H.E. Ellen Johnson Sirleaf: How women will lead us to freedom, justice and peace | TED

Reviewer: Thùy Dung Đỗ

Tôi là nữ tổng thống đầu tiên

của một quốc gia ở Châu Phi.

I was the first woman president

Và tôi tin các nước khác trên thế giới đều nên có một nữ tổng thống.

of an African nation.

(Cười)

(Vỗ tay và hò reo)

And I do believe more countries ought to try that.

(Laughter)

Một khi trần kính đã bị vỡ,

(Applause and cheers)

nó sẽ không thể được hàn gắn lại như cũ --

Once the glass ceiling has been broken,

nhưng sẽ vẫn có người cố gắn nó lại.

it can never be put back together --

Khi tôi đảm nhận chức Tổng thống nước Cộng hòa Liberia

however one would try to do that.

vào tháng 1 năm 2006

When I assumed the presidency of Liberia

có một thử thách rất lớn tôi phải đối mặt đó là hậu xung đột quốc gia:

in January 2006,

Nền kinh tế sụp đổ,

we faced the tremendous challenges of a post-conflict nation:

Cơ sở hạ tầng bị tàn phá,

Các tổ chức nhiễu loạn,

collapsed economy,

Nợ nần chồng chất,

destroyed infrastructure,

Bộ máy cồng kềnh.

dysfunctional institutions,

Chúng tôi còn đối mặt với

enormous debt,

những thách thức từ những người bị bỏ lại phía sau.

bloated civil service.

We also faced

Những nạn nhân chủ yếu sau nội chiến:

the challenges of those left behind.

là phụ nữ và trẻ em.

The primary victims of all civil wars:

Ngày đầu tiên ở văn phòng,

women and children.

Tôi đã phấn khởi

On my first day in office,

nhưng cũng kiệt sức nữa.

Nó là một hành trình rất dài

I was excited ...

and I was exhausted.

để đến được nơi tôi cần đến.

It had been a very long climb

Phụ nữ là những người đ phải chịu nhiều cay đắng nhất

to where I was.

trong cuộc chiến này,

Women had been those who suffered most

và phụ nữ cũng chính là người giải quyết nó.

in our civil conflict,

Lịch sử của chúng tôi đã lưu lại

and women had been the ones to resolve it.

rất nhiều người phụ nữ lừng lẫy

Our history records

Chủ tịch hội đồng Liên hợp quốc,

many women of strength and action.

thẩm phán tòa án nổi tiếng,

A President of the United Nations General Assembly,

tổng thống nước Cộng hòa Liberia.

a renowned circuit court judge,

Tôi biết tôi phải thành lập

a president of the University of Liberia.

một đội ngũ mạnh mẽ

I knew that I had to form

với khả năng giải quyết được

các vấn đề của quốc gia .

a very strong team

with the capacity to address

Và tôi muốn đặt phụ nữ vào các vị trí hàng đầu.

the challenges of our nation.

Nhưng điều đó là không thể.

And I wanted to put women in all top positions.

Vì vậy tôi đặt họ vào các vị trí chiến lược.

But I knew that was not possible.

Tôi tuyển những nhà kinh tế hàng đầu từ Ngân hàng Thế giới

And so I settled for putting them in strategic positions.

làm Bộ trưởng Bộ Tài chính,

I recruited a very able economist from the World Bank

nỗ lực dẫn dắt để xóa nợ của chúng tôi.

Một người làm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao

to be our minister of finance,

to lead our debt-relief effort.

để phục hồi các quan hệ song phương và đa phương.

Another to be the minister of foreign affairs,

Nữ cảnh sát trưởng đầu tiên

to reactivate our bilateral and multilateral relationships.

giải quyết nỗi sợ hãi của phụ nữ,

The first woman chief of police

những người đã phải chịu đựng quá nhiều trong suốt cuộc nội chiến.

to address the fears of our women,

Một người là Bộ trưởng Nội các Giới,

who had suffered so much during the civil war.

để có thể đảm bảo sự an toàn và sự đóng góp của phụ nữ.

Another to be the minister of gender,

Qua thời gian,

to be able to ensure the protection and the participation of women.

Bộ trưởng Bộ tư pháp,

Bộ trưởng Bộ công trình công cộng,

Bộ trưởng Bộ nông nghiệp,

Over time,

Bộ trưởng bộ Thương mại và công nghiệp.

the minister of justice,

the minister of public works,

the minister of agriculture,

Sự tham gia vào chức lãnh đạo

the minister of commerce and industry.

là chưa từng xảy ra trong chính quyền của tôi.

