How fake handbags fund terrorism and organized crime | Alastair Gray

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Małgorzata Ciborska

Two years ago, I set off from central London on the Tube

Dwa lata temu wsiadłem w metro w centralnym Londynie,

and ended up somewhere in the east of the city

a wylądowałem na wschodzie miasta

walking into a self-storage unit

w magazynie samoobsługowym,

to meet a guy that had 2,000 luxury polo shirts for sale.

gdzie ktoś chciał sprzedać dwa tysiące luksusowych koszulek polo.

And as I made my way down the corridor,

Kiedy szedłem korytarzem,

a broken, blinking light made it just like the cliche scene

popsuta lampa mrugała jak w scenie

from a gangster movie.

żywcem wyjętej z filmu gangsterskiego.

Our man was early, and he was waiting for me

Nasz człowiek już czekał

in front of a unit secured with four padlocks down the side.

przed kontenerem zabezpieczonym z boku czterema kłódkami.

On our opening exchange,

Początek rozmowy

it was like a verbal sparring match

przypominał sparing słowny.

where he threw the first punches.

Pierwsze ciosy należały do niego.

Who was I? Did I have a business card?

Kim jestem? Czy mam wizytówkę?

And where was I going to sell?

Gdzie chcę to sprzedać?

And then, he just started opening up,

Potem otworzył się

and it was my turn.

i nadeszła moja kolej.

Where were the polo shirts coming from?

Skąd przyjechały koszulki polo?

What paperwork did he have?

Jakie ma na nie papiery?

And when was his next shipment going to arrive?

Kiedy przyjdzie następny transport?

I was treading the fine line

Balansowałem

between asking enough questions to get what I needed

między zadaniem potrzebnych mi pytań,

and not enough for him to become suspicious,

a niewzbudzeniem jego podejrzeń.

because what he didn't know is that I'm a counterfeit investigator,

Nie wiedział, że jestem śledczym do spraw fałszerstw.

(Laughter)

(Śmiech)

and after 20 minutes or so of checking over the product

Po około 20 minutach sprawdzania towaru

for the telltale signs of counterfeit production --

pod kątem wyraźnych oznak fałszerstwa,

say, badly stitched labels or how the packaging

jak niedbale przyszyte metki

had a huge brand logo stamped all over the front of it --

czy przesadnie wielkie logo na opakowaniu,

I was finally on my way out,

w końcu wyszedłem,

but not before he insisted on walking down to the street with me

ale uparł się, żeby przejść ze mną kawałek

and back to the station.

do stacji.

And the feeling after these meetings is always the same:

Takie spotkania zawsze wywołują podobne odczucia.

my heart is beating like a drum,

Serce wali jak młot,

because you never know if they've actually bought your story,

bo nie wiadomo, czy kupili twoją gadkę,

or they're going to start following you to see who you really are.

czy może zaczną cię śledzić, by sprawdzić, kim naprawdę jesteś.

Relief only comes when you turn the first corner

Ulgę czujesz dopiero, gdy skręcisz za róg,

and glance behind, and they're not standing there.

zerkasz za siebie, a tam pusto.

But what our counterfeit polo shirt seller certainly didn't realize

Sprzedawca podrobionych koszulek nie zorientował się,

is that everything I'd seen and heard would result in a dawn raid on his house,

że po tym, co zobaczyłem, o świcie będzie miał nalot na dom,

him being woken out of bed by eight men on his doorstep

a ośmiu chłopa zrobi mu pobudkę,

and all his product seized.

i zajmie wszystkie towary.

But this would reveal that he was just a pawn

Mężczyzna okaże się pionkiem

at the end of a counterfeiting network spanning three continents,

w sieci fałszerstw obejmującej trzy kontynenty.

and he was just the first loose thread that I'd started to pull on

Był pierwszą luźną nitką, za którą pociągnąłem,

in the hope that it would all unravel.

z nadzieją, że rozsupłam całą sieć.

Why go through all that trouble?

Po co zadawać sobie tyle trudu?

Well, maybe counterfeiting is a victimless crime?

Może fałszerstwo to przestępstwo bez ofiar?

These big companies, they make enough money,

Wielkie spółki zarabiają dość pieniędzy,

so if anything,

więc może

counterfeiting is just a free form of advertising, right?

podróbki to tylko darmowa forma reklamy.

