Mallika Sarabhai: Dance to change the world

Translator: Chu Thu Reviewer: Uyên Lê Thị Diễm

One day a one-eyed monkey came into the forest.

Một ngày nọ 1 con khỉ một mắt đến một khu rừng.

Under a tree she saw a woman

Nó nhìn thấy một phụ nữ dưới một cái cây

meditating furiously.

trầm tư một cách đáng sợ.

The one-eyed monkey recognized the woman, a Sekhri.

Con khỉ một mắt nhận ra người phụ nữ, một Sekhri.

She was the wife of an even more famous Brahmin.

Cô là vợ của một Brahmin nổi tiếng.

To watch her better, the one-eyed monkey climbed onto the tree.

Để nhìn cô ấy rõ hơn, con khỉ đã trèo lên cây

Just then, with a loud bang,

Ngay sau đó, một tiếng nổ lớn,

the heavens opened. (Claps)

thiên đường mở ra. (Vỗ tay)

And the god Indra jumped into the clearing.

Và chúa Indra nhảy xuống khu đất trống.

Indra saw the woman, a Sekhri.

Indra nhìn thấy người phụ nữ, một Sekhri.

Ah-hah.

Ah-hah.

The woman paid him no heed.

Người phụ nữ không để ý tới Indra.

So, Indra, attracted, threw her onto the floor,

Vì thế, Indra ra sức quyến rũ, ném cô ấy xuống sàn đất

and proceeded to rape her.

Và chiếm đoạt cô ấy.

Then Indra disappeared. (Clap! Clap!)

Sau đó Indra biến mất. (Vỗ tay)

And the woman's husband, the Brahmin, appeared.

Và chồng của người phụ nữ, Brahmin, xuất hiện.

He realized at once what had happened.

Anh ta lập tức nhận ra chuyện gì vừa xảy ra.

So, he petitioned the higher gods

Vì thế, anh ta đã thỉnh cầu tới những vị chúa cao hơn

so that he may have justice.

để lấy lại công lý.

So, the god Vishnu arrived.

Thế rồi, thần Vishnu tới.

"Are there any witnesses?"

"Có nhân chứng không?"

"Just a one-eyed monkey," said the Brahmin.

"Chỉ có một con khỉ một mắt," Brahmin nói.

Now, the one-eyed monkey

Bây giờ, con khỉ một mắt

really wanted for the woman, a Sekhri, to get justice,

thực sự muốn người phụ nữ, cô gái Sekhri, có được sự công bằng,

so she retold events exactly as they had happened.

nên nó kể lại câu chuyện như những gì đã xảy ra.

Vishnu gave his judgment.

Vishnu đưa ra sự phán xét của mình.

"The god Indra has sinned,

"Thần Indra đã phạm tội,

in that he has sinned against ... a Brahmin.

anh ta đã mắc tội chống lại ... một Brahmin.

May he be called to wash away his sins."

Anh ta phải được gọi để gột rửa tội lỗi của mình."

So, Indra arrived,

Vì thế, Indra đã tới,

and performed the sacrifice of the horse.

và hiến tế một con ngựa.

And so it transpired

Và thành ra

that a horse was killed,

một con ngựa đã bị giết,

a god was made sin-free,

vị thần đã được xá tội,

a Brahmin's ego was appeased,

cái tôi của Brahmin đã được thỏa mãn,

a woman ... was ruined,

người phụ nữ ... đã bị tổn thương,

and a one-eyed monkey was left ...

và con khỉ một mắt bị bỏ lại ...

very confused at what we humans call justice.

đầy tranh cãi quanh cái mà con người gọi là sự công bằng.

In India there is a rape every three minutes.

Ở Ấn Độ cứ mỗi 3 phút lại có một vụ cưỡng hiếp.

In India, only 25 percent of rapes

Ở Ấn Độ, chỉ có 25 % những vụ cưỡng hiếp

come to a police station,

được trình báo tới cảnh sát,

and of these 25 percent that come to a police station,

và trong 25% vụ báo cảnh sát đó,

convictions are only in four percent of the cases.

chỉ có 4% bị kết án.

That's a lot of women who don't get justice.

Có rất nhiều phụ nữ không có được sự công bằng.

And it's not only about women.

Và không chỉ đối với phụ nữ.

