20
and I would never feel comfortable in such an exposed position?
204
560960
3336
Một số khâu chuẩn bị của tôi thì tẻ nhạt hơn.
Đây là hình ảnh của bạn tôi Conrad Anker
09:24
There were no easy answers,
205
564320
1336
09:25
but El Cap meant enough to me that I would put in the work and find out.
206
565680
3736
đang leo đỉnh El Cap với chiếc balo rỗng,
Chúng tôi dành một ngày leo cùng nhau
09:29
Some of my preparations were more mundane.
207
569440
2216
đến một vết nứt giữa bức tường đá
09:31
This is a photo of my friend Conrad Anker
208
571680
2136
được lấp bằng những viên đá lỏng lẻo
có thể làm khúc đường thêm khó nhằn và nguy hiểm,
09:33
climbing up the bottom of El Cap with an empty backpack.
209
573840
2656
vì bất kì động tác hụt nào cũng có thể làm rơi đá xuống đất
09:36
We spent the day climbing together
210
576520
1656
09:38
to a specific crack in the middle of the wall
211
578200
2136
và gây chết người đang leo núi khác đang qua.
09:40
that was choked with loose rocks
212
580360
1576
Nên chúng tôi cẩn thẩn lấy các viên đá đó, bỏ vào trong balo
09:41
that made that section difficult and potentially dangerous,
213
581960
2816
và leo xuống vách.
09:44
because any missed step might knock a rock to the ground
214
584800
2656
Dừng một giây để nghĩ về việc leo tận 1,500 feet lên chỉ để bỏ đầy
09:47
and kill a passing climber or hiker.
215
587480
1736
một cái túi toàn đá buồn cười đến thế nào.
09:49
So we carefully removed the rocks, loaded them into the pack
216
589240
2856
(Tiếng cười)
Nó không dễ để mang một cái túi toàn đá tí nào.
09:52
and rappelled back down.
217
592120
1256
09:53
Take a second to imagine how ridiculous it feels
218
593400
2256
Nó còn khó hơn khi đang phải leo một vách đá.
09:55
to climb 1,500 feet up a wall just to fill a backpack full of rocks.
219
595680
3216
Nó nghe có vẻ buồn cười nhưng vẫn rất cần thiết.
09:58
(Laughter)
220
598920
1616
Tôi cần mọi thứ thật hoàn hảo
10:00
It's never that easy to carry a pack full of rocks around.
221
600560
2736
nếu tôi có leo một vách đá mà không dùng dây thừng.
10:03
It's even harder on the side of a cliff.
222
603320
1936
Sau hai mùa miệt mài cho lần leo đỉnh El Cap không bảo hộ,
10:05
It may have felt silly, but it still had to get done.
223
605280
2496
tôi cuối cùng cũng hoàn thành khâu chuẩn bị.
10:07
I needed everything to feel perfect
224
607800
1696
Tôi biết từng chỗ bám tay và đặt chân trên cả lộ trình,
10:09
if I was ever going to climb the route without a rope.
225
609520
2576
và biết chắc mình cần làm gì.
10:12
After two seasons of working specifically toward a potential free solo of El Cap,
226
612120
3816
Cơ bản, tôi đã sẵn sàng.
Đã đến lúc tay không leo đỉnh El Cap.
10:15
I finally finished all my preparations.
227
615960
1896
10:17
I knew every handhold and foothold on the whole route,
228
617880
2526
Ngày 3 tháng 6 năm 2017,
tôi dậy sớm, ăn bữa sáng quen thuộc gồm ngũ cốc muesli và trái cây
10:20
and I knew exactly what to do.
229
620420
1436
10:21
Basically, I was ready.
230
621880
1456
và đi đến chân bức vách trước khi mặt trời mọc.
10:23
It was time to solo El Cap.
231
623360
1520
10:25
On June 3, 2017,
232
625640
2296
Tôi cảm thấy tự tin khi nhìn lên bức tường đá.
