Jeff Bezos: The electricity metaphor

Translator: Quý Anh Nguyễn Đỗ Reviewer: Lam Nguyen

Khi nhắc tới sự linh hoạt trong công nghệ, nó dễ dàng hơn bạn tưởng.

When you think about resilience and technology it's actually much easier.

You're going to see some other speakers today, I already know,

Hôm nay bạn sẽ thấy vài diễn giả khác mà tôi đã biết,

who are going to talk about breaking-bones stuff,

họ sẽ nói về những chuyện rất to lớn,

dĩ nhiên, với công nghệ thì không hề có giới hạn.

and, of course, with technology it never is.

So it's very easy, comparatively speaking, to be resilient.

Nên tương đối mà nói, linh hoạt trong công nghệ rất đơn giản.

Nếu ta nhìn vào những gì xảy ra trên Internet,

I think that, if we look at what happened on the Internet,

with such an incredible last half a dozen years,

với bao điều phi thường trong vòng sáu năm vừa qua,

that it's hard to even get the right analogy for it.

thật khó để so sánh cho đúng.

A lot of how we decide, how we're supposed to react to things

Đa phần cách ta quyết định, cách ta đáng ra phải phản ứng

and what we're supposed to expect about the future

và những gì ta mong đợi trong tương lai

depends on how we bucket things

phụ thuộc vào cách ta xử lý

and how we categorize them.

và phân loại chúng.

And so I think the tempting analogy for the boom-bust

Vậy nên, tôi nghĩ phép so sánh hợp lý nhất về sự bùng nổ và suy thoái

that we just went through with the Internet is a gold rush.

mà ta vừa trải qua với Internet là Cơn sốt Vàng.

It's easy to think of this analogy as very different

Bạn có thể nghĩ phép so sánh này rất khác

so với những thứ mà bạn đã chọn so sánh.

from some of the other things you might pick.

For one thing, both were very real.

Thứ nhất, chúng đều có thật.

In 1849, in that Gold Rush, they took over $700 million

Năm 1849, trong Cơn sốt Vàng, họ thu được hơn 700 triệu đô-la

worth of gold out of California. It was very real.

tương ứng số vàng ở California. Chuyện hoàn toàn có thật.

The Internet was also very real. This is a real way for humans to

Internet cũng là thật. Nó là một cách có thật,

giúp con người giao tiếp với nhau. Nó là chuyện lớn đấy.

communicate with each other. It's a big deal.

Huge boom. Huge boom. Huge bust. Huge bust.

Bùng nổ mạnh. Bùng nổ mạnh. Tụt dốc mạnh. Tụt dốc mạnh.

You keep going, and both things are lots of hype.

Bạn cứ so sánh tiếp. Và cả hai đều rất được mong đợi.

I don't have to remind you of all the hype

Tôi đâu cần nhắc bạn về mọi sự háo hức

xảy ra trên Internet... như là GetRich.com.

that was involved with the Internet -- like GetRich.com.

Nhưng nó có điểm giống với Cơn sốt Vàng. " Vàng. Vàng. Vàng.

But you had the same thing with the Gold Rush. "Gold. Gold. Gold."

68 người giàu trên tàu Portland. Chất đầy vàng.

Sixty-eight rich men on the Steamer Portland. Stacks of yellow metal.

Some have 5,000. Many have more.

Vài người có 5.000 đô-la. Nhiều người có nhiều hơn.

A few bring out 100,000 dollars each.

Vài người kiếm được tận 100.000 đô-la."

Người ta thấy thích thú khi đọc những bài báo này.

People would get very excited about this when they read these articles.

"The Eldorado of the United States of America:

"Elorado của Hợp chủng quốc Hoa Kì:

the discovery of inexhaustible gold mines in California."

Sự khám phá ra những mỏ vàng vô tận ở California."

Những điểm tương đồng giữa Cơn sốt Vàng và Cơn sốt Internet rất khớp nhau.

And the parallels between the Gold Rush and the Internet Rush continue very strongly.

So many people left what they were doing.

Nhiều người đã từ bỏ thứ mà họ đang làm dở.

And what would happen is -- and the Gold Rush went on for years.

Và điều tiếp theo... Cơn sốt Vàng đã kéo dài nhiều năm.

Những người ở Bờ Đông năm 1849, khi họ mới biết được tin này,

People on the East Coast in 1849, when they first started to get the news,

they thought, "Ah, this isn't real."

