Dennis vanEngelsdorp: Where have the bees gone?

Dennis vanEngelsdorp: một lối thoát cho loài ong

Translator: Hưng Lê Phước Reviewer: Hoàng Linh

What I'd like you to do is, just really quickly,

Điều tôi muốn các bạn làm, chỉ rất nhanh thôi,

is just, sort of, nod to the person on your right,

nào, hãy gật đầu với người bên phải bạn,

and then nod to the person on your left.

rồi gật đầu vời người bên trái.

(Laughter)

(cười)

Now, chances are that over the last winter,

Bây giờ, chuyện là vào mùa đông vừa qua,

if you had been a beehive, either you or one of the two people

nếu bạn là một tổ ong, thì hoặc là chính bạn, hoặc một trong hai người

you just nodded at would have died.

mà bạn vừa gật đầu, đã chết đi một rồi !

Now, that's an awful lot of bees.

Vâng, đó là sự mất mát tồi tệ của loài ong.

And this is the second year in a row we have lost over 30 percent

Và đây là năm thứ hai liên tiếp, chúng ta mất đi hơn 30%

of the colonies, or we estimate we've lost 30 percent of the colonies over the winter.

của tất cả tổ ong, hay ước tính ta đã mất tới 30% các tổ ong trong mùa đông

Now, that's a lot, a lot of bees, and that's really important.

Vâng, nhiều, nhiều ong lắm, và nó thật sự quan trọng

And most of those losses are because of things we know.

và chúng ta biết hầu hết các nguyên nhân của sự tổn thất này

We know that there are these varroa mites that have introduced

Chúng ta biết về những loại trùng gây hại cho ong

and caused a lot of losses, and we also have this new phenomenon,

và gây nên những tổn thất lớn, và chúng ta cũng biết về hiện tượng mới này,

which I talked about last year, Colony Collapse Disorder.

hiện tượng mà tôi đã trình bày năm ngoái, "Sự suy thoái bầy ong".

And here we see a picture on top of a hill in Central Valley last December.

Đây là bức ảnh đỉnh đồi vùng Thung lũng Trung tâm tháng 12 vừa rồi

And below, you can see all these out yards,

và dưới đây, các bạn có thể thấy những bãi sân ngoài kia,

or temporary yards, where the colonies are brought in until February,

hoặc là những bãi sân tạm thời, nơi các tổ ong được đưa đến cho tới tháng 2,

and then they're shipped out to the almonds.

và sẽ được đưa đến vùng hạnh nhân

And one documentary writer, who was here and looked at this two months

Một nhà viết tư liệu đã ở đây quan sát 2 tháng

after I was here, described this not as beehives

sau khi tôi ở đây, đã mô tả rằng nơi này chẳng phải tổ ong nữa

but as a graveyard, with these empty white boxes with no bees left in them.

mà giống như là 1 nghĩa địa, với nhứng hộp trắng rỗng, không có một con ong nào ở lại.

Now, I'm going to sum up a year's worth of work in two sentences

Giờ tôi xin tóm lại giá trị công việc của cả một năm chỉ với 2 câu

to say that we have been trying to figure out

để nói rằng chúng ta đã cố hình dung ra

what the cause of this is.

điều gì là nguyên nhân của việc này.

And what we know is that it's as if the bees have caught a flu.

Và điều ta hiểu ra đó là như thể loài ong đã mắc 1 dịch cúm.

And this flu has wiped through the population of bees.

Và dịch cúm này đã lan rộng trong cộng đồng loài ong.

In some cases, and in fact in most cases in one year,

Trong một vài trường hợp, thực ra là trong hầu hết mọi trường hợp của một năm,

this flu was caused by a new virus to us,

trận dịch này đã bị gây ra bởi một loại vi-rút mới với chúng ta,

or newly identified by us, called Israeli Acute Paralysis virus.

hay vừa mới được nhận dạng, được gọi là vi-rút Gây liệt cấp tính Israel.

It was called that because a guy in Israel first found it,

Nó được gọi thế vì một người Israel đã tìm ra nó đầu tiên,

and he now regrets profoundly calling it that disease, because,

và bây giờ anh ta hối tiếc vì đã gọi căn bệnh này như thế, bởi vì,

of course, there's the implication.

dĩ nhiên là điều này có hàm ý.

But we think this virus is pretty ubiquitous.

