Jeff Bezos: The electricity metaphor

Jeff Bezos'tan bir sonraki web yeniliği üzerine

Çeviri: Zeynep Oner Gözden geçirme: Diba Szamosi

When you think about resilience and technology it's actually much easier.

Aslında dirençlilik ve teknolojiyi düşündüğünüzde daha kolay.

You're going to see some other speakers today, I already know,

Bugün başka konuşmacılar da göreceksiniz, şimdiden biliyorum,

who are going to talk about breaking-bones stuff,

çarpıcı şeylerden bahsedecekler,

and, of course, with technology it never is.

ve, tabii ki, teknolojide asla böyle olmaz.

So it's very easy, comparatively speaking, to be resilient.

Dolayısıyla, karşılaştırınca, dirençli olmak çok kolay.

I think that, if we look at what happened on the Internet,

Bence, internette olanlara baktığımızda,

with such an incredible last half a dozen years,

inanılmaz bir son yarım düzine yılla,

that it's hard to even get the right analogy for it.

doğru benzetmeyi bulmak çok zor.

A lot of how we decide, how we're supposed to react to things

Kararları nasıl verdiğimiz, olaylara nasıl reaksiyon göstermemiz gerektiği

and what we're supposed to expect about the future

ve gelecekten neler beklememiz gerektiğinin çoğu

depends on how we bucket things

olayları nasıl tuttuğumuz

and how we categorize them.

ve nasıl kategorize ettiğimize dayanır.

And so I think the tempting analogy for the boom-bust

Ve dolayısıyla İnternette yaşadığımız patlama-çöküş için en cezbedici benzetmenin

that we just went through with the Internet is a gold rush.

altına hücum olduğunu düşünüyorum.

It's easy to think of this analogy as very different

Bu benzetmenin seçilebileceğiniz diğer benzetmelere nazaran

from some of the other things you might pick.

farklı olduğunu düşünmek çok kolay.

For one thing, both were very real.

Bir kere, ikisi de oldukça gerçek.

In 1849, in that Gold Rush, they took over $700 million

1849'da, Altına Hücumda, 700 milyon dolardan fazla

worth of gold out of California. It was very real.

altın Kaliforniyadan çıkarıldı. Bu oldukça gerçekti.

The Internet was also very real. This is a real way for humans to

İnternet de oldukça gerçekti. Bu insanların

communicate with each other. It's a big deal.

birbiriyle iletişim kurmalarının çok gerçek bir yoluydu. Bu büyük bir olay.

Huge boom. Huge boom. Huge bust. Huge bust.

Dev bir patlama. Dev bir patlama. Dev bir çöküş. Dev bir çöküş.

You keep going, and both things are lots of hype.

Devam ettiğinizde, ikisi de bolca abartma.

I don't have to remind you of all the hype

Size internet hakkındaki bütün o abartmaları

that was involved with the Internet -- like GetRich.com.

hatırlatmama gerek yok -- mesela ZenginOl.com.

But you had the same thing with the Gold Rush. "Gold. Gold. Gold."

Ama Altına Hücumda da aynı şey vardı. "Altın. Altın. Altın."

Sixty-eight rich men on the Steamer Portland. Stacks of yellow metal.

Portland buharlısında altmış sekiz zengin adam. Külçelerce sarı altın.

Some have 5,000. Many have more.

Kiminde 5,000. Çoğunda daha fazla.

A few bring out 100,000 dollars each.

Kimileri adambaşı 100,000 dolar çıkarıyor.

People would get very excited about this when they read these articles.

İnsanlar bu makaleleri okudukça çok heyecanlanırlardı.

"The Eldorado of the United States of America:

"Amerika Birleşik Devletleri'nin El Doradosu:

the discovery of inexhaustible gold mines in California."

Kaliforniya'da tüketilemez altın madenlerinin keşfi."

And the parallels between the Gold Rush and the Internet Rush continue very strongly.

Ve Altına Hücum ile İnternete Hücum arasındaki benzerlikler çok kuvvetli olarak devam ediyor.

So many people left what they were doing.

Bir çok insan işini bıraktı.

And what would happen is -- and the Gold Rush went on for years.

Ve olan şuydu -- ve Altına Hücum yıllarca devam etti.

People on the East Coast in 1849, when they first started to get the news,

Doğu yakasındaki insanlar 1849'da, haberleri ilk duymaya başladıklarında,

they thought, "Ah, this isn't real."

düşündüler ki, "Ah, bu gerçek değil."