Họ đã nghĩ, "Thật hoang đường."

Nhưng họ cứ nghe tin về những người đang giàu lên,

But they keep hearing about people getting rich,

và đến năm 1850 họ vẫn nghe điều đó. Và họ vẫn không nghĩ đó là thật.

and then in 1850 they still hear that. And they think it's not real.

By about 1852, they're thinking, "Am I the stupidest person on Earth

Đến năm 1852, họ nghĩ, "Mình có phải người ngu nhất hành tinh này không

by not rushing to California?" And they start to decide they are.

khi không đến California nhỉ?" Và rồi họ quyết định đi.

Rất nhiều người nghĩ như vậy đó.

These are community affairs, by the way.

Các cộng đồng địa phương ở Bờ Đông tập hợp với nhau, và các nhóm

Local communities on the East Coast would get together and whole teams

of 10, 20 people would caravan across the United States,

gồm 10,20 người... trên khắp đất Mỹ,

and they would form companies.

và họ lập ra những công ty,

These were typically not solitary efforts. But no matter what,

nhưng chúng cũng chẳng tồn tại được lâu.

Nhưng dù họ là luật sư hay làm ngân hàng, mọi người đều bỏ dở việc đang làm,

if you were a lawyer or a banker, people dropped what they were doing,

no matter what skill set they had, to go pan for gold.

bất kể họ có kĩ năng gì, để đi săn vàng.

Người bên trái đây, bác sĩ Richard Beverley Cole.

This guy on the left, Dr. Richard Beverley Cole,

he lived in Philadelphia and he took the Panama route.

Ông sống ở Philadelphia và đã đi tuyến đường Panama.

They would take a ship down to Panama, across the isthmus,

Họ đi tàu xuống Panama, đi qua eo đất,

and then take another ship north.

và lên một chuyến tàu khác về hướng bắc.

This guy, Dr. Toland, went by covered wagon to California.

Còn đây, bác sĩ Toland, đi xe ngựa tới California.

Điểm chung ở đây là họ đều từ bỏ nghề bác sĩ của mình.

This has its parallels, too. Doctors leaving their practices.

Cả hai đều rất thành đạt. Một bác sĩ trị liệu,

These are both very successful -- a physician in one case,

a surgeon in the other.

người kia là bác sĩ phẫu thuật.

Same thing happened on the Internet. You get DrKoop.com.

Điều tương tự xảy ra trên Internet, chẳng hạn như DrKoop.com.

(Cười)

(Laughter)

In the Gold Rush, people literally jumped ship.

Thời kì Cơn Sốt Vàng, mọi người thực sự đã "nhảy tàu."

The San Francisco harbor was clogged with 600 ships at the peak

Cảng San Francisco chật kín với 600 chiếc tàu lúc đỉnh điểm cơn sốt.

because the ships would get there and the crews would abandon

Vì khi đó, thuỷ thủ đã bỏ tàu

to go search for gold.

để đi tìm vàng.

So there were literally 600 captains and 600 ships.

Và đúng là có 600 thuyền trưởng và 600 chiếc tàu.

They turned the ships into hotels, because they couldn't sail them anywhere.

Họ biến tàu thành khách sạn, vì họ không thể đỗ tàu đi nơi khác.

You had dotcom fever. And you had gold fever.

Ta có cơn sốt "chấm com," và ta có cơn sốt vàng.

And you saw some of the excesses

Và ta thấy vài sự quá đà

that the dotcom fever created and the same thing happened.

mà cơn sốt dotcom đã gây ra. Điều tương tự đã xảy ra.

The fort in San Francisco at the time had about 1,300 soldiers.

Cảng San Francisco lúc đó có khoảng 1300 quân nhân.

Half of them deserted to go look for gold.

Một nửa trong số họ đào ngũ để tìm vàng.

Và người ta không cho phép số còn lại đi tìm họ

And they wouldn't let the other half out to go look for the first half

because they were afraid they wouldn't come back.

vì người ta sợ họ sẽ không quay lại.

(Laughter)

(Cười)

And one of the soldiers wrote home, and this is the sentence that he put:

Một người lính gửi thư về nhà, và một câu trong đó là:

"The struggle between right and six dollars a month

"Ranh giới giữa tuân thủ luật với sáu đô-la mỗi tháng,

and wrong and 75 dollars a day is a rather severe one."

và làm trái luật với 75 đô-la mỗi ngày là một thứ rất mơ hồ."

