Wendy MacNaughton: The art of paying attention | TED

Çeviri: Büşra Ülger Gözden geçirme: Ramazan Şen

Pekâlâ, şimdi kendimi riske atacağım.

Bu odadaki herkesin ama herkesin küçükken

resim yaptığını söyleyeceğim.

All right, I'm going to go out on a limb here.

Öyle mi?

I'm going to say that every single one of us in this room

Evet? Tamam.

Belki de dört beş yaşlarındaydınız

made drawings when we were little.

çizim yapıyordunuz.

Yes?

Yes? OK.

Yetişkin biri gelip omzunuzun üzerinden baktı

And maybe around the age of like, four or five or something like that,

ve “Bu ne?” dedi.

Siz de “bu bir yüz” dediniz.

O da dedi ki:

you might have been drawing,

and a grown-up came over and looked over your shoulder and said,

“Aslında bir yüz böyle olmaz,

"What's that?"

şöyle olur.”

And you said, "It's a face."

Şunu çizmeye başladılar.

Daire, gözler için iki badem,

And they said,

"That's not really what a face looks like.

baş aşağı duran bir yedi

This is what a face looks like."

And they proceeded to draw this.

ve kavisli bir çizgi.

Circle, two almonds for some eyes,

Ama tahmin edin ne oldu?

Bu gerçekten bir yüze benzemiyor.

this upside-down seven situation we have here,

Bu bir simge.

and then a curved line.

Görsel bir sembol.

Bugün dünyamızın çoğuna böyle bakıyoruz.

But guess what?

This doesn't really look that much like a face, OK?

Bakın, bize gelen o kadar çok bilgi var ki

It's an icon.

It's visual shorthand,

beynimiz kelimenin tam anlamıyla onu işleyemiyor

and it's how we look at so much of our world today.

ve dünyayı kalıplarla dolduruyoruz.

See, we have so much information coming at us all the time,

Gördüklerimizin çoğu kendi beklentilerimiz.

that our brains literally can't process it,

and we fill in the world with patterns.

Pekâlâ.

Size yeniden bakmak için beyninizi yapılandıracak

Much of what we see is our own expectations.

küçük bir numara göstereceğim.

Hepiniz üzerinde “açmayın” yazan bir zarf aldınız mı?

All right.

I'm going to show you a little trick

to rewire your brain into looking again.

Elinize alın, şimdi açma zamanı.

İçinde bir kâğıt ve kalem olmalı.

Did you all get an envelope that says "do not open" on it?

Grab that envelope, it's time to open it.

Hazır olunca

lütfen yanınızdaki kişiye dönün.

Inside should be a piece of paper and a pencil.

Tercihen tanımadığınız biri olsun.

Once you have that all prepped,

Hadi millet, bunu yapıyoruz,

please turn to somebody next to you.

bunu yapıyoruz.

(Gülüşmeler)

Ideally, somebody you don't know.

Harika.

Herkes bir partner buldu mu?

Yeah, we're doing this, people,

Tamam, şimdi bana bakın.

we're doing this.

Tamam, şimdi bana bakın.

(Laughs)

Birbirinizi çizeceksiniz, tamam mı?

Great.

Everybody find a partner?

Hayır hayır, bekleyin.

OK, now look back at me.

OK, now look back at me.

Sizi temin ederim ki bu iyi çizim yapmakla ilgili değil, tamam mı?

You are going to draw each other, OK?

Burada yaptığımız bu değil,

bakıyoruz, bu bakmakla ilgili.

Herkesinki berbat olacak, söz veriyorum, merak etmeyin.

No, no, no, no, wait, wait, wait, wait.

I promise this is not about doing a good drawing, OK?

Birbirinizi çizerken çok basit iki kuralımız var.

That's not what we're doing here,

Bir, kaleminizi asla kağıttan kaldırmayacaksınız.

we're looking, this is about looking.

Everybody's going to be terrible, I promise, don't worry.

Tek bir kesintisiz çizgi.

Hayır, hayır, bana güvenin.

You're going to draw each other with two very simple rules.

Mevzu bakmakla ilgili, tamam mı?

One, you are never going to lift your pencil up off the paper.

Kalemi kaldırmadan tek bir kesintisiz çizgi.

İkinci kural,

One continuous line.

asla, asla, asla üzerine çizim yaptığınız kağıda bakmayın, tamam mı?

No, no, trust me here.

This is about looking, OK?

