How do daily habits lead to political violence? | Christiane-Marie Abu Sarah

Transcriber: Leslie Gauthier Reviewer: Camille Martínez

Çeviri: Sara Ozturk Gözden geçirme: Nevaz Mescioğlu

So I'm starting us out today with a historical mystery.

Konuşmama, tarihi bir gizemle başlayacağım.

In 1957, there were two young women,

1957'de aynı politik grubun üyesi olan,

both in their 20s,

aynı şehirde yaşayan

both living in the same city,

ve yirmilerinde olan

both members of the same political group.

iki genç kadın vardı.

That year, both decided to commit violent attacks.

O yıl, ikisi de şiddet saldırısı işlemeye karar verdi.

One girl took a gun and approached a soldier at a checkpoint.

Bir tanesi silahını aldı ve denetleme noktasında bir askere yaklaştı.

The other girl took a bomb and went to a crowded café.

Diğeri, bir bomba aldı ve kalabalık bir kafeye gitti.

But here's the thing:

Ama olay şu ki

one of the those girls followed through with the attack,

kızlardan biri saldırıyı gerçekleştirdi

but the other turned back.

ama diğeri vazgeçti.

So what made the difference?

Farklılık yaratan şey neydi?

I'm a behavioral historian, and I study aggression,

Ben davranışsal tarihçiyim

moral cognition

ve toplumsal hareketlerdeki saldırganlık,

and decision-making in social movements.

ahlaki biliş ve karar verme üzerine çalışıyorum.

That's a mouthful. (Laughs)

Bu söylemesi zor bir kelime. (Güler)

So, the translation of that is:

Başka bir şekilde söylemek gerekirse

I study the moment an individual decides to pull the trigger,

bir bireyin tetiği çekmeye karar verdiği anı,

the day-to-day decisions that led up to that moment

o ana yol açan gündelik kararları

and the stories that they tell themselves about why that behavior is justified.

ve o davranışın neden haklı olduğuyla alakalı

kendilerine anlattıkları hikâyeler üzerine çalışıyorum.

Now, this topic --

Bu konu,

it's not just scholarly for me.

benim için sadece bilimsel bir şey değil.

It's actually a bit personal.

Aslında biraz kişisel bir konu.

I grew up in Kootenai County, Idaho,

Idaho'daki Kootenai County'de büyüdüm

and this is very important.

ve bu çok önemli.

This is not the part of Idaho with potatoes.

Bu, Idaho'nun patatesiyle ünlü olan bölgesi değil.

We have no potatoes.

Bu bölgede patates yok.

And if you ask me about potatoes,

Eğer bana patatesler hakkında soru sorarsanız

I will find you.

sizi bulurum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

This part of Idaho is known for mountain lakes,

Idaho'nun bu bölgesi dağ gölleriyle,

horseback riding,

at binmeleriyle,

skiing.

kayakçılığıyla biliniyor.

Unfortunately, starting in the 1980s,

Maalesef 1980'lerden itibaren

it also became known as the worldwide headquarters

Aryan milletinin genel merkezlerinin

for the Aryan Nations.

burada olmasıyla da biliniyor.

Every year, members of the local neo-Nazi compound

Her yıl neo-Nazi topluluğu gelir

would turn out and march through our town,

ve kasabamızda yürüyüş yapar.

and every year,

Yine her yıl kasabamızın üyeleri gelir ve onları protesto eder.

members of our town would turn out and protest them.

Now, in 2001, I graduated from high school,

2001 yılında liseden mezun oldum

and I went to college in New York City.

ve New York şehrinde üniversiteye başladım.

I arrived in August 2001.

2001'in Ağustos'unda oraya gittim

As many of you probably are aware,

ve birçoğunuzun da haberdar olduğu üzere

three weeks later,

3 hafta sonra

the Twin Towers went down.

İkiz Kuleler yıkıldı.

Now, I was shocked.