Look around you, look at your own countries.

Hãy nhìn xung quanh bạn, nhìn vào chính đất nước bạn.

There is a certain pattern in who gets charged with crimes.

Có một khuôn mẫu nhất định về những người bị buộc tội.

If you're in Australia, it's mostly aboriginals who are in jail.

Nếu bạn ở Úc, những người bị ngồi tù hầu hết là thổ dân.

If you're in India, it's either Muslims or Adivasis,

Nếu bạn ở Ấn Độ, họ là người Hồi giáo hoặc thổ dân Ấn,

our tribals, the Naxalites.

các bộ lạc của chúng tôi, phiến quân Naxalites.

If you're in the U.S., it's mostly the blacks.

Nếu bạn ở Mỹ, họ hầu hết là người da đen.

There is a trend here.

Nơi này tồn tại một hướng.

And the Brahmins and the gods, like in my story,

Và Brahmins và các vị thần, như trong câu chuyện của tôi,

always get to tell their truth as The Truth.

luôn luôn nói về lý lẽ của họ như những ''Chân lý''.

So, have we all become

Vì thế, liệu tất cả chúng ta có trở thành

one-eyed -- two-eyed instead of one-eyed -- monkeys?

một mắt -- hai mắt thay vì những con khỉ một mắt?

Have we stopped seeing injustice?

Chúng ta có hết nhìn thấy bất công chưa?

Good morning.

Chào buổi sáng.

(Applause)

(Vỗ tay)

You know, I have told this story

Mọi người biết đấy, tôi đã kể câu chuyện này

close to 550 times,

tới gần 550 lần,

in audiences in 40 countries,

cho khán giả ở 40 quốc gia,

to school students, to black-tie dinners at the Smithsonian, and so on and so forth,

tới những sinh viên, tới những bữa ăn tối sang trọng ở Smithsonian, và vân vân,

and every time it hits something.

và lần nào nó cũng chạm tới điều gì đó.

Now, if I were to go into the same crowd

Bây giờ, nếu tôi hòa vào cùng một đám đông

and say, "I want to lecture you about justice and injustice,"

và nói, "Tôi muốn giảng cho bạn về sự công bằng và bất công",

they would say, "Thank you very much, we have other things to do."

họ sẽ nói, "Cảm ơn rất nhiều, chúng tôi bận làm việc khác rồi."

And that is the astonishing power of art.

Và đó là sức mạnh đáng kinh ngạc của nghệ thuật.

Art can go through where other things can't.

Nghệ thuật đi qua nơi những thứ khác không thể.

You can't have barriers, because it breaks through your prejudices,

Bạn không thể ngăn cản, bởi nó phá vỡ những định kiến của bạn,

breaks through everything that you have as your mask,

phá vỡ mọi thứ mà bạn có như chiếc mặt nạ,

that says, "I am this, I am that, I am that."

và nói rằng, "Tôi là thế này, tôi là thế kia, tôi là thế nọ."

No. It breaks through those.

Không. Nó phá vỡ những điều này.

And it reaches somewhere where other things don't.

Và chạm tới nơi những thứ khác không thể.

And in a world where attitudes are so difficult to change,

Và ở thế giới nơi thái độ là bất di bất dịch,

we need a language that reaches through.

chúng ta cần một ngôn ngữ mà xuyên qua được nó.

Hitler knew it; he used Wagner

Hitler biết rõ điều đó; ông ta dùng Wagner

to make all the Nazis feel wonderful and Aryan.

để khiến Đức quốc xã Nazis thăng hoa và bóp méo Aryan.

And Mr. Berlusconi knows it, as he sits atop

Và Berlusconi hiểu điều đó, ông trùm của

this huge empire of media and television and so on and so forth.

đế quốc truyền thông khổng lồ và thậm chí còn hơn thế.

And all of the wonderful creative minds who are in all the advertising agencies,

Và tất cả những đầu óc sáng tạo tuyệt vời trong các công ty quảng cáo,

and who help corporate sell us things we absolutely don't require,

và những người các tập đoàn bán ra những thứ ta thậm chí chẳng cần đến,

they also know the power of the arts.

họ thừa biết sức mạnh của nghệ thuật.

For me it came very early.

Với tôi, nó đến từ rất sớm.

