Richard Pyle: Exploring the reef's Twilight Zone

Richard Pyle resiflerin "Alacakaranlık Kuşağı"na dalıyor.

Çeviri: Some Anon Gözden geçirme: b s

This is the first of two rather extraordinary photographs

Bu, size bugün göstereceğim iki oldukça sıradışı fotoğrafın birincisi.

I'm going to show you today.

It was taken 18 years ago.

18 sene önce çekilmişti.

I was 19 years old at the time.

Ben o zaman 19 yaşındaydım.

I had just returned

O zamanlar yaptığım en derin dalışların birinden yeni dönmüştüm;

from one of the deepest dives I'd ever made at that time --

60 metreden biraz daha derine.

a little over 200 feet.

Ve bu küçük balığı yakalamıştım;

And I had caught this little fish.

ve öyle görünüyor ki bu fotoğraf bu türün canlı çekilmiş ilk fotoğrafı.

It turns out that particular one was the first of its kind

ever taken alive.

Ben sadece bir ihtiyolojist (balık bilimci) değilim, ben hakiki bir balık delisiyim.

I'm not just an ichthyologist, I'm a bona fide fish nerd.

And to a fish nerd, this is some pretty exciting stuff.

Ve bir balık delisi için bunlar oldukça heyecan verici şeyler.

Ve daha da heyecan verici olan, bu fotoğrafı çeken kişinin

More exciting was the fact that the person who took this photo

Jack Randall olması,

is a guy named Jack Randall,

the greatest living ichthyologist on earth --

dünyanın en büyük ihtiyolojisti,

balık delilerinin en büyüğü, bir anlamda.

the Grand Poobah of fish nerds, if you will.

Yani, böyle bir anı yaşamış olmak benim için çok heyecan vericiydi;

And so, it was really exciting to me to have this moment in time.

bu gerçekten hayatımın geri kalanının yönünü belirledi.

It set the course for the rest of my life.

Ama gerçekten bu fotoğrafla ilgili en önemli şey, en yoğun şey,

But really, the most significant, most profound thing about this picture

boynumdan aşağıya tamamen felç inmesinden

is it was taken two days before I was completely paralyzed

iki gün önce çekilmiş olması.

from the neck down.

Çoğu 19 yaş erkeğinin kendini ölümsüz sanarken yaptığı

I made a really stupid kind of mistake

gerçekten aptalca bir hatayı yapmıştım.

that most 19-year-old males do when they think they're immortal,

Kötü bir vurgun yemiştim

and I got a bad case of the bends and was paralyzed,

ve felç olmuştum ve tedavi için uçakla geri dönmem gerekiyordu.

and had to be flown back for treatment.

O gün, çok önemli iki şey öğrendim.

I learned two really important things that day.

The first thing I learned -- well, I'm mortal. That's a really big one.

Öğrendiğim birinci şey -- tamam, ben ölümlüyüm, bu gerçekten büyük bir şey.

Ve öğrendiğim ikinci şey ise hayatımın geri kalanında yapacağım şeyin

And the second thing I learned was that I knew, with profound certainty,

that this is exactly what I was going to do for the rest of my life.

bu olduğunu büyük bir kesinlikle biliyor olmamdı.

I had to focus all my energies

Tüm enerjimi, derin mercan resiflerindeki yeni

towards going to find new species of things

türleri bulmaya yöneltmeliydim.

down on deep coral reefs.

Şimdi, bir mercan resifini düşünecek olursanız, çoğu insanın aklına bu gelir--

When you think of a coral reef, this is what most people think of:

tüm o büyük, sert, süslü mercanlar ve bir sürü parlak, renkli balıklar vb.

these big, hard, elaborate corals,

lots of bright, colorful fishes and things.

Ama bu sadece buzdağının ucudur.

But this is really just the tip of the iceberg.

Bir mercan resifini gösteren böyle bir diyagrama bakarsanız,

If you look at this diagram of a coral reef,

we know a lot about that part up near the top.

tepeye yakın olan bölümle ilgili birçok şey biliyoruz,

ve bunun nedeni

The reason we know so much about it

scuba dalgıçlarının kolayca aşağı inip buraya erişebilmeleridir.

is scuba divers can very easily go down there and access it.

Scubayla ilgili bir problem vardır oysa ki,

There is a problem with scuba, though,

o da şudur ki sizin ne kadar derine gidebileceğinize bir sınır getirir,

in that it imposes some limitations on how deep you can go.

ve bu derinlik de yaklaşık 60 metredir.

It turns out that depth is about 200 feet.

Bunun neden böyle olduğuna birazdan gireceğim.

I'll get into why that is in just a minute,

but the point is, scuba divers generally stay less than 100 feet deep,

Ama, önemli olan nokta şu ki scuba dalgıçları genelde 30 metrenin üzerinde kalırlar

ve çok nadir bundan daha derine inerler, en azından aklıselim sahibilerse böyledir.

and very rarely go much below this, at least, not with any kind of sanity.

So to go deeper, most biologists have turned to submersibles.

Yani, daha derine gitmek için çoğu biyolog küçük denizaltılara yönelmişlerdir.

Bu denizaltılar müthiş, harika şeylerdir,

Now, submersibles are great, wonderful things,

fakat böyle bir şeyi kullanmak için günlüğüne 30 bin dolar veriyorsanız

but if you're going to spend 30,000 dollars a day to use one of these things

ve 600 metre derinliğe inebiliyorsa

and it's capable of going 2,000 feet,

you're not going to go farting around up here in a couple of hundred feet,

yukarılarda bir yerlerde aptalca dolaşmazsınız;

çok çok çok daha derine gidersiniz.

you're going to go way down deep.

