Why I choose humanism over faith | Leo Igwe

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Gözde Zülal Solak

Something happened

Papaz okulunda rahip olmak için

while I was studying in the seminary

eğitim alırken

and training to be a priest.

başıma bir şey geldi.

I came in contact with a different idea of life.

Yaşamın farklı bir fikri ile buluştum.

An idea of life that contradicted the main teachings of religion --

Dinin ana öğretileri ile çelişen bir yaşam felsefesi:

humanism.

hümanizm.

Some of you may be wondering, what on earth is humanism?

Bazılarınız merak ediyor olabilir, nedir bu ‘hümanizm’’?

Humanism is a way of thinking and living

Hümanizm, insanoğlunun faaliyetlerini vurgulayan

that emphasizes the agency of human beings.

bir düşünce ve yaşam felsefesidir.

Humanism stresses the fact that we, human beings,

Hümanizm, bizim, yani insanoğlunun

are capable of changing the world.

dünyayı değiştirebileceği gerçeğini vurgular.

That we have the power to make a difference in our lives,

Bazı dış güçlere başvurmadan,

both individually and collectively,

hem bireysel hem de toplu olarak,

without recourse to some outside force.

hayatlarımızda fark yaratacak güce sahip olduğumuzu vurgular.

It may interest you to know that the best humanist lessons I learned

Hümanizmden öğrendiğim en iyi dersleri felsefe kitapları okumaktan

ya da hümanist bildirileri ve beyanları incelemekten

were not from reading philosophy books

or from poring over humanist manifestos and declarations.

öğrenmediğimi bilmek ilginizi çekebilir.

No, not at all.

Hayır, hiç de öyle değil.

The best humanist lesson I learned was from the life of my own parents.

Hümanistliği en iyi ebeveynlerimin yaşamlarından öğrendim.

My parents come from a poor family background

Ailem, Nijerya’nın güneydoğusundaki

in Mbaise, in southeastern Nigeria.

Mbaise’deki fakir bir aileden geliyor.

They had limited opportunities.

Onların kısıtlı olanakları vardı.

But my parents did not allow the circumstances of their bad upbringing

Fakat ailem kötü yetişme koşullarının

kendilerinin ve çocuklarının hayal ve tutkularının önüne geçmesine izin vermedi.

to determine the ambition and dreams for themselves and for their children.

My father worked part-time, trained as a teacher,

Babam yarı zamanlı çalışıp öğretmenlik eğitimi gördü

and rose to become a headmaster at a local primary school.

ve yerel bir ilkokulda müdürlüğe yükseldi.

My mother dropped out of school quite early,

Annem okulu oldukça erken bıraktı.

because her mother, my grandmother, could not afford her education.

Çünkü annesi, benim anneannem okul ihtiyaçlarını karşılayamadı.

As a parent, my mother worked very hard,

Bir ebeveyn olarak annem çiftçiliği, ucuz mal ticaretini

combining farming, petty trading and taking care of my siblings and me.

ve kardeşlerimle bana bakmayı bir araya getirerek çok sıkı çalıştı.

By the time I was born --

Ben doğana kadar

that was shortly after the Nigerian civil war --

-- Nijerya iç savaşından kısa bir süre sonraydı --

life was very difficult, a struggle day by day.

hayat çok zordu, her geçen gün zorlaşan bir mücadeleydi.

My family was living in a hut.

Ailem bir kulübede yaşıyordu.

With the eye of a child, I can still see water

Yağmur yağdığında sazdan çatının su damlatmasını

dripping from the thatched roof of our house when it rained.

bir çocuk gözüyle hala görebiliyorum.

My father reared goats to supplement the family income.

Babam ailemizin gelirini artırmak adına keçiler beslerdi.

And part of my duty after school hours or during vacation

Benim okul saatlerinden sonraki veya tatil sırasındaki görevim

was to feed these goats.

bu keçileri beslemekti.

There was no electricity, no pipe with water.

Elektrik yoktu, su yoktu.

We trekked to fetch water from the nearby streams.

Yakındaki akarsulardan su almak için yürürdük.

That was an easy work in the wet season,

Bu, yağışlı mevsimlerde kolay bir işti.

but kilometers when it was hot and dry.

Fakat kuru ve sıcak havalarda sanki kilometrelerce sürerdi.

Through hard work and perseverance,

Sıkı çalışma ve sabır ile

my parents were able to erect a block apartment

ebeveynlerim apartman inşa edip beni ve kardeşlerimi

and send my siblings and me to school.

okula gönderebilecek konuma geldiler.

