How fake handbags fund terrorism and organized crime | Alastair Gray

Çeviri: Nurdan Yıldırım Gözden geçirme: Ramazan Şen

Two years ago, I set off from central London on the Tube

İki yıl önce, Londra merkezden metroya bindim

and ended up somewhere in the east of the city

ve şehrin doğusunda bir yerde indim,

walking into a self-storage unit

bir kiralık depo birimine doğru yürüdüm

to meet a guy that had 2,000 luxury polo shirts for sale.

amacım 2.000 lüks polo gömleği satan bir adamla buluşmaktı.

And as I made my way down the corridor,

Ve koridorda ilerlerken,

a broken, blinking light made it just like the cliche scene

kırık, yanıp sönen bir lamba ortamı gangster filmlerindeki

from a gangster movie.

klişe sahneye dönüştürmüştü.

Our man was early, and he was waiting for me

Adamımız erken gelmişti, beni bekliyordu,

in front of a unit secured with four padlocks down the side.

alttan dört asma kilitle kitlenmiş bir birimin önündeydi.

On our opening exchange,

İlk konuşmamız,

it was like a verbal sparring match

sanki bir sözlü müsabaka gibiydi

where he threw the first punches.

ve ilk yumrukları savurmaya başladı.

Who was I? Did I have a business card?

Ben kimdim? Kartvizitim var mıydı?

And where was I going to sell?

Ve bunları nerede satacaktım?

And then, he just started opening up,

Daha sonra, güvenini kazanınca,

and it was my turn.

sıra bana geçmişti.

Where were the polo shirts coming from?

Bu polo gömlekleri nereden geliyordu?

What paperwork did he have?

Hangi belgelere sahipti?

And when was his next shipment going to arrive?

Ve sıradaki en yakın sevkiyat ne zamandı?

I was treading the fine line

Çok ince bir çizgideydim,

between asking enough questions to get what I needed

hem istediğimi alabilmek için yeterince soru sormalıydım,

and not enough for him to become suspicious,

hem de benden fazla şüphelenmemeliydi,

because what he didn't know is that I'm a counterfeit investigator,

çünkü bilmediği şey, benim sahte ürün araştırmacısı olduğumdu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

and after 20 minutes or so of checking over the product

Yaklaşık 20 dakika ürünü inceleyip

for the telltale signs of counterfeit production --

sahte ürün olduğunun kanıtlarını gördükten sonra

say, badly stitched labels or how the packaging

- kötü dikilmiş etiketler ya da paketin ön kısmında

had a huge brand logo stamped all over the front of it --

her yere marka logosunun basılması gibi -

I was finally on my way out,

çıkmak üzereydim

but not before he insisted on walking down to the street with me

ama öncesinde durağa geri dönerken sokakta benimle birlikte

and back to the station.

yürümek istemişti.

And the feeling after these meetings is always the same:

Bunun gibi buluşmalardan sonra hep aynı hissederim:

my heart is beating like a drum,

kalbim yerinden çıkacak gibi olur,

because you never know if they've actually bought your story,

çünkü asla yalanınıza inanıp inanmadıklarını ya da kim olduğunuzu

or they're going to start following you to see who you really are.

öğrenmek için sizi takip edip etmeyeceklerini bilemezsiniz.

İlk köşeyi döndükten sonra arkanıza bakıp

Relief only comes when you turn the first corner

and glance behind, and they're not standing there.

orada olmadıklarını gördüğünüzde bir rahatlık gelir.

But what our counterfeit polo shirt seller certainly didn't realize

Ama sahte gömlekçimizin kesinlikle fark etmediği şey ise

gördüğüm, duyduğum her şey evine bir şafak baskını yaptırabileceği,

is that everything I'd seen and heard would result in a dawn raid on his house,

him being woken out of bed by eight men on his doorstep

kapısına dayanan sekiz adamla uykusundan uyandırılıp

and all his product seized.

mallarına el konabileceğiydi.

