Why governments should prioritize well-being | Nicola Sturgeon

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Just over a mile away from here, in Edinburgh's Old Town,

Buradan yaklaşık iki km uzakta, Edinburgh'nın Old Town kısmında

is Panmure House.

Panmure House var.

Panmure House

Panmure House...

was the home of the world-renowned Scottish economist

dünyanın tanıdığı İskoç ekonomist

Adam Smith.

Adam Smith'in eviydi.

In his important work "The Wealth of Nations,"

"Ulusların Zenginliği" isimli önemli çalışmasında

Adam Smith argued, amongst many other things,

Adam Smith pek çok şeyin yanında

that the measurement of a country's wealth

bir ülkenin zenginlik ölçütünün

was not just its gold and silver reserves.

yalnızca altın ve gümüş rezervlerinden ibaret olmadığını savundu.

It was the totality of the country's production and commerce.

Ona göre ölçüt, ülkenin üretim ve ticaret toplamıydı.

I guess it was one of the earliest descriptions of what we now know today

Sanırım bu, bugün gayrisafi yurt içi hasıla olarak bildiğimiz şeyin

as gross domestic product, GDP.

en erken tanımlarından biriydi.

Now, in the years since, of course,

Elbette o zamandan bu yana geçen senelerde

that measurement of production and commerce, GDP,

üretim ve ticaret ölçümü, yani GSYİH

has become ever more important,

çok daha önemli hâle geldi,

to the point that today --

öyle ki bugün --

and I don't believe this is what Adam Smith would have intended --

Adam Smith'in amacının bu olduğunu da düşünmüyorum --

that it is often seen as the most important measurement

GSYİH, bir ülkenin genel başarısında

of a country's overall success.

en önemli ölçüt olarak görülüyor.

And my argument today is that it is time for that to change.

Benim görüşüm ise bunun artık değişmesi gerektiği.

You know, what we choose to measure as a country matters.

Ülke olarak ölçmek istediğimiz şey önemli olan şeydir.

It really matters, because it drives political focus,

Asıl önemli olan bu, çünkü bu siyasete yön verir,

it drives public activity.

kamu faaliyetlerine yön verir.

And against that context,

Böylesi bir içerikte de

I think the limitations of GDP as a measurement of a country's success

bir ülkenin başarısını ölçmede GSYİH kısıtlamaları

are all too obvious.

fazla bariz.

You know, GDP measures the output of all of our work,

GSYİH tüm işimizin verimini ölçüyor

but it says nothing about the nature of that work,

ama bu işlerin doğası hakkında hiçbir bilgi vermiyor,

about whether that work is worthwhile or fulfilling.

bu işin faydalı veya tatmin edici olup olmadığı gibi.

It puts a value, for example, on illegal drug consumption,

Örneğin yasa dışı uyuşturucu tüketimi üzerine değer koyabiliyor

but not on unpaid care.

ama ödemesiz sağlık hizmetine değil.

It values activity in the short term

Kısa vadeli faaliyete değer veriyor,

that boosts the economy, even if that activity is hugely damaging

ekonomiye güç veren faaliyetlere, bu faaliyetler uzun vadede

to the sustainability of our planet in the longer term.

gezegenimizin sürdürülebilirliğine çok büyük zarar veriyor olsa da.

And we reflect on the past decade

Son on yıl içinde yansıttığımız

of political and economic upheaval,

siyasi ve ekonomik yükselme,

of growing inequalities,

büyüyen eşitsizlik,

and when we look ahead to the challenges of the climate emergency,

iklim krizinin zorluklarına bakış açımız,

increasing automation,

giderek artan otomasyon,

an aging population,

yaşlanan bir nüfus...

then I think the argument for the case for a much broader definition

bir ülke ve bir toplum olarak başarılı olmaya yönelik

of what it means to be successful as a country, as a society,

çok daha kapsamlı bir tanıma olan gereksinim

is compelling, and increasingly so.

adeta zorunlu ve giderek artıyor da.

And that is why Scotland, in 2018,

Bu yüzden de İskoçya 2018'de

took the lead, took the initiative in establishing a new network

önder olarak ilk adımı attı ve yeni bir ağ kurdu:

called the Wellbeing Economy Governments group,

Wellbeing Economy Governments grubu,

bringing together as founding members

İskoçya, İzlanda ve Yeni Zelanda'yı

the countries of Scotland, Iceland and New Zealand, for obvious reasons.

malum sebeplerden dolayı kurucu üyeler olarak bir araya getirdi.

We're sometimes called the SIN countries,

Bazen SIN ülkeler olarak anılıyoruz,

although our focus is very much on the common good.

oysa odak noktamız ortak fayda.