They had bad burn rate in the Gold Rush. A very bad burn rate.

Họ tiêu hết vốn đầu tư rất nhanh. Thực sự rất nhanh.

This is actually from the Klondike Gold Rush. This is the White Pass Trail.

Ảnh này từ thời sốt vàng Klondike. Đây là đường mòn White Pass.

They loaded up their mules and their horses.

Họ chất hành lý lên lừa, và ngựa.

And they didn't plan right.

Và họ đã không tính kĩ.

And they didn't know how far they would really have to go,

Họ không ước lượng đúng quãng đường cần đi,

và họ đã khiến đàn ngựa phải chở quá tải hàng trăm cân.

and they overloaded the horses with hundreds and hundreds of pounds of stuff.

In fact it was so bad that most of the horses died

Và thực tế, quá tải đến mức hầu hết ngựa đã chết

before they could get where they were going.

trước khi chúng đến được đích.

Nó được đổi tên thành "đường mòn Ngựa chết."

It got renamed the "Dead Horse Trail."

And the Canadian Minister of the Interior wrote this at the time:

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Canada thời đó đã viết:

"Hàng nghìn con ngựa chất đầy đồ nằm chết trên đường,

"Thousands of pack horses lie dead along the way,

sometimes in bunches under the cliffs,

chúng nằm chất đống dưới chân vách đá,

with pack saddles and packs where they've fallen from the rock above,

với yên ngựa và đống hàng hoá nơi chúng ngã từ trên vách xuống,

đôi chỗ chúng nằm chồng chất nhau, lấp kín cả ao bùn,

sometimes in tangled masses, filling the mud holes

chúng chỉ còn là vài nắm đất dưới chân những con ngựa khốn khổ khác đang đi tới.

and furnishing the only footing for our poor pack animals on the march,

often, I regret to say, exhausted, but still alive,

Thật tiếc khi thường phải nói rằng chúng kiệt sức nhưng còn sống,

a fact we were unaware of, until after the miserable wretches

nhưng ta nào có hay biết, cho tới lúc chúng chết rũ rượi

turned beneath the hooves of our cavalcade.

ngay bên cạnh chúng ta.

Những hốc mắt trống rỗng ở khắp nơi,

The eyeless sockets of the pack animals everywhere

account for the myriads of ravens along the road.

chúng là những gì còn lại sau khi lũ quạ bỏ đi.

The inhumanity which this trail has been witness to,

Sự vô nhân tính con đường này đã chứng kiến,

the heartbreak and suffering which so many have undergone,

sự khổ đau bao người phải chịu,

cannot be imagined. They certainly cannot be described."

thật không tưởng, không lời nào diễn tả được.

And you know, without the smell that would have accompanied that,

Các bạn biết đấy, dù không bốc mùi như vụ vừa rồi,

we had the same thing on the Internet: very bad burn rate calculations.

ta có chuyện tương tự trên internet: số vốn mất đi là vô cùng lớn.

I'll just play one of these and you'll remember it.

Tôi sẽ nhắc lại chuyện đó bằng cách chiếu lại thứ này.

This is a commercial that was played on the Super Bowl in the year 2000.

Đây là quảng cáo chiếu ở cúp Super Bowl năm 2000.

(Video): Bride #1: You said you had a large selection of invitations. Clerk: But we do.

- Anh nói có nhiều mẫu thiệp mời lắm mà? - Đúng vậy!

Vậy tại sao cô ta có thiệp mời giống tôi?!

Bride #2: Then why does she have my invitation?

Announcer: What may be a little thing to some ... Bride #3: You are mine, little man.

Điều nhỏ nhặt với người khác... - Tao phải xử mày, thằng nhóc!

Announcer: Could be a really big deal to you. Husband #1: Is that your wife?

...có thể rất quan trọng với bạn. - Đó là vợ anh đấy à?

Husband #2: Not for another 15 minutes. Announcer: After all, it's your special day.

- 15 phút nữa cô ta mới là vợ tôi. Đây là ngày trọng đại của bạn mà...

OurBeginning.com - Đời là một sự kiện. Hãy để cả thế giới biết.

OurBeginning.com. Life's an event. Announce it to the world.

Jeff Bezos: It's very difficult to figure out what that ad is for.