They made it possible for us to enjoy a standard of living

Onların büyürken sadece hayal ettikleri

hiçbir zaman erişemedikleri

which they never did

and to attain educational levels

eğitim seviyesini ve standart yaşam şeklini

which they only imagined when they were growing up.

bizim tatmamızı sağladılar.

My parents' life, their story, is my best lesson in humanism.

Ebeveynlerimin hayatları, hikayeleri, öğrendiğim en iyi insanlık dersi.

Bir hümanist olarak,

So as a humanist, I believe that human beings

insanoğlunun inancın tutsağı olmadığına; meydan okuyucu olduğuna inanıyorum.

are challengers, not prisoners of faith.

Our destinies are in our hands, not predetermined.

Kaderlerimiz önceden belirlenmedi, bizim ellerimizde.

And it's left for us to shape our lives and destinies

Bize hayatlarımızı ve kaderlerimizi

to reflect our best hopes and aspirations.

en iyi umut ve arzularımız doğrultusunda yansıtmamız için verildi.

I believe that human beings have the power

İnsanoğlunun sefaleti

to turn situations of poverty into those of wealth and prosperity.

bolluk ve refaha çevirebilecek güce sahip olduğuna inanıyorum.

We have the capacity to alleviate suffering,

Bizim acıları dindirme, hayatı genişletme

extend life, prevent diseases,

hastalıkları önleme, zayıf düşüren rahatsızlıkları iyileştirme,

cure debilitating ailments, reduce infant mortality

bebek ölüm oranlarını azaltma

and preserve our planet.

ve gezegenimizi koruma kapasitemiz var.

But we cannot accomplish all these goals by wishful thinking with our eyes closed

Ancak bütün bu hedefleri boş ümitlerle

or by armchair speculation or by expecting salvation from empty sky.

ya da gökyüzünden kurtuluş bekleyerek başaramayız.

In contrast, millions of Africans imagine that their religious faith

Aksine, milyonlarca Afrikalı,

dini inançlarının hayallerini gerçekleştireceğini düşünüyor.

will help their dream come true,

and they spend so much time praying for miracles

Hayatlarında ilahi müdahaleler ve mucizeler olması için

and for divine intervention in their lives.

o kadar çok fazla dua ederek zamanlarını harcıyorlar ki.

In 2009, a Gallup survey in 114 countries

2009'da 114 ülkede gerçekleşen bir Gallup anketi,

revealed that religiosity was highest in the world's poorest nations.

dini inancın dünyanın en fakir ülkelerinde en yüksek seviyede olduğunu açıkladı.

In fact, six of the 10 countries where 95 percent of the population

Aslında, nüfusun %95'inin dinin günlük hayatın önemli bir parçası olduğunu

said that religion was an important part of their daily lives, were African.

söyleyen 10 ülkeden 6 tanesi Afrikalı idi.

In some cases, religion drives many Africans to extraordinary length:

Bazı durumlarda din birçok Afrikalıyı aşırı uç seviyeye sürükler:

to attack other human beings, to commit ritual killing,

başka bir insana saldırmak, dini kurban vermek,

targeting those living with albinism,

albino, kambur

ve son öğrendiğime göre kel insanları

those with a humpback,

and as I recently learned, those with a bald head.

hedef almak gibi.

Afrika'da batıl inanç, bilimde veya mantıkta hiçbir temeli bulunmayan

In Africa, superstition is widespread,

with so many people believing in witchcraft,

bir şey olan cadılığa inanan birçok insanla beraber

something that has no basis in reason or in science.

çok yaygındır.

Yet alleged witches, usually women, children and elderly persons

Yine de cadı olduğu iddia edilen kadınlar, çocuklar ve yaşlılar

hala saldırıya uğramakta, sürgün edilmekte ve öldürülmektedir.

are still routinely attacked, banished and killed.

And I've made it part of my life's mission

Ben de Afrika'daki cadı suçlamalarını ve zulmü sona erdirmeyi

to end witchcraft accusation and witch persecution in Africa.

hayatımın görevinin bir parçası haline getirdim.

So as a humanist, I believe in a proactive approach to life.

Bu yüzden, bir hümanist olarak, hayata karşı temkinli bir yaklaşıma inanıyorum.

The changes that we want cannot be achieved only by dreaming

Yapmak istediğimiz değişikler, sadece hayal ederek gerçekleştirilemez.

but require doing as well.