Nhưng vi-rút này bây giờ lây lan rất rộng

It's also pretty clear that the bees sometimes catch other viruses

tất nhiên loài ong cũng có mắc phải những vi-rút khác

or other flus, and so the question we're still struggling with,

hay những bệnh cúm khác, và vấn đề chúng ta đang đối măt,

and the question that keeps us up at night,

vấn đề làm ta suy nghĩ tối nay,

is why have the bees suddenly become so susceptible to this flu,

đó là tại sao loài ong lại đột ngột dễ bị nhiễm cúm này đến vậy?

and why are they so susceptible to these other diseases?

sao chúng lại dễ dàng mắc phải những bệnh khác nữa?

And we don't have the answer to that yet,

Và chúng tôi chưa trả lời được cho điều này,

and we spend a lot of time trying to figure that out.

chúng tôi đang gắng sức làm rõ vấn đề.

We think perhaps it's a combination of factors.

có thể do nhiều yếu tố kết hợp

We know from the work of a very large and dynamic working team

Chúng tôi làm việc trong 1 nhóm rất đông và năng động

that, you know, we're finding a lot of different pesticides

chúng tôi tìm ra nhiều loại thuốc chống côn trùng khác nhau

in the hive, and surprisingly, sometimes the healthiest hives

trong các tổ ong, thật lạ là, đôi khi trong những tổ khỏe mạnh

have the most pesticides. And so we discover all these

có thuốc chống côn trùng. Và chúng tôi biết được rằng,

very strange things that we can't begin to understand.

có nhiều điều lạ chúng tôi không thể hiểu được.

And so this opens up the whole idea of looking at colony health.

Và vì thế điều này mở ra một ý tưởng về việc cần phải xem xét tình trạng các bầy ong.

Now of course, if you lose a lot of colonies,

Dĩ nhiên, nếu bị mất nhiều tổ ong,

beekeepers can replace them very quickly.

người nuôi ong có thể nhanh chóng thay thế chúng.

And that's why we've been able to recover from a lot of loss.

Và nó giải thích tại sao chúng tôi có thể tái tạo từ các tổn thất.

If we lost one in every three cows in the winter, you know,

Ví dụ chúng tôi mất 3 con bò trong 1 mùa đông, các bạn biết đấy,

the National Guard would be out.

gã trông chuồng bò sẽ bị đuổi ngay.

But what beekeepers can do is, if they have one surviving colony,

nhưng việc mà một người nuôi ong có thể làm đó là, nếu họ chỉ còn một tổ ong duy nhất,

they can split that colony in two.

họ có thể chia thành 2 tổ.

And then the one half that doesn't have a queen, they can buy a queen.

và ở cái tổ không có ong chúa, họ mua ong chúa khác thêm vào

It comes in the mail; it can come from Australia or Hawaii or Florida,

Nó có thể được gửi qua bưu điện, từ Úc, Hawaii hay Florida,

and you can introduce that queen.

Vậy là đã có 1 nàng ong chúa.

And in fact, America was the first country

Và trong thực tế, Mỹ là nước đầu tiên

that ever did mail-delivery queens and in fact,

thực hiện chuyển ong chúa theo đường bưu điện

it's part of the postal code that you have to deliver queens by mail

thực ra việc chuyển ong chúa qua đường bưu điện đó,

in order to make sure that we have enough bees in this country.

là để đảm bảo rằng nước Mỹ có đủ ong.

If you don't just want a queen, you can buy, actually,

Nếu bạn không chỉ muốn ong chúa, bạn cũng có thể mua, thực tế là,

a three-pound package of bees, which comes in the mail, and of course,

1 gói 1.4 kg ong, đến bằng bưu phẩm, và dĩ nhiên,

the Postal Office is always very concerned when they get,

Bưu điện luôn luôn quan tâm khi họ nhận được,

you know, your three-pound packages of bees.

cái gói 1.4kg ong của bạn

And you can install this in your hive and replace that dead-out.