When I was a young child, my mother, who was a choreographer,

Khi còn nhỏ, mẹ tôi, một biên đạo múa,

came upon a phenomenon that worried her.

có một hiện tượng làm bà lo lắng.

It was a phenomenon where young brides

Đó là hiện tượng các cô dâu trẻ

were committing suicide in rural Gujarat,

tự sát ở vùng quê Gujarat,

because they were being forced to bring more and more money for their in-laws' families.

bởi họ bị ép buộc mang thật nhiều tiền hơn về cho gia đình nhà chồng.

And she created a dance piece which then Prime Minister Nehru saw.

Và bà đã tạo ra một bài nhảy mà sau này Bộ trưởng Nehru đã nhìn thấy.

He came to talk to her and said, "What is this about?"

Ông đến nói chuyện với bà, "Nó nói về điều gì vậy?"

She told him and he set out the first inquiry

Bà nói với bộ trưởng và ông đã đặt ra cuộc điều tra đầu tiên

into what today we call Dowry Dance.

cái mà ngày nay chúng ta gọi là điệu nhảy Dowry.

Imagine a dance piece

Hãy tưởng tượng một bài nhảy

for the first inquiry into something

cho cuộc điều tra đầu tiên về những điều

that even today kills thousands of women.

thậm chí giết chết hàng ngàn phụ nữ ngày nay.

Many years later, when I was working with the director Peter Brook

Nhiều năm sau, khi tôi làm việc với giám đốc Peter Brook

in "The Mahabharata" playing this feisty feminine feminist

trong vở "The Mahabharata" trong vai nhà bảo vệ nữ quyền sôi nổi

called Draupadi, I had similar experiences.

tên Draupadi, tôi đã có những kinh nghiệm tương tự.

Big fat black mamas in the Bronx

Những người phụ nữ da đen to béo ở Bronx

used to come and say, "Hey girl, that's it!"

từng tới và nói, "Này cô gái, đó là nó!"

And then these trendy young things in the Sorbonne would say,

Và sau đó bọn trẻ ở Sorbonne sẽ nói,

"Madame Draupadi, on n'est pas feministe, mais ça? Ça!"

"Bà Draupadi, đó không phải là nữ quyền, nó đó hả? Nó đó!"

And then aboriginal women in Africa

Và sau đó những người phụ nữ thổ dân ở châu Phi

would come and say, "This is it!"

sẽ đến và nói, "Là nó đó!"

And I thought, "This is what we need,

Và tôi đã nghĩ, "Đây là điều chúng ta cần,

as a language."

như một ngôn ngữ."

We had somebody from public health. And Devdutt also mentioned public health.

Chúng ta đã có vài nhân viên từ tổ chức sức khỏe cộng đồng. Và Devdutt cũng đã nhắc tới điều này.

Well, millions of people around the world die

Hàng triệu người khắp thế giới chết

of waterborne disease every year.

vì bệnh lây lan bởi nước bẩn hàng năm.

And that's because there is no clean water to drink,

Và bởi vì không có nước sạch để uống,

or in countries like India,

hoặc ở những quốc gia như Ấn độ,

people don't know that they need to soap their hands before defecation.

họ không biết họ cần rửa tay với xà phòng trước khi đi vệ sinh.

So, what do they do?

Vậy, họ làm gì?

They drink the water they know is dirty,

Họ uống nước mà họ biết là bẩn,

they get cholera, they get diarrhea, they get jaundice

họ mắc bệnh tả, tiêu chảy, bệnh vàng da

and they die.

và họ chết.

And governments have not been able to provide clean water.

Và chính phủ đã không thể cung cấp nước sạch.

They try and build it. They try and build pipelines; it doesn't happen.

Họ đã thử xây những ống dẫn nước ngầm; điều đó đã không xảy ra.

And the MNCs give them machines that they cannot afford.

Và các công ty đa quốc gia cho họ những máy móc mà họ không thể mua nổi.

So what do you do? Do you let them die?

Vậy bạn làm gì? Bạn để họ chết ư?

Well, somebody had a great idea.

Ồ, ai đó đã có một ý tưởng tuyệt vời đấy.

And it was a simple idea. It was an idea that could not profit anybody

Và nó là một ý tưởng đơn giản. Một ý tưởng phi lợi nhuận

but would help health in every field.

nhưng sẽ giúp cải thiện sức khỏe trong mọi lĩnh vực.

