Wendy MacNaughton: The art of paying attention | TED

Translator: thanh pham van Reviewer: Thu Ha Tran

Được rồi, tôi sẽ thử đánh liều ở đây.

Tôi sẽ nói rằng mỗi một người chúng ta trong phòng này

đã từng vẽ khi còn nhỏ.

All right, I'm going to go out on a limb here.

Đúng vậy không?

I'm going to say that every single one of us in this room

Đúng chứ? OK.

Và có thể vào khoảng bốn hoặc năm tuổi hoặc tầm tuổi đó

made drawings when we were little.

có thể khi bạn đang vẽ,

Yes?

Yes? OK.

một người lớn sẽ đến và nhìn qua vai bạn và nói:

And maybe around the age of like, four or five or something like that,

“Con vẽ gì thế?”

Và bạn trả lời: ”Là một khuôn mặt.”

Và họ nói:

you might have been drawing,

and a grown-up came over and looked over your shoulder and said,

“Nó trông không giống như một khuôn mặt.

"What's that?"

Một khuôn mặt nhìn như thế này này.” Và họ bắt đầu vẽ nó.

And you said, "It's a face."

Vòng tròn, hai hình hạt hạnh nhân cho đôi mắt,

And they said,

"That's not really what a face looks like.

một con số bảy lộn ngược như ta có ở đây,

This is what a face looks like."

And they proceeded to draw this.

và rồi một đường cong.

Circle, two almonds for some eyes,

Nhưng đoán xem?

Hình này trông cũng chẳng giống một khuôn mặt mấy, phải không?

this upside-down seven situation we have here,

Nó là một biểu tượng.

and then a curved line.

Nó là tốc ký về hình ảnh,

và nó là cách mà chúng ta nhìn về thế giới ngày nay.

But guess what?

This doesn't really look that much like a face, OK?

Bạn thấy đó, chúng ta tiếp nhận rất nhiều thông tin cùng một lúc,

It's an icon.

It's visual shorthand,

mà não bộ của chúng ta không thể xử lý được hết,

and it's how we look at so much of our world today.

và chúng ta lấp đầy thế giới bằng những khuôn mẫu.

See, we have so much information coming at us all the time,

Phần lớn những gì chúng ta thấy chính là sự kỳ vọng của chính chúng ta.

that our brains literally can't process it,

and we fill in the world with patterns.

Được rồi.

Tôi sẽ chỉ cho các bạn một mẹo nhỏ

Much of what we see is our own expectations.

để kết nối bộ não của bạn quay trở lại phần “nhìn”.

Các bạn đều đã nhận được bì thư có ghi “Đừng mở” chưa?

All right.

I'm going to show you a little trick

to rewire your brain into looking again.

Hãy cầm nó lên, đã đến lúc mở nó rồi.

Bên trong sẽ có một tờ giấy và một cây bút chì.

Did you all get an envelope that says "do not open" on it?

Grab that envelope, it's time to open it.

Một khi bạn đã lấy chúng ra,

hãy quay sang người nào đó bên cạnh bạn.

Inside should be a piece of paper and a pencil.

Sẽ rất lý tưởng nếu đó là người mà bạn không quen biết.

Once you have that all prepped,

Vâng, chúng ta đang làm điều này, mọi người,

please turn to somebody next to you.

chúng ta đang làm điều này.

(Cười)

Ideally, somebody you don't know.

Tuyệt vời.

Tất cả tìm được người đồng hành chưa?

Yeah, we're doing this, people,

OK, bây giờ hãy nhìn tôi.

we're doing this.

Hãy quay trở lại nhìn tôi.

(Laughs)

Các bạn sẽ vẽ lẫn nhau.

Great.

Everybody find a partner?

Không, không, đợi đã.

OK, now look back at me.

OK, now look back at me.

Tôi hứa chúng ta không cần vẽ đẹp đâu.

You are going to draw each other, OK?

Đó không phải điều ta đang làm, chúng ta đang nhìn, đây là về cách nhìn.

Tất cả mọi người đều sẽ làm tệ thôi, tôi cam đoan, đừng lo.

No, no, no, no, wait, wait, wait, wait.