And the purpose of this group is to challenge that focus

Bu grubun amacı,

on the narrow measurement of GDP.

GSYİH'nin dar çerçeveli ölçümüne meydan okumak.

To say that, yes, economic growth matters --

Ekonomik büyüme önemli,

it is important --

evet önemli,

but it is not all that is important.

ancak önemli olan tek şey değil.

And growth in GDP should not be pursued at any or all cost.

Ve GSYİH büyümesi için başka hiçbir şeyden ödün verilmemeli.

In fact, the argument of that group

Oluşturduğumuz bu grubun amacı,

is that the goal, the objective of economic policy

ekonomik politikanın amacı

should be collective well-being:

toplu olarak refah olmalı:

how happy and healthy a population is,

Bir nüfusun ne kadar mutlu ve sağlıklı olduğu,

not just how wealthy a population is.

yalnızca ne kadar zengin olduğu değil.

And I'll touch on the policy implications of that in a moment.

Birazdan bu politikanın etkilerine değineceğim.

But I think, particularly in the world we live in today,

Ama öyle sanıyorum ki bugün yaşadığımız dünyada,

it has a deeper resonance.

çok daha derin bir etkisi var.

You know, when we focus on well-being,

Refah konusuna yöneldiğimizde

we start a conversation

bir sohbet başlatıyoruz,

that provokes profound and fundamental questions.

bu sohbette çok derin ve çok temel sorular ortaya çıkıyor.

What really matters to us in our lives?

Hayatta bizim için önemli olan ne?

What do we value in the communities we live in?

Yaşadığımız topluluklarda neye önem veriyoruz?

What kind of country, what kind of society,

Asıl olmak istediğimiz...

do we really want to be?

...ne tür bir ülke? Ne tür bir toplum?

And when we engage people in those questions,

İnsanları bu sorulara yönelterek

in finding the answers to those questions,

onlardan cevap bulmalarını istediğimizde

then I believe that we have a much better chance

şuna inanıyorum ki bugün gelişen dünyada

pek çok ülkede hâkim olan

of addressing the alienation and disaffection from politics

siyasetin yabancılaştıran ve tatminsiz etkisini düzeltmede

that is so prevalent in so many countries

across the developed world today.

çok daha fazla şansımız var.

In policy terms, this journey for Scotland started back in 2007,

İskoçya'nın bu yola baş koyması 2007 yılına dayanıyor,

when we published what we call our National Performance Framework,

o zaman kendi ulusal performans altyapımızı yayımlamıştık,

looking at the range of indicators that we measure ourselves against.

bugün kendimizi ölçtüğümüz göstergelere bakıyorduk.

And those indicators are as varied as income inequality,

O çeşitli göstergeler arasında gelir eşitsizliği vardı,

the happiness of children,

çocukların mutluluğu,

access to green spaces, access to housing.

yeşil alanlara erişim, konutlar.

None of these are captured in GDP statistics,

Bunların hiçbiri GSYİH istatistiklerinde yok

but they are all fundamental to a healthy and a happy society.

ama sağlıklı ve mutlu bir toplum için her biri temel.

(Applause)

(Alkışlar)

And that broader approach is at the heart of our economic strategy,

İşte bu geniş çerçeveli yaklaşım ekonomik stratejimizin merkezinde,

where we give equal importance to tackling inequality

ekonomik rekabette yaptığımız gibi

as we do to economic competitiveness.

eşitsizlik konusuna da eşit önemi veriyoruz.

It drives our commitment to fair work,

Adil çalışmaya bir bağlılığımız var,

making sure that work is fulfilling and well-paid.

çalışmanın tatmin edici ve iyi maaşlı olduğundan emin olmaya.

It's behind our decision to establish a Just Transition Commission

Bir Adil Geçiş Komisyonu oluşturma kararını zaten verdik,

to guide our path to a carbon zero economy.

sıfır karbon ekonomisine giden yolumuzda bize rehberlik edecek.

We know from economic transformations of the past

Geçmişteki ekonomik dönüşümlerden biliyoruz ki

that if we're not careful, there are more losers than winners.

eğer dikkatli olmazsak kazanandan çok kaybeden olacak.

And as we face up to the challenges of climate change and automation,

İklim değişikliği ve otomasyon zorluklarıyla yüzleşirken de

we must not make those mistakes again.

bu hataları tekrar yapmamalıyız.

The work we're doing here in Scotland is, I think, significant,

Bence burada, İskoçya'da yaptığımız iş çok önemli

but we have much, much to learn from other countries.

ama diğer ülkelerden öğrenecek çok ama çok şeyimiz var.