Şok olmuştum,

I was incredibly angry.

inanılmaz derecede öfkeliydim.

I wanted to do something,

Bir şeyler yapmak istiyordum

but the only thing that I could think of doing at that time

ama o zamanlar yapmayı düşündüğüm tek şey

was to study Arabic.

Arapça öğrenmekti.

I will admit,

İtiraf etmeliyim ki sınıfta,

I was that girl in class that wanted to know why "they" hate "us."

onların bizden neden nefret ettiklerini öğrenmek isteyen o kız bendim.

I started studying Arabic for very wrong reasons.

Arapça öğrenmeye çok yanlış sebeplerle başladım.

But something unexpected happened.

Ama beklenmedik bir şey oldu.

I got a scholarship to go study in Israel.

İsrail'de okumak için burs kazandım.

So the Idaho girl went to the Middle East.

Idaholu kız Orta Doğu'ya gitti.

And while I was there, I met Palestinian Muslims,

Oradayken Filistinli Müslümanlarla,

Palestinian Christians,

Filistinli Hristiyanlarla,

Israeli settlers,

İsrailli yerleşimcilerle

Israeli peace activists.

ve İsrailli barış aktivistleriyle tanıştım.

And what I learned is that every act has an ecology.

Her eylemin bir ekolojisi olduğunu öğrendim.

It has a context.

Hepsinin bir kaynağı var.

Now, since then, I have gone around the world,

O zamandan beri dünya çapında dolaştım,

I have studied violent movements,

şiddet hareketleri üzerine çalıştım,

I have worked with NGOs and ex-combatants in Iraq,

Irak'ta, Suriye'de, Vietnam'da, Balkanlar'da ve Küba'da

Syria,

sivil toplum örgütleri ve eski mücahitlerle çalıştım.

Vietnam,

the Balkans,

Cuba.

I earned my PhD in History,

Tarih bölümünde doktora yaptım

and now what I do is I go to different archives

ve şu anda farklı arşivlere giderek,

and I dig through documents,

belgeleri karıştırarak

looking for police confessions,

polis itiraflarını, dava dosyalarını,

court cases,

diaries and manifestos of individuals involved in violent attacks.

şiddet saldırılarında yer almış bireylerin beyanname ve günlüklerini arıyorum.

Now, you gather all these documents --

Bütün bu belgeleri bir araya topladığınızda

what do they tell you?

size ne söylüyorlar?

Our brains love causal mysteries,

Öyle görünüyor ki beynimiz, bir sebebi olan gizemleri seviyor.

it turns out.

So any time we see an attack on the news,

Ne zaman bir saldırı haberi görsek

we tend to ask one question:

tek bir soru sormaya meyilliyiz.

Why?

"Neden?"

Why did that happen?

"Neden bu oldu?"

Well, I can tell you I've read thousands of manifestos,

Binlerce beyanname okudum ve bulduğum şey

and what you find out is that they are actually imitative.

aslında hepsinin bir taklit olduğu.

They imitate the political movement that they're drawing from.

Güç aldıkları politik hareketi taklit ediyorlar.

So they actually don't tell us a lot about decision-making

Bu yüzden belirli bir vakayla ilgili karar verme konusunda

in that particular case.

bize çok fazla şey söylemiyorlar.

So we have to teach ourselves to ask a totally different question.

Tamamen farklı sorular sormayı kendimize öğretmeliyiz.

Instead of "Why?" we have to ask "How?"

"Neden?" yerine "Nasıl?" diye sormalıyız.

How did individuals produce these attacks,

Bireyler bu saldırıları nasıl gerçekleştirdi?

and how did their decision-making ecology contribute to violent behavior?

Karar verme ekolojileri, şiddet içeren davranışlarını nasıl etkiledi?

There's a couple things I've learned from asking this kind of question.

Bu tarz soruları sorarak öğrendiğim birkaç şey var.