But this would reveal that he was just a pawn

Ama bu yaptığımızla, üç kıtaya yayılmış bir

at the end of a counterfeiting network spanning three continents,

sahtecilik ağının ucundaki bir piyona ulaşırız sadece

and he was just the first loose thread that I'd started to pull on

ve tamamı sökülür umuduyla çekmeye başladığım

in the hope that it would all unravel.

ilk gevşek bir ilmektir bu.

Why go through all that trouble?

Neden bunca zahmete girelim?

Well, maybe counterfeiting is a victimless crime?

Belki de sahtecilik pek kurbanı olmayan bir suçtur?

These big companies, they make enough money,

Büyük şirketler zaten yeterince kazanıyorlar,

so if anything,

bu nedenle,

counterfeiting is just a free form of advertising, right?

sahtecilik de bir tür reklam sayılır, değil mi?

And consumers believe just that --

Tüketicilerin inandığı bu,

that the buying and selling of fakes is not that big a deal.

sahte ürünleri alıp satmak çok büyük bir problem değildir.

But I'm here to tell you that that is just not true.

Ancak şimdi sizlere durumun bu şeklide olmadığını anlatacağım.

What the tourist on holiday doesn't see about those fake handbags

Tatildeyken turistlerin bu sahte çantalar hakkında bilmedikleri şey

is they may well have been stitched together

bu çantanın, ailesinden alınmış bir çocukla

by a child who was trafficked away from her family,

ilişkili olabileceği gerçeğidir.

and what the car repair shop owner doesn't realize

Araba tamircisi de aldığı

about those fake brake pads

sahte fren balataları ile

is they may well be lining the pockets of an organized crime gang

uyuşturucu ve fuhuşla uğraşan

bir suç çetesinin cebini doldurduğunu fark etmez.

involved in drugs and prostitution.

And while those two things are horrible to think about,

Bu bahsettiklerim kulağa ne kadar korkunç gelse de,

it gets much worse,

daha da kötüleri olmakta,

because counterfeiting is even funding terrorism.

çünkü sahtecilik, teröre bile kaynak oluşturuyor.

Let that sink in for a moment.

Anlamaya çalışın.

Terrorists are selling fakes to fund attacks,

Teröristler saldırıları karşılamak için sahte mal satıyor,

attacks in our cities that try to make victims of all of us.

sonra da şehirlerimize saldırıp hepimizi birer kurban yapıyorlar.

You wouldn't buy a live scorpion,

Canlı bir akrep almazsınız,

because there's a chance that it would sting you on the way home,

çünkü yolda sizi sokma ihtimali vardır,

but would you still buy a fake handbag

peki eğer kazancıyla

if you knew the profits would enable someone to buy bullets

altı ay sonra sizi ve diğer masumları öldürebilecek mermilerin

that would kill you and other innocent people six months later?

alınabileceğini bilseniz, sahte bir çanta alır mısınız?

Maybe not.

Belki de almazsınız.

OK, time to come clean.

Peki, sadede geliyorum.

In my youth --

Gençliğimde

yeah, I might look like I'm still clinging on to it a bit --

- evet, biliyorum hâlâ pek de yaşlı görünüyor sayılmam -

I bought fake watches while on holiday in the Canary Islands.

Kanarya adalarında tatildeyken sahte saatler almıştım.

But why do I tell you this?

Bunu neden anlatıyorum?

Well, we've all done it,

Çünkü, bunu hepimiz yapmışızdır

or we know someone that's done it.

veya yapan bir tanıdığımız vardır.

And until this very moment, maybe you didn't think twice about it,

Belki de şu ana kadar bu konu üzerinde durup düşünmediniz bile,

and nor did I,

ben de düşünmezdim,

until I answered a 20-word cryptic advert

ta ki 20 kelimelik fikri mülkiyet araştırmacısı olmakla alakalı

to become an intellectual property investigator.

üstü kapalı bir ilana cevap verene kadar.

It said "Full training given and some international travel."

İlanda "Dolu bir eğitim ve yurt dışı seyahatleri" yazıyordu.