I promise this is not about doing a good drawing, OK?

Bạn sẽ vẽ đối phương theo hai nguyên tắc đơn giản.

That's not what we're doing here,

Một, bạn không được nhấc bút chì lên khỏi tờ giấy.

we're looking, this is about looking.

Everybody's going to be terrible, I promise, don't worry.

Một đường liên tục.

Không, không, tin tôi đi.

You're going to draw each other with two very simple rules.

Tập trung vào quan sát, OK?

One, you are never going to lift your pencil up off the paper.

Một đường liền không được nhấc lên.

Số hai, không bao giờ nhìn xuống tờ giấy mà bạn đang vẽ, OK?

One continuous line.

No, no, trust me here.

This is about looking, OK?

So one continuous line never lift the pencil.

Vâng, quan trọng là quan sát.

Vậy nên hãy cứ nhìn vào người mà bạn đang vẽ.

Number two,

never, ever, ever look down at the paper you're drawing on, OK?

Bây giờ hãy đặt bút xuống vào giữa trang giấy.

Yes, it's about looking.

Nhìn lên đối phương,

So keep looking at the person you're drawing.

nhìn vào một bên mắt của họ.

Không quan trọng bên nào.

Now put your pencil down in the middle of the paper, OK?

Đó là nơi bạn bắt đầu.

Sẵn sàng chưa?

Look up at your partner.

Hãy hít thở sâu.

(Hít vào)

Look at the inside of one of their eyes.

Và bắt đầu.

Doesn't matter which one.

Bây giờ, hãy cứ vẽ nhưng hãy để ý bạn đang ở đâu,

That's where you're going to start.

Ready?

bạn bắt đầu ở đó và bạn thấy có một cái góc, hay là một đường cong.

Deep breath.

(Inhales)

And begin.

Hãy để ý những nét nhỏ đó, hàng lông mi.

Now, just draw but notice where you are,

Có người đeo khẩu trang, có người không, hãy cứ làm như vậy.

you're starting there and you see there is a corner,

Bây giờ cứ vẽ chậm thôi.

maybe there's a curve there.

Tập trung và vẽ những gì bạn thấy.

Notice those little lines, the eyelashes.

Và đừng nhìn xuống.

People are wearing masks, some aren't, just work with that.

Hãy cứ tiếp tục.

Now just go slow.

(Thì thầm)

Pay attention and draw what you see.

Và thêm năm giây nữa thôi.

Và dừng lại.

And don't look down.

Just keep going.

Hãy nhìn xuống bức vẽ đẹp đẽ của bạn.

(Murmuring)

(Tiếng cười)

And just five more seconds.

Đúng không?

Hãy đưa cho đối phương xem bức chân dung đáng kinh ngạc của họ đi.

And stop.

Look down at your beautiful drawings.

Nó rất tuyệt, đúng không?

(Laughter)

Tôi muốn xem chúng.

Right?

Giữ chúng lên nào.

Show your partner their incredible portrait.

Mọi người có thể đưa lên không?

Đưa lên nào, mọi người.

It's so good, right?

Không tin được.

Các bạn đang đùa à?

I want to see them.

Hold them up.

Các bạn đều thật tuyệt vời.

OK, các bạn có thể để bức tranh xuống,

Can you guys hold them up?

Hold up, everybody.

cất chúng phía dưới,

Oh my gosh.

hay để chúng lên tờ giấy.

Are you kidding me?

Thật là tuyệt vời.

You all are amazing.

Ý tôi là, tất cả đều kinh khủng, nhưng lại thật tuyệt vời.

OK, you can put your drawings back down,

Sao chúng lại tuyệt vậy?

tuck them under,

Bởi vì các bạn đều chỉ vẽ một khuôn mặt.

put them on the paper.

Bạn đã vẽ thứ bạn thấy.

That was wonderful.

Bạn đã không vẽ một khuôn mặt mà bạn nghĩ, đúng không?

I mean, they're all terrible, but they're wonderful.

Why are they wonderful?

Bạn cũng vừa làm điều mà hiếm người làm.

Because you all just drew a face.

You drew what you saw.

