Could a tattoo help you stay healthy? | Carson Bruns

Translator: Joseph Geni Reviewer: Joanna Pietrulewicz

Çeviri: Ufuk Elif Rodoplu Gözden geçirme: Gözde Alpçetin

I'd like to introduce you to an interesting person named Ötzi.

Sizi Ötzi adında ilginç bir insanla tanıştırmak istiyorum

He lives in Italy

İtalya'da yaşıyor.

at the South Tyrol Museum of Archaeology

Güney Tirol Arkeoloji Müzesi'nde.

because he's a mummy.

Çünkü o bir mumya.

This is an artist's rendition of what he might have looked like

Bu, onun 5.300 yıl önce hayattayken nasıl göründüğüne dair

when he was alive 5,300 years ago.

bir sanatçı tarafından yapılan temsili.

You want to see what he looks like today?

Bugün neye benzediğini görmek ister misiniz?

(Laughter)

(Gülüşler)

OK, brace yourselves, gross mummy pic coming at you.

Tamam, sıkı durun, çirkin mumya fotoğrafı geliyor.

So, he's not as handsome as he used to be,

Eskiden olduğu kadar yakışıklı değil

but he's actually in great shape for a mummy

ama bir mumyaya göre gerçekten iyi durumda

because he was discovered frozen in ice.

çünkü donmuş bir buzun içinde keşfedildi.

Ötzi is the oldest mummy that's been discovered with preserved skin.

Ötzi, derisi korunmuş şekilde bulunan en eski mumyadır.

5,300 years is super old,

5.300 yıl çok uzun bir süre.

older than the Egyptian pyramids,

Mısır piramitlerinden eski

and Ötzi's skin is covered in 61 black tattoos,

ve Ötzi'nin cildi 61 siyah dövmeyle kaplı.

all lines and crosses on parts of his body

Vücudundaki tüm çizgiler ve çarpılar

where he might have experienced pain.

acı çekiyor olabileceği yerlerde.

So scientists think that they might have been used

Bilim adamları bunların akapunktur gibi bir terapi için

to mark sites for some kind of therapy,

alan işaretlemekte kullanılmış olabileceğini düşünüyor.

like acupuncture.

So clearly, if the oldest skin we've seen

Yani görülüyor ki gördüğümüz en eski cilt bile dövmeliyse

is all tattooed up,

dövme yapmak çok eski bir uygulamadır.

tattooing is a very ancient practice.

But fast-forward to today and tattoos are everywhere.

Bugüne gelirsek

dövmeler her yerde.

Almost one in four Americans has a tattoo,

Her dört Amerikalıdan birinde dövme var.

Bu, milyarlarca dolarlık bir endüstri.

it's a multibillion-dollar industry,

and whether you love tattoos or hate them,

Dövmeyi sevseniz de sevmesiniz de

this talk will change the way you think about them.

bu konuşma bakış açınızı değiştirecek.

So, why are tattoos so popular?

Dövmeler neden bu kadar popüler?

Unlike Ötzi, most of us today use tattoos for some kind of self-expression.

Ötzi'den farklı olarak,

bugün çoğumuz dövmeleri kendimizi ifade etmek için kullanıyoruz.

Personally, I love tattoos because I love art

Şahsen ben dövmeyi çok seviyorum çünkü sanatı seviyorum

and there is something so wonderful to me,

ve bence burada harika bir şey var,

almost romantic, about the way a tattoo as an art form

neredeyse romantik bir şey,

dövme bir sanat formu olarak metalaştırılamaz.

cannot be commodified.

Right? Your tattoo lives and dies with you.

Değil mi? Dövmeniz sizinle yaşar, sizinle ölür.

It can't be bought or sold or traded,

Satın alınamaz ya da takas edilemez.

Yani tek değeri gerçekten kişisel olması.

so its only value is really personal to you,

and I love that.

Ve ben bunu seviyorum.

Now, I tend to gravitate towards really colorful tattoos

Şimdi, renkli dövmelere yönelmeye meyilliyim

because I'm obsessed with color.