And consumers believe just that --

Konsumenci myślą,

that the buying and selling of fakes is not that big a deal.

że kupno i sprzedaż podróbek to nic takiego.

But I'm here to tell you that that is just not true.

Chcę powiedzieć, że to nieprawda.

What the tourist on holiday doesn't see about those fake handbags

Patrząc na podrabiane torebki, turysta nie widzi,

is they may well have been stitched together

że prawdopodobnie uszyło je

by a child who was trafficked away from her family,

dziecko uprowadzone rodzinie,

and what the car repair shop owner doesn't realize

a właściciel warsztatu samochodowego nie wie,

about those fake brake pads

że zyski z podrabianych klocków hamulcowych

is they may well be lining the pockets of an organized crime gang

finansują zorganizowaną przestępczość

involved in drugs and prostitution.

w branży narkotyków i prostytucji.

And while those two things are horrible to think about,

Choć już samo to jest straszne,

it gets much worse,

może być jeszcze gorzej,

because counterfeiting is even funding terrorism.

bo fałszerstwo finansuje też terroryzm.

Let that sink in for a moment.

Pomyślcie o tym przez chwilę.

Terrorists are selling fakes to fund attacks,

Terroryści sprzedają podróbki, żeby finansować ataki

attacks in our cities that try to make victims of all of us.

na nasze miasta, co ma zrobić z nas ofiary.

You wouldn't buy a live scorpion,

Nie kupiłbyś żywego skorpiona,

because there's a chance that it would sting you on the way home,

bo może cię ukąsić w drodze do domu.

but would you still buy a fake handbag

Czy kupisz podrabianą torebkę, wiedząc,

if you knew the profits would enable someone to buy bullets

że zyski ze sprzedaży zostaną przeznaczone na naboje,

that would kill you and other innocent people six months later?

które pół roku później zabiją ciebie i inne niewinne osoby?

Maybe not.

Chyba nie.

OK, time to come clean.

Czas coś wyznać.

In my youth --

W młodości,

yeah, I might look like I'm still clinging on to it a bit --

wiem, nieźle się trzymam,

I bought fake watches while on holiday in the Canary Islands.

na wakacjach na Kanarach kupiłem podrabiane zegarki.

But why do I tell you this?

Dlaczego o tym mówię?

Well, we've all done it,

Wszyscy mamy coś na sumieniu

or we know someone that's done it.

albo znamy kogoś takiego.

And until this very moment, maybe you didn't think twice about it,

Pewnie nie zastanawialiście się nad tym,

and nor did I,

tak samo jak ja,

until I answered a 20-word cryptic advert

dopóki nie odpowiedziałem na zagadkowe ogłoszenie o pracę

to become an intellectual property investigator.

na stanowisko śledczego do spraw własności intelektualnej.

It said "Full training given and some international travel."

"Pełne szkolenie i możliwość podróży zagranicznych".

Within a week, I was creating my first of many aliases,

Przed upływem tygodnia wymyślałem pierwszy z wielu pseudonimów.

and in the 10 years since, I've investigated fake car parts,

Od dziesięciu lat szukam podróbek części samochodowych,

alloy wheels, fake pet grooming tools,

alufelg, przyborów pielęgnacyjnych dla zwierząt,

fake bicycle parts,

części rowerowych

and, of course, the counterfeiter's favorite,

oraz ulubionych towarów fałszerzy:

fake luxury leather goods, clothing and shoes.

podróbek markowych wyrobów skórzanych, ubrań i butów.

And what I've learned in the 10 years of investigating fakes

Dziesięć lat dochodzeń w sprawie fałszerstw pokazuje,

is that once you start to scratch the surface,

że jak zajrzeć pod powierzchnię,

you find that they are rotten to the core,

widać głębokie zepsucie

as are the people and organizations that are making money from them,

osób i organizacji,

które czerpią z tego olbrzymie zyski.

because they are profiting on a massive, massive scale.

You can only make around a hundred to 200 percent

100 do 200% zysku przynosi

selling drugs on the street.

uliczna sprzedaż narkotyków.

You can make 2,000 percent selling fakes online

Na sprzedaży podróbek w internecie można zarobić 2000%,

with little of the same risks or penalties.

przy nieporównywalnie mniejszym ryzyku.