So one continuous line never lift the pencil.

Evet, konu bakmakla ilgili.

Yani çizdiğiniz insanın yüzünden gözünüzü ayırmayın.

Number two,

never, ever, ever look down at the paper you're drawing on, OK?

Şimdi, kalemi kağıdın ortasına koyun tamam mı?

Yes, it's about looking.

Partnerinize bakın.

So keep looking at the person you're drawing.

Gözlerinden birinin içine bakın.

Hangisi olduğu önemli değil.

Now put your pencil down in the middle of the paper, OK?

Böyle başlayacaksınız.

Hazır mısınız?

Derin nefes alın.

Look up at your partner.

(Nefes alırlar)

Look at the inside of one of their eyes.

Başlayın.

Doesn't matter which one.

Şimdi sadece çizin ama nerede olduğunuza dikkat edin,

That's where you're going to start.

Ready?

oradan başlıyorsunuz ve bir köşe olduğunu görüyorsunuz,

Deep breath.

(Inhales)

belki orada bir kıvrım var.

And begin.

Küçük çizgilere, kirpiklere dikkat edin.

Now, just draw but notice where you are,

Bazılarımız maskeli, bazılarımız değil, nasılsa öyle çalışın.

you're starting there and you see there is a corner,

Şimdi yavaşlayın.

maybe there's a curve there.

Dikkatinizi verin ve gördüklerinizi çizin.

Notice those little lines, the eyelashes.

Aşağı bakmayın.

People are wearing masks, some aren't, just work with that.

Devam edin.

Now just go slow.

(Mırıldanmalar)

Pay attention and draw what you see.

5 saniye daha.

Ve durun.

And don't look down.

Just keep going.

Çizdiğiniz güzel resimlere bakın.

(Murmuring)

(Kahkahalar)

And just five more seconds.

Değil mi?

Partnerinize inanılmaz portresini gösterin.

And stop.

Look down at your beautiful drawings.

Çok iyi, değil mi?

(Laughter)

Görmek istiyorum.

Right?

Çizimlerinizi kaldırın.

Show your partner their incredible portrait.

Kaldırabilir misiniz millet?

Hepiniz kaldırın.

It's so good, right?

Aman tanrım.

Dalga mı geçiyorsunuz?

I want to see them.

Hold them up.

Hepiniz inanılmazsınız.

Tamam, yerine koyabilirsiniz,

Can you guys hold them up?

Hold up, everybody.

alta sıkıştırabilir,

Oh my gosh.

kağıda koyabilirsiniz.

Are you kidding me?

Bu müthişti.

You all are amazing.

Yani, hepsi feci ama harikalar.

OK, you can put your drawings back down,

Neden harikalar?

tuck them under,

Çünkü hepiniz sadece bir yüz çizdiniz.

put them on the paper.

Ne gördüyseniz onu çizdiniz.

That was wonderful.

Yüzün nasıl görünmesi gerektiğini çizmediniz, değil mi?

I mean, they're all terrible, but they're wonderful.

Why are they wonderful?

Ayrıca insanların nadiren yaptığı bir şeyi yaptınız.

Because you all just drew a face.

You drew what you saw.

Neredeyse bir dakika boyunca

You didn't draw what you think a face looks like, right?

çekinmeden biriyle göz göze

You also just did something that people rarely do.

yüz yüze yakın temas kurdunuz.

You just made intimate eye-to-eye,

Çizim yaparak yavaşladınız,

face-to-face contact with someone without shying away

dikkatinizi verdiniz,

birine yakından baktınız.

for almost a minute.

Onların da size yakından bakmasına izin verdiniz.

Through drawing, you slowed down,

you paid attention,

Tebrikler.

Bu şekilde çizim yapmanın

you looked closely at someone

başka hiçbir şeye benzemeyen hızlı bir bağlantı oluşturduğunu buldum.

and you let them look closely at you.

Good job.

Pekâlâ.

I have found that drawing like this

Bu yüzden kendime illüstratör ve grafik gazeteci diyorum.

creates an immediate connection like nothing else.

Ben çizerek hikâyeler anlatırım.

Alright.

Bakan ve dinleyen insanlarla vakit geçiriyorum.

So I call myself an illustrator and a graphic journalist.

Konuştuğum insanların sözlerini alıyorum

çoğunlukla hayata dair çizimlerle birleştiriyorum

I draw, I tell stories.

tıpkı az önce sizin yaptığınız gibi.