But they keep hearing about people getting rich,

Ama insanların zengin olduklarını duymaya devam ettiler,

and then in 1850 they still hear that. And they think it's not real.

ve sonra 1850'de hala duyuyorlardı. Ve bunun gerçek olmadığını düşünüyorlardı.

By about 1852, they're thinking, "Am I the stupidest person on Earth

Artık 1852'ye doğru, "Kaliforniya'ya koşmadığım için

by not rushing to California?" And they start to decide they are.

dünyadaki en salak kişi ben miyim?" diye düşünmeye başladılar. Ve öyle olduklarına kanaat getirmeye başladılar.

These are community affairs, by the way.

Bunlar topluluk işleriydi, bu arada.

Local communities on the East Coast would get together and whole teams

Doğu yakasındaki yerel topluluklar birleşirlerdi ve 10, 20 kişilik

of 10, 20 people would caravan across the United States,

takımlar Birleşik Devletlerin bir ucundan öbür ucuna konvoy halinde geçerlerdi,

and they would form companies.

ve şirketler kurarlardı.

These were typically not solitary efforts. But no matter what,

Bunlar genelde bireysel çabalar değildi. Ama ne olursa olsun,

if you were a lawyer or a banker, people dropped what they were doing,

ister avukat ol ister bankacı, insanlar işlerini bırakıp,

no matter what skill set they had, to go pan for gold.

ne tür bir beceri grubuna sahip olduklarına bakmadan, altın aramaya giderlerdi.

This guy on the left, Dr. Richard Beverley Cole,

Bu soldaki adam, Dr. Richard Beverley Cole,

he lived in Philadelphia and he took the Panama route.

Philedelphia'da yaşardı ve Panama rotasını seçti.

They would take a ship down to Panama, across the isthmus,

Gemiyle Panama'ya inerler, kanalı geçer,

and then take another ship north.

sonra kuzeye başka bir gemiyle giderlerdi.

This guy, Dr. Toland, went by covered wagon to California.

Bu adam, Dr. Toland, Kaliforniya'ya kapalı at arabasıyla gitti.

This has its parallels, too. Doctors leaving their practices.

Burada da paralellikler var. Muhayenehanelerini kapatan doktorlar.

These are both very successful -- a physician in one case,

Bu ikisi de çok başarılı -- biri hekim,

a surgeon in the other.

diğeri cerrah.

Same thing happened on the Internet. You get DrKoop.com.

İnternette de aynı şey oldu. DrKoop.com çıktı.

(Laughter)

(Kahkahalar)

In the Gold Rush, people literally jumped ship.

Altına Hücumda, insanlar tam anlamıyla işlerini terk ettiler.

The San Francisco harbor was clogged with 600 ships at the peak

San Francisco limanı sayıları 600'e varan gemilerle tıkanmıştı

because the ships would get there and the crews would abandon

çünkü gemiler gelir ve mürettebat gidip altın aramak için

to go search for gold.

gemiyi terk ederdi.

So there were literally 600 captains and 600 ships.

O yüzden tam anlamıyla 600 kaptan ve 600 gemi vardı.

They turned the ships into hotels, because they couldn't sail them anywhere.

Gemileri oteller çevirdiler, çünkü bir yere gidemiyorladı.

You had dotcom fever. And you had gold fever.

Nokta com ateşi vardı. Altın ateşi vardı.

And you saw some of the excesses

Nokta com ateşinin yarattığı bazı

that the dotcom fever created and the same thing happened.

aşırılıkları gördünüz ve aynı şey oldu.

The fort in San Francisco at the time had about 1,300 soldiers.

San Francisco kalesinde o zaman yaklaşık 1,300 asker vardı.

Half of them deserted to go look for gold.

Yarısı gidip altın aramak için kaçtı.

And they wouldn't let the other half out to go look for the first half

Ve diğer yarıyı, ilk yarıyı arayıp bulmaları için yollamıyorlardı

because they were afraid they wouldn't come back.

çünkü geri dönmeyeceklerinden korkuyorlardı.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And one of the soldiers wrote home, and this is the sentence that he put:

Ve askerlerden biri eve yazmış, ve bu da kurduğu cümle:

"The struggle between right and six dollars a month

"Doğru ve ayda altı dolar ile

and wrong and 75 dollars a day is a rather severe one."

yanlış ve günde 75 dolar arasındaki çekişme oldukça sıkı."