Sonuç olarak, bu denizaltılar kullanılarak yapılan araştırmalar

So the bottom line is, almost all research using submersibles

hep 150 metreden daha derinlerde olmuştur.

has taken place well below 500 feet.

Now, it's pretty obvious at this point

Bu nokta da gayet aşikâr ki ortada bir alan var

there's a zone here in the middle.

ve işte bu alan da benim kendi mutluluk arayışımın merkezinde konumlanıyor.

That's the zone

that centers around my own personal pursuit of happiness.

Bu alanda ne olduğunu bulmak istiyorum.

I want to find out what's in this zone; we know almost nothing about it.

Burasıyla ilgili neredeyse hiçbir şey bilmiyoruz.

Scuba divers can't get there, submarines go right on past it.

Scuba dalgıçları buraya inemiyor; denizaltılar burayı es geçip gidiyor.

It took me a year to learn to walk again after my diving accident in Palau.

Palau'daki dalış kazamdan sonra tekrar yürümeyi öğrenmem bir senemi aldı

ve o bir sene boyunca dalış fiziğini, fizyolojisini ve

During that year,

I spent a lot of time learning about the physics and physiology of diving

bu sınırlamaların nasıl aşılabileceğini

öğrenmek için çok zaman harcadım.

and how to overcome these limitations.

Size basit bir düşünce göstereceğim.

I'm just going to show you a basic idea.

Şu anda hepimiz hava soluyoruz, hava oksijen ve nitrojenin(azot) bir karışımıdır;

We're all breathing air right now.

Air is a mixture of oxygen and nitrogen,

yaklaşık yüzde 20 oksijen, yüzde 80 nitrojen. Bu, akciğerlerimizdedir.

20 percent oxygen, 80 percent nitrogen.

It's in our lungs.

Ve Henry Kanunu diye adlandırılan bir olgu vardır,

And there's a phenomenon called Henry's law,

der ki: Gazlar, maruz kaldıkları kısmi basınç

that says gases will dissolve into a fluid

oranında sıvılaşırlar.

in proportion to the partial pressures you're exposing them to.

Yani, basitçe, gaz vücudumuzda çözünür.

So, basically the gas dissolves into our body.

The oxygen is bound by metabolism, we use it for energy.

Oksijen metabolizma tarafından tutulur; enerji için kullanırız.

The nitrogen sort of floats around in our blood and tissues.

Nitrojen, kanımızda ve dokularımızda bir nevi dolanır

ve bu normaldir, bu şekilde tasarlanmışızdır.

That's fine, it's how we're designed.

Sorun, siz su altına inmeye başladığınızda oluşur.

The problem happens when you go underwater.

Ne kadar derine inerseniz, basınç o kadar artar.

The deeper you go underwater, the higher the pressure is.

40 metreye inecek olursanız,

If you were to go down to a depth of about 130 feet,

which is the recommended limit for most scuba divers,

ki bu çoğu scuba dalgıcı için tavsiye edilen limittir,

bir basınç etkisine girersiniz.

you'd get this pressure effect.

The effect of that pressure is you have an increased density of gas molecules

Bu da şudur ki aldığınız her nefeste gaz molekülleri

yoğunluğu artmıştır.

in every breath you take.

Over time, those gas molecules dissolve into your blood and tissues

Ve zamanla, bu gaz molekülleri kanınıza ve dokularınıza geçerek çözünür

and start to fill you up.

ve sizi doldurmaya başlar.

Now, if you were to go down to, say, 300 feet,

Eğer, diyelim ki 90 metreye inmişseniz,

you don't have five times as many gas molecules in your lungs,

akciğerlerinizde normalin beş katı gaz molekülü değil,

10 katı gaz molekülü bulunur.

you've got 10 times as many gas molecules in your lungs.

Ve, kesinlikle bu da, kanınızda ve dokularınızda çözünür.

And, sure enough, they dissolve into your blood and tissues as well.

And if you were to go down to where there's 15 times as much --

Ve tabii ki normalin 15 katı gaz molekülü olacak bir derinlikteyseniz--

the deeper you go, the more exacerbating the problem becomes.

ne kadar derine giderseniz problem o kadar kötüleşir.

The limitation of diving with air is all those dots in your body,

Ve problem yani havayla dalmanın sınırlaması

vücudunuzdaki tüm o noktalarla ilgilidir -- tüm nitrojen ve oksijen.

all the nitrogen and all the oxygen.

Scuba dalışının üç temel sınırlayıcısı vardır.

There are three basic limitations of scuba diving.

Birincisi oksijendir --

The first limitation is the oxygen --

oksijen zehirlenmesi.

oxygen toxicity.

Hepimiz şu şarkıyı biliriz: "Aşk oksijen gibidir.

Now, we all know the song: "Love is like oxygen.

Fazla alırsanız, fazla uçarsınız.

You get too much, you get too high. Not enough, and you're gonna die."

Yeteri kadar almazsınız ölürsünüz."

Well, in the context of diving, you get too much, you die also.

Evet, dalış bağlamında, fazla alırsanız gene ölüyorsunuz.

Gene ölüyorsunuz çünkü oksijen zehirlenmesi bir nöbete neden olabilir --

You die because oxygen toxicity can cause a seizure.