Jeff Bezos: Rất khó biết được quảng cáo này nói về cái gì.

(Laughter)

(Cười)

Nhưng họ bỏ ra hẳn 3,5 triệu đô-la

But they spent three and a half million dollars

in the 2000 Super Bowl to air that ad,

để chiếu nó tại cúp Super Bowl năm 2000,

even though, at the time, they only had a million dollars in annual revenue.

dù lúc đó doanh thu hằng năm của họ chỉ là 100.000 đô-la.

Đây là chỗ phép so sánh với Cơn sốt Vàng không còn đúng nữa,

Now, here's where our analogy with the Gold Rush starts to diverge,

and I think rather severely.

và tôi nghĩ nó khác đi nhiều.

And that is, in a gold rush, when it's over, it's over.

Đó là, cơn sốt vàng, khi nó kết thúc, nó kết thúc luôn.

Có người viết: "Nhiều người hiện đang ở Dawson

Here's this guy: "There are many men in Dawson

at the present time who feel keenly disappointed.

thấy rất thất vọng.

They've come thousands of miles on a perilous trip, risked life, health and property,

Họ tới đó sau hành trình hàng nghìn cây số đầy rủi ro, mạo hiểm tính mạng và tài sản,

spent months of the most arduous labor a man can perform

dành hàng tháng lao động cực nhọc,

and at length with expectations raised to the highest pitch

và tràn trề niềm hi vọng đạt được mong muốn của mình

have reached the coveted goal only to discover

chỉ để phát hiện rằng:

the fact that there is nothing here for them."

rằng nơi này chẳng có gì cho họ cả.

Và đó dĩ nhiên là chuyện thường thấy.

And that was, of course, the very common story.

Because when you take out that last piece of gold --

Vì khi đào sạch vàng,

and they did incredibly quickly. I mean, if you look at the 1849 Gold Rush --

họ đã làm vậy rất nhanh. Ý tôi là, nếu ta nhìn vào Cơn sốt Vàng năm 1849,

toàn bộ các lưu vực sông trên nước Mỹ...

the entire American river region, within two years --

trong vòng hai năm đã bị xới tung hết

every stone had been turned. And after that, only big companies

Và sau đó, chỉ những công ty lớn mới sử dụng công nghệ khai thác hiện đại

who used more sophisticated mining technologies

started to take gold out of there.

để khai thác vàng ở đó.

So there's a much better analogy that allows you to be incredibly optimistic

Tôi nghĩ có phép so sánh đúng hơn nhiều và khiến ta thấy lạc quan hơn.

and that analogy is the electric industry.

Và phép so sánh đó là ngành công nghiệp điện.

Có rất nhiều điểm chung giữa internet và ngành công nghiệp điện.

And there are a lot of similarities between the Internet and the electric industry.

With the electric industry you actually have to --

Với ngành điện, ta thực sự phải...

Một điểm chung là cả hai đều rất linh hoạt,

one of them is that they're both sort of thin,

horizontal, enabling layers that go across lots of different industries.

có thể phối hợp cùng nhiều ngành khác.

It's not a specific thing.

Chúng không chỉ gói gọn trong phạm vi hẹp.

Nhưng điện cũng là một ngành rất rộng, nên ta phải thu gọn nó lại.

But electricity is also very, very broad, so you have to sort of narrow it down.

Bạn biết đấy, chẳng hạn như về phương tiện truyền tải điện,

You know, it can be used as an incredible means of transmitting power.

nó là cách điều phối tỉ mỉ từng chi tiết,

It's an incredible means of coordinating,

in a very fine-grained way, information flows.

hay truyền dữ liệu.

There's a bunch of things that are interesting about electricity.

Có rất nhiều điều thú vị về điện.

Một phần của cuộc cách mạng điện năng mà tôi muốn tập trung vào

And the part of the electric revolution that I want to focus on

là thời hoàng kim của đồ gia dụng.

is sort of the golden age of appliances.

Một sản phẩm tuyệt vời giúp thế giới sẵn sàng dùng đồ gia dụng là bóng đèn.

The killer app that got the world ready for appliances was the light bulb.

Vậy bóng đèn là thứ giúp cả thế giới dùng điện.

So the light bulb is what wired the world.

And they weren't thinking about appliances when they wired the world.

Và họ đã không nghĩ rằng đồ gia dụng sẽ sử dụng đến điện.

