How craving attention makes you less creative | Joseph Gordon-Levitt

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

First of all, thank you for your attention.

Öncelikle hepinize dikkatiniz için teşekkür ediyorum.

There's nothing quite like being in a room full of people like this,

Böyle insanlarla dolu bir salonda

where all of you are giving your attention to me.

herkesin dikkatini bana vermesi gibisi yok.

It's a powerful feeling, to get attention.

İlgi görmek çok güçlü bir his.

I'm an actor, so I'm a bit of an expert on, well, nothing, really.

Ben aktörüm, o yüzden bu konuda uzmanım -- aslında hiç de değilim.

(Laughter)

(Gülme sesleri)

But I do know what it feels like to get attention --

Ama ilgi görmek nasıldır biliyorum.

I've been lucky in my life

Ben de şanslıyım ki

to get a lot more than my fair share of attention.

hayatımda yeterince ilgi gördüm.

And I'm grateful for that,

Bunun için minnetarım

because like I said, it's a powerful feeling.

çünkü dediğim gibi, çok güçlü bir his bu.

But there's another powerful feeling

Ancak başka bir güçlü his daha var,

that I've also been lucky to experience a lot as an actor.

aktör olarak tecrübe etme şansı edindiğim bir his.

And it's funny, it's sort of the opposite feeling,

Aslında tuhaf, o hissin tam tersi sayılır

because it doesn't come from getting attention.

çünkü kaynağı dikkat çekmek değil.

It comes from paying attention.

Dikkat vermek.

When I'm acting,

Oyunculuk esnasında

I get so focused that I'm only paying attention to one thing.

öylesine odaklanıyorum ki sadece tek bir şeye dikkat veriyorum.

Like when I'm on set and we're about to shoot

Mesela sette olduğumuzda ve çekim başlamak üzereyken

and the first AD calls out "Rolling!"

yardımcı direktör ''Başlıyoruz!'' dediğinde.

And then I hear "speed," "marker," "set,"

Sonra ''hızlanın, yerlerinizi alın''

and then the director calls "Action!"

ve direktör bağırıyor ''Action!''

I've heard that sequence so many times,

Bu dizilimi o kadar çok duydum ki

like, it's become this Pavlovian magic spell for me.

Pavlov'un klasik koşullanma sihri gibi oldu.

"Rolling," "speed," "marker," "set" and "action."

''Başlıyoruz, hızlanın, yerinizi alın, hazır ve action.''

Something happens to me, I can't even help it.

Bana bir şeyler oluyor ve kendimi tutamıyorum bile.

My attention ...

Dikkatim...

narrows.

daralıyor.

And everything else in the world,

Dünyadaki diğer her şey,

anything else that might be bothering me or might grab my attention,

beni rahatsız edebilecek veya dikkatimi dağıtacak her şey

it all goes away, and I'm just ... there.

ortadan kayboluyor ve sadece ben kalıyorum.

And that feeling, that is what I love,

İşte bu his... Bunu seviyorum.

that, to me, is creativity.

Bana göre bu yaratıcılık.

And that's the biggest reason I'm so grateful that I get to be an actor.

Aktör olduğum için minnettar olmamın en büyük sebebi bu.

So, there's these two powerful feelings.

Yani ortada iki güçlü his var.

There's getting attention and paying attention.

Dikkat çekmek ve dikkat vermek.

Of course, in the last decade or so,

Tabii yaklaşık son on yıldır

new technology has allowed more and more people

teknolojinin etkisiyle çok daha fazla insan

to have this powerful feeling of getting attention.

ilgi görme güçlü hissini edinebildi.

For any kind of creative expression, not just acting.

Sadece oyunculuk değil, her tür yaratıcı ifade için.

It could be writing or photography or drawing, music -- everything.

Yazı yazma, fotoğrafçılık, çizim, müzik, her şey.

The channels of distribution have been democratized,

Bu dağıtım kanalları demokratikleştirildi

and that's a good thing.

ve bu güzel bir şey.