It makes you convulse underwater -- not a good thing to happen underwater.

bu da su altında şiddetle kasılmanıza neden olur; su altında olabilecek pek iyi bir şey değil.

Böyle olur çünkü kanınızdaki oksijen konsantrasyonu çok yüksektir.

It happens because there's too much concentration of oxygen in your body.

The nitrogen has two problems.

Nitrojenin iki problemi vardır.

One of them is what Jacques Cousteau called "rapture of the deep."

Biri Jacques Cousteau'nun "derinlik sarhoşluğu" dediği şeydir.

Nitrojen narkozu.

It's nitrogen narcosis.

Sizi "kafanız iyi" yapar.

It makes you loopy; the deeper you go, the loopier you get.

Ne kadar derine giderseniz, kafanız da o kadar iyi olur.

You don't want to drive drunk, you don't want to dive drunk.

Sarhoşken araba kullanmak istemezsiniz, sarhoşken dalmak da istemezseniz, yani bu gerçekten büyük bir problemdir.

So that's a real big problem.

Ve tabii ki, üçüncüsü benim Palau'da zor yoldan öğrendiğim

And of course, the third problem

is the one I found out the hard way in Palau,

vurgunlardır.

which is the bends.

Değinmeyi unuttuğum bir nokta,

One thing I forgot to mention

is that to obviate the problem of nitrogen narcosis --

nitrojen narkozu probleminin önüne geçmek için

vücudunuzdaki tüm o mavi noktaları

all of those blue dots in our body --

yok ediyorsunuz ve helyumla değiştiriyorsunuz.

you remove the nitrogen and replace it with helium.

Helyum bir gaz, helyumun neden iyi olduğuyla ilgili bir sürü şey söylenebilir;

Helium's a gas; there're a lot of reasons why helium's good,

küçük bir molekül, tepkimeye girmiyor,

it's a tiny molecule, it's inert, it doesn't give you narcosis.

ve narkoz etkisine neden olmuyor.

So that's the basic concept we use.

Yani kullandığımız ana konsept bu.

But the theory's relatively easy.

Ama, teori oldukça basit.

The tricky part is the implementation.

Zor olan kısmı uygulaması.

So this is how I began about 15 years ago.

15 sene önce işte böyle başladım.

I'll admit, it wasn't exactly the smartest of starts,

Ve itiraf ediyorum ki çok akıllıca bir başlangıç değildi,

but you've got to start somewhere.

ama, bilirsiniz, bir yerden başlamanız gerekir.

(Laughter)

Ve, o zamanlar, ne yaptığını bilmeyen tek kişi ben değildim,

At the time, I wasn't the only one who didn't know what I was doing.

neredeyse kimse bilmiyordu.

Almost nobody did.

This rig was actually used for a dive of 300 feet.

Ve bu ekipman aslında 90 metrelik bir dalış için kullanıldı.

But over time we got better at it,

Ama, zamanla, bunda biraz daha iyileştik

and we came up with this really sophisticated-looking rig

ve gerçekten sofistike görünümlü bu ekipmanla ortaya çıktık,

dört scuba tüpü, beş regülatör,

with four scuba tanks, five regulators and all the right gas mixtures,

tüm doğru gaz karışımlarıyla...

all that good stuff.

Ve mükemmeldi,

It was fine and dandy, it allowed us to go down and find new species.

bizim aşağı gitmemizi ve yeni türler bulmamızı olanaklı kıldı.

Bu fotoğraf 90 metrede çekildi, yeni balık türleri yakalarken.

This picture was taken at 300 feet, catching new species of fish.

Ama problem bize fazla zaman vermemesiydi.

The problem was it didn't allow us much time.

Tüm cüssesine ve büyüklüğüne rağmen

For all its bulk and size, it only gave us about 15 minutes at most

bize o derinliklerde çoğunlukla sadece 15 dakika verdi.

down at those sorts of depths.

Daha fazla zamana ihtiyacımız vardı.

We needed more time. There had to be a better way.

Daha iyi bir yol olmalıydı.

And indeed, there is a better way.

Ve gerçekten daha iyi bir yol vardı.

In 1994, I was fortunate enough to get access

1994'te prototip aşamasındaki kapalı devre rebreather'lara

to these prototype closed-circuit rebreathers.

ulaşabilecek kadar şanslıydım.

Tamam, kapalı devre rebreather (Ç.N."tekrarsolutucu") --

Closed-circuit rebreather: what makes it different from scuba,

Bunun scubadan farkı nedir,

and why is it better?

ve neden daha iyidir?

Well, there are three main advantages to a rebreather.

Rebreather'ın üç ana avantajı vardır.

One, they're quiet, they don't make any noise.

Bir, sessizdirler, hiç gürültü oluşturmazlar.

Two, they allow you to stay underwater longer.

İki, su altında daha fazla kalmanıza izin verirler.

Üç, daha derine gitmenize izin verirler.

Three, they allow you to go deeper.

Peki bunları nasıl yaparlar?

How is it that they do that?

In order to really understand how they do that,

Gerçekten bunu nasıl yaptıklarını anlamak için

you have to look underneath the hood and see what's going on.

kapağını açıp içine bakmanız ve ne olduğunu görmeniz gerekir.

There are three basic systems to a closed-circuit rebreather.

Kapalı devre rebreatherda üç ana sistem vardır.

Bunların en temel olanı solunum devresidir.

The most fundamental is called the breathing loop.