Họ không hề nghĩ tới...

They were really thinking about --

Họ không cho rằng họ đang mang điện tới từng nhà,

they weren't putting electricity into the home;

they were putting lighting into the home.

Họ chỉ muốn thắp sáng từng nhà thôi.

And, but it really -- it got the electricity. It took a long time.

Việc đó đã mất rất lâu...

Đây là một cú đầu tư cực kỳ lớn.

This was a huge -- as you would expect -- a huge capital build out.

All the streets had to be torn up.

Mọi con phố phải được đào lên.

Đây là ảnh công trường ở Hạ Manhattan,

This is work going on down in lower Manhattan

ở đó họ đã xây những trạm phát điện đầu tiên,

where they built some of the first electric power generating stations.

And they're tearing up all the streets.

và họ đang đào hết đường lên.

The Edison Electric Company, which became Edison General Electric,

Công ty Edison Electric, sau này là Edison General Electric,

which became General Electric,

rồi trở thành General Electric,

paid for all of this digging up of the streets. It was incredibly expensive.

đã trả tiền cho việc đào đường, đó là một khoảnchi phí khổng lồ.

But that is not the -- and that's not the part that's really most similar to the Web.

Và đó không hẳn là điều tương đồng nhất với mạng internet.

Vì hãy nhớ rằng mạng đã được xây

Because, remember, the Web got to stand

trên nền tảng hạ tầng có sẵn

on top of all this heavy infrastructure

that had been put in place because of the long-distance phone network.

của mạng lưới điện thoại đường dài.

So all of the cabling and all of the heavy infrastructure --

Vậy nên mọi dây cáp, mọi cơ sở hạ tầng...

I'm going back now to, sort of, the explosive part of the Web in 1994,

Tôi đang nói đến thời điểm bùng nổ của mạng năm 1994

với tốc độ phát triển cỡ 2.300% mỗi năm.

when it was growing 2,300 percent a year.

How could it grow at 2,300 percent a year in 1994

Sao nó phát triển được 2300% mỗi năm vào năm 1994

when people weren't really investing in the Web?

khi người ta không thực sự đầu tư vào mạng?

Well, it was because that heavy infrastructure had already been laid down.

Lý do vì cơ sở hạ tầng đã có sẵn rồi.

Vậy, bóng đèn đã giúp xây dựng cơ sở hạ tầng,

So the light bulb laid down the heavy infrastructure,

và rồi đồ gia dụng bắt đầu phát triển

and then home appliances started coming into being.

với tốc độ chóng mặt.

And this was huge. The first one was the electric fan --

Sản phẩm đầu tiên là quạt điện. Đây là quạt điện năm 1890.

this was the 1890 electric fan.

Thời kỳ hoàng kim của tăng trưởng đồ gia dụng đã kéo dài...

And the appliances, the golden age of appliances really lasted --

tuỳ theo cách bạn tính, nhưng thường từ 40 đến 60 năm.

it depends how you want to measure it --

but it's anywhere from 40 to 60 years. It goes on a long time.

Nó kéo dài rất lâu, bắt đầu từ khoảng những năm 1890.

It starts about 1890. And the electric fan was a big success.

Quạt điện là một sản phẩm rất thành công.

The electric iron, also very big.

Bàn là điện cũng vậy.

By the way, this is the beginning of the asbestos lawsuit.

Nhân tiện, đây là khởi đầu của vụ kiện sợi a-mi-ăng.

(Laughter)

(Cười)

There's asbestos under that handle there.

Cái tay cầm kia có thành phần chứa sợi a-mi-ăng.

Đây là máy hút bụi đầu tiên,

This is the first vacuum cleaner, the 1905 Skinner Vacuum,

mẫu máy Skinner năm 1905 do Công ty Hoover sản xuất.

from the Hoover Company. And this one weighed 92 pounds

Nó nặng 92 kg, cần hai người để dùng nó, và đắt bằng một phần tư chiếc ô tô.

and took two people to operate and cost a quarter of a car.

So it wasn't a big seller.

Công ty đã chẳng bán được nhiều hàng.

This was truly, truly an early-adopter product --

Những người đã mua chiếc máy đó đúng là những khách hàng rất trung thành

(Laughter)

(Cười)

the 1905 Skinner Vacuum.

của mẫu máy Skinner 1905 ấy.

