The genius behind some of the world's most famous buildings | Renzo Piano

Çeviri: Betül Tanrıkulu Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Architecture is amazing, for sure.

Mimari muhteşemdir, buna hiç şüphe yok.

It's amazing because it's art.

Muhteşemdir, çünkü sanattır.

But you know, it's a very funny kind of art.

Ama bildiğiniz gibi, bu, komik bir sanat türüdür,

It's an art at the frontier between art and science.

çünkü sanat ve bilim arasındaki sınırda yer alır.

It's fed by ...

Kökeni ise...

by real life, every day.

gerçek, gündelik hayattır.

It's driven by force of necessity.

Var olmasını sağlayan şey gerekliliktir.

Quite amazing, quite amazing.

Oldukça muhteşem, oldukça muhteşem.

And the life of the architect is also amazing.

Bir mimarın hayatı da muhteşemdir.

You know, as an architect, at 10 o’clock in the morning,

Bir mimarsanız sabah 10'da

you need to be a poet, for sure.

bir şair olmanız gerekir.

But at 11,

Ama 11'de,

you must become a humanist,

bir hümanist olmalısınız.

otherwise you'd lose your direction.

Aksi takdirde yönünüzü kaybedersiniz.

And at noon, you absolutely need to be a builder.

Ama öğlen, kesinlikle bir yaratıcı olmanız gerekir.

You need to be able to make a building,

Bir yapı inşa edebilmelisiniz,

because architecture, at the end, is the art of making buildings.

çünkü mimari en nihayetinde inşa etme sanatıdır.

Architecture is the art of making shelter for human beings.

Mimari, insanların barınabileceği bir yer oluşturma sanatıdır.

Period.

Bu kadar.

And this is not easy at all.

Ama aslında hiç de o kadar kolay değil.

It's amazing.

Mimari muhteşemdir.

Look at this.

Şuna bakın.

Here we are in London,

Burası Londra.

at the top of the Shard of Glass.

Shard of Glass binasının üstündeyiz.

This is a building we completed a few years ago.

Bu yapıyı birkaç yıl önce tamamladık.

Those people are well-trained workers,

Bu insanlar iyi eğitilmiş işçiler.

and they are assembling the top piece of the tower.

Burada kulenin en üst parçasını birleştiriyorlar.

Well, they look like rock climbers.

Tıpkı kaya tırmanışı yapan insanlara benziyorlar.

They are.

Öyleler.

I mean, they are defying the force of gravity,

Yani, yerçekimi kuvvetine karşı koyuyorlar.

like building does, by the way.

Tıpkı binanın kendisi gibi.

We got 30 of those people --

Bu insanlardan 30 --

actually, on that site, we got more than 1,400 people,

aslında, bu şantiyede 60 farklı milletten

coming from 60 different nationalities.

1400 insanla çalıştık.

You know, this is a miracle. It's a miracle.

Bu bir mucizedir. Bir mucize.

To put together 1,400 people,

Birbirinden çok farklı

coming from such different places, is a miracle.

yerlerden gelen 1400 insanı bir araya getirmek bir mucizedir.

Sites are miracles.

Şantiyeler mucizedir.

This is another one.

Bu da bir diğeri.

Let's talk about construction.

Biraz inşaattan bahsedelim.

Adventure, it's adventure in real life,

İnşaat maceradır. Yani gerçek hayattaki macera;

not adventure in spirit.

ruhsal bir macera değil.

This guy there is a deepwater diver.

Buradaki adam bir dalgıç.

From rock climbers to deepwater divers.

Kaya tırmanışçılarından dalgıçlara..

This is in Berlin.

Burası Berlin.

After the fall of the Wall in '89,

Berlin Duvarı'nın 1989'da yıkılışından sonra

we built this building, connecting East Berlin to West Berlin,

Doğu Berlin'le Batı Berlin'i bağlayan bu binayı, Potsdamer Platz'da

in Potsdamer Platz.

inşa ettik.

We got on that project almost 5,000 people.

Bu projede yaklaşık 5000 insanla çalıştık.