Participation in leadership

Mặc dù tôi biết rằng

was unprecedented in my administration.

không có nhiều phụ nữ có đủ kinh nghiệm

And although I knew

để thành lập một nội các chính phủ toàn nữ

that there were not enough women with the experience

như tôi mong ước...

Tôi quyết định bổ nhiệm nhiều người phụ nữ

to form an all-women cabinet --

vào các vị trí cấp thứ trưởng,

as I wanted --

I settled to appoint numerous women

giám đốc điều hành,

quản trị viên,

in junior ministerial positions,

ở các chính quyền địa phương,

as executives,

ở các trong các dịch vụ ngoại giao,

as administrators,

trong bộ máy tư pháp,

trong các tổ chức công,

in local government,

in diplomatic service,

Và việc đó đã thành công.

in the judiciary,

in public institutions.

Đến cuối năm 2012

It worked.

tăng trưởng kinh tế đã đạt đến 9%.

At the end of 2012,

our economic growth had peaked at nine percent.

Cơ sở hạ tầng được kiến thiết lại ở tốc độ độ nhanh chóng.

Các tổ chức thì hoạt động trở lại.

Our infrastructure was being reconstructed at a very fast pace.

Món nợ 4.9 tỷ

Our institutions were functioning again.

đã được trả hết.

Our debt of 4.9 billion

Chúng tôi còn xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp với Quỹ Tiền tệ Thế Giới,

had been largely canceled.

và Ngân hàng Thế giới,

và Ngân hàng phát triển Châu Phi.

We had good relationships with the International Monetary Fund,

Chúng tôi cũng có mối quan hệ làm việc tốt

the World Bank,

the African Development Bank.

với các nước Châu Phi láng giềng

và nhiều quốc gia khác trên thế giới.

We also had good working relationships

Những người phụ nữ chúng tôi cuối cùng cũng có thể ngủ ngon giấc

with all our sister African countries

and many nations all over the world.

mà không còn phải sợ nữa.

Our women could sleep peacefully at night again,

Nụ cười lại nở trên môi những đứa trẻ thơ,

như tôi đã hứa với họ trong bài diễn văn nhậm chức của mình.

without fear.

Our children were smiling again,

as I promised them during my first inaugural address.

Danh tiếng và sự tín nhiệm

của quốc gia của tôi,

thứ đã bị mất sau nhiều năm xung đột,

The reputation and credibility

giờ đây đã khôi phục lại.

of our nation,

Nhưng tiến độ đó chưa bao giờ được đảm bảo.

lost in the many years of conflict,

Trong nhiệm kì đầu tiên của mình, làm việc trong cơ quan lập pháp

were restored.

chỉ có 14% là phụ nữ

But progress is never guaranteed.

Đến nhiệm kỳ thứ 2,

And in our legislature, in my first term,

số lượng đó giảm xuống chỉ còn 8%,

women were 14 percent.

do môi trường làm việc ở đó trở nên ngày càng độc hại .

In the second term,

it declined to eight percent,

Tôi nhận tương đối chỉ trích và độc hại về phần mình

because the environment was increasingly toxic.

Không ai là hoàn hảo.

I had my fair shares of criticism and toxicity.

Nhưng không có gì dễ dự đoán

Nobody is perfect.

hơn là một người phụ nữ kiên cường

But there's nothing more predictable

người muốn thay đổi mọi thứ,

than a strong woman

người có đủ can đảm để lên tiếng,

who wants to change things,

người táo bạo trong từng hành động.

Tôi chấp nhận mọi lời chỉ trích.

who's brave to speak out,

who's bold in action.

Tôi biết lý do quyết định mà mình đã chọn,

và tôi hài lòng với thành tựu đạt được.

But I'm OK with the criticism.

I know why I made the decisions I made,

Nhưng đó cũng là lí do vì sao ta càng cần nhiều hơn các nhà lãnh đạo nữ.

and I'm happy with the results.

Bởi vì sẽ luôn có những kẻ phá hoại muốn hạ chúng ta xuống,

But that's why more women leaders are needed.

muốn chia rẽ chúng ta,

For there will always be those who will tear us down,

bởi vì chúng muốn giữ nguyên hiện trạng như ban đầu.

who will tear us apart,

Mặc dù Châu Phi cận Sahara đã đạt được những thành tựu đáng kể

because they want the status quo to remain.

về sự tham gia và lãnh đạo của phụ nữ,

Although sub-Saharan Africa has had major breakthroughs

đặc biệt là trong cơ quan lập pháp...

in women's leadership and participation,

trong quốc hội, như là ...

particularly in the legislature --

có rất nhiều phụ nữ

50% và hơn nữa, một trong những quốc gia của chúng tôi,

in parliament, as it's called --

hơn 60% trên cả thế giới...

so many women,

nhưng đó là không đủ,

50 percent and over, one of our nations,

well over 60 percent, the best in the world --

Trong khi chúng ta nên biết ơn

but we know that's not enough.

và tán dương những tiến bộ mà chúng ta đạt được,

While we must be very thankful

thì chúng ta cũng biết rằng vẫn còn rất nhiều việc cần phải làm.

and applaud the progress we have made,

Còn có những công việc phải giải quyết những tàn dư còn sót lại

we know that there is much more work to be done.

về một tổ chức nào đó...