I spend time with people looking and listening.

And I take the words of the people that I speak with

Bu şekilde çizmenin,

and I put it together with drawings that I do, mostly from life,

fotoğrafın yapamayacağı birçok şeyi yaptığını gördüm.

just like you all just did.

Peki biri size kamerayı doğrulttuğunda nasıl hissediyorsunuz?

I found that drawing like this does a lot of things

Biraz nesne gibi, değil mi?

that photography can't do.

Çizim yaparken eskiz defterimi aşağıda tutuyorum.

Bu çizdiğim kişi ile aramda açık bir kanal oluşturuyor.

So when somebody points a camera at you, how do you feel?

A little objectified, right?

Çoğu zaman birileri beni çizerken görür ve merak ederler.

When I'm drawing, I hold my sketchbook low

Bana gelirler.

and it keeps an open channel between me and the person I'm drawing.

Gerçek, hakiki bir konuşma başlar.

Size bir örnek vereyim.

A lot of time somebody will see me drawing and they'll get curious.

Bir süre önce,

They'll come over to me,

halk kütüphanesinin yaşlılarımıza nasıl hizmet ettiği hakkında

and a real, authentic conversation begins.

çizimli bir hikâye yapmak istedim.

Let me give you an example.

So a while back,

I wanted to do a drawn story

Ama birkaç gün eskiz defteriyle etrafta gezinerek

about how the public library serves our elders.

insanların omuzlarının üzerinden bakıp ne okuduklarını sorarak geçirdikten sonra

But after spending a few days kind of lurking around with a sketch pad,

hikâyeyi ortaya çıkaramıyordum.

Ta ki Leah’ya rastlayana kadar.

looking over older folks' shoulders and asking them what they were reading,

Leah ilk ve o zamanlar ülkede bir kütüphaneye kendini adamış

I wasn't really getting the story.

Until I stumbled upon Leah.

tek tam zamanlı sosyal hizmet uzmanıydı.

Leah is the first, and at the time was the only, full-time social worker

Anlaşılan halk kütüphanesi kesinlikle büyüklerimize hizmet ediyor.

Aynı zamanda bir şehrin sosyal hizmet merkez üssü.

dedicated to a library in the nation.

Turns out, public library definitely serves our elders.

Bu Charles.

Charles, Leah ile çalışıyor.

Kütüphane içinde

It is also a social service epicenter of a city.

evsiz insanlara yardım ediyor.

Bana etrafı gezdirdi,

This is Charles.

eskiz defterim yanımdaydı ve gördüğüm her şeyi çiziyordum.

Charles works with Leah.

And he does outreach within the library to folks

Bana daha önce gördüğümden çok farklı bir kütüphane gösterdi.

who are experiencing homelessness.

And he took me around,

Bilgisayarların, kitapları kontrol etmek

I carried my sketch pad and I was drawing everything I saw,

veya e-postalara bakmak için olduğunu düşünüyordum,

and he showed me a very different library than I'd previously seen.

aslında iş ve ev arayan insanlar için adeta bir cankurtarandı.

So computers that I assumed were for checking-out books,

or, you know, looking at emails,

Tuvaletteki lavabolar,

sokakta uyuyan insanlar için çamaşırhane ve duş olmuştu.

were in fact a lifeline for folks who are searching for jobs and housing.

Kütüphane, herkesin gidip kaynak bulabileceği,

The sinks in the public restroom,

they are a laundromat and showers for folks who are sleeping on the street.

ücretsiz dinlenebileceği

A library is a safe, quiet place

güvenli ve sessiz bir yerdi.

Bakın, görmeyi beklediğim hikâyeyi aramayı bıraktığım an,

where anybody can go and find resources

and rest for free.

tamamen yeni ve daha zengin bir gerçek ortaya çıktı.

See, the moment I stopped looking for the story that I expected to see,

Bu gerçeği çizdiğim her şeyde ve herkeste buldum.

an entirely new and richer truth was revealed.

Tamam, ben de sizin gibi hayata dair çiziyorum.

Bu yüzden havalı bir Honda Element’in arkasında

I found this to be true with everything and everyone I've ever drawn.

kendime bir mobil stüdyo kurdum...

OK, so I draw from life, right, like you guys did.

Böylece her yere gidebilir, herhangi bir zamanda,

And so I built myself a mobile studio

herhangi biriyle konuşabilir ve sonra arkada resim çizip uyuyabilirdim.

in the back of a swanky Honda Element --

Ev gibi.