Almost 5,000 people.

Yaklaşık 5000 insan.

And this is another site in Japan,

Ve bu da Japonya'da bir şantiye.

building the Kansai Airport.

Kansai Havalimanı'nın inşası.

Again, all the rock climbers, Japanese ones.

Bu sefer kaya tırmanıcıları Japonlar.

You know, making buildings together

Biliyorsunuz ki, birlikte bina inşa etmek

is the best way to create a sense of cooperation.

iş birliği duygusu yaratmanın en iyi yollarından biridir.

The sense of pride -- pride is essential.

Gurur duymak -- gurur esastır.

But, you know, construction, of course,

Ama bildiğiniz üzere inşa etmek,

is one of the reasons why architecture is amazing.

mimarinin muhteşem olmasının sebeplerinden biridir.

But there is another one, that is maybe even more amazing.

Fakat belki de daha muhteşem olan başka bir sebep vardır.

Because architecture is the art

Mimari topluluklar için

of making shelter for communities,

barınacak bir yer inşa eden sanattır.

not just for individuals --

Sadece bireyler için değil --

communities and society at large.

topluluklar ve toplumlar için.

And society is never the same.

Ve toplum hiçbir zaman aynı olmaz.

The world keeps changing.

Dünya sürekli değişim hâlindedir.

And changes are difficult to swallow by people.

Değişimleri kabullenmek insanlar için pek kolay değildir.

And architecture is a mirror of those changes.

Ve mimari bu değişimlere bir ayna tutar.

Architecture is the built expression of those changes.

Mimari, bu değişimlerin inşa edilen ifadesidir.

So, this is why it is so difficult,

Bu kadar zor olmasının sebebi de budur.

because those changes create adventure.

Çünkü bu değişimler maceralar yaratır.

They create adventure, and architecture is adventure.

Maceralar yaratır. Mimarinin kendisi de bir maceradır.

This is the Centre Georges Pompidou in Paris,

Bu, Paris'teki Pompidou Merkezi;

a long time ago.

uzun zaman önce.

That was back in time, '77.

Bu yıllar önceydi. 1977'de.

This was a spaceship landing in the middle of Paris.

Bu, Paris'in ortasına inen bir uzay aracıydı.

Together with my friend in adventure, Richard Rogers,

Arkadaşım Richard Rogers ile maceraya atıldığımızda

we were, at the time, young bad boys.

genç ve serseri çocuklardık.

Young, bad boys.

Genç ve serseri çocuklar.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

It was really only a few years after May '68.

Mayıs 1968'den yalnızca birkaç yıl sonraydı.

So it was a rebellion, pure rebellion.

Bu yüzden bu tam bir başkaldırıydı.

The idea was to make

Arkasındaki fikir ise,

the proof that cultural buildings should not be intimidating.

kültürel binaların korkutucu olmaması gerektiğini kanıtlamaktı.

They should create a sense of curiosity.

Kültürel binalar bir merak duygusu uyandırmalıydılar.

This is the way to create a cultural place.

Kültürel bir bina yapmanın yolu budur.

Curiosity is the beginning of a cultural attitude.

Kültürel düşüncenin temeli merak duygusudur.

And there's a piazza there, you can see that piazza.

Gördüğünüz gibi orada bir meydan var.

And a piazza is the beginning of urban life.

Meydan, kent yaşamının temelidir.

A piazza is the place where people meet.

Meydan, insanların buluştuğu yerdir.

And they mix experience.

Orada tecrübelerini paylaşırlar.

And they mix ages.

Ve çağları paylaşırlar.

And, you know, in some way,

Ve bir şekilde,

you create the essence of the city.

şehrin özünü oluştururlar.

And since then, we made, in the office, so many other places for people.

O zamandan beri ofiste insanlar için birçok yer tasarladık.

Here, in Rome, is a concert hall.

Burası Roma'da bir konser salonu.

Another place for people.

İnsanlar için başka bir yer daha.

This building inside is actually designed by the sound, you can see.

Bu binanın içi aslında ses tarafından tasarlandı.