But I do think there's an unintended consequence

Ancak bence yaratıcı olmak isteyen herkes için

for anybody on the planet with an urge to be creative --

bunun istenmeyen bir etkisi var --

myself included, because I'm not immune to this.

buna ben de dâhilim çünkü buna bağışıklık kazanmış değilim.

I think that our creativity

Bence yaratıcılığımız

is becoming more and more of a means to an end --

git gide sona yaklaşan bir araç haline geliyor --

and that end is to get attention.

ve bu son da ilgi çekmek.

And so I feel compelled to speak up

Bu konuda konuşmaya mecbur hissediyorum

because in my experience,

çünkü benim deneyimime göre

the more I go after that powerful feeling of paying attention,

dikkat verme güçlü hissinin peşine ne kadar çok düşsem

the happier I am.

o kadar mutlu oluyorum.

But the more I go after the powerful feeling of getting attention,

Ancak dikkat çekme güçlü hissinin peşine ne kadar çok düşsem

the unhappier I am.

o kadar mutsuz oluyorum.

(One person claps)

(Tek bir kişi alkışlıyor)

And -- thanks.

Ve -- teşekkürler sana.

(Laughter)

(Gülme sesleri)

(Applause)

(Alkışlar)

So this is something that goes way back for me.

Benim için uzun süredir var olan bir konu bu.

I think the first time I can remember using my acting to get attention,

Hatırladığım kadarıyla dikkat çekmek için oyunculuğumu ilk kullandığımda

I was eight years old at summer camp.

sekiz yaşında ve bir yaz kampındaydım.

And I'd been going on auditions for about a year by then,

O zamanlar bir yıldır deneme çekimlerine gidiyordum

and I'd been lucky to get some small parts

ve TV dizikeri ve reklamlarda

in TV shows and commercials,

küçük roller edinebildiğim için şanslıydım.

and I bragged about it a lot, that summer at camp.

O yaz, kampta da bu konuda bayağı böbürleniyordum.

And at first, it worked.

İlk önce işe yaradı.

The other kids gave me a bunch of extra attention,

Diğer çocuklar bana çok daha fazla ilgi gösterdiler

because I had been on "Family Ties."

çünkü ''Family Ties''ta oynamıştım.

That's a picture of me on "Family Ties."

''Family Ties''ta bir fotoğrafım.

(Laughter)

(Gülme sesleri)

Then, the tide turned --

Sonra her şey yön değiştirdi.

I think I took it too far with the bragging.

Sanırım böbürlenme işini fazla abarttım.

And then, the other kids started to make fun of me.

Sonra da diğer çocuklar benimle dalga geçmeye başladı.

I remember there was this one girl I had a crush on, Rocky.

Rocky isminde hoşlandığım bir kız vardı.

Her name was Rachel, she went by Rocky.

İsmi Rachel'dı ama Rocky diyorduk.

And she was beautiful, and she could sing,

Çok güzeldi, şarkı da söylerdi.

and I was smitten with her, and I was standing there, bragging.

Ona tutulmuştum ve orada durmuş böbürleniyordum.

And she turned to me and she called me a show-off.

Bana döndü ve gösteriş budalası olduğumu söyledi.

Which I 100 percent deserved.

Bunu tamamen hak etmiştim.

But you know, it still really hurt.

Ama hâlâ acısını hissediyorum.

And ever since that summer,

O yazdan beridir de

I've had a certain hesitance to seek attention for my acting.

oyunculuğum için dikkat çekmeye tereddüt ediyorum.

Sometimes, people would ask me,

Bazen insanlar soruyor,

"Wait a minute, if you don't like the attention,

''Ama ilgi görmeyi sevmiyorsan

then why are you an actor?"

ne diye oyuncusun ki?''

And I'd be like,

Ben de diyorum ki

"Because that's not what acting's about, man, it's about the art."

''Çünkü oyunculuğun amacı bu değil, burada konu sanat.''

And they'd be like, "OK, OK, dude."

Onlar da ''Haa, anladım.'' diyorlar.

(Laughter)

(Gülme sesleri)

And then Twitter came out.

Sonra Twitter ortaya çıktı.

And I got totally hooked on it, just like everybody else,

Ben de buna bağlandım, diğer herkes gibi.

which made me into a complete hypocrite.