Rồi bạn có thể đem số ong này thay vào những con đã chết

So it means that beekeepers are very good at replacing dead-outs,

Thế nghĩa là người nuôi ong rất giỏi việc thay thế những con đã chết

and so they've been able to cover those losses.

họ giỏi che đậy những tổn thất này

So even though we've lost 30 percent of the colonies every year,

Vì vậy dù chúng ta mất 30% các bầy ong mỗi năm

the same number of colonies have existed in the country,

thì số lượng tổ ong vẫn duy trì trong đất nước này

at about 2.4 million colonies.

khoảng 2.4 triệu tổ

Now, those losses are tragic on many fronts,

Giờ đây, những tổn thất này là cay đắng trên nhiều phương diện

and one of those fronts is for the beekeeper.

một trong số đó là cho người nuôi ong.

And it's really important to talk about beekeepers first,

Rất quan trọng để nói trước hết về người nuôi ong,

because beekeepers are among the most fascinating people you'll ever meet.

bởi vì họ là những người thú vị nhất bạn từng gặp

If this was a group of beekeepers, you would have everyone

Nếu đây là 1 nhóm người nuôi ong, bạn có tất cả họ

from the card-carrying NRA member who's, you know, live free or die,

từ chiếc thẻ thành viên NRA, những người sống tự do hoặc là đã chết,

to the, you know, the self-expressed quirky San Francisco

tới những kẻ tinh nghịch San Francisco

backyard pig farmer.

những người nuôi heoở sân sau nhà!

(Laughter)

(cười)

And you get all of these people in the same room,

và họ ở đây trong cùng 1 phòng

and they're all engaged and they're getting along,

họ gắn bó và chia sẻ

and they're all there because of the passion for bees.

tất cả chỉ vì niềm đam mê với những con ong

Now, there's another part of that community

Và đây, 1 nhóm khác nữa

which are the commercial beekeepers,

là những người nuôi ong một cách thương mại,

the ones who make their livelihood from beekeeping alone.

họ sống bằng nghề nuôi giữ ong

And these tend to be some of the most independent, tenacious,

họ là nột số trong những người độc lập và kiên nhẫn nhất

intuitive, you know, inventive people you will ever meet.

bạn nên biết họ là những người rất tháo vát và sáng tạo

They're just fascinating. And they're like that all over the world.

họ rất là vui tính, và ở đâu trên thế giới này họ cũng như vậy

I had the privilege of working in Haiti just for two weeks earlier this year.

tôi được vinh dự làm việc ở Haiti trong 2 tuần đầu năm nay

And Haiti, if you've ever been there, is just a tragedy.

và nếu bạn đã đến Haiti rồi, nó là cả 1 chuyện buồn

I mean, there may be 100 explanations

tôi nghĩ có cả trăm cách giải thích

for why Haiti is the impoverished nation it is,

vì sao Haiti lại là 1 đất nước nghèo như thế

but there is no excuse to see that sort of squalor.

nhưng không mong gì thấy được 1 điều xấu

But you meet this beekeeper, and I met this beekeeper here,

nhưng bạn gặp người nuôi ong này, và tôi đã gặp rồi

and he is one of the most knowledgeable beekeepers I've ever met.

anh ấy là người nuôi ong giỏi nhất mà tôi từng gặp

No formal education, but very knowledgeable.

không có sự đào tạo chính thức nào, nhưng anh rất giỏi

We needed beeswax for a project we were working on; he was so capable,

lúc đó chúng tôi cần sáp ong cho 1 dự án, anh ấy đã cung cấp cho chúng tôi

he was able to render the nicest block of beeswax I have ever seen

anh ấy làm được loại sáp đẹp nhất tôi từng thấy

from cow dung, tin cans and his veil, which he used as a screening,

từ phân bò, vỏ lon và vạt áo , mà anh ấy làm thành cái bọc,

right in this meadow. And so that ingenuity is inspiring.

ngay trong cái đồng cỏ này. Và thế là mọi cảm hứng được khơi nguồn

We also have Dave Hackenberg, who is the poster child of CCD.

chúng tôi cũng có Dave Hackenberg, đứa con cưng của CCD

He's the one who first identified this condition

Anh ấy là người đầu tiên nhận ra tình trạng này

and raised the alarm bells.

và đưa ra lời cảnh báo.

And he has a history of these trucks,

Anh ấy dùng những xe tải này,

and he's moved these bees up and down the coast.

đưa những chú ong xuôi ngược vùng bờ biển

And a lot of people talk about trucks and moving bees,

Và rất nhiều người nói về vận tải ong bằng xe tải,

and that being bad, but we've done that for thousands of years.

1 điều tồi tệ, nhưng chúng ta đã làm cả ngàn năm rồi.