And this quick, easy money

Szybkie i łatwe pieniądze

then goes on to fund the more serious types of crime,

finansują potem poważniejsze przestępstwa

and it pays the way to making these organizations,

oraz kupują

these criminal organizations, look more legitimate.

organizacjom przestępczym legalny wizerunek.

So let me bring you in on a live case.

Przedstawię wam konkretną sprawę.

Earlier this year, a series of raids took place

W tym roku miała miejsce seria nalotów

in one of my longest-running investigations.

w efekcie jednego z dłuższych dochodzeń.

Five warehouses were raided in Turkey,

W wyniku nalotów na pięć magazynów w Turcji

and over two million finished counterfeit clothing products were seized,

przechwycono ponad 2 miliony podrobionych wyrobów odzieżowych,

and it took 16 trucks to take that all away.

do transportu których potrzeba było 16 ciężarówek.

But this gang had been clever.

Gang był sprytny.

They had gone to the lengths of creating their own fashion brands,

Dokładając starań, stworzyli marki modowe

complete with registered trademarks,

z zastrzeżonymi znakami firmowymi

and even having photo shoots on yachts in Italy.

i sesjami zdjęciowymi na jachtach we Włoszech.

And they would use these completely unheard-of and unsuspicious brand names

Użyli nieznanych i niebudzących podejrzeń nazw firmowych,

as a way of shipping container loads of fakes

wysyłając kontenery pełne podróbek

to shell companies that they'd set up across Europe.

do spółek fasadowych rozrzuconych po całej Europie.

And documents found during those raids

Dokumenty przewozowe z nalotu

found that they'd been falsifying shipping documents

dowodzą, że fałszowali papiery,

so the customs officials would literally have no idea

żeby urzędnicy celni nie doszli,

who had sent the products in the first place.

kto pierwszy wysłał towary.

When police got access to just one bank account,

Policja dotarła do jednego z kont bankowych,

they found nearly three million euros

na którym było prawie 3 miliony euro

had been laundered out of Spain in less than two years,

wyprowadzone z Hiszpanii w niespełna dwa lata.

and just two days after those raids,

Zaledwie dwa dni po nalocie

that gang were trying to bribe a law firm to get their stock back.

gang próbował przekupić prawników, żeby odzyskać swój towar.

Even now, we have no idea where all that money went,

Nadal nie wiemy, gdzie szły pieniądze

to who it went to,

i do kogo trafiały,

but you can bet it's never going to benefit the likes of you or me.

ale wiemy, że nie miały służyć ani mnie, ani wam.

But these aren't just low-level street thugs.

Nie mówimy tu o bandytach z ulicy.

They're business professionals, and they fly first class.

To biznesmeni podróżujący pierwszą klasą.

They trick legitimate businesses

Oszukują legalne spółki

with convincing fake invoices and paperwork,

przekonująco sfałszowanymi fakturami i dokumentami,

so everything just seems real,

więc wszystko wygląda na legalne,

and then they set up eBay and Amazon accounts

następnie zakładają konta na eBayu i Amazonie,

just to compete with the people they've already sold fakes to.

żeby konkurować z ludźmi, którym sprzedali podróbki.

But this isn't just happening online.

Tak dzieje się nie tylko w internecie.

For a few years, I also used to attend automotive trade shows

Przez parę lat jeździłem na targi motoryzacyjne,

taking place in huge exhibition spaces,

odbywające się w olbrzymich halach wystawowych.

but away from the Ferraris and the Bentleys and the flashing lights,

Z dala od Ferrari, Bentleyów i pulsujących świateł,

there'd be companies selling fakes:

były też firmy sprzedające podróbki,

companies with a brochure on the counter

z oficjalnymi broszurami na ladzie,

and another one underneath, if you ask them the right questions.

a jeśli zadałeś właściwe pytanie, pod ladą mieli inne broszury.

And they would sell me fake car parts, faulty fake car parts

Sprzedawali wadliwe podróbki części zamiennych,

that have been estimated to cause over 36,000 fatalities,

które powodują ponad 36 tysięcy

śmiertelnych wypadków drogowych rocznie.

deaths on our roads each year.

Counterfeiting is set to become a 2.3-trillion-dollar underground economy,

Fałszerstwo tworzy czarny rynek o wartości 2,3 biliona dolarów.

and the damage that can be done with that kind of money,

Szkody spowodowane przez pieniądze z tego źródła

it's really frightening ...

są przerażające,

because fakes fund terror.

bo podróbki finansują terroryzm.