So that I could go anywhere,

Utah’ta yoldayken

talk to anyone at any time and then draw and paint and sleep in the back.

çizim yapıp insanlarla konuşuyordum ki

yolun kenarında elle boyanmış ahşap bir tabela gördüm.

It is very cozy.

I was on the road in Utah,

“Çizmeci” yazıyordu.

drawing and talking to people,

Durdum.

Uzun boylu, beyaz, pala bıyıklı, kovboy gömlekli bir adam

when I spotted on the side of the road a hand-painted wooden sign.

It said "Bootmaker."

kapıyı açtı ve karşısında beni buldu.

I stopped.

Eskiz defteri taşıyan, tulum giyen, şehirli, solcu lezbiyen,

A tall, white, handlebar mustached man wearing a cowboy shirt,

şapşal gibi gülüp el sallıyordum.

opened the door and found me,

(Kahkahalar)

a sketchbook-carrying, jumpsuit-wearing, urban, lefty lesbian,

Arkasındaki duvarda doldurulmuş pumayı gördüğümde,

smiling like, waving like a dork.

bu vejeteryan, çizmeci Don hakkında

(Laughter)

bilmesi gereken her şeyi öğrendiğini düşündü.

When I spotted the stuffed cougar on the wall behind him,

Ama işte oradaydık.

Bu yüzden ona bana zanaatını çabucak biraz gösterip gösteremeyeceğini sordum.

this vegetarian thought she knew all she needed to know

about Don the bootmaker.

Kabul etti.

But there we were.

Ben Don’u atölyesinde çizerken

So I asked him if he'd just show me quickly a little bit about his craft.

bütün günü birlikte geçirdik.

Bana sevgili karısının ani ölümünü,

He agreed.

And we ended up spending the whole day together,

bundan dolayı yaşadığı derin üzüntüyü

as I drew out Don in his workshop,

and he told me about the sudden death of his beloved wife,

ve planladığı av gezisine

oğluyla birlikte gitmek için sabırsızlandığını anlattı.

about his deep, deep grief,

O dükkandaki her aletin bir hikâyesi vardı.

and about this hunting trip that he was planning,

Bunu gerçekten merak eden ve ilgilenen biriyle paylaştığı için

and so looking forward to taking with his son.

çok ama çok mutlu oldu.

Every tool in that shop held a story.

Günün sonunda

And he was so, so happy

Don ve ben birbirimize çok farklı bakıyorduk.

to share it with somebody who was genuinely curious and interested.

New York Times’da

veya Don’un deyimiyle sahte haber medyasında

By the end of the day,

Don and I looked very different to one another.

görsel sütununda son bulan bu çizim...

(Kahkahalar)

And this drawing,

which ended up in my visual column in the New York Times

büyük av hatıraları odasının duvarında çerçeveli şekilde asılı duruyor.

or as Don likes to call it, the fake-news media --

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Alkış)

now hangs framed on the wall of his big game trophy room.

Yeni bir çizimli hikâyeye başlamaya hazırlanıyordum ki

(Laughter)

pandemi vurdu.

(Applause)

Bir gecede, pek çok insan gibi, işimi yapamamaya başladım.

So I was getting ready to start on a new drawn story

when the pandemic hit.

Çocuklara çizim öğretmemi öneren kendi annemdi.

And overnight I was, like so many people, just unable to do my job.

Rutinlerini kaybetmek üzere olan,

It was my own mother who suggested that I teach drawing to kids.

evde mahsur kalan,

molaya ihtiyacı olan ebeveynlerine yardımcı olan çocuklar.

Kids who were about to lose their routines,

Sosyal hizmet uzmanlığı eğitimi aldım

be stuck at home,

ama daha önce hiç çocuklara öğretmenlik yapmamıştım.

and to help give parents a much needed short break.

Yine de San Francisco’da okulların kapanmasından önceki gece

Now I'm trained as a social worker,

Instagram’a girdim.

but I'd never taught kids before.

Ertesi gün “BirlikteÇizelim” adında bir şey deneyeceğimizi duyurdum.

But the night before school closures in San Francisco,

I went on Instagram

Sabah 10′da

and announced that the next day we'd try something called DrawTogether.

ev stüdyomda çizim masama oturdum.

Harika karım iPhone’u bana çevirdi.

10 am.

“Canlı yayına geç” düğmesine bastı.