The ancient Egyptians used to move bees up and down the Nile on rafts,

Người Ai Cập cổ đại từng đưa đàn ong xuôi ngược sông Nin trên những con thuyền

so this idea of a movable bee force is not new at all.

nên cái ý tưởng này đã cũ kĩ lắm rồi

And one of our real worries with Colony Collapse Disorder

Và 1 trong những mối lo của chúng ta với Sự Suy thoái Đàn ong

is the fact that it costs so much money to replace those dead-out colonies.

đó là cần rất nhiều tiền để thay thế những tổ ong đã chết.

And you can do that one year in a row,

Ta có thể làm vậy trong 1 năm,

you may be able to do it two years in a row.

có thể trong 2 năm liên tục

But if you're losing 50 percent to 80 percent of your colonies,

Nhưng ta đang mất 50-80% các tổ ong,

you can't survive three years in a row. And we're really worried

nên không thể làm trong 3 năm được. Và chúng tôi thực sự lo âu

about losing this segment of our industry.

việc có thể mất ngành công nghiệp này.

And that's important for many fronts,

Điều này quan trọng cho nhiều vấn đề khác nhau,

and one of them is because of that culture that's in agriculture.

1 trong số đó là tính nông nghiệp trong văn hóa

And these migratory beekeepers are the last nomads of America.

những người nuôi ong di cư này là những người cuối cùng ở Mỹ.

You know, they pick up their hives;

Bạn biết đấy, họ mang theo những cái tổ ong của họ

they move their families once or twice in a year.

và cả gia đình ra đi 1 hay 2 lần trong 1 năm.

And if you look at Florida, in Dade City, Florida,

hãy nhìn về Florida, ở thành phố Dade, Florida,

that's where all the Pennsylvania beekeepers go.

đó là nơi tất cả người nuôi ong Pennsylvania đến.

And then 20 miles down the road is Groveland,

và 20 dặm cách đó là Groveland,

and that's where all the Wisconsin beekeepers go.

nơi những người nuôi ong Winconsin đến.

And if you're ever in Central Valley in February, you go to this café

Và nếu có bao giờ bạn đến Thung lũng Trung tâm vào tháng 2, đến quán cà phê

at 10 o'clock in the morning, Kathy and Kate's.

Kathy và Kate's vào 10h sáng

And that's where all the beekeepers come after a night of moving bees

Đó là nơi tát cả những người nuôi ong se đến sau 1 đêm di chuyển

into the almond groves.

để vào vùng hạnh nhân.

They all have their breakfast

Họ cùng ăn sáng

and complain about everyone right there. And it's a great experience,

và phàn nàn về tất cả mọi người ở đó. Và đó là 1 trải nghiệm tuyệt vời đấy,

and I really encourage you to drop in at that diner during that time,

và tôi mong bạn có 1 lấn ghé qua đó vào bữa tối,

because that's quite essential American experience.

bởi vì đó là 1 trải nghiệm thuần chủng Mỹ

And we see these families, these nomadic families, you know,

chúng ta gặp những gia đình này, nhưng gia đình di cư này,

father to son, father to son, and these guys are hurting.

từ cha đến con, cha đến con, ai cũng kiệt sức

And they're not people who like to ask for help,

họ không phải những người hay nhờ cậy,

although they are the most helpful people ever.

mặc dù họ tốt bụng hơn ai hết

If there's one guy who loses all his bees because of a truck overhaul,

nếu có ai mất hết ong vì xe tải bị đổ

everyone pitches in and gives 20 hives

tất cả mọi người cùng sửa nó và cho 20 tổ

to help him replace those lost colonies.

để giúp anh ta thay thế các tổ ong đã mất

And so, it's a very dynamic, and I think,

Vì thế , đó là 1 cộng đồng mà tôi nghĩ,

historic and exciting community to be involved with.

sống động và hứng khởi để được tham gia vào trong đó

Of course, the real importance for bees is not the honey.

Dĩ nhiên, điều quý nhất của ong không phải là mật

And although I highly encourage you, all use honey.