Bạn vừa trao đổi ánh mắt thân mật,

You didn't draw what you think a face looks like, right?

mặt đối mặt với một người mà không cảm thấy xấu hổ

You also just did something that people rarely do.

trong gần một phút.

You just made intimate eye-to-eye,

Thông qua việc vẽ, bạn đã chậm lại,

face-to-face contact with someone without shying away

bạn tập trung,

bạn nhìn kỹ ai đó

for almost a minute.

và bạn để họ nhìn bạn kỹ lại.

Through drawing, you slowed down,

you paid attention,

Làm rất tốt các bạn.

Tôi nhận ra những bức tranh như thế này

you looked closely at someone

tạo ra một sự kết nối đặc biệt ngay lập tức.

and you let them look closely at you.

Good job.

Đúng vậy.

I have found that drawing like this

Tôi tự nhận mình là một nhà vẽ tranh minh họa và là một nhà báo đồ họa.

creates an immediate connection like nothing else.

Tôi vẽ để kể các câu chuyện.

Alright.

Tôi dành thời gian ở cạnh người khác, quan sát và lắng nghe

So I call myself an illustrator and a graphic journalist.

Và tôi thu thập từ ngữ của người tôi nói chuyện cùng và kết hợp chúng

với các bản vẽ của tôi, chủ yếu lấy cảm hứng từ cuộc sống

I draw, I tell stories.

I spend time with people looking and listening.

như điều mà mọi người vừa mới làm.

And I take the words of the people that I speak with

Tôi nhận ra việc vẽ tranh như thế này có thể làm những điều

and I put it together with drawings that I do, mostly from life,

mà nhiếp ảnh không làm được.

just like you all just did.

Khi một người chĩa máy ảnh vào bạn bạn cảm thấy thế nào?

I found that drawing like this does a lot of things

Như bị trở thành mục tiêu, đúng không?

that photography can't do.

Khi tôi vẽ, tôi giữ cho cuốn sổ ở mức thấp nhất

và nó giúp tạo ra một kênh kết nối mở giữa tôi và người tôi đang vẽ.

So when somebody points a camera at you, how do you feel?

A little objectified, right?

Nhiều lúc người khác sẽ thấy tôi đang vẽ và họ vô cùng tò mò.

When I'm drawing, I hold my sketchbook low

Họ sẽ đến gần tôi,

and it keeps an open channel between me and the person I'm drawing.

và một cuộc trò chuyện chân thực bắt đầu.

Để tôi cho bạn một ví dụ.

A lot of time somebody will see me drawing and they'll get curious.

Một khoảng thời gian trước,

They'll come over to me,

tôi muốn làm một câu chuyện hình vẽ

and a real, authentic conversation begins.

về cách thư viện công cộng phục vụ người lớn tuổi.

Let me give you an example.

So a while back,

I wanted to do a drawn story

Nhưng sau vài ngày do thám xung quanh với một cuốn sổ vẽ,

about how the public library serves our elders.

quan sát và hỏi họ về những gì họ đang đọc,

tôi vẫn không tìm được câu chuyện mình cần

But after spending a few days kind of lurking around with a sketch pad,

cho đến khi tôi gặp Leah.

looking over older folks' shoulders and asking them what they were reading,

Leah là người đầu tiên, và ở thời điểm đó là người duy nhất

I wasn't really getting the story.

hoạt động xã hội toàn thời gian

Until I stumbled upon Leah.

tận tụy cho thư một thư viện ở quốc gia này.

Leah is the first, and at the time was the only, full-time social worker

Thì ra, ngoài việc thư viện công cộng chắc chắn phục vụ người già,

nó còn là trung tâm dịch vụ xã hội của một thành phố.

dedicated to a library in the nation.

Turns out, public library definitely serves our elders.

Đây là Charles.

Charles làm việc cùng Leah.

Anh ấy giúp những người tiếp cận với thư viện

It is also a social service epicenter of a city.

như những người vô gia cư.

Anh ấy dẫn tôi đi tham quan,

This is Charles.

tôi cầm theo cuốn vở nháp và vẽ mọi thứ tôi nhìn thấy,

Charles works with Leah.