Within a week, I was creating my first of many aliases,

Bir hafta içerisinde, ilk sahte adlarımı kullanmaya başlamıştım bile

and in the 10 years since, I've investigated fake car parts,

ve işteki 10 yılım boyunca, sahte araba parçaları,

alloy wheels, fake pet grooming tools,

alaşımlı jant, sahte hayvan tımarlama aletleri,

fake bicycle parts,

sahte bisiklet parçaları

and, of course, the counterfeiter's favorite,

ve sahtecilerin en favorisi olan

sahte lüks deri mallar, kıyafetler ve ayakkabılar peşinde koştum.

fake luxury leather goods, clothing and shoes.

And what I've learned in the 10 years of investigating fakes

Bu 10 yılda sahteciliği araştırırken öğrendiğim şuydu;

is that once you start to scratch the surface,

toprağı kazmaya başladıktan sonra

you find that they are rotten to the core,

köküne kadar çürümüşlükle karşılaşırsınız,

as are the people and organizations that are making money from them,

bu işlerden para kazanan insanları ve kurumları görürsünüz,

because they are profiting on a massive, massive scale.

çünkü çok ama çok büyük ölçüde kazanılan bir para vardır.

You can only make around a hundred to 200 percent

Sokaklarda uyuşturucu satarak kazanacağınız yüzdelik

selling drugs on the street.

100-200 civarıdır.

You can make 2,000 percent selling fakes online

Ama daha az risk ya da ceza ile sahtelerini internette satarak

with little of the same risks or penalties.

2.000 oranında bir yüzdeliğiniz olur.

And this quick, easy money

Bu hızlı ve kolay kazanç

then goes on to fund the more serious types of crime,

sonrasında daha ciddi suçlar için kaynak oluşturur,

and it pays the way to making these organizations,

böylece bu kurumları, bu suç örgütlerini

these criminal organizations, look more legitimate.

meşrulaştırmak için bir kaynak olur.

So let me bring you in on a live case.

Bunu yaşanmış bir örnekle açıklayayım.

Earlier this year, a series of raids took place

Bu yılın başında, en uzun süreli yürüttüğüm

in one of my longest-running investigations.

soruşturmaların birinde bir dizi baskın yapıldı.

Five warehouses were raided in Turkey,

Türkiye'de beş tane depo basıldı

and over two million finished counterfeit clothing products were seized,

ve iki milyondan fazla sahte tekstil ürünü ele geçirildi

and it took 16 trucks to take that all away.

ve bunların hepsinin taşınması için 16 kamyon gerekti.

But this gang had been clever.

Ama bu çete kurnazdı.

They had gone to the lengths of creating their own fashion brands,

Kendilerine ait bir moda markası yaratacak kadar ileri gitmişlerdi,

complete with registered trademarks,

hatta bu markayı tescil de ettirmişlerdi

and even having photo shoots on yachts in Italy.

ve hatta İtalya'da bir yatta fotoğraf çekimi bile yapmışlardı.

And they would use these completely unheard-of and unsuspicious brand names

Ve bu tamamen duyulmamış ve şüphe uyandırmayan markaların amacı,

as a way of shipping container loads of fakes

sahte mallarla dolu konteynırların, Avrupa'da kurdukları

to shell companies that they'd set up across Europe.

paravan şirketlere sevkiyatıydı.

And documents found during those raids

Bu baskınlarla ele geçen belgeler de

found that they'd been falsifying shipping documents

sevkiyat belgelerini de değiştirdiklerini ortaya koymuştu

so the customs officials would literally have no idea

böylece gümrük memurları, bu malları

who had sent the products in the first place.

ilk kimin yolladığını asla anlayamıyorlardı.

When police got access to just one bank account,

Polis sadece tek bir banka hesabına ulaştığında,

they found nearly three million euros

iki yıldan az bir sürede İspanya dışında aklanan

had been laundered out of Spain in less than two years,

yaklaşık üç milyon euro buldu.

and just two days after those raids,

Ve bu baskınlardan sadece iki gün sonra

that gang were trying to bribe a law firm to get their stock back.