It's flirting with sound.

Adeta ses ile flört ediyor.

And this is the Kansai Airport,

Burası Japonya'daki

in Japan.

Kansai Havalimanı.

To make a building, sometimes you need to make an island,

Bir bina inşa etmek için bazen bir ada inşa etmeniz gerekir.

and we made the island.

Ve biz ada inşa ettik.

The building is more than one mile long.

Binanın içi 1,5 kilometreden uzun.

It looks like an immense glider, landing on the ground.

Yere iniş yapan geniş bir planöre benziyor.

And this is in San Francisco.

Ve burası San Francisco.

Another place for people.

İnsanlar için bir yer daha.

This building is the California Academy of Sciences.

Bu yapı California Bilim Akademisi.

And we planted on that roof --

Bu çatının üzerine --

thousands and thousands of plants that use the humidity of the air,

yeraltı su tablasındaki su yerine havadaki nemi kullanan

instead of pumping water from the water table.

binlerce bitki diktik.

The roof is a living roof, actually.

Bu çatı aslında yaşayan bir çatı.

And this building was made Platinum LEED.

Ve bu bina Platinum LEED olarak inşa edildi.

The LEED is the system to measure, of course,

LEED sistemi bir yapının sürdürülebilirliğini

the sustainability of a building.

ölçmek için kullanılır.

So this was also a place for people

Yani bu da insanlar için yapılmış

that will stay a long time.

ve uzun süre ayakta kalacak bir binadır.

And this is actually New York.

Ve burası da New York.

This is the new Whitney,

Burası Whitney,

in the Meatpacking District in New York.

New York'taki Meatpacking District'te yer alıyor.

Well, another flying vessel.

Bir diğer uçan araç.

Another place for people.

İnsanlar için bir yer daha.

Here we are in Athens, the Niarchos Foundation.

Burada Atina'daki Niarchos Foundation'dayız.

It's a library,

Bu bir kütüphane,

it's an open house, a concert hall

açık bir ev, bir konser salonu

and a big park.

ve büyük bir park.

This building is also a Platinum LEED building.

Bu da bir Platinum LEED binasıdır.

This building actually captures the sun's energy with that roof.

Bu binanın çatısı güneş enerjisini saklıyor.

But, you know, making a building a place for people is good.

İnsanlar için bir yer inşa etmek iyi bir şeydir.

Making libraries, making concert halls,

Kütüphaneler, konser salonları,

making universities, making museums is good,

üniversiteler, müzeler yapmak iyi bir şeydir.

because you create a place that's open, accessible.

Çünkü açık ve erişilebilir bir yer yapmış olursunuz.

You create a building for a better world, for sure.

Daha iyi bir dünya için bir yapı inşa etmiş olursunuz.

But there is something else

Ama mimariyi daha da

that makes architecture amazing, even more.

muhteşem yapan bir şey vardır.

And this is the fact that

Ve bu da şudur;

architecture doesn't just answer to need and necessity,

mimari sadece ihtiyaç ve gereksinimlere değil,

but also to desires -- yes, desires -- dreams, aspirations.

aynı zamanda arzulara -- evet, arzulara -- hayallere ve tutkulara da cevap verir.

This is what architecture does.

Mimarinin yaptığı şey budur.

Even the most modest hut on earth

Dünyadaki en gösterişsiz kulübe bile

is not just a roof.

sadece bir çatıdan ibaret değildir.

It's more than a roof.

Bundan daha fazlasıdır.

It's telling a story;

Bir hikâye anlatır;

it's telling a story about the identity of the people living in that hut.

kulübenin içinde yaşayan insanların kimliği hakkında bir hikâye anlatır.

Individuals.

Bireyler hakkında.

Architecture is the art of telling stories.

Mimari hikâye anlatma sanatıdır.

Like this one.

Bunun gibi.

In London: the Shard of Glass.

Burası Londra'daki Shard of Glass binası.

Well, this building is the tallest building in Western Europe.

Bu bina Batı Avrupa'daki en yüksek bina.