Solunum devresidir çünkü bundan nefes alırsınız

It's a breathing loop because you breathe off of it;

ve kapalı bir devredir ve aynı gazı tekrar, tekrar, tekrar solursunuz.

it's a closed loop, and you breathe the same gas around and around.

Ağzınıza koyduğunuz bir ağızlık vardır

There's a mouthpiece that you put in your mouth,

ve bir de counterlung (Ç.N. "ters akciğer")

and there's a counter lung, or in this case, two counter lungs.

ya da bu örnekte iki counterlung.

Counterlung'lar yüksek teknolojili değil, sadece basit esnek torbalardır.

The counter lungs aren't high tech, they're simply flexible bags.

Sizin mekanik olarak nefes almanızı ya da mekanik olarak havalanmanızı sağlarlar.

They allow you to mechanically breathe, mechanically ventilate.

Nefes verdiğiniz zaman, nefesiniz, nefes verme counterlung'ına gider,

When you exhale, it goes in the exhale counter lung;

nefes aldığınız zaman, bu, nefes alma counterlung'ından gelir.

when you inhale, it comes from the inhale counter lung.

Bu tamamen mekanik bilimidir, sizin havayı solunum devresinde döndürmenizi sağlar.

It's just pure mechanics, allowing you to cycle air through this breathing loop.

Nefes alma devresindeki diğer bir bileşen de

The other component on a breathing loop is the carbon-dioxide-absorbent canister.

karbondioksit absorbe eden kutudur.

Now, as we breathe, we produce carbon dioxide,

Solunum sırasında karbondioksit üretiriz

ve bu korbondioksidin sistemden temizlenmesi gerekir.

and that carbon dioxide needs to be scrubbed out of the system.

Bu yüzden içinde karbondioksidi

There's a chemical filter in there

that pulls the carbon dioxide out of the breathing gas,

solunan gazdan alan kimyasal bir filtre vardır

so that when it comes back to us, it's safe to breathe again.

öyle ki tekrar nefes alırken güvenli bir nefes almış oluruz.

That's the breathing loop in a nutshell.

Evet, kısaca solunum devresi budur.

The second main component of a closed-circuit rebreather

Şimdi, kapalı devre rebreather'ın ikinci temel bileşeni de gaz sistemidir.

is the gas system.

Bunun birincil amacı

The primary purpose of the gas system is to provide oxygen,

oksijen sağlamaktır, vücudunuzun tükettiği oksijeni tazelemektir.

to replenish the oxygen that your body consumes.

So the main tank, the main critical thing,

Yani ana tüp, ana kritik şey,

is this oxygen gas supply cylinder we have here.

buradaki oksijen besleme tüpüdür.

But if we only had an oxygen gas supply cylinder,

Ama, sadece oksijen beslememiz olsaydı

çok derine gidemezdik,

we wouldn't be able to go very deep,

because we'd run into oxygen toxicity very quickly.

çünkü oksijen zehirlenmesine çok çok erken girerdik.

Bu yüzden başka bir gaza ihtiyacımız var, oksijeni seyreltebileceğimiz bir gaz,

So we need another gas, something to dilute the oxygen with.

bu da uygun olarak seyreltici gaz beslemesi olarak adlandırılmıştır.

And that, fittingly enough, is called the diluent gas supply.

In our applications, we generally put air inside this diluent gas supply,

Şimdi, kendi uygulamalarımızda genelde bu seyreltici gaz beslemesinin

içine hava koyuyoruz çünkü hava ucuz ve kolay bir nitrojen kaynağı.

because it's a very cheap and easy source of nitrogen.

So that's where we get our nitrogen from.

İşte bu da nitrojenimizi nerden aldığımızdı.

But if we want to go deeper, of course, we need another gas supply,

Ama daha da derine inmek istersek, tabii ki, başka bir gaz beslemesi gerekiyor.

Helyuma ihtiyacımız oluyor ve helyum, derine gitmek için gerçekten ihtiyacımız olan şey.

and helium is what we really need to go deep.

Ve genelde biraz daha büyük bir tüpümüz olur,

Usually we'll have a slightly larger cylinder,

rebreather'ın dışına monte edilir, bu şekilde.

mounted exterior on the rebreather, like this.

That's what we use to inject, as we start to do our deep dives.

Ve derin dalışlarımıza başlarken doldurmak için kullandığımız budur.

We also have a second oxygen cylinder, solely as a backup;

Ve sadece yedek olarak kullandığımız ikinci bir oksijen tüpümüz daha olur;

şayet ilk oksijen beslememizde bir problem olursa nefes almaya devam edebiliriz.

if there's a problem with our first oxygen supply,

we can continue to breathe.

The way you manage all these different gases and different gas supplies

Ve tüm bu farklı gazları ve beslemeleri kontrol etmek için gerçekten

yüksek teknolojili, sofistike bir gaz bloğumuz var ön tarafta,

is this really high-tech, sophisticated gas block up on the front here,

where it's easy to reach.

kolayca ulaşılabilen bir yerde.

It's got the valves and knobs and things you need

Doğru zamanda, doğru gazı enjekte etmeniz için her türlü

to inject the right gases at the right time.

valf, düğme vb. şeyleri bulunuyor.

Normally, you don't have to do that,

Şimdi, normal olarak bunu yapmanız gerekmiyor çünkü hepsi otomatik olarak

because all of it's done automatically

with the electronics, the third system of a rebreather.

elektronik bir sistemle yapılıyor, rebreather'ın üçüncü sistemi.