Most houses in Asia and India

Hầu hết các hộ gia đình ở Châu Á và Ấn độ

have a cotton garment.

đều dùng quần áo bằng vải cotton.

And it was discovered, and WHO endorses this,

Và điều đó đã được phát hiện, và WHO đã chứng thực rằng,

that a clean cotton garment folded eight times over,

một bộ quần áo cotton sạch được gấp trên 8 lần,

can reduce bacteria up to 80 percent from water sieved through.

có thể giảm vi khuẩn tới 80 % từ nước thông qua việc lọc.

So, why aren't governments blaring this on television?

Vậy, tại sao chính phủ không công bố điều này trên ti vi?

Why isn't it on every poster across the third world?

Tại sao các biển quảng cáo ở thế giới thứ 3 này không nói về nó?

Because there is no profit in it.

Bởi vì nó không mang lại lợi nhuận.

Because nobody can get a kickback.

Bởi vì không ai được chia lợi cả.

But it still needs to get to people.

Nhưng nó vẫn cần đến với mọi người.

And here is one of the ways we get it to people.

Và đây là một trong số các cách chúng ta đưa nó với tới mọi người.

[Video] Woman: Then get me one of those fancy water purifiers.

[Video] Nữ: Hãy mua cho con một máy lọc nước tốt như thế.

Man: You know how expensive those are.

Nam: Con có biết chúng đắt thế nào không.

I have a solution that requires neither machine,

Cha có một giải pháp mà ta sẽ không cần máy móc,

nor wood, nor cooking gas.

không gỗ, không bếp ga.

Woman: What solution?

Nữ: Giải pháp gì vậy?

Man: Listen, go fetch that cotton sari you have.

Nam: Nghe này, hãy tìm những bộ sari cotton mà con có.

Boy: Grand-dad, tell me the solution please.

Cậu bé: Ông, hãy cho cháu biết giải pháp.

Man: I will tell all of you. Just wait.

Nam: Ông sẽ nói cho các cháu. Chờ chút.

Woman: Here father. (Man: Is it clean?) Woman: Yes, of course.

Nữ: Đây cha. (Người đàn ông: Nó sạch chứ?) Nam: Vâng, tất nhiên.

Man: Then do as I tell you. Fold the sari into eight folds.

Nam: Làm như cha nói. Gấp bộ sari 8 lần.

Woman: All right, father.

Nữ: Vâng, thưa cha.

Man: And you, you count that she does it right. (Boy: All right, grand-dad.)

Nam: Và con, con đếm xem mẹ làm đúng không. (Cậu bé: Tất cả đều đúng, ông ạ.)

Man: One, two, three, four folds we make.

Nam: Chúng ta gấp 1,2,3,4 gấp.

All the germs from the water we take.

Chúng ta lấy đi tất cả mầm bệnh từ nước.

Chorus: One, two, three, four folds we make.

Đồng ca: Chúng ta gấp 1,2,3,4 gấp.

All the germs from the water we take.

Chúng ta lấy đi tất cả mầm bệnh từ nước.

Five, six, seven, eight folds we make.

Chúng ta gấp 5,6,7,8 gấp.

Our drinking water safe we make.

Chúng ta tạo ra nước uống an toàn.

Five, six, seven, eight folds we make.

Chúng ta gấp 5,6,7,8 gấp.

Our drinking water safe we make.

Chúng ta tạo ra nước uống an toàn.

Woman: Here, father, your eight-times folded cotton sari.

Nữ: Đây, cha, bộ sari gấp 8 lần của cha đây.

Man: So this is the cotton sari.

Nam: Vậy đây là bộ sari cotton.

And through this we will have clean water.

Và nhờ nó chúng ta sẽ có nước sạch.

(Applause)

(Vỗ tay)

I think it's safe to say that all of us here

Tôi nghĩ an toàn để nói rằng ai ở đây

are deeply concerned about the escalating violence in our daily lives.

cũng đều thực sự quan tâm về nạn gia tăng bạo lực trong đời sống.