And he does outreach within the library to folks

và anh ấy chỉ tôi một thư viện rất khác so với những cái tôi từng thấy.

who are experiencing homelessness.

And he took me around,

Những chiếc máy tính mà tôi cho rằng được dùng để xác nhận trả sách,

I carried my sketch pad and I was drawing everything I saw,

and he showed me a very different library than I'd previously seen.

hay, bạn biết đấy, để kiểm tra mail,

thì lại là một sợi dây cứu sinh, của những người đang tìm việc và tìm nhà.

So computers that I assumed were for checking-out books,

or, you know, looking at emails,

Cái bồn rửa ở nhà vệ sinh công cộng,

đó là chỗ giặt đồ và tắm rửa của những người ngủ trên vỉa hè.

were in fact a lifeline for folks who are searching for jobs and housing.

Thư viện là nơi yên tĩnh, an toàn

The sinks in the public restroom,

they are a laundromat and showers for folks who are sleeping on the street.

nơi mà tất cả đều có thể đến và tìm tư liệu

A library is a safe, quiet place

hoặc nghỉ ngơi miễn phí.

Bạn thấy đó, khoảnh khắc tôi dừng tìm kiếm câu chuyện mà tôi muốn thấy,

where anybody can go and find resources

and rest for free.

thì một sự thật hoàn toàn mới và phong phú hơn được tiết lộ.

See, the moment I stopped looking for the story that I expected to see,

Tôi nghĩ điều này đúng với mọi thứ và với những người tôi từng vẽ.

an entirely new and richer truth was revealed.

OK, tôi vẽ từ cuộc sống, giống như mọi người đã làm.

Và tôi tự xây lên một xưởng vẽ di động

I found this to be true with everything and everyone I've ever drawn.

ở phía sau của một chiếc xe Honda Element đắt tiền.

OK, so I draw from life, right, like you guys did.

Nhờ đó mà tôi có thể đi đến mọi nơi,

And so I built myself a mobile studio

trò chuyện với mọi người tại mọi lúc và sau đó là vẽ, tô màu và nghỉ ngơi.

in the back of a swanky Honda Element --

Cảm giác thật ấm áp.

So that I could go anywhere,

Tôi đang ở trên đường tại Utah,

talk to anyone at any time and then draw and paint and sleep in the back.

đang vẽ và trò chuyện với mọi người

khi tôi phát hiện bên đường một bảng hiệu bằng gỗ được vẽ tay.

It is very cozy.

I was on the road in Utah,

Nó viết “Bootmaker” [Thợ đóng ủng]

drawing and talking to people,

Tôi dừng lại.

Một người đàn ông cao, da trắng để ria mép mặc một bộ đồ cao bồi,

when I spotted on the side of the road a hand-painted wooden sign.

It said "Bootmaker."

mở cửa ra và nhìn thấy tôi,

một người đồng tính nữ thành thị thuận tay trái đang cầm cuốn sổ vẽ

I stopped.

A tall, white, handlebar mustached man wearing a cowboy shirt,

và mặc một bộ áo liền quần

đang mỉm cười, vẫy tay như một gã ngốc.

opened the door and found me,

(Tiếng cười)

a sketchbook-carrying, jumpsuit-wearing, urban, lefty lesbian,

Khi tôi phát hiện ra con báo sư tử nhồi bông ở bức tường phía sau ông ta,

smiling like, waving like a dork.

kẻ ăn chay này nghĩ rằng cô ấy biết tất cả những gì cô ấy cần biết

(Laughter)

về “Thợ đóng ủng Don”.

When I spotted the stuffed cougar on the wall behind him,

Nhưng chúng tôi đã ở đó.

Vì vậy tôi đã hỏi ông ấy rằng liệu ông ấy có thể chỉ nhanh cho tôi một chút

this vegetarian thought she knew all she needed to know

về nghề của mình.

about Don the bootmaker.

Ông ấy đồng ý.

But there we were.

Và cuối cùng chúng tôi đã dành trọn một ngày cùng nhau.

So I asked him if he'd just show me quickly a little bit about his craft.