But three years later, by 1908, it weighed 40 pounds.

Nhưng ba năm sau, vào năm 1908, nó chỉ nặng 18 kg.

Now, not all these things were highly successful.

Không phải mọi sản phẩm đó đều thành công vang dội.

(Laughter)

(Cười)

Đây là máy ép cà vạt chạy điện, nó chẳng được ưa chuộng lắm.

This is the electric tie press, which never really did catch on.

People, I guess, decided that they would not wrinkle their ties.

Cà vạt khá khó nhàu, và người ta chẳng cần nó lắm.

Những món này cũng không được ưa dùng:

These never really caught on either:

Máy sấy và làm ấm giày. Chưa bao giờ bán chạy.

the electric shoe warmer and drier. Never a big seller.

This came in, like, six different colors.

Nó có tận sáu màu liền.

(Laughter)

(Cười)

Tôi không biết tại sao nữa.

I don't know why. But I thought, you know,

Nhưng tôi nghĩ, đôi khi một sáng chế đã ra đời không đúng lúc,

sometimes it's just not the right time for an invention;

maybe it's time to give this one another shot.

Có lẽ đã đến lúc cho nó thêm một cơ hội nữa.

Nên tôi nghĩ ta có thể làm quảng cáo Super Bowl cho thứ này.

So I thought we could build a Super Bowl ad for this.

We'd need the right partner. And I thought that really --

Ta cần đối tác phù hợp. Tôi nghĩ nó thật...

(Laughter)

(Cười)

Tôi nghĩ rất hợp lý khi cho sản phẩm này thêm một cơ hội nữa.

I thought that would really work, to give that another shot.

Now, the toaster was huge

Máy nướng bánh rất phổ biến

vì trước kia, nó nướng bánh trực tiếp với lửa,

because they used to make toast on open fires,

điều đó rất tốn thời gian và công sức.

and it took a lot of time and attention.

I want to point out one thing. This is -- you guys know what this is.

Tôi muốn nói đến 1 thứ. Cái này... Các bạn biết đây là gì mà.

They hadn't invented the electric socket yet.

Lúc đó họ chưa sáng chế ra ổ cắm điện.

Nên đây là... Hãy nhớ họ không đi dây trong nhà để đấu điện.

So this was -- remember, they didn't wire the houses for electricity.

They wired them for lighting. So your -- your appliances would plug in.

Họ đi dây chỉ để lắp đèn, thứ đồ gia dụng duy nhất sẽ cắm vào đó.

They would -- each room typically had a light bulb socket at the top.

Mỗi phòng thường có một đui đèn trên trần

And you'd plug it in there.

và họ cắm dây vào đó.

In fact, if you've seen the Carousel of Progress at Disney World,

Nếu bạn từng thấy "Vòng quay Tiến bộ" ở Công viên Disney, bạn sẽ thấy điều đó.

you've seen this. Here are the cables coming up into this light fixture.

Các dây điện sẽ đều cắm vào đó.

All the appliances plug in there. And you would just unscrew your light bulb

Tương tự, đồ gia dụng sẽ cắm điện ở đó. Ta chỉ cần tháo bóng đèn

if you wanted to plug in an appliance.

nếu ta cần cắm điện cho đồ gia dụng.

The next thing that really was a big, big deal was the washing machine.

Sản phẩm nổi tiếng tiếp theo là máy giặt.

Now, this was an object of much envy and lust.

Đây là sản phẩm nhiều người thèm muốn.

Everybody wanted one of these electric washing machines.

ai cũng muốn có một chiếc máy giặt điện.

On the left-hand side, this was the soapy water.

Bên trái là ngăn để nước xà phòng.

And there's a rotor there -- that this motor is spinning.

Có mô tơ quay ở đó,

nó quay và làm sạch quần áo.

And it would clean your clothes.

This is the clean rinse-water. So you'd take the clothes out of here,

Đây là chỗ để vắt. Ta lấy quần áo khỏi đó và để vào đây.

put them in here, and then you'd run the clothes through this electric wringer.

Và rồi quần áo được cho vào máy vắt này.

And this was a big deal.

Món đồ đó bán rất chạy.

You'd keep this on your porch. It was a little bit messy and kind of a pain.

Người ta hay để nó ngoài sân, việc bố trí đó khá mất công.