Bu da beni tam bir ikiyüzlüye çevirdi.

Because at that point,

Çünkü tam o noktada,

I was absolutely using my acting to get attention.

Dikkat çekmek için oyunculuğumu kullanıyordum.

I mean, what, did I think I was just getting all these followers

Ne yani? Kıvrak zekâlı tweet'lerim sayesinde mi

because of my brilliant tweets?

bu kadar takipçim vardı?

I actually did think that -- I was like --

Aslında bunu düşündüm ve dedim ki --

(Laughter)

(Gülme)

"They don't just like me because they saw me in 'Batman,'

''Sadece 'Batman'de beni gördükleri için beni sevmiyorlar,

they like what I have to say, I've got a way with words."

söyleyeceklerimle de ilgililer, ağzım iyi laf yapıyor.''

(Laughter)

(Gülme sesleri)

And then in no time at all,

Sonra kısa zaman içinde

it started having an impact on my dearly beloved creative process.

bu iş benim çok sevdiğim yaratıcılık sürecim üzerine etki etmeye başladı.

It still does.

Hâlâ da ediyor.

I try not to let it.

Buna izin vermemeye çalışıyorum.

But you know, I'd be sitting there, like, reading a script.

Ama orada oturmuş, bir senaryo okuyorum diyelim,

And instead of thinking,

Şu şekilde düşünmem gerekirken

"How can I personally identify with this character?"

''Bu karakterle kendimi nasıl özdeşleştirebilirim?''

Or "How is the audience going to relate to this story?"

veya "İzleyiciler bu hikâyeyle nasıl bir ortak yan bulabilir?"

I'm like, "What are people going to say about this movie on Twitter?"

Şöyle düşünüyorum; "Twitter'da insanlar bu film için ne diyecek?"

And "What will I say back

Ve "Daha fazla retweet almak için

that will be good and snarky enough to get a lot of retweets,

yeterince iyi ve kinayeli ne cevap verebilirim?

but not too harsh,

Ama çok sert değil,

because people love to get offended, and I don't want to get canceled?"

çünkü o zaman insanlar gücenir ve oyun dışı olmak istemiyorum.''

These are the thoughts that enter my mind

İşte bir senaryo okurken,

when I'm supposed to be reading a script, trying to be an artist.

oyuncu olmaya çalışırken aklıma gelen düşünceler bunlar.

And I'm not here to tell you

Buraya gelme amacım,

that technology is the enemy of creativity.

teknoloji yaratıcılığın düşmanıdır demek değil.

I don't think that.

Öyle düşünmüyorum.

I think tech is just a tool.

Teknoloji sadece bir araç.

It has the potential to foster unprecedented human creativity.

Beklenmedik insan yaratıcılığını koruma potansiyeli var.

Like, I even started an online community called HITRECORD,

Hatta ben HITRECORD adında çevrim içi bir topluluk kurdum,

where people all over the world

dünyanın her yanından insanlar

collaborate on all kinds of creative projects,

her tür yaratıcı proje üzerinde iş birliği yapıyorlar,

so I don't think that social media or smartphones or any technology

yani sosyal medyanın, akıllı telefonların veya hiçbir teknolojinin

is problematic in and of itself.

tek başına sorun olduğunu düşünmüyorum.

But ...

Ancak...

if we're going to talk about the perils of creativity

yaratıcılığın önündeki tehlikelerin

becoming a means to get attention,

dikkat çekmek için araç olduğu hakkında konuşacaksak

then we have to talk about the attention-driven business model

o zaman bugünün sosyal medya şirketlerinin

dikkate dayalı iş modeli hakkında konuşmamız gerek.

of today's big social media companies, right?

(Applause)

(Alkışlar)

This will be familiar territory for some of you,

Bazılarınız için aşina bir konu olacak

but it's a really relevant question here:

ama burada asıl ilgili soru şu:

How does a social media platform

Bir sosyal medya platformu,

like, for example, Instagram, make money?

mesela Instagram, nasıl para kazanıyor?

It's not selling a photo-sharing service --

Bir foto paylaşma hizmeti satmıyor --

that part's free.

bu kısmı ücretsiz.