They had bad burn rate in the Gold Rush. A very bad burn rate.

Ve Altına Hücumda maliyetler yüksekti. Maliyetler oldukça yüksekti.

This is actually from the Klondike Gold Rush. This is the White Pass Trail.

Bu aslında Klondike Altına Hücumu'ndan. Burası Beyaz Geçit Yolu.

They loaded up their mules and their horses.

Katırlarını ve atlarını yüklemişler.

And they didn't plan right.

Ve iyi plan yapmamışlar.

And they didn't know how far they would really have to go,

Ve gerçekte ne kadar uzağa gitmeleri gerekeceğini bilmiyorlardı,

and they overloaded the horses with hundreds and hundreds of pounds of stuff.

ve atları yüzlerce ve yüzlerce kiloluk eşyayla aşırı yüklemişler.

In fact it was so bad that most of the horses died

Hatta durum o kadar kötüydü ki atların çoğu

before they could get where they were going.

gittikleri yere varamadan öldü.

It got renamed the "Dead Horse Trail."

O yüzden adı "Ölü At Yolu" olarak değiştirildi.

And the Canadian Minister of the Interior wrote this at the time:

Ve Kanada İç İşleri Bakanı o zaman bunu yazmış:

"Thousands of pack horses lie dead along the way,

"Yol boyunca binlerce yük atı ölü yatıyor,

sometimes in bunches under the cliffs,

kimi zaman uçurumların dibinde öbekler halinde,

with pack saddles and packs where they've fallen from the rock above,

yük çantaları ve yüklerle beraber tepedeki kayalıklardan düştükleri yerde,

sometimes in tangled masses, filling the mud holes

kimi zaman birbirine dolanmış yığınlar halinde, çamur deliklerini doldurup

and furnishing the only footing for our poor pack animals on the march,

bizim ilerleyen zavallı yük hayvanlarımızın ayak basabilecekleri yegane noktaları oluşturuyorlar,

often, I regret to say, exhausted, but still alive,

çoğunlukla, üzülerek söylüyorum, tükenmiş ama hala hayatta olarak,

a fact we were unaware of, until after the miserable wretches

zavallı garibanlar bizim atlıların toynakları altında

turned beneath the hooves of our cavalcade.

kımıldayana kadar durumlarının farkında değildik.

The eyeless sockets of the pack animals everywhere

Her yerdeki yük hayvanlarının boş göz çukurları

account for the myriads of ravens along the road.

yol boyunca sayısız kuzgunun varlığının göstergesi.

The inhumanity which this trail has been witness to,

Bu yolun şahit olduğu insaniyetsizliği,

the heartbreak and suffering which so many have undergone,

birçoklarının yaşadığı üzüntü ve acı

cannot be imagined. They certainly cannot be described."

tahmin edilemez. Kesinlikle tasvir edilemez."

And you know, without the smell that would have accompanied that,

Ve biliyorsunuz, onunla beraber olmuş olması gereken koku hariç,

we had the same thing on the Internet: very bad burn rate calculations.

bizde internette de aynı şey oldu: bizde de maliyetler çok kötü hesaplanmıştı.

I'll just play one of these and you'll remember it.

Sırf şunlardan birini oynatacağım ve hatırlayacaksınız.

This is a commercial that was played on the Super Bowl in the year 2000.

Bu 2000 yılında Süper Kupa sırasında gösterilen bir reklam.

(Video): Bride #1: You said you had a large selection of invitations. Clerk: But we do.

(Video) Gelin No. 1: Davetiye seçeneklerinizin geniş olduğunu söylemiştiniz. Çalışan: Ama öyle.

Bride #2: Then why does she have my invitation?

Gelin No. 2: O zaman neden onda benim davetiyemden var?

Announcer: What may be a little thing to some ... Bride #3: You are mine, little man.

Dış Ses: Bazıları için küçük olan bir şey ... Gelin No. 3: Benimsin küçük adam.

Announcer: Could be a really big deal to you. Husband #1: Is that your wife?

Dış Ses: Sizin için çok önemli olabilir. Koca No. 1: Bu sizin karınız mı?

Husband #2: Not for another 15 minutes. Announcer: After all, it's your special day.

Koca No. 2: Bir 15 dakika daha değil. Dış Ses: Sonuçta, bu sizin özel gününüz.

OurBeginning.com. Life's an event. Announce it to the world.