çünkü renklerle takıntılıyım.

I teach a whole course on it at my university.

Üniversitede bunun üzerine bir ders veriyorum.

But my very first tattoo was an all-black tattoo

Ama ilk dövmem tamamen siyahtı.

like Ötzi's.

Ötzi'ninkiler gibi.

Yep, I did that clichéd thing that young people do sometimes

Evet, gençlerin bazen yaptığı gibi

and I got a tattoo in a language I can't even read.

okuyamadığım bir dilde bir dövme yaptırdım

(Laughter)

(Gülüşler)

OK, but I was 19 years old,

Tamam ama 19 yaşındaydım.

I had just returned from my first trip overseas,

Yurtdışındaki ilk seyahatimden yeni dönmüştüm.

I was in Japan in the mountains

Japonya'da dağlardaydım,

Budist manastırlarında meditasyon yapıyordum.

meditating in Buddhist monasteries,

and it was a really meaningful experience to me,

Bu, benim için çok anlamlı bir deneyimdi.

so I wanted to commemorate it with this Japanese and Chinese character

Bunu, Çince ve Japoncadaki ''dağ'' karakteriyle anmak istedim.

for "mountain."

Now, here's what blows my mind.

İşte, şimdi aklımı başımdan alan şey:

My 14-year-old tattoo

Benim 14 yıllık dövmem

and Ötzi's 5,300-year-old tattoos

ve Ötzi'nin 5300 yıllık dövmesi,

are made of the same exact stuff:

tam olarak aynı şeyden yapılmış:

soot,

Kurum.

that black powdery carbon dust

Şöminede bir şeyler yakıldığında

that gets left behind in the fireplace when you burn stuff.

geriye kalan siyah karbon tozu.

And if you zoom way, way in on either my tattoo or Ötzi's tattoos,

Benimkine ya da Ötzi'ninkine yakınlaştırırsak

you'll find that they all look something like this.

bunun gibi bir şey göründüğünü fark edeceksiniz.

A tattoo is nothing more than a bunch of tiny pigment particles,

Bir dövme, bu durumda kurum, deri yüzeyinin hemen altındaki

soot in this case,

doku tabakası olan dermiste sıkışan

that get trapped in the dermis,

which is the layer of tissue right underneath the surface of the skin.

bir grup küçük pigment partikülünden başka bir şey değildir.

So in over five thousand years,

Yani, beş binin üzerinde yıl boyunca

we've done very little to update tattoo technology,

daha fazla renge ulaşmanın

apart from getting access to more colors

ve biraz daha verimli kurulum yöntemlerinin dışında

and slightly more efficient methods of installation.

dövme teknolojisini geliştirmek için çok az şey yaptık.

While I'm an artist, I'm also a scientist,

Ben bir sanatçıyım, aynı zamanda bir bilim insanıyım

and I direct a laboratory that researches nanotechnology,

ve insan saçının genişliğinden bile

which is the science of building things with ultratiny building blocks,

binlerce kat daha küçük, ultra ince yapı taşlarıyla

thousands of times smaller even than the width of a human hair.

yapı kuramı olan nanoteknolojiyi araştıran bir laboratuvarı yönetiyorum.

And I began to ask myself,

Ve kendime sormaya başladım:

how could nanotechnology serve tattooing?

Nanoteknoloji dövme yapmaya nasıl yardımcı olabilir?

If tattoos are just a bunch of particles in the skin,

Dövmeler ciltte sadece bir demet parçacık ise

could we swap those particles out for ones that do something more interesting?

bu parçacıkları daha ilginç şeyler yapanlarla değiştirebilir miyiz?

Here's my big idea:

İşte benim büyük fikrim:

I believe that tattoos can give you superpowers.

Dövmelerin size süper güçler verebileceğine inanıyorum.