Khi tôi vẽ Don trong xưởng của ông ấy,

và ông ấy kể cho tôi về cái chết đột ngột của người vợ yêu quý của mình,

He agreed.

And we ended up spending the whole day together,

về sự đau buồn sâu sắc nhất của mình,

as I drew out Don in his workshop,

and he told me about the sudden death of his beloved wife,

và về chuyến đi săn mà ông đã lên kế hoạch,

và rất mong đợi đi cùng với con trai của mình.

about his deep, deep grief,

Mỗi một công cụ tại cửa hàng đều mang một câu chuyện.

and about this hunting trip that he was planning,

Và ông ấy rất vui vẻ

and so looking forward to taking with his son.

khi chia sẻ điều đó với người nào đó thực sự quan tâm và hiếu kì.

Every tool in that shop held a story.

Đến cuối ngày,

And he was so, so happy

Don và tôi đã nhìn nhận khác nhau về đối phương.

to share it with somebody who was genuinely curious and interested.

Và bức tranh này,

cuối cùng đã xuất hiện trong chuyên mục hình ảnh của tôi trên New York Times

By the end of the day,

Don and I looked very different to one another.

hay theo như cách Don thích gọi nó là loại truyền thông tin tức giả.

(Tiếng cười)

And this drawing,

which ended up in my visual column in the New York Times

bây giờ lại được đóng khung treo trên bức tường trong căn phòng lớn

or as Don likes to call it, the fake-news media --

đựng cúp của ông ấy.

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Tiếng vỗ tay)

now hangs framed on the wall of his big game trophy room.

Tôi đã sẵn sàng bắt đầu một câu chuyện bằng tranh mới

(Laughter)

khi mà đại dịch ập đến.

(Applause)

Và chỉ sau một đêm, tôi giống như bao người khác,

không thể làm công việc của mình.

So I was getting ready to start on a new drawn story

when the pandemic hit.

Mẹ của tôi đã đưa ra ý kiến dạy vẽ cho trẻ con,

And overnight I was, like so many people, just unable to do my job.

những đứa trẻ mà sắp mất thói quen hằng ngày

It was my own mother who suggested that I teach drawing to kids.

mắc kẹt ở nhà,

và giúp cho bố mẹ chúng có một thời gian giải lao cần thiết.

Bây giờ tôi đã được đào tạo như một người hoạt động xã hội,

Kids who were about to lose their routines,

be stuck at home,

nhưng tôi chưa từng dạy trẻ em trước đây.

and to help give parents a much needed short break.

Nhưng vào đêm trước khi đóng cửa trường học ở San Francisco,

Now I'm trained as a social worker,

tôi đã lên Instagram

but I'd never taught kids before.

và thông báo rằng ngày hôm sau tôi sẽ thử một thứ gọi là

“DrawTogether” [Vẽ cùng nhau]

But the night before school closures in San Francisco,

I went on Instagram

10 giờ sáng.

and announced that the next day we'd try something called DrawTogether.

Tôi ngồi phía sau bàn vẽ trong căn hộ của tôi

và người vợ tuyệt vợ tuyệt vời của tôi đã chĩa chiếc iPhone vào tôi

10 am.

và nhấn “Trực tuyến”.

I sat behind my drawing table in my home studio

Và điều tôi đã nghĩ là 100 đứa trẻ,

cuối cùng là con số 12000.

and my wonderful wife pointed an iPhone at me

and pressed "Go live."

Tất cả đều háo hức vẽ một chú chó.

And what I thought would be 100 kids,

Ngày hôm sau,

ended up being 12,000.

14000 đứa trẻ tham gia

và chúng tôi đã vẽ một cái cây,

All eager to draw a dog.

và bài tập vẽ đó là bài mà các bạn vừa mới làm.

The next day,

14,000 kids came

Những gì được cho là năm phút trong năm ngày,

and we drew a tree,

and that drawing exercise that you all just did.

cuối cùng lại là 30 phút mỗi ngày,

năm ngày một tuần,

What was supposed to be five minutes for five days,

trong nhiều tháng.

Và vâng, chúng tôi đã trò chuyện về đường nét và hình dạng

ended up being 30 minutes a day,

và chúng tôi đã học về phối cảnh,

five days a week,

ánh sáng và bóng.

for months.