It goes up more than 300 meters in the air, to breathe fresh air.

Taze havayı içinize çekebileceğiniz 300 metre yükseklikte.

The facets of this building are inclined,

Bu binanın yüzeyleri eğimlidir

and they reflect the sky of London, that is never the same.

ve hiçbir zaman aynı olmayan Londra gökyüzünü yansıtırlar.

After rain, everything becomes bluish.

Yağmur yağdıktan sonra her şey mavimsi olur.

In the sunny evening, everything is red.

Güneşli bir akşamda ise kırmızı.

It's something that is difficult to explain.

Bu anlatmanın kolay olmadığını bir şey.

It's what we call the soul of a building.

Bu "binanın ruhu" adını verdiğimiz şey.

On this picture on the left, you have the Menil Collection,

Soldaki resimde uzun zaman önce kullanılan Menil Collection'ı

used a long time ago.

görüyorsunuz.

It's a museum.

Bu bir müze.

On the right is the Harvard Art Museum.

Sağdaki ise Harvard Sanat Müzesi.

Both those two buildings flirt with light.

Bu binaların ikisi de ışıkla flört ediyor.

Light is probably one of the most essential materials in architecture.

Işık, muhtemelen mimarideki en temel yapıtaşlarından biridir.

And this is in Amsterdam.

Ve burası Amsterdam.

This building is flirting with water.

Bu bina suyla flört ediyor.

And this is my office, on the sea.

Ve bu da benim denizin üstündeki ofisim.

Well, this is flirting with work.

Burası da işle flört ediyor.

Actually, we enjoy working there.

Aslında biz burada çalışmayı seviyoruz.

And that cable car is the little cable car that goes up to there.

Oraya bu küçük teleferikle gidiyoruz.

That's "The New York Times" in New York.

Burası "The New York Times" binası.

Well, this is playing with transparency.

Burası şeffaflıkla dans ediyor.

Again, the sense of light, the sense of transparency.

Işık ve şeffaflık hissi.

On the left here, you have the Magic Lantern in Japan,

Solda, Japonya'daki Magic Lantern'ı görüyorsunuz.

in Ginza, in Tokyo.

Ginza, Tokyo'da yer alıyor.

And in the center is a monastery in the forest.

Ortada, ormandaki bir manastır var.

This monastery is playing with the silence and the forest.

Bu manastır sessizlik ve ormanla dans ediyor.

And a museum, a science museum.

Ve bir bilim müzesi.

This is about levitation.

Bu ise havayla ilgili.

And this is in the center of Paris,

Burası Paris'in merkezi,

in the belly of the whale.

balinanın midesi.

This is the Pathé Foundation in Paris.

Burası Paris'teki Pathé Foundation.

All those buildings have something in common:

Tüm bu binaların ortak bir yönü var.

it's that something is searching for desire, for dreams.

Arzuların ve hayallerin peşinden koşan bir şey.

And that's me.

Ve bu da benim.

(Laughter)

(Gülüyorlar)

Well, it's me on my sailing boat.

Burada yelkenli teknemdeyim.

Flirting with breeze.

Rüzgarla flört ediyorum.

Well, there's not a very good reason to show you this picture.

Aslında size bu resmi göstermek için pek geçerli bir sebep yok.

(Laughter)

(Gülüyorlar)

I'm trying, I'm trying.

En azından deniyorum.

You know, one thing is clear: I love sailing, for sure.

Ama kesin olan bir şey var. Denize açılmayı seviyorum.

I actually also love designing sailing boats.

Yelkenli tasarlamayı da seviyorum.

But I love sailing, because sailing is associated with slowness.

Denize açılmayı seviyorum çünkü bu yavaşlıkla ilişkilendiriliyor.

And ...

Ve...

and silence.

sessizlikle.

And the sense of suspension.

Ve bir şeyleri ertelemeyle.

And there is another thing that this picture says.

Ve bu resmin anlattığı başka bir şey daha var:

It says that I'm Italian.

Benim İtalyan olduğum.

(Laughter)

(Gülüyorlar)

Well, there is very little I can do about that.