So what is it selling?

Peki ne satıyor?

It's selling attention.

Dikkatimizi satıyor.

It's selling the attention of its users to advertisers.

Kullanıcılarının dikkatini reklamcılara satıyor.

And there's a lot of discussion right now

Şu anda bununla ilgili çok tartışma var,

about how much attention we're all giving to things like Instagram,

Instagram gibi şeylere ne kadar ilgi gösterdiğimizle alakalı tartışmalar.

but my question is:

Ama sorum şu:

How is Instagram getting so much attention?

Instagram nasıl oluyor da bu kadar ilgi topluyor?

We get it for them.

Onlar için bunu biz yapıyoruz.

Anytime somebody posts on Instagram,

Biri Instagram'da bir paylaşım yaptığında

they get a certain amount of attention from their followers,

takipçilerinden belli düzeyde ilgi topluyorlar,

whether they have a few followers or a few million followers.

gerek birkaç takipçileri olsun, gerekse birkaç milyon.

And the more attention you're able to get,

Ne kadar çok ilgi görürseniz

the more attention Instagram is able to sell.

Instagram da o kadar ilgi satabiliyor.

So it's in Instagram's interest

Yani Instagram'ın amacı

for you to get as much attention as possible.

mümkün olduğu kadar çok dikkat çekmeniz.

And so it trains you to want that attention,

Bu dikkati istemeniz için sizi eğitiyor,

to crave it, to feel stressed out when you're not getting enough of it.

bunu çok istemeniz ve bu ilgiyi göremediğinizde stres yapmanız için.

Instagram gets its users addicted

Instagram kullanıcılarını

to the powerful feeling of getting attention.

ilgi görmenin o güçlü hissine bağımlı yapıyor.

And I know we all joke, like, "Oh my God, I'm so addicted to my phone,"

Hepimiz işin şakasındayız, ''Tanrım, tam bir telefon bağımlısıyım,''

but this is a real addiction.

ama bu gerçek bir bağımlılık.

There's a whole science to it.

Tamamen bilimsel açıklaması var.

If you're curious, I recommend the work of Jaron Lanier,

İlgileniyorsanız size Jaron Lanier'ın

Tristan Harris, Nir Eyal.

Tristan Harris'in, Nir Eyal'in çalışmasını öneriyorum.

But here's what I can tell you.

Ama size söyleyebileceğim şey,

Being addicted to getting attention

ilgi görmeye bağımlı olmak da

is just like being addicted to anything else.

tıpkı diğer her şeye bağımlı olmak gibi.

It's never enough.

Hiç yeterli olmuyor.

You start out and you're thinking,

Başlıyorsunuz ve aklınızda şu oluyor,

"If only I had 1,000 followers, that would feel amazing."

''Keşke 1.000 takipçim olsa, bu harika bir his olurdu.''

But then you're like, "Well, once I get to 10,000 followers,"

Sonra şöyle oluyor, ''10.000 takipçiye bir ulaşsam...''

and, "Once I get to 100 --

ve sonra da...

Once I get to a million followers, then I'll feel amazing."

''Bir milton takipçiye ulaşırsam kendimi harika hissedeceğim.''

So I have 4.2 million followers on Twitter --

Benim bizzat Twitter'da 4,2 milyon takipçim var --

it's never made me feel amazing.

bu bende hiç harika bir his uyandırmadı.

I'm not going to tell you how many I have on Instagram,

Instagram'daki takipçi sayımı söylemeyeceğim

because I feel genuine shame about how low the number is,

çünkü bu rakamın düşüklüğünden içten içe utanç duyuyorum

because I joined Instagram after "Batman" came out.

çünkü ''Batman'' çıktıktan sonra Instagram'a katıldım.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And I search other actors,

Diğer oyuncuları arıyorum

and I see that their number is higher than mine,

ve takipçi sayılarının daha fazla olduğunu görüyorum

and it makes me feel terrible about myself.

ve bu bana kendimi berbat hissettiriyor.

Because the follower count

Çünkü takipçi sayısı

makes everybody feel terrible about themselves.

herkeste o berbat hissi uyandırıyor.

