What foods did your ancestors love? Aparna Pallavi

99,192 views ・ 2020-07-22

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

00:00
Transcriber: Joseph Geni Reviewer: Camille Martínez
0
0
7000
Translator: Lea Noberdaliu Reviewer: Helena Bedalli
00:12
Last year, I was living with this indigenous family in India.
1
12423
4886
Vitin e kaluar, po jetoja me këtë familje vendase në Indi.
00:18
One afternoon,
2
18547
1681
Një pasdite,
00:20
the young son was eating,
3
20252
2428
djali i ri ishte duke ngrënë,
00:22
and at the sight of me, he quickly hid his curry behind his back.
4
22704
5101
në momentin që më shikoi, ai shpejt e fshehi kërrin pas shpinës.
00:28
It took a lot of persuasion to get him to show me what he was eating.
5
28694
4584
I nevojitej shumë bindje për të më treguar se cfarë ishte dukë ngrënë.
00:33
It turned out to be moth larvae,
6
33994
3351
Doli të ishte larvë e tenjës,
00:37
a traditional delicacy with the Madia indigenous people.
7
37369
3379
një delikatesë tradicionale për njerëzit indigjen Madia.
00:41
I cried,
8
41364
1211
Unë qava,
00:42
"Oh my God, you're eating these!
9
42599
2468
"Oh Zot, je duke i ngrënë këto?!
00:45
I hope there's a little left for me!"
10
45091
2330
Shpresoj që ka mbetur pak edhe për mua."
00:48
I saw disbelief in the boy's eyes.
11
48466
2462
Pashë mosbesim në sytë e djalit.
00:50
"You ... eat these?"
12
50952
1881
"Ju... i hani këto?"
00:54
"I love these," I replied.
13
54388
2950
"Unë i dua këto", u përgjigja unë.
00:58
I could see he did not trust me one bit.
14
58513
3333
E vërejta se nuk po më besonte aspak.
01:02
How could an urban, educated woman like the same food as him?
15
62678
4735
Si ka mundësi që një grua e civilizuar, e edukuar
të pëlqej ushqimin e njejtë si ai?
01:08
Later, I broached the subject with his father,
16
68562
3715
Më vonë, unë diskutova këtë temë me babain e tij,
01:12
and it turned out to be a mighty touchy affair.
17
72301
3087
dhe rezultoi të ishte një cështje shumë sensitive.
01:16
He said things like,
18
76793
2038
Ai tha gjëra si :
01:18
"Oh, only this son of mine likes to eat it.
19
78855
3335
" Oh, vetëm djalit tim i pëlqen të ushqehet me të.
01:22
We tell him, 'Give it up. It's bad.'
20
82214
2870
Ne i themi atij, 'Hiq dorë, është e keqe.'
01:25
He doesn't listen, you see.
21
85108
1870
Ai nuk dëgjon, ju e shihni.
01:27
We gave up eating all this ages back."
22
87002
3273
Ne kemi hequr dorë nga ushqyerja me një gjë të tillë shumë kohë më parë."
01:31
"Why?" I asked.
23
91763
2068
" Pse? " -pyeta unë.
01:34
"This is your traditional food.
24
94752
2374
"Ky është ushqimi juaj tradicional,
01:38
It is available in your environment,
25
98108
2592
është në dispozicion në ambientin tuaj,
01:40
it is nutritious,
26
100724
1446
është i shëndetshëm,
01:42
and -- I can vouch for it -- delicious.
27
102194
2704
dhe unë mund tju garantoj që është e shijshme.
01:45
Why is it wrong to eat it?"
28
105584
1970
Pse është keq të ushqehemi me të?"
01:48
The man fell silent.
29
108768
1669
Zotëriu ra në heshtje.
01:51
I asked,
30
111360
1169
Unë pyeta:
01:52
"Have you been told that your food is bad,
31
112998
4345
" A ju kanë thënë se ushqimi juaj është i keq,
01:57
that to eat it is backward,
32
117367
3105
se ta hash atë është e prapambetur,
02:00
not civilized?"
33
120496
1488
jo e civilizuar?"
02:03
He nodded silently.
34
123960
1723
Me qetësi, ai pohoi me kokë,
02:07
This was one of the many, many times in my work with indigenous people in India
35
127069
6140
Kjo ishte një nga shumë herët ne punen time me njerëz vendas në Indi
02:13
that I witnessed shame around food,
36
133233
2304
që kam dëshmuar turpin rreth ushqimit,
02:16
shame that the food you love to eat,
37
136545
3626
turpin ndaj ushqimit që të pëlqen,
02:20
the food that has been eaten for generations,
38
140195
3177
ushqimit që është ngrënë ndër gjenerata me radhë,
02:23
is somehow inferior,
39
143396
2020
qenka në një mënyrë inferior,
02:25
even subhuman.