Fake trainers on the streets of Paris,

Podrabiane tenisówki na ulicach Paryża,

fake cigarettes in West Africa,

podróbki papierosów w Zachodniej Afryce

and pirate music CDs in the USA

i pirackie płyty kompaktowe w USA

have all gone on to fund trips to training camps,

finansowały terrorystyczne obozy szkoleniowe,

bought weapons and ammunition, or the ingredients for explosives.

kupiły broń, amunicję oraz materiały wybuchowe.

In June 2014, the French security services

W czerwcu 2014 roku francuskie służby bezpieczeństwa

stopped monitoring the communications of Said and Cherif Kouachi,

przestały monitorować rozmowy Saida i Cherifa Kouachi,

the two brothers who had been on a terror watch list for three years.

braci, którzy przez trzy lata byli na liście obserwowanych terrorystów.

But that summer, they were only picking up that Cherif was buying

Tego lata zauważono jedynie, że Cherif kupuje

fake trainers from China,

podrabiane trampki z Chin,

so it signaled a shift away from extremism

co wskazywało na odejście od ekstremizmu

into what was considered a low-level petty crime.

na rzecz czegoś postrzeganego jako nieszkodliwe przestępstwo.

The threat had gone away.

Zagrożenie zniknęło.

Seven months later,

Siedem miesięcy później

the two brothers walked into the offices of Charlie Hebdo magazine

dwaj bracia weszli do redakcji czasopisma Charlie Hebdo.

and killed 12 people, wounded 11 more,

Zabili dwanaście osób, a jedenaście ranili,

with guns from the proceeds of those fakes.

używając broni kupionej za zyski z podróbek.

So whatever you think, this isn't a faraway problem happening in China.

Niech się wam nie wydaje, że to jakiś odległy problem w Chinach.

It's happening right here.

To dzieje się tutaj.

And Paris is not unique.

Paryż nie jest wyjątkiem.

Ten years earlier, in 2004, 191 people lost their lives

Dziesięć lat wcześniej, w 2004 roku, 191 osób zginęło od wybuchu bomb

when a Madrid commuter train was bombed.

podłożonych w pociągach do Madrytu.

The attack had been partly funded by the sale of pirate music CDs in the US.

Ataki częściowo sfinansowała sprzedaż pirackich płyt kompaktowych w USA.

Two years prior to that, an Al Qaeda training manual

Dwa lata wcześniej podręcznik szkoleniowy Al-Kaidy

recommended explicitly selling fakes

zalecał sprzedaż podróbek,

as a good way of supporting terror cells.

jako dobry sposób wspierania komórek terrorystycznych.

But despite this, despite the evidence connecting terrorism and counterfeiting,

Mimo dowodów łączących terroryzm z fałszerstwem,

we do go on buying them, increasing the demand

dalej kupujemy podrabiane towary, zwiększając popyt do tego stopnia,

to the point where there's even a store in Turkey

że w Turcji jest nawet sklep

called "I Love Genuine Fakes."

Kocham Prawdziwe Podróbki.

And you have tourists posing with photographs on TripAdvisor,

Na TripAdvisor turyści publikują zdjęcia

giving it five-star reviews.

i pięciogwiazdkowe recenzje sklepu.

But would those same tourists have gone into a store

Ale czy ci sami turyści weszliby do sklepu

called "I Love Genuine Fake Viagra Pills"

Kocham Prawdziwą Podrabianą Viagrę

or "I Genuinely Love Funding Terrorism"?

lub Uwielbiam Wspierać Terroryzm?

I doubt it.

Wątpię.

Many of us think that we're completely helpless

Wydaje nam się, że jesteśmy bezradni

against organized crime and terrorism,

wobec zorganizowanej przestępczości i terroryzmu,

that we can do nothing about the next attack,

że nie można zapobiec następnemu atakowi.

but I believe you can.

Ja wierzę, że można.

You can by becoming investigators, too.

Też możecie zostać śledczymi.

The way we cripple these networks is to cut their funding,

Osłabimy sieci, odcinając im finansowanie,

and that means cutting the demand

co oznacza zlikwidowanie popytu

and changing this idea that it's a victimless crime.

i zmianę przekonania, że fałszerstwo nie powoduje ofiar.

Let's all identify counterfeiters,

Zidentyfikujmy fałszerzy

and don't give them our money.

i nie dajmy im swoich pieniędzy.