I sat behind my drawing table in my home studio

100 çocuk olacağını düşünürken

12.000 oldu.

and my wonderful wife pointed an iPhone at me

and pressed "Go live."

Hepsi köpek çizmeye hevesliydi.

And what I thought would be 100 kids,

Ertesi gün,

ended up being 12,000.

14.000 çocuk geldi.

Bir ağaç çizdik.

All eager to draw a dog.

Az önce yaptığınız çizim çalışmasını yaptık.

The next day,

14,000 kids came

Beş günlüğüne günde beş dakika olmasını beklerken

and we drew a tree,

and that drawing exercise that you all just did.

aylarca

haftada beş gün,

What was supposed to be five minutes for five days,

günde 30 dakika oldu.

Evet, çizgi ve şekil hakkında konuştuk.

ended up being 30 minutes a day,

Perspektif, ışık ve gölge

five days a week,

hakkında bilgi edindik.

for months.

Ama gerçekte olan şey,

And yeah, we talked about line and shape

birlikte küresel bir felakette bilfiil çare arıyor olmamızdı.

and we learned about perspective

and light and shadow.

But what was really going on

was we were actively looking our way through a global catastrophe together.

Bakın, çizim bizi yavaşlatır.

Genellikle gözden kaçırdığımız

veya görmezden geldiğimiz şeylere

See, drawing slows us down.

dikkat edebilmemiz için ellerimizi hareket ettirir.

It keeps our hands moving

Araştırmalar gösteriyor ki çizim yapmak çocukların duygularını

so we can pay attention to things

tanıması ve tanımlaması için en etkili yollarından biri.

that we usually overlook or that we ignore.

Buna travma da dâhil.

Studies show that drawing is one of the most effective ways

Zor şeyler hakkında konuşmamıza yardımcı oluyor.

for kids to process their emotions,

“BirlikteÇizelim”de bir şey söylüyoruz, kulağa aşırı duygusal gelebilir ama doğru.

and that includes trauma.

It helps us talk about hard things.

Çizmek bakmaktır.

Bakmak ise sevmektir.

We say something in DrawTogether, it sounds hokey, but it is true.

Çocuklara uygun, destekleyici bir ortam verebilirsek,

Drawing is looking

and looking is loving.

çizmek mükemmeliyetçiliği ve başarısızlık korkusunu bırakmalarına yardımcı olur,

If we can give kids the right supportive environment,

böylece onlar, size ve bana benzemezler,

özellikle çizim yapacağız dediğimde

drawing helps them let go of perfectionism and fear of failure

birazcık ödü kopanlarımıza, değil mi?

so that they, unlike you and me,

Sert özeleştirileri bırakabiliriz.

and especially those of us who might have freaked out just a wee bit

when I said earlier we were going to draw, right?

Böylece ileride telafi etmek zorunda kalmayız.

We can let go of these harder self-judgments

Tamam, hepinizin çizer olmasını beklemiyorum.

so we don't have to undo them later in life.

Ama biliyorum ki hepimiz, çocuklar, yetişkinler, bu salondaki herkes

OK, I don't expect you all to become drawers.

daha iyi bakabiliriz.

But I do know that all of us, kids, grownups, everyone in this room,

Çünkü bu bir yüz değil.

Bu çizim gibi yaşadığımızda,

we can all be better at looking.

dünyanın ve çevremizdeki insanların

Because this is not a face.

And when we live like this drawing,

tüm derinliğini ve detayını kaçırıyoruz.

Bu bir yüz.

we miss out on all of the depth and detail of the world

Bu da bir yüz.

and people around us.

Bu tam bir yüz.

(Gülüşmeler)

This is a face.

And this is a face.

Bunlar da yüzler.

And that is such a face.

Eğer yavaşlarsanız, söz veriyorum

(Laughs)

dikkatinizi verir ve gerçekten bakarsanız

And these are faces.

dünyaya ve içindeki herkese tekrar aşık olacaksınız.

And if you slow down, I promise,

pay attention and really look.

Geçtiğimiz birkaç yıldan sonra

bence hepimizin birbirimize ve kendimize yakından bakma

You will fall back in love with the world and everyone in it.

And after the past few years we've had,

ve gördüklerimizle ilgili

I think we all desperately need a chance to look closely at one another

gerçeği söyleme şansına aşırı ihtiyacımız var.

Teşekkürler.

(Alkış)

and at ourselves,

and tell the real truth about what we see.

Thank you.

(Applause)