40
145440
1373
madje edhe jonjerëzor.
02:28
And this shame is not limited to out-of-the-way, icky foods
41
148008
5144
Ky turp nuk është i kufizuar në ushqime jo të zakonshme, të ngjitshme,
02:33
like insects or rats, maybe,
42
153176
2821
si insektet ose minjtë, ndoshta,
02:36
but extends to regular foods:
43
156021
3182
por kjo zgjatet edhe në ushqime të rregullta:
02:39
white vegetables,
44
159227
1992
perimet e bardha,
02:41
mushrooms, flowers --
45
161243
2792
kërpudhat, lulet
02:44
basically, anything that is foraged rather than cultivated.
46
164059
4344
teknikisht, gjithcka që rrëmohet por nuk kultivohet.
02:49
In indigenous India, this shame is omnipresent.
47
169172
3536
Në Indinë indigjene, ky turp është i pranishëm në cdo sferë.
02:53
Anything can trigger it.
48
173946
1754
Cdo gjë mund ta nxit atë.
02:56
One upper-caste vegetarian schoolmaster gets appointed in a school,
49
176308
4886
Një magjistër vegjetarian i shkallës së lartë punësohet në një shkollë,
03:01
within weeks, children are telling their parents it's yucky to eat crabs
50
181218
4448
brenda disa javëve, fëmijët i thonë prindërve të tyre se sa e shpifur është të hash karbohidrate
03:05
or sinful to eat meat.
51
185690
1674
ose mëkat të hash mish.
03:08
A government nutrition program serves fluffy white rice,
52
188202
4070
Një program nutricioni i qeverisë shërben oriz pushatak,
03:12
now no one wants to eat red rice or millets.
53
192296
3096
tani askush nuk dëshiron të konsumoj oriz të kuq ose mel.
03:15
A nonprofit reaches this village with an ideal diet chart for pregnant women.
54
195984
4814
Një OJQ ofron një dietë ideale për gratë shtatzënë në këtë fshat.
03:21
There you go.
55
201344
1296
Ja ku e keni.
03:22
All the expectant mothers are feeling sad
56
202664
2351
Të gjitha nënat e ardhshme ndjehen të trishtuara
03:25
that they cannot afford apples and crepes.
57
205039
2542
që nuk mund të përballojnë financiarisht molla dhe krepa.
03:28
And people just kind of forget the fruits
58
208009
3210
Njerëzit thjesht i harrojnë frutat
03:31
that can be picked off the forest floor.
59
211243
2249
që mund të merren nga toka e pyllit.
03:34
Health workers,
60
214611
1388
Punonjësit e shëndetësisë,
03:37
religious missionaries,
61
217086
2120
misionarët fetar.
03:39
random government employees
62
219230
2438
punonjësit e rëndomtë të qeverisë
03:41
and even their own educated children
63
221692
2972
madje edhe fëmijët e tyre të edukuar
03:44
are literally shouting it down at the indigenous people
64
224688
4576
bukfalisht, po i akuzojnë njerëzit indigjen
03:49
that their food is not good enough,
65
229288
3274
se ushqimi i tyre nuk është aq i mirë,
03:52
not civilized enough.
66
232586
1652
jo aq i civilizuar.
03:55
And so food keeps disappearing,
67
235480
2544
Në këtë mënyrë ushqimi vazhdon të zhduket,
03:58
a little bit at a time.
68
238972
1547
pak nga pak në një kohë të caktuar.
04:01
I'm wondering if you all have ever considered
69
241836
4349
Po pyes nëse ndonjëri nga ju ka konsideruar
04:06
whether your communities would have a similar history around food.
70
246209
3545
se a mund të kenë komunitetet tuaja një histori të ngjashme rreth ushqimit.
04:11
If you were to talk to your 90-year-old grandmother,
71
251468
3203
Nëse do të flisnit me gjyshen tuaj 90-vjecare,
04:15
would she talk about foods that you have never seen or heard of?
72
255587
3906
a do t'i përmendte ajo disa ushqime
të cilat as nuk i keni parë e as nuk keni dëgjuar për to?
04:20
Are you aware how much of your community's food
73
260631
2759
A jeni të vetëdijshëm se sa nga ushqimi i komunitetit tuaj
04:23
is no longer available to you?
74
263414
1866
nuk është më në dispozicion për juve?
04:26
Local experts tell me
75
266652
1836
Ekspertët vendas më thonë
04:28
that the South African food economy is now entirely based on imported foods.
76
268512
5862
se ekonomia ushqimore e Afrikës Jugore tani varet plotësisht nga ushqimet e importuara.