(Laughter)

(Gülüşler)

Now, I don't mean they're going to make us fly,

Şimdi, bunlar bizi uçuracak demiyorum

but I do think that we can have superpowers

ama dövmelerin bize şu anda sahip olmadığımız

in the sense that tattoos can give us new abilities

yeni yetenekler vermesi anlamında süper güçlere

that we don't currently possess.

sahip olabileceğimizi düşünüyorum.

By upgrading the particles, we can engineer tattooing

Parçacıkları geliştirerek sadece cildimizin görünümünü değil

so that it will change not only the appearance of our skin,

aynı zamanda cildimizin işlevini de

but also the function of our skin.

değiştirecek şekilde dövmeyi yapabiliriz.

Let me show you.

Size göstereyim.

This is a diagram of a microcapsule.

Bu, bir mikrokapsül diyagramı.

Bir dövme pigmenti boyutunda,

It's a tiny hollow particle with a protective outer shell,

koruyucu bir dış kabuk ile küçük, içi boş bir parçacık

about the size of a tattoo pigment,

and you can fill the inside with practically whatever you want.

ve içini istediğiniz şekilde pratik bir şekilde doldurabilirsiniz.

So what if we put interesting materials inside of these microcapsules

Peki ya bu mikrokapsüllerin içine ilginç malzemeler koyarsak

and made tattoo inks with them?

ve onlarla dövme mürekkebi yaparsak?

Bir dövmeye ne tür şeyler yapabiliriz?

What sorts of things could we make a tattoo do?

What problems could we solve?

Hangi sorunları çözebiliriz?

What human limitations could we overcome?

Hangi insan sınırlarının üstesinden gelebiliriz?

İşte bir fikir:

Well, here's one idea:

one of our weaknesses as humans

İnsanlar olarak zayıf yönlerimizden biri

is that we can't see ultraviolet, or UV, light.

ultraviyole veya UV ışığı göremememizdir.

That's the high-energy part of sunlight

Güneş ışığının güneş yanmasına neden olan

that causes sunburn and increases our risk of skin cancer.

ve cilt kanseri riskini artıran yüksek enerjili kısım budur.

Many animals and insects can actually see UV light, but we can't.

Aslında pek çok hayvan ve böcek UV ışığını görebilir

ancak biz göremiyoruz.

If we could, we'd be able to see sunscreen when it was applied on our skin.

Yapabilseydik güneş kremini vücudumuza sürdüğümüzde görebilirdik.

Maalesef bir çoğumuz güneş koruyucu kullanmıyoruz

Unfortunately, most of us don't wear sunscreen,

and those of us who do

ve kullananlar bunun ne zaman etkisini kaybettiğini bilmiyor

can't really tell when it wears off, because it's invisible.

çünkü görünmüyor.

It's the main reason we treat over five million cases

Bu, yalnızca ABD'de her yıl beş milyonun üzerinde

önlenebilir cilt kanseri vakasını tedavi etmemizin temel nedeni.

of preventable skin cancer every year in the US alone,

costing our economy over five billion dollars annually.

Bu da ekonomimize yıllık olarak 5 milyar dolardan fazlaya mal oluyor.

Peki, bu insan zayıflığını dövmeyle nasıl aşabiliriz?

So how could we overcome this human weakness with a tattoo?

Well, if the problem is that we can't see UV rays,

Eğer problem UV ışınlarını görememiz ise

maybe we can make a tattoo detect them for us.

belki dövmenin bunu bizim yerimize görmesini sağlayabiliriz.

So I thought, why don't we take some microcapsules,

Düşündüm ki, neden bazı mikrokapsülleri alıp

UV-duyarlı, renk değiştiren bir boya ile yükleyip

load it up with a UV-sensitive, color-changing dye,

bundan bir dövme mürekkebi yapmayalım?

and make a tattoo ink out of that?

Now, one of the troubles of being a tattoo technologist

Şimdi, dövme teknisyeni olmanın sıkıntılarından biri

is finding willing test subjects.

istekli test konuları bulmak.