Ta phải đi dây vào nhà

And you'd run a long cord into the house

where you could screw it into your light socket.

và cắm nó vào chiếc đui đèn.

(Cười)

(Laughter)

Đó chính là điều quan trọng tôi muốn đề cập đến trong bài nói này,

And that's actually kind of an important point in my presentation,

because they hadn't invented the off switch.

vì người ta chưa sáng chế ra nút tắt máy.

That was to come much later -- the off switch on appliances --

Mãi về sau mới có nút tắt trên đồ gia dụng,

because it didn't make any sense.

vì người ta không muốn dây cắm điện cứ ở đó và chiếm chỗ chiếc đui đèn.

I mean, you didn't want this thing clogging up a light socket.

So you know, when you were done with it, you unscrewed it.

Nên khi dùng xong là họ sẽ rút dây điện ra.

Họ đã làm vậy chứ không phải tắt đi.

That's what you did. You didn't turn it off.

And as I said before, they hadn't invented the electric outlet either,

Và như tôi vừa nói, người ta cũng chưa sáng chế ra ổ điện.

so the washing machine was a particularly dangerous device.

Nên máy giặt là một sản phẩm khá nguy hiểm.

And there are --

Khi bạn tìm hiểu về nó, sẽ có rất nhiều bài mô tả kinh hoàng

when you research this, there are gruesome descriptions

of people getting their hair and clothes caught in these devices.

về tóc và quần áo bị mắc vào máy.

Và họ không thể giật dây ra,

And they couldn't yank the cord out

vì nó cắm chặt vào đui đèn ở trong nhà.

because it was screwed into a light socket inside the house.

(Laughter)

Và cũng không có công tắc, nên...

And there was no off switch, so it wasn't very good.

... thật không an toàn.

And you might think that that was incredibly stupid of our ancestors

Và bạn có thể nghĩ rằng tổ tiên ta thật ngu dốt

to be plugging things into a light socket like this.

khi cắm dây điện vào đui đèn như thế này.

But, you know, before I get too far into condemning our ancestors,

Nhưng, trước khi tôi phê phán tổ tiên quá nhiều,

Tôi muốn cho các bạn xem, đây là phòng họp của tôi.

I thought I'd show you: this is my conference room.

This is a total kludge, if you ask me.

Tôi thấy nó thật tạm bợ.

Trước tiên, những chiếc đui đèn đã bị lắp ngược,

First of all, this got installed upside down. This light socket --

nên dây cắm cứ bị tuột ra và tôi phải dán băng dính vào.

(Laughter)

and so the cord keeps falling out, so I taped it in.

(Laughter)

Chưa là gì đâu, nó vẫn chưa phải điều tệ hại nhất.

This is supposed -- don't even get me started. But that's not the worst one.

This is what it looks like under my desk.

Dưới bàn tôi trông thế này này.

I took this picture just two days ago.

Tôi chụp bức này hai hôm trước.

Vậy là ta chưa tiến bộ nhiều lắm từ 1908,

So we really haven't progressed that much since 1908.

(Laughter)

thực sự ta vẫn còn rất lộn xộn.

It's a total, total mess.

And, you know, we think it's getting better,

Và ta nghĩ nó đã khá hơn rồi,

but have you tried to install 802.11 yourself?

nhưng bạn đã thử tự cài mạng theo chuẩn 802.11 bao giờ chưa?

(Laughter)

Tôi thách các bạn đấy. Khó lắm.

I challenge you to try. It's very hard.

I know Ph.D.s in Computer Science --

Tôi quen vài tiến sĩ ngành Khoa học Máy tính...

việc cài đặt nó làm họ phát khóc. Khóc sướt mướt luôn.

this process has brought them to tears, absolute tears. (Laughter)

And that's assuming you already have DSL in your house.

Đó là giả sử bạn đã lắp mạng dây DSL ở nhà rồi.

Hãy thử cài đặt DSL trong nhà.

Try to get DSL installed in your house.

Các kĩ sư cài nó hằng ngày còn không làm nổi.

The engineers who do it everyday can't do it.

They have to -- typically, they come three times.

Thường họ phải đến nhà ba lần.