Rebreather'ın en kritik parçası oksijen sensörleridir.

The most critical part of a rebreather are the oxygen sensors.

Üç taneye ihtiyacınız vardır öyle ki bir tanesi bozulursa hangisi olduğunu bilirsiniz.

You need three, so if one goes bad, you know which one it is.

"Voting logic"e (Ç.N. mühendislik terimi) ihtiyacınız vardır.

You need voting logic.

You also have three microprocessors.

Aynı zamanda üç mikroişlemciniz de vardır,

Any one of those computers can run the entire system,

bunların her biri tüm sistemi çalıştırabilir,

so if you have to lose two of them,

yani ikisini kaybedebilirsiniz.

there's back-up power supplies.

Yedek güç desteği de var.

And there are multiple displays, to get the information to the diver.

Ve tabii ki, bilgiyi dalgıca aktarmak için birkaç ekran var.

This is the high-tech gadgetry that allows us to do what we do

Bu tür derin dalışlarda yaptıklarımızı yapmamıza izin veren

on these deep dives.

yüksek teknolojili ekipmanlar bunlar.

I can talk about it all day -- just ask my wife --

Ve bununla ilgili bütün gün konuşabilirim, karıma sorun.

but I want to move on to something much more interesting.

Ama çok daha ilginç olan bir şeye geçmek istiyorum.

Sizi bir derin dalışa götüreceğim.

I'm going to take you on a deep dive,

Bizim yaptığımız bu dalışları yapmanın neye benzediğini size göstereceğim.

and show you what it's like to do one.

Burada botta başlıyoruz ve tüm bu pahalı, yüksek teknolojili ekipmanlara rağmen

We start up on the boat,

For all this high-tech, expensive equipment,

hala bu suya girmenin en iyi yolu -- sadece pfffff ! --

this is still the best way to get in the water,

botun kenarından aşağıya yuvarlanırsınız.

just flop over the side of the boat.

Şimdi, size önceki diyagramda gösterdiğim gibi

Now, as I showed you in the earlier diagram,

these reefs that we dive on start out near the surface

daldığımız bu resifler yüzeye yakın başlıyor

and they go almost vertically, completely straight down.

ve neredeyse düşey olarak, tamamen aşağıya doğru gidiyor.

So we drop in the water and go over the edge of this cliff,

Yani, suya giriyoruz ve bu falezin kenarından geçiyoruz

and then we start dropping, dropping, dropping.

ve sonra inmeye başlıyoruz, iniyoruz, iniyoruz.

People ask if it takes a long time to get there.

İnsanlar bana o derinliğe inmenin çok zaman alacağını düşündüklerini söylediler;

hayır, sadece birkaç dakika sürüyor tamamen aşağıya gitmeniz,

No; it only takes a couple minutes to get down to three or four hundred feet,

90-120 metre arasına, bizim hedeflediğimiz aralık.

which is what we're aiming for.

Biraz yavaş çekimde serbest atlayış yapmaya benziyor.

It's like skydiving in slow motion. It's really very interesting.

Gerçekten çok ilginç --

You ever see "The Abyss,"

Ed Harris'in duvarın kenarı boyunca indiği "The Abyss"i

where Ed Harris is sinking down along the side of the wall?

hiç izlediniz mi?

That's what it feels like. Amazing.

Ordaki gibi bir his oluyor. Oldukça heyecanlı.

And down there, you find that the water is very clear, extremely clear,

Ve aşağı indiğinizde suyun çok çok berrak olduğunu görüyorsunuz.

İnanılmaz bir berraklıkta oluyor çünkü neredeyse hiç plankton yok.

because there's hardly any plankton.

Ama ışığınızı açıp, etraftaki oyuklara bakıyorsunuz

When you turn on your light and look around the caves,

ve birden inanılmaz miktarda bir çeşitlilikle karşı karşıya kalıyorsunuz,

you're confronted with a tremendous amount of diversity,

herkesin sandığında çok daha fazla.

much more than anyone used to believe.

Şimdi bunun hepsi yeni türler değil,

Now, not all of it is new species --

that fish you see with the white stripe, that's a known species.

gördüğünüz beyaz çizgili balık gibi,

bu bilinen bir tür.

But if you look carefully into the cracks and crevices,

Ama çatlak ve oyuklara dikkatle bakarsanız,

her tarafta telaşla koşuşturan küçük şeyler görüyorsunuz.

you'll see little things scurrying all over the place.

There's a just unbelievable diversity.

Orada gerçekten inanılmaz bir çeşitlilik var.

It's not just fish, either.

Sadece balık da değil hem.

These are crinoids, sponges, black corals. There're some more fishes.

Deniz lâleleri, süngerler, siyah mercanlar -- biraz daha balık.

Those fishes that you see now are new species.

Tam şu anda gördüğünüz balıklar yeni türler.

Hala yeniler çünkü bu dalışta ağım yerine video kameram vardı,

They're still new species,

because I had a video camera instead of my net,

so they're still waiting down there for someone to go find them.

yani hala aşağılarda birinin gelip kendilerini bulmasını bekliyorlar.

But this is what it looks like.

Ama bunun gibi görünüyor

And this kind of habitat just goes on and on and on for miles.

ve bu tip bir habitat kilometrelerce devam ediyor.

This is Papua, New Guinea.

Burası Papua Yeni Gine.

Now little fishes and invertebrates aren't the only things we see down there.

Şimdi, küçük balıklar ve omurgasızlar gördüğümüz tek şey değil burada.