Và mặc dù tôi khuyến khích các bạn, tất cả đều dùng mật ong

I mean, it's the most ethical sweetener,

đó là chất ngọt dễ chịu nhất

and you know, it's a dynamic and fun sweetener.

chất ngọt sống động và vui vẻ

But we estimate that about one in three bites of food we eat

nhưng chỉ khoảng 1 trong 3 miếng thức ăn chúng ta dùng

is directly or indirectly pollinated by honeybees.

là được những con ong mật làm ra

Now, I want to just illustrate that in the fact

tôi muốn minh họa 1 chút thực tế

that if we look at the breakfast I had yesterday morning --

chúng ta thử xem bữa ăn sáng hôm qua của tôi

a little cranberry juice, some fruits, some granola,

nước ép quả tắc, ít trái cây, ngũ cốc,

I should have had whole wheat bread, I realized, but you know,

tôi nhận ra lẽ ra nên dùng bánh mì, nhưng như các bạn biết,

jam on my Wonderbread, and some coffee --

dăm bông trên bánh mì, ít cà phê

and had we taken out all those ingredients,

và chúng ta lấy ra tất cả các nguyên liệu

-- except for the almonds I wasn't going to pick out from the granola --

ngoại trừ hạnh nhân tôi không định lấy ra từ món ngũ cốc

if we had taken out all those ingredients

nếu chúng ta đã lấy tất cả những thứ này ra rồi

the bees had indirectly or directly pollinated,

nhưng chú ong đã gián tiếp hay trực tiếp thụ phấn

we wouldn't have much on our plate.

chúng ta sẽ chẳng còn gì nhiều trong đĩa ăn sáng

So if we did not have bees, it's not like we would starve,

vì thế nếu không có ong, chúng ta có thể không bị đói

but clearly our diet would be diminished.

nhưng chắc chắn thực đơn của chúng ta sẽ bị hạn chế

It's said that for bees, the flower is the fountain of life,

đối với loài ong, hoa là suồi nguồn sự sống

and for flowers bees are the messengers of love.

và đối với hoa, ong là thông điệp của tình yêu

And that's a really great expression, because really,

đó quả là điều tuyệt hảo, vì thực sự là,

bees are the sex workers for flowers. They are, you know --

ong là loài thụ phấn cho hoa. Và như các bạn biết,

they get paid for their services.

chúng được trả công vì đã làm việc đó

They get paid by pollen and nectar,

chúng được trả bằng phấn hoa và mật

to move that male sperm, the pollen, from flower to flower.

để chuyển phấn hoa từ cây này sang cây khác

And there are flowers that are self-infertile. That means they can't --

có những loài hoa không thể tự thụ phấn. Nghĩa là chúng không thể --

the pollen in their bloom can't fertilize themselves.

phấn hoa của nó không thể tụ thụ phấn được

So in an apple orchard, for instance, you'll have rows of 10 apples

vì thế trong 1 vườn táo, ta có những hàng táo gồm 10 cây

of one variety, and then you have another apple tree

cùng 1 chủng loại, rồi ta có thêm 1 cây táo khác

that's a different type of pollen.

đó sẽ là 1 loại phấn hoa khác

And bees are very faithful.

loài ong thì rất uy tín

When they're out pollinating or gathering pollen from one flower,

khi chúng bay đi để gom phấn hoa từ 1 bông hoa

they stay to that crop exclusively, in order to help generate.

chúng sẽ ở quanh đó mà thôi, để giúp sản sinh

And of course, they're made to carry this pollen.

dĩ nhiên, ong được sinh ra để vận chuyển phấn hoa

They build up a static electric charge and the pollen jumps on them

chúng tạo ra điện để hút hạt phấn hoa

and helps spread that pollen from bloom to bloom.

và giúp chuyển phấn hoa từ bông hoa này đến bông hoa kia

However, honeybees are a minority.

tuy nhiên, ong mật chỉ chiếm thiểu số

Honeybees are not native to America; they were introduced

ong mật không phải gốc ở Châu Mỹ, chúng được mang đến

with the colonialists.

cùng với những người đi khai phá

And there are actually more species of bees

và dĩ nhiên có những loài ong khác

than there are mammals and birds combined.

và những loài chim cũng như thú

In Pennsylvania alone, we have been surveying bees for 150 years,

ở Pennsylvania, chúng ta đã nghiên cứu về ong suốt 150 năm

and very intensely in the last three years.

và rất kĩ lưỡng trong 3 năm vừa qua

We have identified over 400 species of bees in Pennsylvania.

chúng ta đã biết đến hơn 400 loài ong ở Pennsylvania

Thirty-two species have not been identified or found in the state since 1950.