Sıkı çalışarak gerçekleştirilir.

The challenges that we face cannot go away

Eğer bu problemlerin bir yolunu bulup sihirli bir şekilde kaybolmasını dileyip

if we recoil and retreat into our shells, wishing and imagining

ve hayal ederek kabuğumuza çekilirsek

that those problems will somehow magically disappear.

karşı karşıya kaldığımız zorluklar yok olamaz.

The good life that we desire will not fall like manna from heaven.

Hak ettiğimiz iyi hayat gökten yağmayacak.

My parents did not erect a block apartment by wishing and dreaming.

Ebeveynlerim, dileyerek ve hayal ederek apartman inşa etmediler.

They worked hard, they failed, they tried again.

Sıkı çalıştılar, başarısız oldular, tekrar denediler.

They toiled with rolled-up sleeves,

Kollarını sıvayarak, borca batarak çok çalıştılar.

with their hands deep in debt, they plowed ahead,

Hayallerini gerçeğe dönüştürerek ilerlediler.

growing their dreams into reality.

Bu yüzden, bir hümanist olarak maceracı ve hatta gözü pek

So as a humanist, I believe we must be adventurous and even daring.

olmamız gerektiğine inanıyorum.

The path of success is paved with risk and uncertainties.

Başarının yolu risk ve belirsizliklerle döşelidir.

We have to muster the will and courage to do what people have never done.

Kimsenin yapmadığını yapmak için, isteğimizi ve cesaretimizi toplamalıyız.

To think what people have never thought.

Kimsenin düşünmediğini düşünmek için.

Envisage what people have never imagined.

Kimsenin hayal etmediğini öngörmek için.

Go to places human beings have not been to.

İnsanoğlunun daha önce gitmediği yerlere gitmek için.

And succeed where people have tried but failed.

İnsanların denediği, ama başarısız olduklarını başarmak için.

We must be ready to explore new frontiers of knowledge and understanding

Sadece mümkün olan şeyi değil,

aynı zamanda görünürde imkansız olan şeyi de denemeye

and attempt doing not just what is possible

ve bilgi ve anlayışın sınırlarını keşfetmeye hazır olmalıyız.

but also what is seemingly impossible.

But I realize that at the end of the day,

Ama günün sonunda fark ediyorum ki,

çabalarımız her zaman isteklerimizi vermemektedir.

our efforts do not always yield our desires.

We fail, we suffer disappointments and setbacks.

Başarısız oluruz, hayal kırıklıkları ve aksiliklere katlanırız.

Some problems, such as wars and conflict, poverty and diseases

Savaş ve anlaşmazlık, fakirlik ve hastalık

ve diğer doğal ve insan yapımı felaketler gibi problemler

and other natural and human-made disasters

seem as if they may never go away.

sanki hiç gitmeyecekler gibi görünür.

Solutions to old problems have led to new dangers,

Eski problemlere çözümler, yeni tehlikelere yol açtı,

hastalıklara yeni tedaviler, yeni hayati tehlikelerle sonuçlandı.

new cures to diseases have resulted in new health risks.

But the fact that these problems persist

Ama bu problemlerin devam etmesi

and that solutions sometimes create their own problems

ve çözümlerin bazen kendi sorunlarını yaratması gerçeği

is not a reason for us to give up or to resign.

vazgeçmemiz veya teslim olmamız için bir sebep değil.

It's not a reason for us to think that our efforts are of no consequence.

Çabalarımızın sonuçlanmayacağını düşünmek için bir sebep değil.

In fact, there is fulfillment in striving,

Aslında insanoğlunun karşı karşıya kaldığı

and trying to provide answers and solutions

muhtemel sonucun başarısızlık olduğu probleme bile

to the problem humanity faces

cevaplar ve çözümler sağlamaya çalışmakta

even when the likely outcome is failure.

bir başarı vardır.

So as a humanist, I believe we must not despair for humanity.

Bu yüzden, bir hümanist olarak

insanoğlu için umutsuzluğa düşmememiz gerektiğine inanıyorum.

Even in the face of overwhelming difficulties

Karşı konulmaz zorluklar ve en umutsuz durumlar karşısında bile.

and in the bleakest of circumstances.

Human beings are creative beings.

İnsanoğlu, yaratıcı yaratıklardır.

We have the power to generate new ideas, new solutions and new cures.

Yeni fikirler, yeni çözümler ve yeni çareler yaratma gücümüz var.