Köpek balıkları da görüyoruz,

We also see sharks,

beklediğimden çok daha düzenli olarak.

much more regularly than I would have expected to.

We're not quite sure why.

Ve neden olduğundan da çok emin değiliz.

What I want you to do now is imagine yourself 400 feet underwater,

Ama şimdi sizden istediğim, kendinizi 120 metre su altında hayal etmeniz,

tüm bu yüksek teknolojik ekipman sırtınızda,

with all this high-tech gear on your back,

Papua Yeni Gine'nin uzak bir resifindesiniz,

you're in a remote reef off Papua, New Guinea,

en yakın basınç odasından binlerce mil uzaktasınız,

thousands of miles from the nearest recompression chamber,

ve tamamen köpek balıklarıyla çevrelenmiş vavziyettesiniz.

and you're completely surrounded by sharks.

(Video) Diver 1: (In squeaky voice) Look at those ...

Video: Şunlara bak.....

Diver 2: Uh, oh ...

Oo-oo!....O-ooo!

Uh, oh!

Sanıyorum dikkatlerini çektik.

Audience: (Laughter)

(Video) Diver 1: I think we have their attention ...

Richard Pyle: Donald Duck gibi konuşmaya başlarsanız

Richard Pyle: When you start talking like Donald Duck,

there's no situation in the world that can seem tense.

dünyada gerilimli görünebilecek bir durum olamaz.

(Kahkaha)

(Laughter)

So we're down there -- this is at 400 feet.

Yani, aşağıdayız -- ve derinlik 120 metre,

That's looking straight up, by the way, to give a sense of how far the surface is.

yukarı bakıyor bu arada ki

yüzeyin ne kadar uzakta olduğuna dair bir fikriniz olsun.

Ve bir biyologsanız ve köpek balıklarını biliyorsanız,

And if you're a biologist and know about sharks,

ve nasıl bir tehlikenin içinde olduğunuzu değerlendirmek istiyorsanız,

and you want to assess, how much jeopardy am I really in here,

there's one question that sort of jumps to the forefront of your mind immediately,

aklınıza hemen gelen bir soru olur,

o da --

which is --

Video: Hangi tür köpek balıkları?

(Video) Diver 1: What kind of sharks?

Gümüş uçlu köpekbalıkları.

Diver 2: Silvertip sharks.

Diver 1: Oh.

Ooo.

Gümüş uçlu köpekbalıkları -- burada aslında üç tip köpek balığı var.

RP: There are actually three species of sharks here.

Gümüş uçlular, yüzgeçlerinin uçları beyaz olanlar,

The silvertips are the ones with the white edges on the fins,

ve aynı zamanda gri resif köpek balıkları ve uzakta çekiç başlı köpek balıkları da var.

and there're also gray reef sharks and hammerheads off in the distance.

Ve evet, biraz sinir bozucu.

And yes, it's a little nerve-racking.

Video: Hooo!

(Video) Diver 2: Hoo!

Şu küçük eleman yerinde duramıyor.

That little guy is frisky!

Audience: (Laughter)

Şimdi, TV'de bunun gibi bir sürü video gördünüz,

Now, you've seen video like this on TV a lot, and it's very intimidating.

ve çok korkutuculardı, ve ben bunların köpek balıklarıyla ilgili yanlış bir izlenim verdiğini düşünüyorum.

I think it gives the wrong impression about sharks;

Köpek balıkları aslında çok tehlikeli hayvanlar değildir;

they're actually not very dangerous animals.

bundan dolayı çok endişelenmemiştik ve aşağıda şakalar yapıp duruyorduk.

That's why we weren't worried much and were joking around.

Daha fazla insan domuzlar tarafından, yıldırım düşmesinden ölüyor;

More people are killed by pigs, by lightning strikes,

İngiltere futbol maçlarında daha fazla insan ölüyor.

more people are killed at soccer games in England.

There's a lot of other ways you can die.

Ölebileceğiniz başka bir sürü şey var.

And I'm not making that stuff up.

Ve bunları kafamdan uydurmuyorum.

Coconuts! You can get killed by a coconut more likely than killed by a shark.

Hindistan cevizleri! Bir hindistan cevizi yüzünden ölmeniz bir köpek balığı yüzünden ölmenizden daha mümkün.

Yani köpek balıkları bir çok insanın düşündüğü kadar tehlikeli değil.

So sharks aren't quite as dangerous as most people make them out to be.

Şimdi, "U.S. News and World Report" alanınız var mı bilmiyorum --

Now, I don't know if any of you get US News and World Report --

Ben son sayısını aldım.

I got the recent issue.

There's a cover story about the great explorers of our time.

Kapak konusu zamanımızın büyük kâşifleriyle ilgiliydi.

Son makale, başlığı "Keşfedilecek Yeni Alan Yok" olan bir makaleydi.

The last article is entitled, "No New Frontiers."

Keşfedilecek yeni bilimsel alanların olup olmadığını,

It questions whether or not there really are any new frontiers out there,

whether there are any true, hardcore discoveries that can still be made.

hala yapılabilecek gerçek, esaslı, çetin ceviz keşiflerin olup olmadığını tartışıyordu.

Ve makaledeki en sevdiğim cümle buydu. (Slayt:"Bilimde...'keşif', sırt yüzgecinde fazladan omurgası olan bir gupi (Ç.N.süs balığı; lepistes) bulmak anlamına gelebilir")

My favorite line from the article:

[... 'discovery' can mean finding a guppy with an extra spine in its dorsal fin."]