Başlangıcımız.com. Hayat bir olay. Dünyaya duyur.

Jeff Bezos: It's very difficult to figure out what that ad is for.

Jeff Bezos: Bu reklamın neyin reklamı olduğunu kestirmek çok güç.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But they spent three and a half million dollars

Ama bu reklamı 2000 yılı Süper Kupa'da

in the 2000 Super Bowl to air that ad,

yayınlamak için üç buçuk milyon dolar harcadılar,

even though, at the time, they only had a million dollars in annual revenue.

o sırada yıllık cirolarının sadece bir milyon dolar olmasına rağmen.

Now, here's where our analogy with the Gold Rush starts to diverge,

Şimdi burası Altına Hücum benzetmemizin dağılmaya,

and I think rather severely.

ki hatta bence oldukça fazlaca dağılmaya, başladığı noktanın olduğu yer.

And that is, in a gold rush, when it's over, it's over.

Ve o da, bir altına hücumda, bitince bitmiştir.

Here's this guy: "There are many men in Dawson

Mesela bu adam: "Dawson'da şu anda

at the present time who feel keenly disappointed.

şiddetle düş kırıklığına uğramış birçok insan var.

They've come thousands of miles on a perilous trip, risked life, health and property,

Binlerce millik tehlikeli bir yolculuk yapıp, hayatlarını, sağlıklarını ve mallarını riske atıp,

spent months of the most arduous labor a man can perform

bir adamın yapabileceği en ağır işleri aylarca yapıp

and at length with expectations raised to the highest pitch

ve nihayetinde beklentileri en tepelere çıkmışken

have reached the coveted goal only to discover

arzulanan hedefe ulaşınca buldukları tek şey

the fact that there is nothing here for them."

burada onlar için hiçbir şey olmadığıydı."

And that was, of course, the very common story.

Ve tabi bu da çok sık rastlanan bir hikayeydi.

Because when you take out that last piece of gold --

Çünkü o son altın parçasını çıkarınca --

and they did incredibly quickly. I mean, if you look at the 1849 Gold Rush --

ki bunu da bayağı hızlı yaptılar. Yani, 1849 Altına Hücuma bakacak olursanız,

the entire American river region, within two years --

Amerikan nehir bölgesinin tamamı, iki yıl içinde --

every stone had been turned. And after that, only big companies

altına bakılmadık taş kalmamıştı. Ve ondan sonra, sadece büyük şirketler

who used more sophisticated mining technologies

daha sofistike madencilik ekiplanları kullanarak

started to take gold out of there.

oradan altın çıkarmaya başladılar.

So there's a much better analogy that allows you to be incredibly optimistic

Ama inanılmaz iyimser olmanıza izin veren çok daha iyi bir benzetme var

and that analogy is the electric industry.

ve o benzetme de elektik endüstrisi.

And there are a lot of similarities between the Internet and the electric industry.

Ve internetle elektrik endüstrisi arasında bir çok benzerlik var.

With the electric industry you actually have to --

Elektrik endüstrisinde aslında --

one of them is that they're both sort of thin,

bunlardan biri ikisinin de bir çok farklı endüstriyi kaplayan

horizontal, enabling layers that go across lots of different industries.

ince, yatay, izin veren katmanlarının olduğu.

It's not a specific thing.

Belirli bir tek şey değil.

But electricity is also very, very broad, so you have to sort of narrow it down.

Ama elektrik de çok, çok geniş, o yüzden bir anlamda daraltmak gerek.

You know, it can be used as an incredible means of transmitting power.

Biliyorsunuz, güç aktarımı için inanılmaz bir yöntem olarak kullanılabiliyor.

It's an incredible means of coordinating,

Koordinasyon için inanılmaz bir yöntem

in a very fine-grained way, information flows.

bilgi akışları, çok ufak tanecikli bir şekilde.

There's a bunch of things that are interesting about electricity.

Elektriği ilginç kılan bir çok şey var.

And the part of the electric revolution that I want to focus on

Ve elektrik devriminin üzerinde durmak istediğim kısmı

is sort of the golden age of appliances.

aletlerin bir bakıma altın çağı.

The killer app that got the world ready for appliances was the light bulb.

Dünyayı aletlere hazırlayan gözde alet ampuldü.

So the light bulb is what wired the world.

Yani dünyaya hat çeken ampuldü.

And they weren't thinking about appliances when they wired the world.

Ve dünyaya hat çektikleri sırada akıllarında aletler yoktu.