The work will have to address the lingering vestiges

luôn chống lại phụ nữ.

Ở rất nhiều nơi,

of structural ...

các đảng phái chính trị

something against women.

thường dựa trên sự bảo trợ,

In too many places,

political parties

chế độ gia trưởng,

tính ngộ nhận ghét phụ nữ

are based on patronage,

những thứ cố ngăn phụ nữ

patriarchy,

khỏi vị trí chính đáng của họ,

misogyny

đẩy họ ra

that try to keep women

đảm nhận vị trí lãnh đạo.

from their rightful places,

that shut them out

Phụ nữ thường xuyên phải đối mặt

from taking leadership positions.

trong khi họ là những người giỏi nhất,

Too often, women face --

trong khi họ ngang bằng hoặc thậm chí giỏi hơn về năng lực.

bất bình đẳng về thu nhập,

while the best performers,

Vì thế chúng ta phải tiếp tục làm việc

while equal or better in competence --

để thay đổi những điều này.

unequal pay.

Chúng ta phải có khả năng thay đổi định kiến này.

And so we must continue to work

to change things.

Chúng ta phải có thể đảm bảo

We must be able to change the stereotyping.

những rào cản có tổ chức,

We must be able to ensure

thứ đang cản trở phụ nữ

khỏi nhận lấy những quyền sự bình đẳng mà họ xứng đáng,

that those structural barriers

that have kept women

Và chúng ta cũng phải làm việc với đàn ông.

from being able to have the equity they rightfully deserve.

Bời vì dần dà,

And we must also work with men.

sự công nhận

bình đẳng giới hoàn toàn

Because increasingly,

sẽ đảm bảo được một nền kinh tế vững mạnh,

there is recognition

that full gender equity

một quốc gia phát triển hơn,

will ensure a stronger economy,

một đất nước hòa bình.

Và đó chính là lý do vì sao chúng ta phải tiếp tục làm việc.

a more developed nation,

a more peaceful nation.

Đó là lý do vì sao chúng ta là người cùng phe.

And that is why we must continue to work.

Tôi sẽ cho ra mắt Trung tâm Phụ nữ và Phát triển

And that is why we're partners.

để gắn kết chị em phụ nữ chúng ta

I will be launching a Center for Women and Development

(vỗ tay)

that will bring together --

những người chị người bạn đã và đang bắt đầu

(Applause)

cam kết vào việc lãnh đạo.

women who have started

Với phụ nữ những người xuất chúng

and are committed to their joining of leadership.

và tiến bộ sẽ cùng nhau lãnh đạo.

With women who have excelled

and advanced in leadership together.

Trong vòng 10 năm,

chúng tôi rất tin tưởng

chúng ta có thể tạo ra làn sóng này cho phụ nữ

Over a 10-year period,

we strongly believe

được trang bị đảm nhận,

that we will create this wave of women

một cách không nao núng,

who are prepared to take,

lãnh đạo có kế hoạch và tầm ảnh hưởng

unabashedly,

trong toàn xã hội

intentional leadership and influence

Đó là tại sao --

(Cười)

throughout society.

Vào lúc 81 tuổi, tôi không thể về hưu.

(Vỗ tay và cười)

This is why --

(Vỗ tay và hoan hô)

(Laughs)

at 81, I cannot retire.

(Applause and laughter)

Phụ nữ đang hành động vì thay đổi

(Applause and cheers)

ở Châu Phi.

Women are working for change

Phụ nữ hành động vì thay đổi

trên khắp thế giới.

in Africa.

Women are working for change

Tôi sẽ sát cánh với họ,

throughout the world.

và một trong số họ,

mãi mãi.

I will be with them,

(Vỗ tay)

and one of them,

Cám ơn đã lắng nghe.

forever.

(Applause)

Hãy đi và thay đổi thế giới.

(Vỗ tay và hoan hô)

Thank you for listening.

Go out and change the world.

(Applause and cheers)