çete stoklarını geri almak için bir hukuk bürosuna rüşvet vermeye çalıştı.

Even now, we have no idea where all that money went,

Şuan bile, bu paraların nereye ya da kime gittiğini

to who it went to,

hiç bilmiyoruz,

but you can bet it's never going to benefit the likes of you or me.

ama benim ya da sizin gibi insanların yararına kullanılmadığı kesin.

But these aren't just low-level street thugs.

Bunlar hiç de basit sokak serserileri değiller.

They're business professionals, and they fly first class.

Bunlar uçakta birinci sınıfta oturan, büyük işletme patronları.

They trick legitimate businesses

Meşru işletmeleri, sahte faturalarla

with convincing fake invoices and paperwork,

ve evraklara inandırarak kandırıyorlar,

so everything just seems real,

böylece her şey gerçekçi görünüyor,

and then they set up eBay and Amazon accounts

ardından eBay ve Amazon hesapları açıp

just to compete with the people they've already sold fakes to.

önceden taklit mal sattıkları kişilerle rekabet edebiliyorlar.

But this isn't just happening online.

Bu durum sadece internette yaşanmıyor.

For a few years, I also used to attend automotive trade shows

Birkaç yıldır, devasa fuar alanlarında gerçekleşen

taking place in huge exhibition spaces,

otomotiv fuarlarına katılıyorum,

but away from the Ferraris and the Bentleys and the flashing lights,

fakat Ferrari, Bentley ve yanıp sönen ışıklardan çok

there'd be companies selling fakes:

sahte ürün satan şirketler oluyor:

companies with a brochure on the counter

tezgahlarının üzerlerinde bazı broşürler var, ancak

and another one underneath, if you ask them the right questions.

doğru soruları sorunca tezgah altındaki broşürleri görebiliyorsunuz.

And they would sell me fake car parts, faulty fake car parts

Böylece bu sahte, kusurlu araba parçalarını satın alarak

that have been estimated to cause over 36,000 fatalities,

her yıl yollarımızdaki tahmini 36.000 ölümcül kazaya

deaths on our roads each year.

ve ölümlere sebebiyet veriyoruz.

Counterfeiting is set to become a 2.3-trillion-dollar underground economy,

Sahtecilik, yer altı ekonomisinde 2.3 trilyon dolar kazanca denk geliyor

and the damage that can be done with that kind of money,

ve böylesine bir miktarla yapabilecekleriniz

it's really frightening ...

gerçekten de korkutucu.

because fakes fund terror.

Çünkü sahte mallar, teröre kaynak demek.

Fake trainers on the streets of Paris,

Paris'teki sahte spor ayakkabıların,

fake cigarettes in West Africa,

Batı Afrika'daki sahte sigaraların

and pirate music CDs in the USA

veya ABD'deki korsan müziğin

have all gone on to fund trips to training camps,

hepsi silah ve cephane ya da patlayıcı malzemeleri satın alan

bought weapons and ammunition, or the ingredients for explosives.

eğitim kamplarının masraflarını karşılamak için kullanılıyor.

In June 2014, the French security services

2014 Haziran'da, Fransız güvenlik hizmetleri,

stopped monitoring the communications of Said and Cherif Kouachi,

Said ve Cherif Kouachi'nin iletişimini dinlemeyi bıraktılar,

the two brothers who had been on a terror watch list for three years.

bunlar üç yıldır terörist izleme listesinde bulunan iki kardeşti.

But that summer, they were only picking up that Cherif was buying

Ama o yaz, tek duydukları,

Cherif'in Çin'den sahte ayakkabı aldığıydı,

fake trainers from China,

so it signaled a shift away from extremism

ve bu da aşırıcılıktan,

into what was considered a low-level petty crime.

alt düzey, adi suçlara bir geçiş olarak algılandı.

The threat had gone away.

Tehlike söz konusu değildi.