The most important thing is that

Öğrendiğim en önemli şey

political violence is not culturally endemic.

politik şiddetin kültürel olarak yaygın olmadığı.

We create it.

Onu biz yaratıyoruz.

And whether we realize it or not,

Fark etsek de etmesek de

our day-to-day habits contribute to the creation of violence

gündelik alışkanlıklarımız, çevremizdeki şiddetin yaratımını etkiliyor.

in our environment.

So here's a couple of habits that I've learned contribute to violence.

İşte şiddette payı olduğunu öğrendiğim birkaç alışkanlık:

One of the first things that attackers did

Saldırganların, bir şiddet eylemine kendilerini hazırlarken

when preparing themselves for a violent event

yaptıkları ilk şeylerden birisi

was they enclosed themselves in an information bubble.

kendilerini bir bilgi baloncuğuyla çevrelemekti.

We've heard of fake news, yeah?

Yalan haberleri duyduk, değil mi?

Well, this shocked me:

Beni şok eden şey,

every group that I studied had some kind of a fake news slogan.

üzerine çalıştığım her grubun bir çeşit yalan haber sloganı olması.

French communists called it the "putrid press."

Fransız komünistler bunu "iğrenç basın" olarak,

French ultranationalists called it the "sellout press"

Fransız aşırı milliyetçiler "satılmış basın"

and the "treasonous press."

ve "hain basın" olarak,

Islamists in Egypt called it the "depraved news."

Mısır'daki İslamcılar "ahlaksız haberler" olarak

And Egyptian communists called it ...

ve Mısırlı komünistler "yalan haber" olarak adlandırdı.

"fake news."

So why do groups spend all this time trying to make these information bubbles?

Peki neden gruplar bilgi baloncuklarını yaratmak için çok fazla zaman harcıyor?

The answer is actually really simple.

Cevap aslında çok basit.

We make decisions based on the information we trust, yeah?

Güvendiğimiz bilgilere dayanarak kararlar veririz, değil mi?

So if we trust bad information,

Eğer kötü bilgiye güvenirsek

we're going to make bad decisions.

kötü kararlar veririz.

Another interesting habit that individuals used

Bireylerin şiddet saldırısı gerçekleştirmek istediklerinde

when they wanted to produce a violent attack

kullandıkları bir diğer ilginç alışkanlık da

was that they looked at their victim not as an individual

kurbanlarını bir birey olarak değil,

but just as a member of an opposing team.

karşı takımın bir üyesi olarak görmeleriydi.

Now this gets really weird.

Bu cidden çok tuhaflaşıyor.

There's some fun brain science behind why that kind of thinking is effective.

Bu tarz bir düşüncenin etkili olmasının ardında eğlenceli bir beyin bilimi var.

Say I divide all of you guys into two teams:

Diyelim ki sizi iki takıma böldüm.

blue team,

Mavi takım

red team.

ve kırmızı takım.

And then I ask you to compete in a game against each other.

Sizden bir oyunda birbirinize karşı yarışmanızı istedim.

Well, the funny thing is, within milliseconds,

İşin komik yanı diğer takımın üyelerine kötü bir şey olmaya başladığında

you will actually start experiencing pleasure -- pleasure --

milisaniyeler içinde zevk almaya başlayacaksınız.

when something bad happens to members of the other team.

The funny thing about that is if I ask one of you blue team members

Bunun komik tarafı da eğer mavi takımdan birisine gidip

to go and join the red team,

kırmızı takıma katılmasını söylersem

your brain recalibrates,

beyniniz yeniden kalibre edecek

and within milliseconds,

ve milisaniyeler içinde

you will now start experiencing pleasure

eski takımınızdaki üyelere kötü bir şey olmaya başladığında

when bad things happen to members of your old team.

zevk almaya başlayacaksınız.

This is a really good example of why us-them thinking is so dangerous

Politik çevremizde biz-onlar düşüncesinin

neden tehlikeli olduğuyla alakalı güzel bir örnek.

in our political environment.