That feeling of inadequacy is what drives you to post,

O yetersizlik hissi, sizi daha fazla paylaşım yapmaya itiyor,

so you can get more attention,

daha fazla ilgi görebilmeniz için

and then that attention that you get is what these companies sell,

ve topladığınız o ilgi bu şirketlerin sattığı şey,

that's how they make their money.

işte bu şekilde para kazanıyorlar.

So there is no amount of attention you can get

Tatmin olduğunuzu hissedeceğiniz

where you feel like you've arrived,

ve ''İşte şimdi yeterli'' diyeceğiniz

and you're like, "Ah, I'm good now."

bir ilgi miktarı yok.

And of course, there are a lot of actors who are more famous than I am,

Tabii benden daha ünlü oyuncular var,

have more followers than I do,

daha fazla takipçileri var

but I bet you they would tell you the same thing.

ama şundan eminin ki size aynı şeyi söylerler.

If your creativity is driven by a desire to get attention,

Eğer yaratıcılığınız, ilgi görmeye dayalı bir istekle harekete geçiyorsa

you're never going to be creatively fulfilled.

yaratıcılık açısından asla tatmin olmayacaksınız.

But I do have some good news.

Ama iyi haberlerim de var.

There is this other powerful feeling.

Başka güçlü bir his var.

Something else you can do with your attention

Bir teknoloji devinin kontrol edip satmasına izin vermek dışında

besides letting a giant tech company control it and sell it.

dikkatinizle yapabileceğiniz başka bir şey.

This is that feeling I was talking about,

Bahsettiğim his işte bu,

why I love acting so much --

oyunculuğu çok sevmemin sebebi --

it's being able to pay attention to just one thing.

tek bir şeye dikkat verebilmek.

Turns out there's actually some science behind this too.

Bunun arkasında da bilimsel açıklama var.

Psychologists and neuroscientists --

Psikologlar ve nöro bilimciler

they study a phenomenon they call flow,

akış dedikleri bir fenomen üzerinde çalışıyorlar,

which is this thing that happens in the human brain

biri, sadece tek bir şeye ilgi gösterdiğinde

when someone pays attention to just one thing,

insan beyninde gerçekleşen bir şey,

like something creative,

yaratıcı bir şeye örneğin

and manages not to get distracted by anything else.

ve başka bir şey tarafından dikkatinin dağılmasına izin vermiyor.

And some say the more regularly you do this, the happier you'll be.

Kimilerine göre bunu ne kadar düzenli yaparsanız o kadar mutlu olursunuz.

Now I'm not a psychologist or a neuroscientist.

Ben ne bir psikolog ne de nöroloğum.

But I can tell you, for me, that is very true.

Ama şunu söyleyebilirim ki benim için bu çok, çok doğru.

It's not always easy, it's hard.

Her zaman kolay değil, zor.

To really pay attention like this takes practice,

Bu şekilde dikkat vermek pratik gerektiriyor,

everybody does it their own way.

herkesin de kendi tarzı var.

But if there's one thing I can share

Bu konuda söyleyebileceğim,

that I think helps me focus and really pay attention, it's this:

benim odaklanmamı ve gerçekten dikkat vermeme yardım eden şey şu:

I try not to see other creative people as my competitors.

Diğer yaratıcı insanları rakibim olarak görmüyorum.

I try to find collaborators.

İş birlikçileri bulmaya çalışıyorum.

Like, if I'm acting in a scene,

Bir sahnede oyunculuk sergiliyorsam,

if I start seeing the other actors as my competitors, and I'm like,

diğer oyuncuları rakip gibi görmeye başlarsam,

"God, they're going to get more attention than I am,

''Tanrım, benden daha fazla ilgi görecekler,

people are going to be talking about their performance more than mine" --

insanlar, onların performansından benimkine göre daha fazla konuşacak.''

I've lost my focus.

Odağımı kaybederim.

And I'm probably going to suck in that scene.

Ve muhtemelen o sahnede performansım çok kötü olacak.

But when I see the other actors as collaborators,

Diğer oyuncuları iş birlikçisi olarak gördüğümde

then it becomes almost easy to focus,

o zaman odaklanmak kolaylaşıyor

because I'm just paying attention to them.