I mentioned, a moment ago, our partner nations

Biraz önce Wellbeing ağındaki

in the Wellbeing network:

partner uluslardan bahsettim:

Iceland and New Zealand.

İzlanda ve Yeni Zelanda.

It's worth noting, and I'll leave it to you to decide whether this is relevant or not,

Bunun konuyla ilgili olup olmadığı kararını size bırakacağım;

that all three of these countries are currently led by women.

bu ülkelerin üçü de şu anda bir kadın tarafından yönetiliyor.

(Applause)

(Alkışlar)

They, too, are doing great work.

Onlar da harika iş çıkarıyorlar.

New Zealand, in 2019, publishing its first Wellbeing Budget,

2019 yılında Yeni Zelanda ilk Wellbeing Bütçesini yayımladı,

with mental health at its heart;

merkezinde akıl sağlığı vardı;

Iceland leading the way on equal pay, childcare and paternity rights --

İzlanda eşit ödeme, çocuk yardımı ve ebeveyn haklarına önderlik ediyor,

not policies that we immediately think of

refah bir ekonomi yaratma konusunu açılınca

when we talk about creating a wealthy economy,

hemen aklımıza gelmeyen konular

but policies that are fundamental to a healthy economy

ama sağlıklı bir ekonomi ve mutlu bir toplum için

and a happy society.

çok temel konular.

I started with Adam Smith and "The Wealth of Nations."

Konuşmama Adam Smith ve ''Ulusların Zenginliği''yle başladım.

In Adam Smith's earlier work, "The Theory of Moral Sentiments,"

Adam Smith'in daha önceki çalışması ''Ahlaki Duygular Kuramı''nda,

which I think is just as important,

ki aynı derecede önemli diye düşünüyorum,

he made the observation that the value of any government

şu gözlemi yaptı, her hükûmetin değeri

is judged in proportion

parçalı bir şekilde ölçülür,

to the extent that it makes its people happy.

öyle ki bu insanları mutlu eder.

I think that is a good founding principle

Bence bu çok güzel temel bir prensip,

for any group of countries focused on promoting well-being.

refah konusunu tutundurmaya çalışan tüm ülke grupları için.

None of us have all of the answers,

Hiçbirimiz yanıtları bilmiyoruz,

not even Scotland, the birthplace of Adam Smith.

hatta Adam Smith'in doğduğu yer, İskoçya bile.

But in the world we live in today, with growing divides and inequalities,

Ancak bugün yaşadığımız dünyada, büyüyen ayrım ve eşitsizliklerle,

with disaffection and alienation,

tatminsizlik ve yabancılaşmayla

it is more important than ever

bu soruları sorup onlara yanıt aramak

that we ask and find the answers to those questions

ve yalnızca zenginlik değil

and promote a vision of society

merkezinde refah olan bir toplum vizyonu yaratmak

that has well-being, not just wealth, at its very heart.

daha önce hiç olmadığı kadar önemli.

(Applause)

(Alkışlar)

You are right now in the beautiful, sunny capital city ...

Şu anda İskoçya'nın güzel ve güneşli başkentinde --

(Laughter)

(Kahkahalar)

of the country that led the world in the Enlightenment,

Aydınlanma döneminde dünyaya liderlik eden ülkedesiniz,

the country that helped lead the world into the industrial age,

sanayi çağında dünyaya önderlik edilmesine yardım eden ülkede,

the country that right now is helping to lead the world

şu anda düşük karbon çağına doğru

into the low carbon age.

dünyaya önderlik etmeye hazırlanan ülkede.

I want, and I'm determined, that Scotland will also be the country

Şuna kararlıyım ki İskoçya aynı zamanda

that helps change the focus of countries and governments across the world

yaptığımız her şeyde insan refahını merkezine koyacak şekilde

to put well-being at the heart of everything that we do.

dünya çapında ülke ve hükûmetlerin odağını değiştirmeye yardım eden ülke olacak.

I think we owe that to this generation.

Bence bunu bu nesle borçluyuz.

I certainly believe we owe that to the next generation

Kesinlikle bunu bir sonraki nesle de

ve sonrasındaki nesillere de borçlu olduğumuzu düşünüyorum.

and all those that come after us.

And if we do that, led here from the country of the Enlightenment,

Bunu yaptığımız takdirde, Aydınlanma ülkesinden önderlik yaparak

then I think we create a better, healthier, fairer

evimizde daha iyi, daha sağlıklı, daha adil

and happier society here at home.

ve daha mutlu bir toplum yaratabiliriz.

And we play our part in Scotland

Biz de İskoçya'da üzerimize düşeni yaparak

in building a fairer, happier world as well.

daha adil ve daha mutlu bir dünya yaratıyoruz.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)