Another habit that attackers used to kind of rev themselves up for an attack

Saldırganların bir saldırı için kendilerine gaz vermek üzere kullandıkları

was they focused on differences.

bir diğer alışkanlık farklılıklara odaklanmalarıydı.

In other words, they looked at their victims, and they thought,

Başka bir deyişle kurbanlarına baktılar

"I share nothing in common with that person.

ve "Bu kişiyle hiçbir ortak yanım yok. Benden tamamen farklı." diye düşündüler.

They are totally different than me."

Again, this might sound like a really simple concept,

Kulağa basit bir kavram gibi gelebilir

but there's some fascinating science behind why this works.

ama bunun işe yaramasının ardında büyüleyici bir bilim var.

Say I show you guys videos of different-colored hands

Diyelim ki size farklı renklerdeki eller ve bu farklı renklerdeki ellere batırılan

and sharp pins being driven into these different-colored hands,

sivri raptiyeler içeren bir video gösterdim.

OK?

Tamam mı?

If you're white,

Eğer beyaz tenliyseniz

the chances are you will experience the most sympathetic activation,

muhtemelen en çok sempatik hareketlenmeyi

or the most pain,

ve en çok acıyı

when you see a pin going into the white hand.

raptiyenin beyaz ele batırıldığını gördüğünüzde yaşayacaksınız.

If you are Latin American, Arab, Black,

Eğer Latin Amerikalı, Arap ya da siyahiyseniz

you will probably experience the most sympathetic activation

en çok sempatik hareketlenmeyi muhtemelen raptiyenin

watching a pin going into the hand that looks most like yours.

sizin elinize en çok benzeyen ele batırıldığını gördüğünüzde yaşayacaksınız.

The good news is, that's not biologically fixed.

İyi haber şu ki bu, biyolojik olarak değişmez bir şey değil.

That is learned behavior.

Bu, öğrenilmiş davranış.

Which means the more we spend time with other ethnic communities

Diğer etnik komitelerle ne kadar çok zaman geçirirsek

and the more we see them as similar to us and part of our team,

onları o kadar çok kendimize benzer ve takımımızın bir parçası olarak görürüz

the more we feel their pain.

ve o kadar çok acılarını hissederiz.

The last habit that I'm going to talk about

Bahsedeceğim son alışkanlık, saldırganların dışarı çıkıp

is when attackers prepared themselves to go out and do one of these events,

o eylemlerden birini gerçekleştirmek için kendilerini hazırladıklarında

they focused on certain emotional cues.

belirli duygusal ipuçlarına odaklanmaları.

For months, they geared themselves up by focusing on anger cues, for instance.

Örneğin aylarca öfke işaretlerine odaklanıp kendilerini hazırlıyorlar.

I bring this up because it's really popular right now.

Bundan bahsediyorum çünkü şu sıralar oldukça popüler bir şey.

If you read blogs or the news,

Blogları ve haberleri okursanız

you see talk of two concepts from laboratory science:

laboratuvar biliminden iki konseptin konuşulduğunu görürsünüz:

amygdala hijacking and emotional hijacking.

amigdala ele geçirmesi ve duygusal ele geçirme.

Now, amygdala hijacking:

Amigdala ele geçirmesi, size bir işaret gösterdiğimde,

it's the concept that I show you a cue -- say, a gun --

diyelim ki bir silah,

and your brain reacts with an automatic threat response

beyninizin o işarete otomatik bir tehdit yanıtıyla tepki göstermesi.

to that cue.

Emotional hijacking -- it's a very similar concept.

Duygusal ele geçirme buna benzer bir konsept.

It's the idea that I show you an anger cue, for instance,

Size bir öfke işareti gösterdiğimde

and your brain will react with an automatic anger response

beyninizin o işarete otomatik bir öfke yanıtıyla

to that cue.

tepki gösterdiği fikri.