So here's a few tips from one investigator to another

Oto parę wskazówek między nami śledczymi,

to get you started.

na dobry początek.

Number one:

Po pierwsze,

here's a typical online counterfeiter's website.

tak wygląda typowa strona fałszerzy.

Note the URL.

Zwróćcie uwagę na adres URL.

If you're shopping for sunglasses or camera lenses, say,

Jeśli polując na okulary czy obiektyw fotograficzny,

and you come across a website like medical-insurance-bankruptcy.com,

trafisz na stronę w stylu: medical-insurance-bankruptcy.com,

start to get very suspicious.

pora na podejrzliwość.

(Laughter)

(Śmiech)

Counterfeiters register expired domain names

Fałszerze rejestrują wygasłe domeny,

as a way of keeping up the old website's Google page ranking.

żeby zachować wysoką pozycję starej strony w rankingu Google.

Number two:

Po drugie,

is the website screaming at you that everything is 100 percent genuine,

uważaj, jeśli strona krzyczy, że mają same 100% oryginały,

but still giving you 75 percent off the latest collection?

ale oferują 75% rabatu na najnowszą kolekcję.

Look for words like "master copy,"

Szukaj słów typu "egzemplarz wzorcowy",

"overruns," "straight from the factory."

"nadprodukcja", "prosto z fabryki".

They could write this all in Comic Sans, it's that much of a joke.

Szkoda, że nie używają czcionki Comic Sans, bo to zakrawa na żart.

(Laughter)

(Śmiech)

Number three:

Po trzecie,

if you get as far as the checkout page,

jeśli dotrzesz do finalizowania zakupu,

and you don't see "https" or a padlock symbol next to the URL,

a w adresie nie ma "https" ani symbolu kłódki,

you should really start thinking about closing the tab,

trzeba czym prędzej zamknąć tę stronę,

because these indicate active security measures

bo te dwa aktywne środki ostrożności

that will keep your personal and credit card information safe.

zapewniają bezpieczeństwo twoich danych i karty kredytowej.

OK, last one:

I ostatnia rzecz,

go hunting for the "Contact Us" page.

koniecznie sprawdź zakładkę "Kontakt".

If you can only find a generic webform,

Jeśli znajdziesz tylko pusty formularz kontaktu,

no company name, telephone number, email address, postal address --

bez nazwy firmy, numeru telefonu i adresu,

that's it, case closed.

gratulacje, sprawa zakończona.

You found a counterfeiter.

Znalazłeś fałszerza.

Sadly, you're going to have to go back to Google

Niestety, musisz wrócić do Google

and start your shopping search all over again,

i jeszcze raz zacząć zakupy,

but you didn't get ripped off, so that's only a good thing.

ale przynajmniej nie padłeś ofiarą oszustwa.

As the world's most famous fictional detective would say,

Najsłynniejszy fikcyjny detektyw powiedziałby,

"Watson, the game is afoot."

"Watsonie, gra rozpoczęta".

Only this time, my investigator friends,

Tylko tym razem, drodzy przyjaciele detektywi,

the game is painfully real.

gra jest boleśnie realna.

So the next time you're shopping online,

Następnym razem kupując w internecie,

or perhaps wherever it is,

a właściwie gdziekolwiek,

look closer, question a little bit deeper, and ask yourself --

patrz uważniej, poddawaj w wątpliwość, i zadaj sobie pytanie,

before you hand over the cash or click "Buy,"

zanim wręczysz gotówkę albo klikniesz "Kupuję":

"Am I sure this is real?"

"Czy to na pewno oryginał?".

Tell your friend that used to buy counterfeit watches

Powiedz koledze, który kupował podrobione zegarki,

that he may just have brought the next attack one day closer.

że mógł tym przyspieszyć kolejny atak.

And, if you see an Instagram advert for fakes,

Widząc reklamę podróbki na Instagramie,

don't keep scrolling past,

nie przewijaj dalej,

report it to the platform as a scam.

tylko zgłoś ją platformie jako oszustwo.

Let's shine a light on the dark forces of counterfeiting

Rzućmy światło na ciemne siły fałszerstwa,

that are hiding in plain sight.

które ukrywają się na widoku.

So please, spread the word

Dlatego proszę, rozpuśćcie wici

and don't stop investigating.

i nie zaprzestawajcie śledztwa.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)