They were really thinking about --

Asıl düşündükleri --

they weren't putting electricity into the home;

evlere elektrik getirmiyorlardı;

they were putting lighting into the home.

evlere ışıklandırma getiriyorlardı.

And, but it really -- it got the electricity. It took a long time.

Ve ama aslında -- elektrik geldi. Uzun bir zaman aldı.

This was a huge -- as you would expect -- a huge capital build out.

Bu dev bir, bekleyeceğiniz gibi, dev bir anapara çıkışıydı.

All the streets had to be torn up.

Tüm sokakların kazılması gerekiyordu.

This is work going on down in lower Manhattan

Bu aşağı Manhattan'da devam eden bir çalışma

where they built some of the first electric power generating stations.

elektrik gücü üreten istasyonların ilklerinden bazılarını kurdukları yerde.

And they're tearing up all the streets.

Ve sokakları kazıyorlar.

The Edison Electric Company, which became Edison General Electric,

Edison Elektrik Şirketi, ki sonra Edison General Electic oldu,

which became General Electric,

o da sonra General Electric oldu,

paid for all of this digging up of the streets. It was incredibly expensive.

bütün bu sokakların kazılmasının faturasını ödedi. Çok pahalıydı.

But that is not the -- and that's not the part that's really most similar to the Web.

Ama bu -- ve bu internetle en çok benzeştiği nokta değil.

Because, remember, the Web got to stand

Çünkü hatırlayın, internet uzak mesafe telefon ağı için

on top of all this heavy infrastructure

kurulmuş bütün bu ağır altyapının

that had been put in place because of the long-distance phone network.

üzerine oturabildi.

So all of the cabling and all of the heavy infrastructure --

Yani bütün o kablolama ve bütün o ağır altyapı --

I'm going back now to, sort of, the explosive part of the Web in 1994,

Şimdi internetin, bir anlamda, patladığı zamana 1994'e dönüyorum,

when it was growing 2,300 percent a year.

o zaman yılda yüzde 2,300 büyüyordu.

How could it grow at 2,300 percent a year in 1994

Nasıl 1994'de insanlar daha internete doğru dürüst yatırım yapmazken

when people weren't really investing in the Web?

yılda yüzde 2,300 büyüyebilir?

Well, it was because that heavy infrastructure had already been laid down.

İşte, çünkü bu ağır altyapı zaten kurulmuştu da ondan.

So the light bulb laid down the heavy infrastructure,

Yani ampul ağır altyapıyı kurdurdu,

and then home appliances started coming into being.

ve sonra ev aletleri gelmeye başladı.

And this was huge. The first one was the electric fan --

Ve bu dev bir olaydı. Bu ilk elektrikli vantilatör --

this was the 1890 electric fan.

bu 1890 yılının elektrikli vantilatörü.

And the appliances, the golden age of appliances really lasted --

Ve aletler, aletlerin altın çağı --

it depends how you want to measure it --

nasıl ölçeceğinize bağlı olarak değişir --

but it's anywhere from 40 to 60 years. It goes on a long time.

ama bir 40 ila 60 yıl sürdü. Bayağı bir süre devam etti.

It starts about 1890. And the electric fan was a big success.

1890larda başlıyor. Ve elektrikli vantilatör çok başarılıydı.

The electric iron, also very big.

Ve elektrikli ütü, bu da çok başarılı.

By the way, this is the beginning of the asbestos lawsuit.

Bu arada, bu asbest davasının başlangıcı.

(Laughter)

(Kahkahalar)

There's asbestos under that handle there.

Burada şu tutacağın altında asbest var.

This is the first vacuum cleaner, the 1905 Skinner Vacuum,

Bu ilk elektrikli süpürge, 1905 yılı Skinner elektrikli süpürgesi,

from the Hoover Company. And this one weighed 92 pounds

Hoover şirketinden. Ve bu 42 kiloydu

and took two people to operate and cost a quarter of a car.

ve kullanmak için iki kişi gerekiyordu ve çeyrek araba parası tutuyordu.

So it wasn't a big seller.

Yani çok satmadı.

This was truly, truly an early-adopter product --

Bu gerçekten, gerçekten bir erken-benimsiyenler ürünüydü --

(Laughter)

(Kahkahalar)

the 1905 Skinner Vacuum.

1905 yılı Skinner elektrikli süpürge.

But three years later, by 1908, it weighed 40 pounds.

