The city planting a million trees in two years | Yvonne Aki-Sawyerr

Transcriber: TED Translators Admin Reviewer: Rhonda Jacobs

Translator: Henry Rroga Reviewer: Helena Bedalli

It was December 2015,

Ishte dhjetor i 2015,

a month since the end of the Ebola outbreak in Sierra Leone,

një muaj pas zhdukjes së virusit Ebola në Sierra Leone,

and I was driving along the Grafton Road

e po udhëtoja me makinë përgjatë rrugës Grafton

on the outskirts of our capital city, Freetown.

në periferi të kryeqytetit tonë, Freetown.

I'd driven along that road so many times over the past 18 months,

Kisha udhëtuar në atë rrugë shumë herë në 18 muajt e fundit,

but honestly, I'd been so preoccupied, I didn't notice my surroundings.

por kam qenë aq e zënë sa nuk e kisha vënë re ambientin përreth.

But that afternoon,

Por atë pasdite,

I wasn't distracted, and I took it all in.

nuk isha e shpërqëndruar, dhe vëzhgova çdo gjë.

I was shocked.

U trondita.

So much of the once-lush green forest cover

Shumë nga dikur mbulesa e gjelbër dhe e shëndetshme e pyllit

had simply disappeared.

ishte zhdukur.

I felt physically sick as I parked my car and looked at the barren hills around me.

U ndjeva e sëmurë fizikisht kur po parkoja dhe shihja kodrat djerrë përreth meje.

I wasn't just witnessing and mourning the loss of beauty,

Nuk po dëshmoja dhe vajtoja humbjen e bukurisë,

crushing though that was.

sado e dhimbshme ishte.

I was witnessing and mourning the very real impact of climate change,

Po dëshmoja dhe vajtoja ndikimin e vërtetë të ndryshimeve klimatike,

which is felt in ways both large and small in my city,

të cilat ndihen në mënyra të mëdha dhe të vogla në qytetin tim,

my country

në shtetin tim,

and on my continent.

dhe në kontinentin tim.

Sierra Leone now regularly experiences extreme weather patterns,

Sierra Leone tashmë përjeton rregullisht mot ekstrem,

particularly abnormally heavy rainfall or delayed rains,

veçanërisht shira të rrëmbyeshëm apo vonesa prej shiut,

both of which can lead to crop failures

të dyja që mund të sjellin korrje të dështuara,

and in turn fuel the migration of people from rural areas to cities.

e cila më pas sjell shpërnguljen e njerëzve nga zonat rurale në qytete.

In Freetown, a city of 1.2 million people,

Në Freetown, një qytet prej 1.2 milion banorësh,

the pressure for housing and the absence of development control

presioni i strehimit dhe mungesa e kontrollit të zhvillimit

has led to the establishment of over 70 informal settlements

që ka sjellë themelimin e mbi 70 vendbanimeve të paligjshme

in the past 20 years.

në 20 vitet e fundit.

This, combined with the sale of forested land to house builders,

Kjo, kombinuar me shitjen e tokave të pyllëzuara te ndërtuesit e shtëpive,

has resulted in the deforestation

ka rezultuar në shpyllëzim,

which came into such sharp focus for me that afternoon.

gjë e cila më erdhi në fokus të qartë atë pasdite.

Less than two years later, in August 2017,

Më pak se dy vite më vonë, në gusht të 2017,

a massive landslide near that area led to the loss of about 1,000 lives

një rrëshqitje masive dheu pranë asaj zone shkaktoi rreth 1,000 viktima

in less than five minutes.

në më pak se pesë minuta.

This is not an abstract crisis.

Kjo nuk është një krizë abstrakte.

The loss of our forests is not just about the loss of some shade.

Humbja e pyjeve tanë nuk ka të bëjë me humbjen e disa hijeve.

It's about the loss of our ability to live.

Por ka të bëjë me humbjen e aftësisë tonë për të jetuar.

Wanting to do something about this was one of the factors

Dëshira që të bëja diçka për këtë gjë ishte një nga faktorët

that led to my decision to run for mayor of Freetown,

i cili solli vendimin tim për të kandiduar si kryebashkiake e Freetown,

a position I've held since 2018.

një post që e mbaj prej vitit 2018.

And one of my favorite initiatives

Dhe një nga nismat e mia të preferuara

is to make Freetown a tree town once again.

është kthimi i Freetown në një qytet pemësh sërish.

Our goal:

Qëllimi ynë:

to increase vegetation cover by 50 percent in Freetown

rritja e mbulimit të bimësisë me 50% në Freetown

by the end of my term in 2022.

deri në fund të mandatit tim në vitin 2022.

That means we will plant a million trees within the next two years.

Kjo do të thotë se do mbjellim një milion pemë brenda dy viteve të ardhshme.

And we start by planting the first 500,000 seedlings

Dhe do fillojmë me mbjelljen e 500,000 fidanëve të parë

this rainy season.

gjatë kësaj stine me shi.

For this to work, we need to involve everyone.

Që kjo të funksionojë, na duhet ndihma e të gjithëve.

We need to make our city collectively proud of what we can do together

Na duhet ta bëjmë qytetin krenar si komunitet

prej çfarë mund të arrijmë bashkë që të mbrojmë veten

to protect ourselves

and our homes.

dhe shtëpitë tona.

For nearly a year now,

Për gati një vit tani,

15 different species of trees have been nursed on 11 sites

jemi kujdesur për 15 lloje të ndryshme pemësh në 11 vendndodhje

across the city.

përmes qytetit.

And now each tree will be planted in a home, a school,

Dhe tani çdo pemë do mbillet në një shtëpi, në një shkollë,

an office, a public space, on a hillside or in a mangrove

në një zyrë, në një hapësirë publike, në një buzë kodre apo rizoforë

by a tree steward.

nga një kujdestar pemësh.

Anyone in Freetown can opt to be a tree steward.

Çdokush në Freetown mund të zgjedhi të bëhet një kujdestar pemësh.

And the growth of the trees

Dhe rritja e pemëve

will be tracked by our community-based growing teams

do ndiqet nga ekipet tona që vetëm rriten

using our custom-made Treetracker app.

duke përdorur programin tonë të posaçëm, Treetracker.

This isn't just about planting trees,

Kjo nuk ka të bëjë vetëm me mbjelljen e pemëve,

it's about growing trees,

por ka të bëjë me rritjen e pemëve,

and it's about ensuring that each one of us

dhe ka të bëjë me garancinë që secili prej nesh

is part of the process.

është pjesë e procesit.

A million trees will not fix climate change.

Një milion pemë nuk do i ndreqin ndryshimet klimatike.

But they will reduce the risk of landslides and flooding,

Por ato do e ulin rrezikun e rrëqitjeve të dheut dhe përmbytjeve,

and they will reintroduce biodiversity --

dhe do përhapin sërish biodiversitetin.

I've already seen the butterflies back in the park.

Që tashmë kam parë sërish fluturat në park.

And they will protect our water catchments.

Dhe do mbrojnë ujëmbledhësit tanë.

A million trees is our city's small contribution

Një milion pemë është kontributi i vogël i qytetit tonë

to increasing the much-needed global carbon sink.

për rritjen shumë të nevojshme të gropës botërore të karbonit.

Perhaps you should plant some trees, too.

Mbase edhe ti duhet të mbjellësh disa pemë.

Thank you.

Ju falemnderit.