Pekala, bununla ilgili yapabileceğim pek fazla bir şey yok.

(Laughter)

(Gülüyorlar)

I'm Italian, and I love beauty.

Ben İtalyan'ım ve güzelliği seviyorum.

I love beauty.

Güzelliği seviyorum.

Well, let's go sailing, I want to take you sailing here,

Haydi denize açılalım. Sizi götürmek istediğim bir yer var,

to this place,

burası,

in the middle of the Pacific Ocean.

Pasifik Okyanusu'nun tam ortası.

This is the Jean-Marie Tjibaou Center.

Burası Jean-Marie Tjibaou Kültür Merkezi.

It's for the Kanaky ethnic group.

Kanak etnik grubu için inşa edildi.

It's in Nouméa, New Caledonia.

New Caledonia'nın Nouméa bölgesinde yer alıyor.

This place is for art.

Burası sanat için yapıldı.

Art and nature.

Sanat ve doğa için.

And those buildings actually flirt with the wind,

Ve bu binalar gerçekten rüzgârla flört ediyor;

with the trade winds.

alize rüzgârlarıyla.

They have a sound, they have a voice, those buildings.

Bu binaların bir sesi var.

I'm showing this because it's about beauty.

Bunu size gösteriyorum çünkü, bu güzelliktir.

It's about pure beauty.

Saf güzellik.

And let's talk about beauty for a moment.

Biraz güzellik hakkında konuşalım.

Beauty is like the bird of paradise:

Güzellik, cennetkuşuna benzer:

the very moment you try to catch it, it flies away.

Onu yakalamaya çalıştığınız anda uçar gider.

Your arm is too short.

Kolunuz yetişmez.

But beauty is not a frivolous idea.

Ama güzellik önemsiz bir şey değildir.

It's the opposite.

Tam tersidir.

In my native language, that is Italian,

Anadilimde, yani İtalyanca'da

"beautiful" is "bello."

"güzel", "bello" demektir.

In Spanish, "beauty" is "belleza."

İspanyolca'da "güzel", "belleza"

In Greek, "beautiful" is "kalos."

Yunanca'da ise "güzel", "kalos" demektir.

When you add "agathos," that means "beautiful and good."

"Agathos" kelimesini eklediğinizde "güzel ve iyi" anlamına gelir.

In no one of those languages, "beautiful" just means "beautiful."

Bu dillerin hiçbirinde "güzel" yalnızca "güzel" demek değildir.

It also means "good."

Aynı zamanda "iyi" anlamına gelir.

Real beauty is when the invisible

Gerçek güzellik, görünmeyenin

joins the visible, coming on surface.

görünenle birleşip yüzeye çıkmasıdır.

And this doesn't apply only to art or nature.

Ve bu sadece sanat ve doğayla kısıtlı kalmaz.

This applies to science, human curiosity, solidarity --

Bilim, merak duygusu ve dayanışma için de geçerlidir.

that's the reason why you may say,

Bu sebeple şöyle diyebilirsiniz:

"This is a beautiful person,"

"Bu güzel bir insan",

"That's a beautiful mind."

"Bu güzel bir zihin".

This, this is the beauty that can change people

Bu güzellik fikri insanların gözlerinde özel bir ışık açarak

into better people,

daha iyi insanlara

by switching a special light in their eyes.

dönüşmelerini sağlayabilir.

And making buildings for this beauty

Ve bu güzellik için binalar yapmak,

makes cities better places to live.

şehirleri daha iyi yaşanacak yerlere dönüştürür.

And better cities

Ve daha iyi şehirler

make better citizens.

daha iyi vatandaşlar demektir.

Well, this beauty --

Bu güzellik --

this universal beauty, I should say --

bu evrensel güzellik --

is one of the few things that can change the world.

dünyayı değiştirebilecek nadir şeylerden biridir.

Believe me, this beauty will save the world.

İnanın bana, güzellik dünyayı kurtaracak.

One person at a time, but it will do it.

Her seferinde tek bir insanla olsa da, bu yeterlidir.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)