Bir balık delisi olarak gülmem lâzım çünkü ,biliyorsunuz, bize boşuna "balık delisi" demiyorlar.

Biz gerçekten gupide yeni bir sırt omurgası bulmakla ilgili heyecanlanırız.

I have to laugh; they don't call us fish nerds for nothing.

We actually do get excited about finding a new dorsal spine in a guppy.

Ama bundan çok daha fazlası var.

But it's much more than that.

Ve size yıllardır bulduğumuz gupilerden bazılarını göstermek istiyorum.

I want to show you a few of the guppies we've found over the years.

Bu -- ne kadar çirkin görüyorsunuz.

This one -- you can see how ugly it is.

(Laughter)

Bu olayın bilimsel değerini göz ardı etseniz bile

Even if you ignore the scientific value of this thing,

sadece parasal değerine bir bakın.

look at the monetary value of this thing.

Bunlarda birkaçı akvaryum ticaretiyle Japonya'ya satıldı,

A couple of these were sold through the aquarium trade to Japan,

ve bir tanesini 15 bin dolara sattılar.

where they sold for 15,000 dollars apiece.

Yani yarım kilosu yarım milyon dolar demektir.

That's half a million dollars a pound.

Keşfettiğimiz başka bir melek balığı.

Here's another new angelfish we discovered.

Bunu ilk "havalı günler"imizde keşfetmiştik, kötü eski "havalı günler"de,

This one we first discovered back in the air days -- the bad old air days,

hava ile daldığımız günler için böyle derdik,

when we were doing these kind of dives with air.

110 metredeydik.

We were at 360 feet.

I remember coming up from one of these deep dives and I had this fog,

Ve bu derin dalışların birinden çıkışımızı hatırlıyorum, biraz donuklaşmıştım,

and the narcosis takes a little while to fade away, sort of like sobering up.

narkoz etkisinin geçmesi biraz zaman alır,

Ayılmak gibi bir şey.

I had this vague recollection of seeing this yellow fish with a black spot,

Ve gördüğüm siyah noktalı sarı bir balığı hayal meyal hatırladım,

ve "Kahretsin, bir tane yakalamalıydım,

and thought, "Damn, I should have caught one --

sanırım yeni bir tür." diye aklımdan geçirdim.

I think that's a new species."

Eventually, I looked in my bucket.

Ve sonra, son olarak, dönüp kovama baktım.

Sure enough, I had caught one, I just completely forgot.

Belli ki bir tane yakalamışım -- Yakaladığımı tamamen unutmuşum.

Ve buna "Centropyge narcosis" (Ç.N. narkoz melek balığı) adını vermeye karar verdik.

So this one, we decided to give the name Centropyge narcosis to.

Yani bu, resmi bilimsel adı,

That's its official scientific name,

derinde konaklama özelliğine referans veriyor.

in reference to its deep-dwelling habits.

Bu da başka bir harika balık.

This is another neat one.

When we first found it,

İlk bulduğumuzda hangi familyadan olduğundan bile emin değildik;

we weren't even sure what family it belonged to,

böylece sadece Dr. Seuss balığı dedik;

so we just called it the Dr. Seuss fish,

çünkü o kitapların birindeki bir şey gibiydi.

since it looked like something from one of those books.

Şimdi, bu oldukça başarılı.

Now, this one's pretty cool.

If you go to Papua, New Guinea and go down 300 feet,

Papua Yeni Gine'ye gidip 90 metre su altına inerseniz

bu büyük tepecikleri görürsünüz.

you'll see these big mounds.

This may be hard to see, but they're a couple meters in diameter.

Burada görmek zor olabilir fakat

çapları birkaç metreyi bulur.

If you look closely, you'll see there's a little white and gray fish

Daha yakından bakarsanız, küçük beyaz bir balık olduğunu görecekseniz,

yakınlarda takılan küçük, beyaz ve gri bir balık.

that hangs out near them.

It turns out this little white fish builds these giant mounds,

Öyle görünüyor ki bu büyük tepecikleri bu balık yapıyor.

Her seferinde bir çakıl taşıyla.

one pebble at a time.

Böyle bir şey bulmak gerçekten olağandışı.

It's extraordinary to find something like this.

Sadece yeni bir tür değil, yeni bir davranış, yeni bir ekoloji, bir sürü yeni şey.

It's not just new species, it's new behaviors, new ecology,

Şimdi size çok hızlıca göstereceğim şey

all kind of new things.

What I'm going to show you now, quickly,

bulduğumuz yeni türlerden bazılarının örnekleri.

is a sampling of the new species we've discovered.

What's extraordinary is not just the number of species we're finding --

Sıradışı olan bulduğumuz türlerin sadece sayısı değil,

--gördüğünüz gibi bunun da oldukça şaşırtıcı olmasına rağmen, bu bulduklarımızın sadece yarısı--

though as you can see, that's pretty amazing;

this is only half of what we've found --

asıl sıradışı olan bunları ne kadar çabuk bulduğumuz.

what's extraordinary is how quickly we find them.

O derinlikte geçirdiğimiz sürede saatte yedi yeni türe kadar çıkıyoruz.

We're up to seven new species per hour of time we spend at that depth.