32 loài đã không được biết đến hoặc tìm ra kể từ năm 1950 ở tiểu bang này

Now, that could be because we haven't been sampling right,

bây giờ, bởi vì chúng ta đã không lấy mẫu đúng

but it does, I think, suggest that something's wrong

nhưng nó đã, tôi nghĩ răng, gợi ý về việc đã có 1 vài điều sai ở đây

with the pollinator force. And these bees are fascinating.

về lực lượng thụ phấn này. Những loài ong này thật tuyệt

We have bumblebees on the top.

chúng ta có loài ong ruồi ở hàng đầu

And bumblebees are what we call eusocial: they're not truly social,

ong ruồi có tổ chức xã hội cao nhất: chúng không thực sự là xã hội

because only the queen is, over winter.

bởi vì chỉ có ong chúa sống qua mùa đông

We also have the sweat bees, and these are little gems flying around.

chúng ta cũng biết về ong mồ hôi, chúng là côn trùng nhỏ bay chung quanh

They're like tiny little flies and they fly around.

chúng nhỏ như những con ruồi

And then you have another type of bee, which we call kleptoparasites,

1 loài ong khác mà chúng tôi gọi là ong kí sinh

which is a very fancy way of saying, bad-minded, murdering --

với cách nói rất vui, suy nghĩ xấu, sát nhân--

what's the word I'm looking for? Murdering --

từ mà tôi đang tìm kiếm gọi là gì nhỉ? Sát nhân--

Audience: Bee?

(khán giả): ong?

Dennis vanEngelsdorp: Bee. Okay, thanks.

Dennis: Ong. Vâng, cám ơn

(Laughter)

(cười)

What these bees do is, they sit there. These solitary bees,

việc những chú ong này làm là, chúng ngồi đó. Những chú ong cô độc này,

they drill a hole in the ground or drill a hole in a branch,

chúng khoan 1 cái lỗ trên mặt đất hay trên cành cây

and they collect pollen and make it into a ball,

rồi kiếm phấn hoa và vo thành 1 cục

and they lay an egg on it.

rồi đẻ trứng vào đó

Well, these bees hang out at that hole,

sau đó, những chú ong kí sinh này thư giản trong cái lỗ đó

and they wait for that mother to fly away, they go in, eat the egg,

chờ cho những con ong mẹ bay đi, và chui vào ăn cái trứng đó

and lay their own egg there. So they don't do any work.

rồi đẻ trứng của nó vào đó. Thế là chẳng phải mất công

And so, in fact, if you know you have these kleptoparasitic bees,

thật ra, nếu biết có những con ong như vậy

you know that your environment is healthy,

bạn sẽ biết rằng môi trường của bạn trong lành

because they're top-of-the-food-chain bees.

bởi ong kí sinh này là trên cùng chuỗi thức ăn

And in fact, there is now a red list of pollinators

thật ra, có 1 danh sách những loài thụ phấn

that we're worried have disappeared, and on top of that list

chúng tôi đang lo là chúng sẽ biến mất, nằm đầu danh sách,

are a lot of these kleptoparasites, but also these bumblebees.

những loài ong kí sinh này, kể cả ong ruồi nữa

And in fact, if you guys live on the West Coast,

nếu các bạn sống ở bờ phía Tây

go to these websites here, and they're really looking for people

hãy vào những trang web này, họ đang tìm kiếm người

to look for some of these bumblebees, because we think

để tìm lại loài ong ruồi, bởi vì chúng tôi nghĩ

some have gone extinct. Or some, the population has declined.

1 vài loài đa tuyệt chủng rồi. Hoặc số lượng đã suy giảm nhiều

And so it's not just honeybees that are in trouble,

không chỉ ong mật mới gặp tai họa này

but we don't understand these native pollinators

chúng tôi cũng không hiểu rõ những loài bản xứ này

or all those other parts of our community.

hay cả những vùng khác của chúng ta

And of course, bees are not the only important factor here.

dĩ nhiên, ong không phải là điều quan trọng duy nhất ở đây

There are other animals that pollinate, like bats,

có những loài thụ phấn khác, như loài dơi

and bats are in trouble too.