04:35
Corn has become the staple,
77
275493
2144
Misri është bërë primar,
04:37
while the local sorghum, millets, bulbs and tubers are all gone.
78
277661
5974
përderisa melekuqja, meli, kokrrat, zhardhokët janë të gjitha të humbura.
04:44
So are the wild legumes and vegetables,
79
284384
3022
Kështu janë edhe legumet dhe perimet,
04:47
while people eat potatoes and onions, cabbages and carrots.
80
287430
3628
derisa njerëzit hanë patate dhe qepë, lakra dhe karrota.
04:51
In my country,
81
291921
1850
Në vendin tim,
04:53
this loss of food is colossal.
82
293795
2803
kjo humbje e ushqimit është kolosale.
04:57
Modern India is stuck with rice, wheat
83
297077
4067
India moderne ka mbetur me oriz, drithëra
05:01
and diabetes.
84
301168
2184
dhe diabet.
05:04
And we have totally forgotten foods like huge varieties of tubers,
85
304220
5181
Dhe ne kemi harruar plotësisht ushqimet sic janë larmitë e zhardhokëve,
05:09
tree saps, fish, shellfish,
86
309425
3835
sapitë e pemëve, peshku dhe butakët,
05:13
oil seeds,
87
313284
1892
farat e vajit,
05:15
mollusks, mushrooms, insects,
88
315200
4085
molusqet, kërpudhat, insektet,
05:19
small, nonendangered animal meats,
89
319309
3127
mishrat e kafshëve të vogla, jo të rrezikuara,
05:22
all of which used to be available right within our surroundings.
90
322460
4169
që kanë qenë të gjitha të disponueshme në rrethinat tona.
05:27
So where has this food gone?
91
327804
1841
Ku ka mbetur ky ushqim?
05:30
Why are our modern food baskets so narrow?
92
330630
3089
Pse janë shportat tona të ushqimit aq të vogla?
05:34
We could talk about the complex political economic and ecological reasons,
93
334895
6149
Ne mund të flasim për arsyet komplekse politike, ekonomike dhe ekologjike,
05:41
but I am here to talk about this more human phenomenon of shame,
94
341068
4281
por unë jam këtu të flas për fenomenin njerëzor, turpin.
05:46
because shame is the crucial point
95
346590
3725
sepse turpi është një pikë kruciale
05:50
at which food actually disappears off your plate.
96
350339
4099
me të cilin ushqimi me të vërtetë zhduket nga pjata jote.
05:55
What does shame do?
97
355444
1456
Cfarë bën turpi?
05:57
Shame makes you feel small,
98
357845
2667
Turpi të bën të ndjehesh i vogël,
06:00
sad,
99
360536
1535
i trishtuar,
06:02
not worthy,
100
362095
1222
jo i vlefshëm,
06:03
subhuman.
101
363341
1374
jo njerëzor.
06:05
Shame creates a cognitive dissonance.
102
365543
4006
Turpi krijon një disonancë kognitive.
06:10
It distorts food stories.
103
370115
1791
Ai shtrembëron historitë e ushqimit.
06:12
Let us take this example.
104
372963
1713
Më lini të marr një shembull.
06:15
How would you like to have
105
375549
2244
Si do të doje të kishe
një ushqim bazik, të mrekullueshëm dhe të përshtatshëm,
06:18
a wonderful, versatile staple
106
378742
2203
06:21
that is available abundantly in your environment?
107
381817
3296
që është i disponueshëm me bollëk në mjedisin tuaj?
06:25
All you have to do is gather it,
108
385137
2161
E vetmja gjë që duhet të bëni është ta mbledhni, ta thani, ta ruani,
06:27
dry it, store it,
109
387322
2373
dhe duhet ta bëni këtë për një vit
06:29
and you have it for your whole year
110
389719
2374
që të gatuani sa më shumë pjata që dëshironi me atë.
06:32
to cook as many different kinds of dishes as you want with it.
111
392117
3916
India kishte një ushqim të quajtur "mahua,"
06:36
India had just such a food, called "mahua,"
112
396701
3815
kjo lulja këtu.
Unë kam qenë duke e hulumtuar këtë ushqim për 3 vitet e fundit.
06:40
this flower over there.
113
400540
1441
06:42
And I have been researching this food for the past three years now.
114
402989
3906
Shquhet si ushqim i shëndetshëm në traditën indigjene
06:47
It is known to be highly nutritious in indigenous tradition
115
407651
4579
dhe në njohuritë shkencore.
06:52
and in scientific knowledge.
116
412254
2057
Për vendasit,
06:55
For the indigenous,
117
415130
1867
ka qenë primar për 4 deri në 6 muaj në vit.
06:57
it used to be a staple for four to six months a year.