While universities are trying to devise courses in conflict resolution,

Trong khi các trường đại học ra sức đề xuất các khóa học giải quyết xung đột,

and governments are trying to stop skirmishes at borders,

và chính phủ đang cố gắng ngăn chặn các cuộc giao tranh ở biên giới,

we are surrounded by violence, whether it's road rage,

xung quanh chúng ta là bạo lực, dù là các bạo loạn đường phố,

or whether it's domestic violence,

hay là bạo lực gia đình,

whether it's a teacher beating up a student and killing her

dù là việc một nhà giáo đánh và giết một học sinh

because she hasn't done her homework, it's everywhere.

bởi vì em không làm bài tập về nhà, điều này diễn ra khắp nơi.

So, why are we not doing something

Vậy, tại sao ta không làm điều gì đó

to actually attend that problem on a day to day basis?

để thường nhật can thiệp vào vấn nạn này?

What are we doing to try and make children

Chúng ta đang làm gì để cố khiến trẻ con

and young people realize

và giới trẻ nhận ra rằng

that violence is something that we indulge in,

bạo lực là điều gì đó chúng ta dung túng,

that we can stop,

rằng chúng ta có thể ngăn chặn,

and that there are other ways of actually

và rằng có nhiều cách khác nhau để thực sự

taking violence, taking anger, taking frustrations

biến bạo lực, giận dữ, thất vọng

into different things that do not harm other people.

thành những thứ khác mà không làm hại người khác.

Well, here is one such way.

Vậy thì, đây là một cách như vậy.

(Video) (Laughs) You are peaceful people.

(Video) (Cười) Bạn là một người an phận.

Your parents were peaceful people.

Bố mẹ bạn là những người an phận.

Your grandparents were peaceful people.

Ông bà của bạn là những người an phận.

So much peace in one place?

Thật nhiều hòa bình ở nơi đây nhỉ?

How could it be otherwise?

Nếu không sẽ như thế nào nhỉ?

(Music)

(Âm nhạc)

But, what if ...

Nhưng, sẽ ra sao nếu...

Yes. What if ...

Vâng. Sẽ ra sao nếu...

One little gene in you

Một ít gen trong bạn

has been trying to get through?

đang cố gắng nổi loạn?

From your beginnings in Africa,

Từ khởi đầu của bạn ở châu Phi,

through each generation, may be passed on to you,

qua mỗi thế hệ, có thể được truyền lại cho bạn,

in your creation. It's a secret urge, hiding deep in you.

trong sự sáng tạo của bạn. Đó là một thôi thúc bí mật, ẩn sâu bên trong bạn.

And if it's in you, then it's in me too. Oh, dear.

Và nếu nó ở trong bạn, thì nó cũng ở trong tôi. Oh, bạn thân mến.

It's what made you smack your baby brother,

Đó là điều khiến bạn đánh em trai bạn,

stamp on a cockroach, scratch your mother.

giẫm lên 1 con gián, cào cấu mẹ bạn.

It's the feeling that wells up from deep inside,

Đó là cảm giác lớn dần từ sâu bên trong,

when your husband comes home drunk and you wanna tan his hide.

khi chồng của bạn về nhà say khướt và bạn muốn đánh đòn anh ấy.

Want to kill that cyclist on the way to work,

Muốn giết người đi xe đạp trên đường đi làm,

and string up your cousin 'cause she's such a jerk. Oh, dear.

và treo cổ cô của bạn vì cô ta là đồ đểu. Ồ, bạn thân mến.

And as for outsiders, white, black or brown,

Và với những người ngoài cuộc, trắng, đen hay nâu,

tar and feather them, and whip them out of town.

hạ nhục họ, và đánh đuổi họ khỏi thị trấn.

It's that little gene. It's small and it's mean.

Đó là số ít gen. Nó nhỏ và bạo lực.

Too small for detection, it's your built-in protection.

Quá nhỏ để nhận ra, đó là cách bạn biện hộ.

Adrenaline, kill. It'll give you the will.

Adrenaline, giết. Nó sẽ cho bạn ý chí.

Yes, you'd better face it 'cause you can't displace it.

Vâng, tốt hơn hết hãy đối mặt bởi bạn không thể loại trừ nó.

You're V-I-O-L-E-N-T.

Bạn là V-I-O-L-E-N-T.

Cause you're either a victim, or on top, like me.

Bởi vì bạn cũng là một nạn nhân, hoặc ở đỉnh cao, như tôi.