I think women usually get this more than men. (Laughs)

Bence kadınlar bunu erkeklerden daha çok anlıyor. (Güler)

(Laughter)

(Gülüşmeler)

That kind of a hijacking narrative grabs our attention.

Bu tür bir ele geçirme anlatısı dikkatimizi çekiyor,

Just the word "hijacking" grabs our attention.

sadece "ele geçirme" kelimesi bile dikkatimizi çekiyor.

The thing is,

Mesele şu ki çoğunlukla işaretler gerçek hayatta bu şekilde işe yaramaz.

most of the time, that's not really how cues work in real life.

If you study history,

Eğer tarih üzerine okursanız bulduğunuz şey

what you find is that we are bombarded with hundreds of thousands of cues

her gün yüz binlerce işaretle etrafımızın sarılmış olduğu olur.

every day.

And so what we do is we learn to filter.

Yaptığımız şey süzmeyi öğrenmek.

We ignore some cues,

Bazı işaretleri görmezden geliyoruz,

we pay attention to other cues.

diğer işaretlere dikkatimizi veriyoruz.

For political violence, this becomes really important,

Politik şiddet için bu oldukça önemli

because what it meant is that attackers usually didn't just see an anger cue

çünkü saldırganların genellikle sadece bir öfke işareti görüp

and suddenly snap.

sonra aniden hareket etmediği anlamına geliyor.

Instead,

Bunun yerine

politicians, social activists spent weeks, months, years

politikacılar, sosyal aktivistler

çevreyi öfke işaretleriyle doldurmak için haftalar, aylar, yıllar harcıyor

flooding the environment with anger cues, for instance,

and attackers,

ve saldırganlar bu işaretlere dikkat veriyorlar.

they paid attention to those cues,

they trusted those cues,

Bu işaretlere güveniyorlar,

they focused on them,

onlara odaklanıyorlar

they even memorized those cues.

hatta o işaretleri ezberliyorlar.

All of this just really goes to show how important it is to study history.

Bütün bunlar tarih üzerine okumanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.

It's one thing to see how cues operate in a laboratory setting.

Görülecek bir şey de işaretlerin laboratuvar şartlarında nasıl çalıştığı.

And those laboratory experiments are incredibly important.

O laboratuvar deneyleri inanılmaz derecede önemli.

They give us a lot of new data about how our bodies work.

Vücudumuzun nasıl çalıştığıyla alakalı bize birçok veri veriyorlar.

But it's also very important to see how those cues operate in real life.

Ama o işaretlerin gerçek hayatta nasıl çalıştığını görmek de çok önemli.

So what does all this tell us about political violence?

Peki tüm bunlar bize politik şiddet hakkında ne söylüyor?

Political violence is not culturally endemic.

Politik şiddet, kültürel olarak yaygın değil.

It is not an automatic, predetermined response to environmental stimuli.

Çevresel uyarıcılara karşı otomatik, önceden belirlenmiş bir yanıt değil.

We produce it.

Onu biz üretiyoruz.

Our everyday habits produce it.

Günlük alışkanlıklarımız üretiyor.

Let's go back, actually, to those two women that I mentioned at the start.

Başlangıçta bahsettiğim o iki kadına geri dönelim.

The first woman had been paying attention to those outrage campaigns,

Birinci kadın o hakaret kampanyalarına dikkatini vermişti,

so she took a gun

bu yüzden silahını aldı

and approached a soldier at a checkpoint.

ve denetleme noktasında bir askere yaklaştı.

But in that moment, something really interesting happened.

Ama o anda çok ilginç bir şey oldu.

She looked at that soldier,

Askere baktı

and she thought to herself,

ve kendi kendine

"He's the same age as me.

"Benimle aynı yaşta.

He looks like me."

Bana benziyor." diye düşündü.

And she put down the gun, and she walked away.