Şimdi, Amazon ormanlarına gider ve bir ağacı ilaçlarsanız bir sürü böcek elde edebilirsiniz

If you go to an Amazon jungle and fog a tree, you may get a lot of bugs,

but for fishes, there's nowhere in the world

ama balıklar için, dünyada saatte

you can get seven new species per hour of time.

yedi yeni tür bulabileceğiniz başka bir yer yok.

Now, we've done some back-of-the-envelope calculations,

Şimdi, yuvarlak bir hesap yaptık

ve tahmin ediyoruz ki sadece Hint Pasifiği'nde kabaca 2000 ilâ 2500 arasında

and we're predicting there are probably about 2,000 to 2,500 new species

in the Indo-Pacific alone.

yeni tür bulunmakta.

There are only five to six thousand known species,

Bilinen türlerin sayısı ise beş bin altı bin arasında.

so a very large percentage of what is out there isn't really known.

Yani varolan türlerin büyük bir yüzdesi bilinmiyor.

We thought we had a handle on all the reef fish diversity -- evidently not.

Tüm resif balığı çeşitliliğinde biraz durumu kontrolümüze aldığımızı düşünüyorduk aslında öyle değilmiş.

Çok iç karartıcı bir notla kapayacağım konuşmamı.

I'm going to just close on a very somber note.

Hatırlarsanız başlarken size iki sıradışı fotoğraf göstereceğimi söylemiştim.

At the beginning, I said I'd show you two extraordinary photographs.

This is the second extraordinary photograph I'm going to show you.

Bu, göstereceğim ikinci sıradışı fotoğraf.

Bu fotoğraf, tam ben aşağıda köpek balıklarını filme alırken çekildi.

This one was taken at the exact moment I was down there filming those sharks.

This was taken exactly 300 feet above my head.

Kafamın tam 90 metre üzerinde.

Ve bu fotoğrafın sıradışı olmasının nedeni

The reason this photograph is extraordinary

bir insanın hayatının en son dakikasını yakalıyor olması.

is because it captures a moment

in the very last minute of a person's life.

Fotoğraf çekildikten 60 saniye geçmeden bu kişi ölmüştü.

Less than 60 seconds after this picture was taken, this guy was dead.

Bedenini bulduğumuzda neyin yanlış gitmiş olduğunu anladık;

When we recovered his body, we figured out what had gone wrong.

He had made a very simple mistake;

Çok basit bir hata yapmıştı.

he turned the wrong valve when he filled his cylinder.

Tüpünü doldururken yanlış valfi çevirmişti.

Yüzde 40 olması gerekirken tüpünde yüzde 80 oksijen vardı.

he had 80 percent oxygen in his tank when he should have had 40.

Bir oksijen zehirlenmesi geçirmiş ve boğulmuştu.

He had an oxygen toxicity seizure and he drowned.

Bunu göstememin nedeni --her şeye acı bir tecrübe katmak değil amacım--

The reason I show this -- not to put a downer on everything --

ama sadece genel olarak hayatla ilgili felsefemi özetlemek için kullanmak istedim,

but I just want to use it to key off my philosophy of life in general,

which is that we all have two goals.

o da şu ki: Hepimizin iki amacı vardır.

The first goal we share with every other living thing on this planet,

Bu gezegendeki tüm canlılarla paylaştığımız birincisi,

hayatta kalmak. Ben buna devamlılık diyorum.

which is to survive.

I call it perpetuation: the survival of the species and survival of ourselves,

Türlerin hayatta kalışı ve kendimizin hayatta kalışı,

And those are both about perpetuating the genome.

çünkü bunların ikisi de genomun devamlılığıyla ilgili.

The second goal, for those of us who have mastered the first goal --

Ve ikinci amaç, birinci amacın hakkından gelebilenlerimiz için,

bilirsiniz, adına ruhsal tamamlanma diyebilirsiniz, finansal başarı diyebilirsiniz,

call it spiritual fulfillment, call it financial success,

bir sürü farklı şey söyleyebilirsiniz,

you can call it any number of different things.

Ben bunu haz arayışı olarak adlandırıyorum,

I call it seeking joy, this pursuit of happiness.

bu mutluluk arayışı.

So, I guess my theme on this is this guy lived his life to the fullest,

Yani, sanıyorum benim bununla ilgili düşüncem şu: Bu kişi hayatını en dolu şekilde yaşadı,

he absolutely did.

kesinlikle yaşadı.

You have to balance those two goals.

Bu iki amacı dengelemeniz gerekiyor.

If you live your whole life in fear --

Tüm hayatınızı korkarak yaşarsanız--

I mean, life is a sexually transmitted disease with 100 percent mortality.

yani, hayat cinsel yolla bulaşan ölüm oranı yüzde yüz olan bir hastalıktır.

Yani, hayatınızı korku içinde geçiremezsiniz.

So you can't live your life in fear.

(Laughter)

(Kahkaha)

I thought that was an old one!

Bu bilinir sanıyordum.

(Applause)

(Alkış)

But at the same time, you don't want to get so focused on rule number two,

Ama, aynı zamanda birinciyi ihmal edecek kadar iki numaralı kurala

ya da iki numaralı amaca odaklanmak istemezsiniz.

goal number two,

that you neglect goal number one.

Çünkü eğer ölmüşseniz, sonrasında gerçekten hiçbir şeyin tadını çıkaramazsınız.

Because once you're dead, you really can't enjoy anything after that.

Gelecekteki uğraşlarınızda bu dengeyi korumanız için bol şans dilerim.

So I wish you all the best of luck in maintaining that balance

in your future endeavors.

Teşekkürler.

Thanks.

(Alkış)