Goodbye, Abraham Lincoln.

Tạm biệt, Abraham Lincoln.

Goodbye, Mahatma Gandhi.

Tạm biệt, Mahatma Gandhi.

Goodbye, Martin Luther King.

Tạm biệt, Martin Luther King.

Hello, gangs from this neighborhood

Xin chào, những người hàng xóm lân cận

killing gangs from that neighborhood.

giết chết những người từ những hàng xóm đó.

Hello governments of rich countries

Xin chào các chính phủ của những đất nước giàu có

selling arms to governments of poor countries

đang bán vũ khí cho chính phủ của những nước nghèo

who can't even afford to give them food.

những người thậm chí không mua nổi thức ăn cho mình.

Hello civilization. Hello, 21st century.

Xin chào nhân loại. Chào, thế kỉ 21.

Look what we've ...

Nhìn xem điều chúng ta...

look what they've done.

nhìn xem điều họ đã làm.

(Applause)

(Vỗ tay)

Mainstream art, cinema,

Nghệ thuật chủ đạo, điện ảnh,

has been used across the world to talk about social issues.

đã được sử dụng trên khắp thế giới để nói về các vấn đề xã hội.

A few years ago we had a film called Rang De Basanti,

Một vài năm trước chúng tôi có một bộ phim tên Rang De Basanti,

which suddenly spawned thousands of young people

bộ phim bỗng thôi thúc hàng ngàn người trẻ

wanting to volunteer for social change.

muốn tiên phong vì sự đổi mới của xã hội.

In Venezuela, one of the most popular

Ở Venezuela, một trong những nhà hát opera phổ biến nhất

soap operas has a heroine called Crystal.

có một nữ anh hùng tên là Crystal.

And when, onscreen, Crystal got breast cancer,

Và khi đó, trên màn ảnh, Crystal bị ung thư vú,

75,000 more young women went to have mammographies done.

hơn 75,000 phụ nữ trẻ đã đi chụp tia X vú.

And of course, "The Vagina Monologues" we know about.

Và dĩ nhiên, chúng ta biết về "The Vagina Monologues".

And there are stand-up comics

Và có nhiều nhiều nhà hài kịch độc thoại

who are talking about racial issues, about ethnic issues.

những người đang nói về các vấn đề sắc tộc, dân tộc.

So, why is it,

Vì thế, tại sao là nó,

that if we think that we all agree

nếu chúng ta nghĩ tất cả chúng ta đều đồng ý

that we need a better world,

rằng ta cần một thế giới tốt hơn,

we need a more just world,

ta cần nhiều hơn một thế giới,

why is it that we are not using the one language

tại sao ta lại không sử dụng một ngôn ngữ

that has consistently showed us

cái cho ta thấy chắc nịch rằng

that we can break down barriers, that we can reach people?

ta có thể phá vỡ mọi rào cản, ta có thể chạm tới mọi người?

What I need to say to the planners of the world,

Điều tôi cần nói với những người lập kế hoạch của thế giới,

the governments, the strategists

các chính phủ, các chiến lược gia

is, "You have treated the arts as the cherry on the cake.

là, "Anh đã đối xử với nghệ thuật như với quả cherry trên cái bánh.

It needs to be the yeast."

Nó cần là men rượu cơ.''

Because, any future planning,

Bởi lẽ, bất kỳ kế hoạch tương lai nào,

if 2048 is when we want to get there,

nếu 2048 là lúc chúng ta muốn tới,

unless the arts are put with the scientists,

trừ khi nghệ thuật song hành với các nhà khoa học,

with the economists,

với các nhà kinh tế,

with all those who prepare for the future, badly,

với tất cả những ai chuẩn bị cho tương lai, một cách tồi tệ,

we're not going to get there.

chúng ta sẽ không đi tới đó.

And unless this is actually internalized, it won't happen.

Và nếu không được tiếp thu, điều đó sẽ không xảy ra.

So, what is it that we require? What is it that we need?

Vì thế, thứ ta yêu cầu là gì? Chúng ta cần gì?

We need to break down our vision

Chúng ta cần phá vỡ tầm nhìn của mình

of what planners are,

về những người lên kế hoạch,

of what the correct way of a path is.

về đường lối đúng đắn của chặng đường đó.