Silahı indirdi ve yürüyüp gitti.

Just from that little bit of similarity.

Sadece o küçük benzerlik sayesinde.

The second girl had a totally different outcome.

İkinci kız bambaşka bir sonuca vardı.

She also listened to the outrage campaigns,

O da hakaret kampanyalarını dinlemişti

but she surrounded herself with individuals

ama etrafını şiddet destekçisi bireyler,

who were supportive of violence,

with peers who supported her violence.

onun şiddetini destekleyen akranlarıyla kuşattı.

She enclosed herself in an information bubble.

Kendini bir bilgi baloncuğuyla çevreledi.

She focused on certain emotional cues for months.

Aylarca belirli duygusal ipuçlarına odaklandı.

She taught herself to bypass certain cultural inhibitions against violence.

Kendine şiddete karşı olan belirli kültürel engelleri umursamamayı öğretti.

She practiced her plan,

Planına çalıştı,

she taught herself new habits,

kendine yeni alışkanlıklar edindi,

and when the time came, she took her bomb to the café,

zamanı geldiğinde bombayı alıp kafeye gitti

and she followed through with that attack.

ve saldırıyı gerçekleştirdi.

This was not impulse.

Bu bir tepki değildi.

This was learning.

Bu öğrenmeydi.

Polarization in our society is not impulse,

Toplumumuzdaki kutuplaşma bir tepki değil,

it's learning.

öğrenme.

Every day we are teaching ourselves:

Her gün kendimize

the news we click on,

tıkladığımız haberleri,

the emotions that we focus on,

odaklandığımız duyguları,

the thoughts that we entertain about the red team or the blue team.

kırmızı takım ya da mavi takım hakkında bulundurduğumuz düşünceleri öğretiyoruz.

All of this contributes to learning,

Fark etsek de etmesek de

whether we realize it or not.

bütün bunlar öğrenmeye katkı sağlıyor.

The good news

İyi haber şu ki

is that while the individuals I study already made their decisions,

üzerine çalıştığım bireyler çoktan kararlarını vermiş olsalar da

we can still change our trajectory.

yörüngemizi hâlâ değiştirebiliriz.

We might never make the decisions that they made,

Onların verdiği kararları asla vermeyebiliriz

but we can stop contributing to violent ecologies.

ama şiddet ekolojilerine katkı sağlamayı durdurabiliriz.

We can get out of whatever news bubble we're in,

İçinde bulunduğumuz haber baloncuğundan çıkabilir,

we can be more mindful about the emotional cues

odaklandığımız duygusal ipuçları

that we focus on,

ve tıkladığımız hakaret tuzakları hakkında

the outrage bait that we click on.

daha dikkatli olabiliriz.

But most importantly,

Ama en önemlisi

we can stop seeing each other as just members of the red team

birbirimizi sadece kırmızı takımın ya da mavi takımın üyesi olarak

or the blue team.

görmeyi bırakabiliriz.

Because whether we are Christian, Muslim, Jewish, atheist,

Çünkü Hristiyan, Müslüman, Yahudi, Ateist,

Democrat or Republican,

Demokrat ya da Cumhuriyetçi de olsak

we're human.

biz insanız.

We're human beings.

Biz insanoğluyuz.

And we often share really similar habits.

Sıklıkla oldukça benzer alışkanlıklar paylaşıyoruz.

We have differences.

Farklılıklarımız var.

Those differences are beautiful,

O farklılıklar güzel

and those differences are very important.

ve oldukça önemli.

But our future depends on us being able to find common ground

Ama geleceğimiz, diğer tarafla ortak görüş bulabilmemize bağlı.

with the other side.

And that's why it is so, so important

Beyinlerimizi yeniden eğitmemizin

for us to retrain our brains

ve şiddet ekolojilerine katkıda bulunmayı bırakmamızın

and stop contributing to violent ecologies.

bu kadar önemli olmasının sebebi de bu.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)