Ama üç yıl sonra, 1908'de, 18 kiloydu.

Now, not all these things were highly successful.

Şimdi, bunların herbiri çok başarılı olmadı.

(Laughter)

(Kahkahalar)

This is the electric tie press, which never really did catch on.

Bu elektrikli kravat ütüsü, hiçbir zaman pek tutmadı.

People, I guess, decided that they would not wrinkle their ties.

İnsanlar, sanırım, kravatlarını buruşturmamaya karar verdiler.

These never really caught on either:

Bunlar da hiçbir zaman pek tutmadı:

the electric shoe warmer and drier. Never a big seller.

elektrikli ayakkabı ısıtıcısı ve kurutucusu. Hiçbir zaman çok satılan olmadı.

This came in, like, six different colors.

Bunun altı rengi falan vardı.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I don't know why. But I thought, you know,

Niye bilmiyorum. Ama düşündüm ki, yani,

sometimes it's just not the right time for an invention;

bazen bir buluş için doğru zaman değildir;

maybe it's time to give this one another shot.

belki ona bir şans daha vermenin zamanı gelmiştir.

So I thought we could build a Super Bowl ad for this.

O yüzden düşündüm ki buna bir Süper Kupa reklamı oluşturalım.

We'd need the right partner. And I thought that really --

Doğru partnere ihtiyacımız olacak. Ve düşündüm ki gerçekten --

(Laughter)

(Kahkahalar)

I thought that would really work, to give that another shot.

Bu cidden işe yarayabilir diye düşündüm, bir şans daha verelim.

Now, the toaster was huge

Şimdi, ekmek kızartma makinası çok başarılıydı

because they used to make toast on open fires,

çünkü açık alevde kızartılıyordu ekmek,

and it took a lot of time and attention.

ve çok zaman ve dikkat alıyordu.

I want to point out one thing. This is -- you guys know what this is.

Bir şeyi belirtmek isterim. Bu -- bunun ne olduğunu biliyorsunuz.

They hadn't invented the electric socket yet.

Henüz elektrik prizini icat etmemişlerdi.

So this was -- remember, they didn't wire the houses for electricity.

O yüzden bu -- hatırlayın, evlere elektrik için hat çekilmemişti.

They wired them for lighting. So your -- your appliances would plug in.

Işıklandırma için hat çekilmişti. O yüzden ev aletleriniz ampulun duyuna bağlanırdı.

They would -- each room typically had a light bulb socket at the top.

Onlar -- tipik olarak her odanın tepesinde bir adet duy olurdu.

And you'd plug it in there.

Ve oraya bağlardınız.

In fact, if you've seen the Carousel of Progress at Disney World,

Hatta, eğer Disney World'de Gelişim Carousel'ini gördüyseniz

you've seen this. Here are the cables coming up into this light fixture.

bunu da görmüşünüzdür. İşte kablolar bu aydınlatma aletine çıkıyor.

All the appliances plug in there. And you would just unscrew your light bulb

Bütün aletler buraya bağlanırdı. Ve bir alet bağlamak istediğinizde

if you wanted to plug in an appliance.

yanlızca ampulünüzü çıkarırdınız.

The next thing that really was a big, big deal was the washing machine.

Bir sonraki gerçekten çok, çok büyük olay çamaşır makinesiydi.

Now, this was an object of much envy and lust.

İşte, bu çok imrenilen ve arzulanan bir aletti.

Everybody wanted one of these electric washing machines.

Herkes bu elektrikli çamaşır makinelerinden bir tane istiyordu.

On the left-hand side, this was the soapy water.

Sol tarafta, burada sabunlu su vardı.

And there's a rotor there -- that this motor is spinning.

Ve burada bir rotor -- bu motorun döndürdüğü.

And it would clean your clothes.

Ve elbiselerinizi temizlerdi.

This is the clean rinse-water. So you'd take the clothes out of here,

Bu da temiz çalkalama suyu. Yani kıyafetlerinizi buradan alıp,

put them in here, and then you'd run the clothes through this electric wringer.

buraya koyardınız, ve sonra kıyafetleri bu elektrikli sıkıcıdan geçirirdiniz.

And this was a big deal.

Ve bu büyük bir olaydı.

You'd keep this on your porch. It was a little bit messy and kind of a pain.

Bunu verandada tutardınız. Biraz pislik çıkarırdı ve biraz yorardı.