10:27
I woke up early, ate my usual breakfast of muesli and fruit
233
627960
3216
Tôi còn cảm thấy tốt hơn nữa khi bắt đầu leo lên.
Lên được tầm 500 feet, tôi gặp một phiến đá
10:31
and made it to the base of the wall before sunrise.
234
631200
2456
rất giống cái đã làm tôi chật vật ở lần leo Half Dome,
10:33
I felt confident as I looked up the wall.
235
633680
1976
10:35
I felt even better as I started climbing.
236
635680
1960
nhưng lần này đã khác.
Tôi đã dò thám tất cả lựa chọn, bao gồm vách đá cao hàng trăm feet cả hai phía.
10:38
About 500 feet up, I reached a slab
237
638800
1776
10:40
very similar to the one that had given me so much trouble on Half Dome,
238
640600
3336
Tôi biết rõ mình cần làm gì và sẽ làm thế nào.
Tôi không chút do dự. Tôi cứ leo băng qua thôi.
10:43
but this time was different.
239
643960
1456
10:45
I'd scouted every option, including hundreds of feet of wall to either side.
240
645440
3576
Ngay cả khúc khó nhằn hay căng thẳng tôi đều vượt qua dễ dàng.
10:49
I knew exactly what to do and how to do it.
241
649040
2296
Tôi thực hiện lộ trình của mình một cách hoàn hảo.
10:51
I had no doubts. I just climbed right through.
242
651360
2320
Tôi nghỉ một chút trước khi đến chỗ Đá tảng
10:54
Even the difficult and strenuous sections passed by with ease.
243
654440
3096
và leo qua nó như cách tôi đã tập luyện rất nhiều lần với dây thừng.
10:57
I was perfectly executing my routine.
244
657560
1920
Chân tôi đá ngang qua bên trái không chút do dự,
11:00
I rested for a moment below the Boulder Problem
245
660600
2256
và tôi biết tôi đã làm được.
11:02
and then climbed it just as I had practiced so many times with the rope on.
246
662880
3576
Leo đỉnh Half Dome là mục tiêu lớn
11:06
My foot shot across to the wall on the left without hesitation,
247
666480
3016
và tôi đã làm được,
nhưng tôi chưa đạt được thứ tôi thực sực muốn.
11:09
and I knew that I had done it.
248
669520
1440
Tôi chưa có được sự thành thạo.
Tôi đã do dự và sợ hãi, và đó không phải trải nghiệm mà tôi mong muốn.
11:12
Climbing Half Dome had been a big goal
249
672880
1896
11:14
and I did it,
250
674800
1216
Nhưng lần El Cap này thì khác.
11:16
but I didn't get what I really wanted.
251
676040
1856
Còn 600 feet nữa, tôi cảm tưởng như mình đang leo trong chiến thắng rồi vậy.
11:17
I didn't achieve mastery.
252
677920
1296
11:19
I was hesitant and afraid, and it wasn't the experience that I wanted.
253
679240
3656
Tôi leo với độ chính xác mượt mà
và tận hưởng tiếng hót mấy chú chim đang lượn vòng ngọn núi.
11:22
But El Cap was different.
254
682920
1656
11:24
With 600 feet to go, I felt like the mountain was offering me a victory lap.
255
684600
3736
Nó giống như đang ăn mừng vậy.
Và tôi đã chạm đến đỉnh
sau 3 tiếng 56 phút leo một cách đầy vinh quang.
11:28
I climbed with a smooth precision
256
688360
1616
Đây là thứ leo núi tôi muốn, cảm giác của thắng lợi.
11:30
and enjoyed the sounds of the birds swooping around the cliff.
257
690000
2936
11:32
It all felt like a celebration.
258
692960
1496
Cảm ơn mọi người.
(Tiếng vỗ tay)
11:34
And then I reached the summit
259
694480
1416
11:35
after three hours and 56 minutes of glorious climbing.
260
695920
2536
11:38
It was the climb that I wanted, and it felt like mastery.
261
698480
2696
11:41
Thank you.
262
701200
1216
11:42
(Applause)
263
702440
3280
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7