Seven months later,

Yedi ay sonra,

the two brothers walked into the offices of Charlie Hebdo magazine

bu iki kardeş, Charlie Hebdo dergisinin ofislerine daldı

and killed 12 people, wounded 11 more,

ve 12 kişiyi öldürüp 11 kişiyi yaraladı,

with guns from the proceeds of those fakes.

silahları ise bu sahte malların kazancıyla alınmıştı.

So whatever you think, this isn't a faraway problem happening in China.

Bu bahsettiklerim Çin gibi bize çok uzak yerlerde yaşanmıyor.

It's happening right here.

Tam da burada yaşanıyor.

And Paris is not unique.

Ve Paris bir istisna değil.

Ten years earlier, in 2004, 191 people lost their lives

On yıl öncesinde, 2004'te, Madrid'deki bir banliyo treni bombalandı

when a Madrid commuter train was bombed.

ve 191 kişi hayatını kaybetti.

The attack had been partly funded by the sale of pirate music CDs in the US.

Saldırının maddi kaynaklarının bir kısmı ABD'deki korsan müziktendi.

Two years prior to that, an Al Qaeda training manual

Bundan da iki yıl önce, bir El Kaide eğitim talimatına göre

recommended explicitly selling fakes

terör birimlerini desteklemek için

as a good way of supporting terror cells.

açıkça, sahte mal satmaları önerilmişti.

But despite this, despite the evidence connecting terrorism and counterfeiting,

Ama buna rağmen, terörizm ve sahteciliğin ilişkisini gösteren bu kanıtlara rağmen,

we do go on buying them, increasing the demand

hâlâ bu malları alıyoruz ve talebi arttırıyoruz,

to the point where there's even a store in Turkey

hatta Türkiye'de şu isimde bir dükkan bile var:

called "I Love Genuine Fakes."

"I Love Genuine Fakes" (Gerçekçi Sahteleri Severim)

And you have tourists posing with photographs on TripAdvisor,

Dükkanın TripAdvisor'daki fotoğraflarında poz veren turistler

giving it five-star reviews.

beş yıldızlı yorumlar yazmışlar.

But would those same tourists have gone into a store

Peki bu turistler "Gerçekçi Sahte Viagraları Seviyorum"

called "I Love Genuine Fake Viagra Pills"

veya "Paramla Terörü Finanse Etmeyi Cidden Seviyorum"?

or "I Genuinely Love Funding Terrorism"?

dükkanlara da girerler miydi?

I doubt it.

Pek sanmam.

Many of us think that we're completely helpless

Çoğumuz, organize suça ve terörizme karşı

against organized crime and terrorism,

tamamen çaresiz olduğumuzu,

that we can do nothing about the next attack,

bir sonraki saldırıyı önleyemeyeceğimizi düşünüyor,

but I believe you can.

ama ben yapabileceğinizi düşünüyorum.

You can by becoming investigators, too.

Sizler de birer araştırmacı olabilirsiniz.

The way we cripple these networks is to cut their funding,

Bu ağları yok etmenin yolu, onların para kaynaklarını kesmek,

and that means cutting the demand

bu da talebi kesmek ve bunun

and changing this idea that it's a victimless crime.

kurbanı olmayan bir suç olduğu fikrini değiştirmek demek.

Let's all identify counterfeiters,

Gelin, sahteciliği ortaya çıkaralım,

and don't give them our money.

bunlara para kazandırmayalım.

So here's a few tips from one investigator to another

Bir araştırmacıdan diğerine, başlangıç olarak sizlere

to get you started.

birkaç tavsiye verebilirim.

Number one:

İlk tavsiyem şöyle:

here's a typical online counterfeiter's website.

işte sahtecilere ait tipik bir internet sayfası.

Note the URL.

URL'ye dikkat edin.

If you're shopping for sunglasses or camera lenses, say,

Güneş gözlüğü ya da kamera merceği almak istiyorsunuz,

and you come across a website like medical-insurance-bankruptcy.com,

ve "medical-insurance-bankrupcy.com" gibi bir siteyle karşılaştınız,

start to get very suspicious.