And you'd run a long cord into the house

Ve evin içinden uzun bir kablo geçirip

where you could screw it into your light socket.

aydınlatma duyuna bağlardınız.

(Laughter)

(Kahkahar)

And that's actually kind of an important point in my presentation,

Ve bu sunumumda aslında önemli bir nokta,

because they hadn't invented the off switch.

çünkü henüz kapatma düğmesini icat etmemişlerdi.

That was to come much later -- the off switch on appliances --

O çok sonra geldi, aletlerde kapatma düğmesi,

because it didn't make any sense.

çünkü hiç anlamı yoktu.

I mean, you didn't want this thing clogging up a light socket.

Yani, bu şeyin duyu işgal etmesini istemezdiniz.

So you know, when you were done with it, you unscrewed it.

O yüzden, işiniz bitince çıkarırdınız.

That's what you did. You didn't turn it off.

Ve öyle yapılırdı. Kapatmazdınız.

And as I said before, they hadn't invented the electric outlet either,

Ve daha önce dediğim gibi, henüz elektrik prizini de icat etmemişlerdi,

so the washing machine was a particularly dangerous device.

o yüzden çamaşır makinesi bilhassa tehlikeli bir aygıttı.

And there are --

Ve ortada --

when you research this, there are gruesome descriptions

bunu araştırdığınızda, insanların bu aygıtlara saçlarını

of people getting their hair and clothes caught in these devices.

ve kıyafetlerini kaptırmalarının dehşet verici tasvirleri var.

And they couldn't yank the cord out

Ve kabloyu çekemiyorlardı

because it was screwed into a light socket inside the house.

çünkü evin içinde bir duya bağlanmıştı.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And there was no off switch, so it wasn't very good.

Ve kapatma düğmesi de yoktu, yani çok iyi değildi.

And you might think that that was incredibly stupid of our ancestors

Ve atalarımızın aletleri böyle duylara sokarak

to be plugging things into a light socket like this.

inanılmaz salakça davranmış olduklarını düşünebilirsiniz.

But, you know, before I get too far into condemning our ancestors,

Ama, atalarımızı suçlamaya devam etmeden önce,

I thought I'd show you: this is my conference room.

size şunu göstereyim dedim: bu benim konferans odam.

This is a total kludge, if you ask me.

Bu tam olarak çakma bir çözüm, bana sorarsanız.

First of all, this got installed upside down. This light socket --

Bir kere, bu ters takılmış. Bu priz --

(Laughter)

(Kahkahalar)

and so the cord keeps falling out, so I taped it in.

ve o yüzden kablo devamlı düşüyor, ben de bantladım.

(Laughter)

(Kahkahalar)

This is supposed -- don't even get me started. But that's not the worst one.

Bunun -- beni konuşturmayın. Ama bu en kötüsü değil.

This is what it looks like under my desk.

Bu benim masamın altının hali.

I took this picture just two days ago.

Bu resmi iki gün önce çektim.

So we really haven't progressed that much since 1908.

Yani 1908'den beri çok da gelişim kaydetmememişiz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

It's a total, total mess.

Çok, çok fena karışıklık.

And, you know, we think it's getting better,

Ve, biliyorsunuz, iyiye gittiğini sanıyoruz,

but have you tried to install 802.11 yourself?

ama kendi başınıza 802.11 kurmayı denediniz mi?

(Laughter)

(Kahkahalar)

I challenge you to try. It's very hard.

Denemeniz için size meydan okuyorum. Çok zor.

I know Ph.D.s in Computer Science --

Bilgisayar Bilimi doktarası olan insanlar tanıyorum --

this process has brought them to tears, absolute tears. (Laughter)

bu süreç onları ağlattı, bildiğiniz ağlattı. (Kahkahalar)

And that's assuming you already have DSL in your house.

Ki bu da evinizde DSL olduğunu varsayarsak.

Try to get DSL installed in your house.

Evinize DSL bağlatmaya çalışın.

The engineers who do it everyday can't do it.

Bu işi her gün yapan mühendisler beceremiyor.

They have to -- typically, they come three times.

Onlar -- tipik olarak üç kere geliyorlar.

And one friend of mine was telling me a story:

Ve bir arkadaşım bana bir hikaye anlattı:

not only did they get there and have to wait,

sırf eve gidip beklemek zorunda kalmamışlar,

but then the engineers, when they finally did get there,

ama sonra mühendisler, sonunda geldiklerinde,

for the third time, they had to call somebody.