And to say all these years of trying

Và nói về những năm tháng nỗ lực

to make a better world, and we have failed.

khiến thế giới tốt đẹp hơn, chúng ta đã thất bại.

There are more people being raped. There are more wars.

Có nhiều người bị cưỡng bức hơn. Có nhiều chiến tranh hơn.

There are more people dying of simple things.

Nhiều người chết bởi những thứ giản đơn.

So, something has got to give. And that is what I want.

Vậy, điều gì đó phải được hy sinh. Và đó là điều tôi muốn.

Can I have my last audio track please?

Có thể đưa tôi audio cuối của tôi được không?

Once there was a princess who whistled beautifully.

Ngày xưa có một nàng công chúa huýt sáo rất hay.

(Whistling)

(Huýt sáo)

Her father the king said, "Don't whistle."

Vua cha của cô nói, "Đừng huýt sáo nữa."

Her mother the queen said, "Hai, don't whistle."

Hoàng hậu mẹ của cô nói, "Hai, đừng huýt nữa."

But the princess continued whistling.

Nhưng công chúa tiếp tục huýt sáo.

(Whistling)

(Huýt sáo)

The years went by and the princess grew up

Nhiều năm trôi qua và công chúa lớn lên.

into a beautiful young woman,

thành một cô gái xinh đẹp,

who whistled even more beautifully.

tiếng huýt sáo cũng hay hơn.

(Whistling)

(Huýt sáo)

Her father the king said, "Who will marry a whistling princess?"

Vua cha của cô nói, "Ai sẽ lấy một công chúa huýt sáo chứ?"

Her mother the queen said, "Who will marry a whistling princess?"

Mẹ của cô nói, "Ai sẽ lấy một công chúa huýt sáo chứ?"

But the king had an idea.

Nhưng nhà vua có một ý tưởng.

He announced a Swayamvara.

Ông đã thông báo một Swayamvara.

He invited all the princes to come and defeat his daughter at whistling.

Ông mời tất cả hoàng tử tới huýt sáo để đánh bại công chúa

"Whoever defeats my daughter shall have half my kingdom

"Bất kỳ ai đánh bại con gái ta sẽ được một nửa vương quốc

and her hand in marriage!"

và được cưới công chúa!"

Soon the palace filled with princes whistling.

Ngay lập tức cung điện tập trung rất nhiều hoàng tử huýt sáo.

(Whistling)

(Huýt sáo)

Some whistled badly.

Một vài người huýt sáo rất tệ.

Some whistled well.

Một vài người huýt sáo giỏi.

But nobody could defeat the princess.

Nhưng không ai có thể đánh bại công chúa.

"Now what shall we do?" said the king.

"Bây giờ chúng ta nên làm gì?" nhà vua nói.

"Now what shall we do?" said the queen.

"Bây giờ chúng ta nên làm gì?" hoàng hậu nói.

But the princess said, "Father, Mother, don't worry.

Nhưng công chúa nói, "Cha, Mẹ, đừng lo lắng.

I have an idea. I am going to go to each of these young men

Con có một ý tưởng. Con sẽ đến gặp mọi chàng trai trẻ

and I am going to ask them

và con sẽ hỏi họ

if they defeated correctly.

nếu họ đánh bại một cách hợp lý.

And if somebody answers, that shall be my wish."

Và nếu ai đó trả lời, đó sẽ là ước muốn của tôi."

So she went up to each and said, "Do you accept that I have defeated you?"

Vậy là cô gái đi tới mỗi người và nói, "Ngươi có chấp nhận việc ta đánh bại ngươi không?"

And they said, "Me? Defeated by a woman?

Và họ nói, "Tôi ư? Bị đánh bại bởii 1 cô gái sao?

No way, that's impossible! No no no no no! That's not possible."

Không đời nào, điều đó là không thể! Không không không không không! Điều đó không thể."

Till finally one prince said,

Cuối cùng cho đến khi 1 hoàng tử đã nói,

"Princess, I accept, you have defeated me."

"Công chúa, tôi chấp nhận, cô đã đánh bại tôi."

"Uh-huh ..." she said.

"Uh-huh..." công chúa nói.

"Father, mother, this man shall be my wife."

"Bố, mẹ, người đàn ông này sẽ là vợ của con."

(Whistling)

(Huýt sáo)

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)