şüphelenmeye başlayın.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Counterfeiters register expired domain names

Sahteciler, Google arama sıralamasında üstlerde

as a way of keeping up the old website's Google page ranking.

görünebilmek için sıralama değeri yüksek eski alan adlarını kullanır.

Number two:

İkinci tavsiyem:

is the website screaming at you that everything is 100 percent genuine,

baktığınız site size her şeyin %100 orijinal olduğunu söylüyor,

but still giving you 75 percent off the latest collection?

ama en yeni koleksiyon ürününü %75 indirimle mi satıyor?

Look for words like "master copy,"

Şu kelimelere dikkat edin: "oriijnal kopya,"

"overruns," "straight from the factory."

"ihracat fazlası," "fabrika satışı".

They could write this all in Comic Sans, it's that much of a joke.

Ve tüm bunları Comic Sans yazı tipi ile yazması yeterince komik.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Number three:

Üçüncü tavsiyem:

if you get as far as the checkout page,

ödeme yapma sayfasına kadar gelirseniz,

and you don't see "https" or a padlock symbol next to the URL,

ve hala "https" uzantısı ya da URL'ye bitişik bir kilit simgesi görünmüyorsa,

you should really start thinking about closing the tab,

o sayfadan çıkma zamanınız gelmiş demektir,

çünkü bunlar aktif güvenlik önlemi simgeleridir,

because these indicate active security measures

kişisel ve kredi kartı bilgileriniz bunlarla güvence altındadır.

that will keep your personal and credit card information safe.

OK, last one:

Ve son olarak:

go hunting for the "Contact Us" page.

Sayfanın "İletişim" sayfasını inceleyin.

If you can only find a generic webform,

Sadece genel bir web formu görüyorsanız,

no company name, telephone number, email address, postal address --

hiçbir şirket adı, telefon numarası, e-posta adresi, posta adresi yoksa,

that's it, case closed.

hepsi bu, olay çözülmüş demektir.

You found a counterfeiter.

Bir sahteciyi yakaladınız.

Sadly, you're going to have to go back to Google

Maalesef, Google'a tekrar girip, alışveriş için

and start your shopping search all over again,

tekrar arama yapmak zorunda kalabilirsiniz,

but you didn't get ripped off, so that's only a good thing.

ama en azından dolandırılmadınız, buna sevinebilirsiniz.

As the world's most famous fictional detective would say,

Dünyanın en ünlü kurgusal dedektifinin söylediği gibi,

"Watson, the game is afoot."

"Wattson, burada bir oyun dönüyor."

Only this time, my investigator friends,

Ama bu sefer, sevgili araştırmacı arkadaşlarım,

the game is painfully real.

bu oyun acı bir gerçek.

So the next time you're shopping online,

Bu yüzden bir daha internet üzerinden ya da

or perhaps wherever it is,

herhangi bir yerden alışveriş yaparken,

look closer, question a little bit deeper, and ask yourself --

iyi inceleyin, daha yakından sorgulayın ve cüzdanınıza uzanmadan

before you hand over the cash or click "Buy,"

ya da "Satın Al" butonuna basmadan önce kendinize şunu sorun:

"Am I sure this is real?"

"Bu cidden gerçek mi?"

Tell your friend that used to buy counterfeit watches

Sahte saatler satın alan arkadaşınıza

that he may just have brought the next attack one day closer.

sıradaki saldırıyı ne kadar yaklaştırdığını söyleyin.

And, if you see an Instagram advert for fakes,

Instagram'da bir sahte ürün tanıtımı gördüğünüzde,

don't keep scrolling past,

sadece bakıp geçmeyin,

report it to the platform as a scam.

sahtekarlık olarak platforma şikayet edin.

Let's shine a light on the dark forces of counterfeiting

Gelin, gözümüzün önünde saklanan sahteciliğin karanlık güçlerini

that are hiding in plain sight.

ortaya çıkaralım.

So please, spread the word

İşte bu yüzden, lütfen duymayan kalmasın

and don't stop investigating.

ve araştırmayı bırakmayın.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)