loài dơi cũng đang gặp tai họa

And I'm glad I'm a bee man and not a bat man,

tôi thì vui mừng vì mình là "người ong" chứ không phải "người dơi"

because there's no money to research the bat problems.

vì chẳng có chút tài chính nào để nghiên cứu vấn đề loài dơi

And bats are dying at an extraordinary rate.

dơi đang chết với tốc độ cao bất thường

White-nose syndrome has wiped out populations of bats.

hội chứng mũi trắng lan rộng trong loài dơi

If there's a cave in New York that had 15,000 bats in it,

nếu 1 hang động ở New York có 15000 con dơi

and there are 1,000 left. That's like San Francisco

thì chỉ còn 1000 con còn lại. Cũng như ở San Francisco

becoming the population of half of this county in three years.

chỉ còn lại một nửa số lượng của đất nước trong vòng 3 năm

And so that's incredible. And there's no money to do that.

điều đó thật không thể tin được. Và không có khoản tiền nào để nghiên cứu việc đó

But I'm glad to say that I think we know the cause

nhưng tôi vui sướng nói rằng chúng ta biết nguyên nhân

of all these conditions, and that cause is NDD:

của những việc này, đó là NDD:

Nature Deficit Disorder.

Sự rối loạn suy giảm của Tự nhiên

And that is that I think that what we have in our society is,

và tôi nghĩ vấn đề chúng ta đang mắc phải là

we forgot our connection with nature.

chúng ta đã quên sự liên kết của chúng ta với thiên nhiên

And I think if we reconnect to nature,

tôi nghĩ nếu chúng ta kết nối lại với thiên nhiên

we'll be able to have the resources and that interest

chúng ta sẽ có nguồn lực và điều đó

to solve these problems.

giúp chúng ta giải quyết được vấn đề

And I think that there is an easy cure for NDD.

tôi nghĩ có 1 cách dễ dàng đối phó với NDD

And that is, make meadows and not lawns.

đó là, trồng những đồng cỏ chứ không phải những bãi cỏ,

And I think we have lost our connection,

tôi nghĩ chúng ta đã làm mất mối liên hệ này

and this is a wonderful way of reconnecting to our environment.

đây là cách tuyệt vời để tái liên kết chúng ta với tự nhiên

I've had the privilege of living by a meadow

tôi may mắn được sống gần bên 1 đồng cỏ

for the last little while, and it is terribly engaging.

và đã gắn bó với nó rất lâu dài

And if we look at the history of lawns, it's actually rather tragic.

nếu chúng ta xem xét các bãi cỏ, nó thật là tồi tệ

It used to be, two, three hundred years ago,

cách đây 200 hay 300 năm

that a lawn was a symbol of prestige,

1 bãi cỏ là biểu tượng của danh vọng

and so it was only the very rich that could keep these green

chỉ những người rất giàu mới có được

actually, deserts: they're totally sterile.

thật ra, sa mạc: chúng hoàn toàn không có sự sống

Americans spent, in 2001 -- 11 percent of all pesticide use was done on lawns.

Năm 2001, người Mỹ bỏ ra 11% thuốc diệt côn trùng cho những bãi cỏ của họ

Five percent of our greenhouse gases are produced by mowing our lawns.

5% các khí nhà kính là do việc chúng ta cắt cỏ

And so it's incredible the amount of resources we've spent

thật không tin được lượng tài nguyên chúng ta đã bỏ ra

keeping our lawns, which are these useless biosystems.

để chăm sóc những hệ sinh thái không hề có sự sống này

And so we need to rethink this idea.

nên chúng ta cần xem lại điều này

In fact, you know, the White House

thật ra, Nhà Trắng

used to have sheep in front in order to help fund

đã có lũ cừu ở mặt trận để chuẩn bị

the war effort in World War I, which probably is not a bad idea;

cho nỗ lực trong Thế chiến I, chắc hẳn là 1 ý tưởng không tồi

it wouldn't be a bad idea.

quả là không tồi

I want to say this not because I'm opposed completely to mowing lawns.

tôi nói vậy bởi vì tôi không phải bị áp đặt phải cắt cỏ

I think that there is perhaps some advantage to keeping lawns

tôi nghĩ có ít nhiều điều tốt để giữ những bãi cỏ này

at a limited scale, and I think we're encouraged to do that.