(Laughter)

(Gülüşler)

Bu dövme mürekkebini test etme zamanı geldiğinde

And when it came time to test this tattoo ink,

I thought it best not to torture my poor graduate students.

zavallı lisansüstü öğrencilerime işkence yapmamanın en iyisi olduğunu düşündüm.

So I decided to tattoo a couple of spots on my own arm instead.

Bu yüzden kendi kolumda birkaç noktaya dövme yapmaya karar verdim.

And It actually worked. Check it out!

Ve bu gerçekten de işe yaradı.

Şuna bir bakın!

I call these tattoos solar freckles

Bu dövmelere güneş çilleri diyorum

because they're powered by sunshine.

çünkü güneş ışığı ile çalışıyorlar.

And right now, they're invisible,

Şu anda görülemiyorlar

but as soon as I expose them to a UV light, acting as the Sun --

Ama onları güneş gibi bir UV ışığına maruz bıraktığım anda

there they are, blue spots.

buradalar, mavi noktalar.

Now, I'm not wearing sunscreen in this video,

Bu videoda güneş koruyucu kullanmıyorum

but if I was, those blue spots would not appear,

ama kullansaydım görünmezlerdi.

and then when my sunscreen wore off later,

Güneş koruyucum silindiğinde

the solar freckles would reappear in UV light

güneş çilleri UV ışığında tekrar görünürdü.

and I would know that it was time to reapply sunscreen.

Ve anlardım ki tekrar güneş kremi sürmenin zamanı gelmiş.

So these tattoos act as a real-time, naked-eye indicator

Yani bu dövmeler, cildiniz UV ışınlarına maruz kaldığında

of your skin's UV exposure.

bunları gerçek zamanlı, çıplak gözle gösteren bir işlev görür.

And of course,

Tabii ki,

I think there are lots of really cool, artistic things you could do

böyle rengini değiştiren bir dövme ile yapabileceğiniz

çok güzel, sanatsal şeyler olduğunu düşünüyorum

with a color-changing tattoo like this,

but I hope that it will also help us solve a big problem

ve cildin korunmasında büyük bir sorunu

in skin protection.

çözmemize de yardımcı olacağını umuyorum.

(Applause)

(Alkışlar)

Let me give you another example.

Size bir örnek vereyim.

Normal human body temperature is about 97 to 99 degrees Fahrenheit,

Normal insan ısısı 36-37 derecedir.

and if you fall outside of that range,

Bu aralığın dışında kalırsanız

you need to seek medical attention right away.

derhal tıbbi yardım almalısınız.

Now, the problem is that humans can't detect our own body temperature

Problem şu ki insanlar vücut ısılarını bir termometre olmadan ölçemezler.

without a thermometer.

Sure, you could try the old hand-on-the-forehead trick,

Tabii, eski alna el koyma yöntemini deneyebilirsiniz

but there's zero scientific evidence to back that up.

ama bunu destekleyecek sıfır bilimsel kanıt var.

(Laughter)

(Gülüşler)

Peki, istediğiniz zaman ulaşabileceğiniz

So what if we could create a tattooable thermometer

that you could access anytime?

bir dövme termometre yapsak?

Well, remember how the solar freckles used a UV-sensitive dye

Hatırlayın, güneş çilleri dövme mürekkebinin

inside of the microcapsules of the tattoo ink?

mikrokapsüllerinin içindeki UV'ye duyarlı bir boyayı nasıl kullanmıştı.

Well, you could also put heat-sensitive dyes

Farklı sıcaklıklarda renk değiştiren

inside of microcapsules

çeşitli dövme mürekkepleri yapabilirsiniz.

and you could make different tattoo inks

that change color at different temperatures.

Suppose it was 96, 98, and a hundred degrees Fahrenheit.

Diyelim ki 36 ve 37 derece.

Eğer bu mürekkepleri yan yana koyarsanız

If you place those inks side by side,

now you have a temperature scale

insan vücuduna dönüşmüş bir termometre skalası elde edersiniz.

tuned to the human body.