Nhưng điều đang thực sự diễn ra

And yeah, we talked about line and shape

là chúng tôi đã tích cực tìm cách vượt qua một thảm họa toàn cầu.

and we learned about perspective

and light and shadow.

But what was really going on

was we were actively looking our way through a global catastrophe together.

Bạn thấy không, vẽ tranh làm chúng ta chậm lại.

Nó giữ tay chúng ta di chuyển

để chúng ta có thể chú ý đến những thứ

See, drawing slows us down.

mà chúng ta thường bỏ qua hay phớt lờ đi.

It keeps our hands moving

Các nghiên cứu chỉ ra rằng vẽ tranh là một trong các cách hiệu quả nhất

so we can pay attention to things

that we usually overlook or that we ignore.

để trẻ em xử lý cảm xúc của mình,

và nó bao gồm cả tổn thương.

Studies show that drawing is one of the most effective ways

Nó giúp chúng ta nói về những điều khó khăn.

for kids to process their emotions,

Chúng ta nói điều gì đó trong “DrawTogether”, nghe có vẻ khó hiểu,

and that includes trauma.

nhưng đó là sự thật.

It helps us talk about hard things.

Vẽ là nhìn

và nhìn là yêu thương.

We say something in DrawTogether, it sounds hokey, but it is true.

Nếu chúng ta có thể cho những đứa trẻ một môi trường hỗ trợ phù hợp,

Drawing is looking

and looking is loving.

việc vẽ tranh sẽ giúp chúng buông bỏ sự hoàn hảo và nỗi sợ thất bại

If we can give kids the right supportive environment,

từ đó chúng, sẽ không giống tôi và các bạn,

và đặc biệt những người trong số chúng ta có vẻ hơi lo lắng một chút

drawing helps them let go of perfectionism and fear of failure

khi tôi nói trước đó rằng chúng ta sẽ vẽ, đúng không?

so that they, unlike you and me,

Chúng ta có thể bỏ qua những đánh giá khó khăn về bản thân

and especially those of us who might have freaked out just a wee bit

when I said earlier we were going to draw, right?

để chúng ta không cần phải gặp lại chúng sau này trong cuộc sống.

We can let go of these harder self-judgments

Được rồi, tôi không mong đợi là các bạn sẽ trở thành những họa sĩ.

so we don't have to undo them later in life.

Nhưng tôi biết rằng tất cả chúng ta, trẻ con, người lớn,

tất cả mọi người trong căn phòng này,

OK, I don't expect you all to become drawers.

chúng ta đều có thể cải thiện khả năng quan sát.

But I do know that all of us, kids, grownups, everyone in this room,

Bởi vì đây không phải là một khuôn mặt.

Và khi chúng ta sống như bức vẽ này,

we can all be better at looking.

chúng ta đã bỏ lỡ tất cả những chi tiết và chiều sâu của thế giới

Because this is not a face.

And when we live like this drawing,

và của mọi người xung quanh chúng ta.

Đây mới là một khuôn mặt.

we miss out on all of the depth and detail of the world

Và đây cũng là một khuôn mặt.

and people around us.

Và đó cũng là một khuôn mặt.

(Tiếng cười)

This is a face.

And this is a face.

Và đây cũng là những khuôn mặt.

And that is such a face.

Và tôi cá là nếu bạn chậm lại,

(Laughs)

hãy chú ý và thực sự nhìn,

And these are faces.

bạn sẽ lại yêu thế giới này và mọi người bên trong nó.

And if you slow down, I promise,

pay attention and really look.

Và sau vài năm chúng ta đã trải qua,

tôi nghĩ tất cả chúng ta đều rất cần có cơ hội để nhìn kĩ lại nhau

You will fall back in love with the world and everyone in it.

And after the past few years we've had,

và nhìn lại chính mình,

I think we all desperately need a chance to look closely at one another

và nói sự thật về những gì chúng ta thấy.

Xin cảm ơn các bạn.

(Tiếng vỗ tay)

and at ourselves,

and tell the real truth about what we see.

Thank you.

(Applause)