theo 1 tỉ lệ giới hạn, chúng ta nên làm thế

But I also want to reinforce some of the ideas we've heard here,

nhưng tôi cũng muốn nhấn mạnh vài ý kiến tôi đã nghe thấy ở đây

because having a meadow or living by a meadow is transformational.

bởi vì việc có 1 đồng cỏ và sống gần 1 đồng cỏ là cả 1 sự chuyển dời

That it is amazing that connection we can have with what's there.

thật kì lạ về mối liên kết chúng ta có thể có ở đó

These milkweed plants have grown up in my meadow

những loài cỏ sữa này đã mọc lên trên đồng cỏ của tôi

over the last four years. Add to watch the different plants,

trong 4 năm qua. Rồi được nhìn thầy những loài cây cỏ khác nhau

or insects, that come to these flowers, to watch that --

hay côn trùng, bay đến những cây hoa này, để ngắm nhìn điều đó --

and we've heard about, you know, this relationship you can have with wine,

và chúng ta cũng đã nghe nói về điều, bạn cũng biết đó, về mối quan hệ này chúng ta có thể có cùng với rượu

this companion you can have as it matures

bạn sẽ có sự đồng hành tuyệt vời này

and as it has these different fragrances.

với tất cả hương sắc

And this is a companion,

đây là tình giao hảo

and this is a relationship that never dries up.

và đây là một mối quan hệ không bao giờ lay chuyển

You never run out of that companion as you drink this wine, too.

dù bạn có uống rượu thì cũng không ra khỏi quan hệ đó

And I encourage you to look at that.

tôi mong các bạn hãy nhìn điều đó

Now, not all of us have meadows,

bây giờ, tất cả chúng ta đều có đồng cỏ

or lawns that we can convert, and so you can always, of course,

hay bãi cỏ mà chúng ta có thể cải tạo, dĩ nhiên rồi

grow a meadow in a pot.

trồng nên 1 đồng cỏ trong 1 vị trí

Bees apparently, can be the gateway to, you know, other things.

loài ong có thể là cánh cửa dẫn tới những điều khác

So I'm not saying that you should plant a meadow of pot,

tôi không nói rằng bạn sẽ trồng đồng cỏ trong cái hũ

but a pot in a meadow.

nhưng là 1 cái hũ trong 1 đồng cỏ

But you can also have this great community of city

bạn cũng có cộng đồng tuyệt vời này

or building-top beekeepers, these beekeepers that live --

hoặc là những người nuôi ong hàng đầu, những người chăm sóc bầy ong

This is in Paris where these beekeepers live.

họ sống ở Pari

And everyone should open a beehive,

mọi người đều nên nuôi 1 tổ ong

because it is the most amazing, incredible thing.

vì đó là điều kì lạ và tuyệt nhất

And if we want to cure ourselves of NDD, or Nature Deficit Disorder,

và nếu chúng ta muốn khắc phục NDD hay là Sự suy giảm Tự nhiên

I think this is a great way of doing it.

tôi nghĩ đây là 1 cách rất hay để thực hiện.

Get a beehive and grow a meadow,

nuôi 1 tổ ong và trồng 1 đồng cỏ

and watch that life come back into your life.

và xem điều gì sẽ đến với cuộc sống của bạn

And so with that, I think that what we can do, if we do this,

tôi nghĩ điều chúng ta có thể làm, nếu chúng ta làm điều đó

we can make sure that our future -- our more perfect future --

chúng ta sẽ có thể đảm bảo tương lai của chúng ta--1 tương lai hoàn hảo hơn của chúng ta

includes beekeepers and it includes bees and it includes those meadows.

bao gồm cả những người nuôi ong, đàn ong và những đồng cỏ

And that journey -- that journey of transformation that occurs

hành trình đó, hành trình chuyển đổi diễn ra

as you grow your meadow and as you keep your bees

khi bạn nuôi ong và trồng đồng cỏ của bạn

or you watch those native bees there -- is an extremely exciting one.

hoặc bạn ngắm nhìn những con ong bản địa này-- sẽ là một hành trình cực kỳ thú vị.

And I hope that you experience it

và tôi mong bạn sẽ trải nghiệm nó

and I hope you tell me about it one day.

và tôi hy vọng 1 ngày các bạn sẽ kể tôi nghe điều đó

So thank you very much for being here. Thank you very much.

Cám ơn các bạn rất nhiều vì đã đến đây. Cám ơn rất nhiều.