And one friend of mine was telling me a story:

Một anh bạn tôi đã kể chuyện rằng, không những các kĩ sư đến rồi phải chờ,

not only did they get there and have to wait,

but then the engineers, when they finally did get there,

khi những kĩ sư đến nhà anh ấy lần thứ ba,

for the third time, they had to call somebody.

họ còn phải gọi người khác, Họ rất vui vì điện thoại anh ấy có loa ngoài

And they were really happy that the guy had a speakerphone

because then they had to wait on hold for an hour

vì họ phải chờ máy tận một tiếng

to talk to somebody to give them an access code

để nói chuyện với người khác để gửi họ mật khẩu mạng sau khi họ đến.

after they got there.

Đó là một mớ rất vô tổ chức.

So we're not -- we're pretty kludge-y ourselves.

Mà DSL cũng còn rất thô sơ.

By the way, DSL is a kludge.

Sợi cáp đồng xoắn đôi này không được thiết kế

I mean, this is a twisted pair of copper that was never designed

để làm việc như vậy.

for the purpose it's being put to --

Bạn biết đấy, chúng ta vẫn rất thô sơ.

you know it's the whole thing --

we're very, very primitive. And that's kind of the point.

Và vấn đề là ở đó, vì...

Because, you know, resilience -- if you think of it in terms of the Gold Rush,

sự linh hoạt, nếu bạn nghĩ về nó như cơn sốt vàng

thì giờ bạn sẽ rất chán nản.

then you'd be pretty depressed right now

because the last nugget of gold would be gone.

Vì miếng vàng cuối cùng đã mất rồi.

Nhưng cái hay là, với công nghệ, không có miếng cuối nào cả,

But the good thing is, with innovation, there isn't a last nugget.

mọi điều mới mẻ đều tạo ra hai câu hỏi mới,

Every new thing creates two new questions and two new opportunities.

và hai cơ hội mới.

Và nếu bạn tin vào điều đó,

And if you believe that, then you believe that where we are --

thì bạn sẽ tin rằng hiện giờ... Tôi nghĩ như thế này:

this is what I think -- I believe that where we are with the incredible kludge --

tôi tin rằng ta vẫn còn rất tạm bợ

và tôi còn chưa nói về giao diện người dùng trên mạng.

and I haven't even talked about user interfaces on the Web --

Có rất nhiều thứ tạm bợ, rất nhiều thứ dở tệ.

but there's so much kludge, so much terrible stuff --

we are at the 1908 Hurley washing machine stage with the Internet.

Ta đang ở giai đoạn Máy giặt Hurley năm 1908 của internet.

That's where we are. We don't get our hair caught in it,

Ta đang ở đó đấy.

Dù ta không bị mắc tóc vào nó.

but that's the level of primitiveness of where we are.

Nhưng đó là mức độ thô sơ của ta hiện giờ.

We're in 1908.

Ta đang ở thời 1908.

Và nếu bạn tin điều đó thì những thứ như này

And if you believe that, then stuff like this doesn't bother you. This is 1996:

sẽ không làm bạn khó chịu. Đây là hồi 1996:

"All the negatives add up to making the online experience not worth the trouble."

... khiếm khuyết chồng chất - khiến trải nghiệm online rất tệ hại."

1998: "Amazon.toast." In 1999: "Amazon.bomb."

1998: "amazon. tiêuđời."

Và 1998, "amazon.nổtung"

Mẹ tôi ghét tấm ảnh này.

My mom hates this picture.

(Laughter)

Nhưng, nếu bạn tin rằng đây mới chỉ là khởi đầu,

She -- but you know, if you really do believe that it's the very,

very beginning, if you believe it's the 1908 Hurley washing machine,

nếu bạn tin đây mới chỉ là Máy giặt Harley năm 1908,

thì bạn cực kì lạc quan.

then you're incredibly optimistic. And I do think that that's where we are.

Và tôi nghĩ ta đang ở đó.

And I do think there's more innovation ahead of us

Và tôi nghĩ phía trước ta còn nhiều cải tiến

hơn là đằng sau ta.

than there is behind us.

Và năm 1917, Công ti Sears... Tôi muốn trích cho đúng.

And in 1917, Sears -- I want to get this exactly right.

This was the advertisement that they ran in 1917.

Đây là quảng cáo họ đăng năm 1917.

Nó nói : "Hãy dùng điện cho nhiều thứ hơn đèn".

It says: "Use your electricity for more than light."

And I think that's where we are.

Và tôi nghĩ ta đang ở đó.

We're very, very early. Thank you very much.

Ta vẫn đang ở giai đoạn đầu. Xin cảm ơn.