In this video, you can see the different patches of tattoos

Bu videoda, üzerinde test ettiğimiz

domuz derisi ısındığında sırayla kaybolan

disappearing sequentially

as the pigskin we tested them on

farklı dövmelerin yamalarını görebilirsiniz.

is heated up.

So if you were to place a tattoo like this

Yani böyle bir dövmeyi dış sıcaklık dalgalanmalarına karşı

in a location that was stable to external temperature fluctuations --

stabil bir yere koyarsanız,

maybe inside of the mouth, perhaps on the back of the lip? --

mesela ağzın içine ya da dudağın arkasına,

then you'd be able to read your body temperature anytime

aynada dövmenize bakarak

vücut sıcaklığınızı dilediğiniz zaman okuyabilirsiniz.

by just glancing at your tattoo in the mirror.

Amazing, right?

Muhteşem, değil mi?

(Applause)

(Alkışlar)

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)

İnsan olarak sahip olduğumuz bir diğer sınırlama da

Another limitation that we have as humans

is that our skin doesn't conduct electricity,

cildimizin elektrik iletmemesi.

and that can be a good thing, but not necessarily --

Bu iyi bir şey olabilir ama her zaman değil.

(Laughter)

(Gülüşler)

if you have an electronic biomedical implant,

Mesela elektronik bir biyomedikal implantınız varsa,

like a pacemaker for example.

bir kalp pili gibi mesela.

Right now, if you have a pacemaker,

Şu an eğer kalp pili kullanıyorsanız

you need surgery every five or 10 years to replace the battery when it dies.

pilleri tükendiğinde değiştirmek için her 5 veya 10 yılda bir ameliyat gerekir.

Pili bir iletken deri parçası aracılığıyla

And wouldn't it be nice if, instead,

we could simply recharge the battery through a patch of conducting skin?

yeniden şarj etsek iyi olmaz mıydı?

Well, if you were to try to tackle that problem with a tattoo,

Peki, bu problemi bir dövme ile çözmeye çalışırsanız

the first step would be to make a tattoo that conducts electricity.

ilk adım elektrik ileten bir dövme yapmak olacaktır.

So we've been working on a conducting tattoo ink in my lab.

Biz de laboratuvarımda bir dövme mürekkebi üzerinde çalışıyoruz.

And right now, we're able to increase the conductivity of skin over 300-fold

Şu anda iletken dövme mürekkebimizle

cildin iletkenliğini 300 kat artırabiliyoruz.

with our conducting tattoo ink.

Now, we have a long way to go before we reach the conductivity

Bakır tel gibi bir şeyin iletkenliğine ulaşmak için

of something like a copper wire,

çok uzun bir yolumuz var

but we're making progress and I'm really excited about this

ama ilerleme kaydediyoruz

ve bu konuda gerçekten heyecanlıyım

because I think that it could open up a whole new world of possibility

çünkü dövmeler için

tamamen yeni bir olasılık dünyası açabileceğini düşünüyorum.

for tattoos.

Dövmeleştirilebilir telleri ve elektronikleri

I envision a future where tattoos enable us --

mümkün kılan bir gelecek düşünüyorum.

tattooable wires and tattooable electronics enable us

Bu sayede teknolojiyle vücudumuzu birleştirip

to merge our technologies with our bodies

dövmeleri dış aygıtlarımız değil de

so that they feel more like extensions of ourselves

rather than external devices.

uzantılarımız gibi hissedebiliriz.

So these are a few examples of the new abilities that we can gain

İşte bunlar dövmelerimizi geliştirmek için

nanoteknolojiyi kullanarak kazanabileceğimiz

by using nanotechnology to upgrade our tattoos,

yeni yeteneklerin birkaç örneği

ama bu gerçekten sadece başlangıç.

but this really is only the beginning.

I believe the sky is the limit for what we can do with high-tech tattoos.

Yüksek teknolojili dövmelerle yapabileceklerimizin sınırı yok.

In the future, tattoos will not only be beautiful,

Gelecekte dövmeler sadece güzel olmayacak,

they'll be functional too.

aynı zamanda işlevsel olacaktır.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)