So why despair when the unexpected knocks on the horizon?

Neden beklenmedik bir şeyde umuzsuzluğa düşelim?

It is in our nature to create anew, to be inventive and innovative,

Yaratıcı ve yenilikçi olmak, yeniden yaratmak bizim doğamızdadır,

so why languish in idle expectation of a savior from above?

o halde neden yukarıdaki bir kurtarıcıyı boş beklentilerle bekleyip sürünelim?

So it is time for us Africans to take our destiny in our hands

Bu yüzden biz Afrikalıların kaderimizi kendi elimize almanın

ve hayatın gidişatında söz hakkımızın olduğunu fark etmenin zamanıdır.

and realize we have agency in the scheme of life.

We need to put an end to this game of blame

Kendi hayatlarımızın bütün sorumluluğunu almaktan alıkoyan

that has prevented us from taking full responsibility for our own lives.

bu suç oyununa bir son vermemiz gerek.

For too long, we have been prisoners of our past.

Çok uzun zamandır geçmişimiz tutsağıyız.

We have allowed despair and pessimism to drain us,

Umutsuzluğun ve kötümserliğin bizi tüketmesine, enerjimizi bitirmesine,

drain our energies, limit our imaginations

hayallerimizi sınırlandırmasına

and dim our vision for a better and brighter future.

ve daha iyi ve parlak bir gelecek görüşümüzü karartmasına izin verdik.

We have let this continent flounder.

Bu kıtanın batmasına izin verdik.

Why passing the buck like a Frisbee?

Neden sorumluluklarımızı bir frizbi gibi üzerimizden attık?

We've blamed slavery, colonialism and the new colonialism

Kendi kendimizin sebep olduğu yaralar da dahil, yaşadığımız keder için

for the woes we experience, including our own self-inflicted wounds.

köleliği, sömürgeciliği ve yeni sömürgeciliği suçladık.

We have conducted ourselves

Afrika lanetli ve kaderine terk edilmiş gibi davrandık.

in ways that seem as if Africa is damned and doomed.

And that all these experiences in history

Tarihteki tüm bu olaylar geri dönülemez, onarılamaz bir şekilde

have irreversibly, irreparably foreclosed the chances and possibility

Afrika'nın zorlukların üstesinden gelmesi, gelişmesi ve büyümesi için

gereken fırsatlara ve olasılığa engel olmuş gibi.

for Africa to emerge, thrive and flourish.

We must realize that there is no part of the world

Dünyanın hiçbir yerinde geçmişte sömürgeleştirilmemiş veya esir edilmemiş

that has not been colonized or enslaved in the past.

bir yerin olmadığının farkına varmalıyız.

And if other parts of the world have moved on,

Eğer dünyanın diğer kısımları hayatlarına devam ettiyse

why can't we, now?

biz neden şimdi yapamayalım?

So as a humanist, I believe that the past is gone;

Bu yüzden bir hümanist olarak geçmişin geçtiğine inanıyorum;

we cannot change it, we cannot alter it.

onu değiştiremeyiz.

But the future beckons us on with limitless possibilities

Ama gelecek, kaderimizi tekrardan yaratmak, biçimlendirmek ve yapmak üzere

to recreate, reshape and remake our destinies.

bizi sınırsız olasılıklarla çağırıyor.

So let's all of us seize this opportunity.

O halde bu fırsatı değerlendirelim.

And as my parents did, begin the urgent task

Ebeveynlerimin de yaptığı gibi

bu acil Afrika'yı tekrardan inşa etme görevine adım adım başlayın.

of rebuilding Africa, brick by brick.

Let's give free reign to our ideas and imaginations,

Bu TEDGlobal 2017'de ortaya konduğu gibi

as demonstrated at this TEDGlobal 2017.

düşüncelerimize ve hayallerimize özgürlük tanıyalım.

Let's open our hearts and minds.

Kalplerimizi ve zihinlerimizi açalım.

Enerjimizi, zekamızı ve yaratıcılığımızı kullanalım

And exert our energy, intelligence and ingenuity

and begin the urgent task of rebuilding Africa

ve bu kıtayı refahın ve medeniyetin kalesine dönüştürme

and of transforming this continent

ve Afrika'yı tekrardan inşa etme görevine başlayalım.

into a citadel of unrivaled prosperity and civilization.

This is what I believe as a humanist, as an African humanist.

Bu, bir hümanist, Afrikalı bir hümanist olarak inandığım şey.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)