üçüncü seferde, birini aramaları gerekiyormuş.

And they were really happy that the guy had a speakerphone

Ve adamda hoparlörlü telefon olduğuna çok sevinmişler

because then they had to wait on hold for an hour

çünkü biriyle konuşup bir giriş kodunu

to talk to somebody to give them an access code

alabilmek için bir saat beklemek zorunda kalmışlar,

after they got there.

eve vardıktan sonra.

So we're not -- we're pretty kludge-y ourselves.

Yani o yüzden -- biz kendimiz de oldukça çakma sayılırız.

By the way, DSL is a kludge.

Bu arada, DSL çakma.

I mean, this is a twisted pair of copper that was never designed

Yani, bu bükülmüş bir çift bakır tel

for the purpose it's being put to --

kullanıldığı iş için asla dizayn edilmemiş --

you know it's the whole thing --

yani bütün her şey --

we're very, very primitive. And that's kind of the point.

biz çok, çok ilkeliz. Ve anlatmaya çalıştığım da biraz bu.

Because, you know, resilience -- if you think of it in terms of the Gold Rush,

Çünkü, biliyorsunuz, direçlilik -- Altına Hücumdan gidecek olsanız,

then you'd be pretty depressed right now

o zaman sizin şimdi moralinizin oldukça düşük olması gerekirdi

because the last nugget of gold would be gone.

çünkü altının son parçası gitmiş olurdu.

But the good thing is, with innovation, there isn't a last nugget.

Ama güzellik şu, yenilikle sayesinde, son parça diye bir şey yok.

Every new thing creates two new questions and two new opportunities.

Her yeni şey iki yeni soru ve iki yeni fırsat yaratıyor.

And if you believe that, then you believe that where we are --

Ve buna inanırsanız, o zaman bizim de --

this is what I think -- I believe that where we are with the incredible kludge --

benim düşüncem bu -- bence inanılmaz kötü çakma çözümlerdeyiz --

and I haven't even talked about user interfaces on the Web --

ve internetteki kullanıcı arayüzlerinden bahsetmedim bile --

but there's so much kludge, so much terrible stuff --

ama o kadar çok çakma çözüm, o kadar çok berbat şey var ki --

we are at the 1908 Hurley washing machine stage with the Internet.

biz internetin 1908 Hurley çamaşır makinesi aşamasındayız.

That's where we are. We don't get our hair caught in it,

Olduğumuz nokta bu. Saçımızı kaptırmıyoruz,

but that's the level of primitiveness of where we are.

ama olduğumuz yerin ilkellik derecesi bu.

We're in 1908.

Biz 1908'deyiz.

And if you believe that, then stuff like this doesn't bother you. This is 1996:

Ve buna inanırsanız bunun gibi şeyler canınızı sıkmaz. Bu 1996:

"All the negatives add up to making the online experience not worth the trouble."

"Online deneyimin tüm eksilerini toplarsak uğraşmaya değmeyeceğini buluruz."

1998: "Amazon.toast." In 1999: "Amazon.bomb."

1998: "Amazon.bitti." 1999'da: "Amazon.gümledi."

My mom hates this picture.

Annem bu resimden nefret ediyor.

(Laughter)

(Kahkahalar)

She -- but you know, if you really do believe that it's the very,

O -- ama biliyorsunuz, eğer gerçekten bunun en, en başı olduğuna

very beginning, if you believe it's the 1908 Hurley washing machine,

inanırsanız, eğer bunun 1908 Hurley çamaşır makinesi olduğuna inanırsanız,

then you're incredibly optimistic. And I do think that that's where we are.

o zaman oldukça iyimsersiniz. Ve ben gerçekten orada olduğumuza inanıyorum.

And I do think there's more innovation ahead of us

Ve bence gerçekten gerimizde olduğundan

than there is behind us.

daha çok yenilik önümüzde var.

And in 1917, Sears -- I want to get this exactly right.

Ve 1917'de, Sears -- bunu tam olarak doğru aktarmak istiyorum.

This was the advertisement that they ran in 1917.

Bu 1917'de yayınladıkları bir reklam.

It says: "Use your electricity for more than light."

Diyor ki: "Elektriğinizi ışıktan fazlası için kullanın."

And I think that's where we are.

Ve bence olduğumuz nokta da bu.

We're very, very early. Thank you very much.

Daha çok, çok başındayız. Çok teşekkür ederim.