çünkü sadece onlara dikkat veriyorum.

And I don't have to think about what I'm doing --

Ne yaptığım hakkında düşünmem gerekmiyor.

I react to what they're doing,

Ne yaptıklarına tepki veriyorum,

they react to what I'm doing,

onlar da benim ne yaptığıma

and we can kind of keep each other in it together.

ve bu sayede birbirimizi odak halinde tutuyoruz.

But I don't want you to think it's only actors on a set

Ama bu şekilde iş birliği içinde olmayı

sadece setteki aktörlerin yapabileceğini düşünmeyin.

that can collaborate in this way.

I could be in whatever kind of creative situation.

Bu herhangi bir yaratıcı faaliyet olabilir.

It could be professional, could be just for fun.

Profesyonel bir şey de olabilir, eğlenceli bir şey de.

I could be collaborating with people I'm not even in the same room with.

Aynı odada olmadığınız insanlarla bile iş birliği içinde olabilirim.

In fact, some of my favorite things I've ever made,

Aslında yaptığım sen sevdiğim bazı işleri

I made with people that I never physically met.

bizzat tanışmadığım insanlarla yaptım.

And by the way,

Bir de bu arada,

this, to me, is the beauty of the internet.

bana göre internetin güzel yanı.

If we could just stop competing for attention,

İlgi için yarışmayı durdurabilirsek

then the internet becomes a great place to find collaborators.

iş birliği için internet harika bir yer haline gelir.

And once I'm collaborating with other people,

Diğer insanlarla işbirliği yaptığımda,

whether they're on set, or online, wherever,

gerek sette olsun, gerekse çevrim içi,

that makes it so much easier for me to find that flow,

o akışı bulmak benim için çok daha kolay oluyor

because we're all just paying attention

çünkü hepimiz sadece bir şeye dikkat veriyoruz,

to the one thing that we're making together.

birlikte yaptığımız bir şeye.

And I fell like I'm part of something larger than myself,

Kendimden daha büyük bir şeyin bir parçası olduğumu hissediyorum

and we all sort of shield each other

ve dikkatimizi çalabilecek bir şeye karşı

from anything else that might otherwise grab our attention,

hepimiz sanki birbirimize arka çıkıyoruz,

and we can all just be there.

hepimiz orada varlık gösterebiliyoruz.

At least that's what works for me.

En azından benim için işe yarayan şey bu.

Sometimes.

Bazen.

Sometimes -- it doesn't always work.

Bazen de... her zaman işe yaramıyor.

Sometimes, I still totally get wrapped up in that addictive cycle

Bazen yine kendimi ilgi toplamak istediğim

of wanting to get attention.

o bağımlılık döngüsünde buluyorum.

I mean, like, even right now,

Hatta şu anda,

can I honestly say there's not some part of me here who's like,

dürüstçe söyleyebilir miyim, içimde şunu diyen bir ses yok,

"Hey, everybody, look at me, I'm giving a TED Talk!"

''Hey, millet, bana bakın, bir TED Konuşması yapıyorum!''

(Laughter)

(Kahkahalar)

There is -- there's, you know, some part.

Belki de küçük bir ses.

But I can also honestly say

Ama şunu da dürüstçe söyleyebilirim ki

that this whole creative process of writing and giving this talk,

bu konuşmayı yazma ve yapma yaratıcı süreci,

it's been a huge opportunity for me to focus

benim odaklanmam ve çok önemsediğim bir şeye

and really pay attention to something I care a lot about.

gerçekten dikkkat vermem için inanılmaz bir fırsat oldu.

So regardless of how much attention I do or don't get as a result,

Sonuç olarak ne kadar ilgi görsem de

I'm happy I did it.

bunu yaptığım için mutluyum.

And I'm grateful to all of you for letting me.

Bu fırsatı tanıdığınız için de size minnetarım.

So thank you, that's it,

Teşekkürler, hepsi bu,

you can give your attention to someone else now.

şimdi dikkatinizi başka birine verebilirsiniz.

Thanks again.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)