118
417021
4377
Në shumë mënyra, është i ngjajshëm me marulën tuaj lokale,
07:02
In many ways, it is very similar to your local marula,
119
422739
3708
përvec se është lule, jo frut.
07:06
except that it is a flower, not a fruit.
120
426471
2932
Aty ku pyjet janë të pasura.
njerëzit ende mund t'i hanë gjatë gjithë vitit
07:10
Where the forests are rich,
121
430236
1933
07:12
people can still get enough to eat for the whole year
122
432193
3355
dhe janë mjaft të tepërta sa të shiten.
07:15
and enough spare to sell.
123
435572
1869
Kam gjetur 35 specialitete me mahua
07:18
I found 35 different dishes with mahua
124
438292
4981
që askush nuk i konsumon më.
07:23
that no one cooks anymore.
125
443297
2674
Ky ushqim nuk njihet më si ushqim,
07:27
This food is no longer even recognized as a food,
126
447225
4635
por si material i gjallë për liker.
07:31
but as raw material for liquor.
127
451884
2152
Mund të arrestoheni nëse e keni në shtëpi.
07:35
You could be arrested for having it in your house.
128
455162
2668
Arsyeja? Turpi.
07:38
Reason? Shame.
129
458417
2180
Kam folur me njerëz indigjen në të gjithë Indinë
07:41
I talked to indigenous people all over India
130
461211
3435
se pse nuk konsumohet më mahua.
07:44
about why mahua is no longer eaten.
131
464670
2541
07:47
And I got the exact same answer.
132
467701
2472
Dhe mora në cdo vend përgjigjien e njejtë.
07:51
"Oh, we used to eat it when we were dirt-poor and starving.
133
471237
3247
"Oh, e kemi ngrënë kur kemi qenë të varfër dhe duke vdekur nga uria.
07:55
Why should we eat it now?
134
475405
1819
Pse duhet ta hamë tani?
07:57
We have rice or wheat."
135
477248
2127
Ne kemi oriz dhe grurë,."
08:00
And almost in the same breath,
136
480574
2295
Dhe pothuajse në të njejtën frymë,
08:02
people also tell me how nutritious mahua is.
137
482893
3218
njerëzit me tregojnë se sa e shëndetshme është mahua."
08:06
There are always stories of elders who used to eat mahua.
138
486835
3665
Gjithmonë ka histori të të moshurave që kanë ngrënë mahua.
08:11
"This grandmother of ours, she had 10 children,
139
491222
3964
"Kjo gjyshe e jona ka pasur 10 fëmijë,
08:15
and still she used to work so hard, never tired, never sick."
140
495210
4333
pavarësisht, ajo ka vazhduar të punojë shumë, pa u lodhur, pa u sëmurë."
08:20
The exact same dual narrative every single where.
141
500896
4688
Ky rrëfim i njejtë gjithkund.
08:26
How come?
142
506634
1231
Si ka mundësi?
08:28
How does the same food
143
508442
2206
Si ka mundësi që ushqimi i njejtë
08:30
get to be seen as very nutritious and a poverty food,
144
510672
5092
të perceptohet si shumë i shëndetshëm dhe njëkohësisht ushqim i varfërisë,
08:35
almost in the same sentence?
145
515788
1918
pothuajse në të njejtën fjali?
08:38
Same goes for other forest foods.
146
518822
2084
E njejta vlen edhe për ushqimet e tjera të pyllit.
08:41
I have heard story after heartrending story
147
521653
2959
Kam dëgjuar histori pas historive dëshpëruese,
08:44
of famine and starvation,
148
524636
2892
të skajshmërisë dhe urisë,
08:47
of people surviving on trash foraged out of the forest,
149
527552
3824
të njerëzve që kanë mbijetuar me mbeturina të gjetura në pyll.
08:52
because there was no food.
150
532455
1546
sepse aty nuk kishte ushqim.
08:55
If I dig a little deeper,
151
535207
2065
Nëse gërmoj më thellë,
08:57
it turns out the lack was not of food per se
152
537296
3733
kuptoj se mangësia e ushqimit
nuk ishte për dicka të respektueshme si orizi.
09:01
but of something respectable like rice.
153
541053
2533
09:04
I asked them,
154
544396
1665
Unë i pyeta ata,
09:06
"How did you learn that your so-called trash is edible?
155
546085
3753
"Si kuptuat se të ashtuquajturat mbeturina janë të ngrënshme?
09:11
Who told you that certain bitter tubers can be sweetened
156
551141
4737
Kush ju tha juve se zhardhokët tuaj të hidhur
09:15
by leaving them in a stream overnight?
157
555902
2311
do të ëmbëlsohen nëse qëndrojnë gjatë gjithë natës në burim?
09:19
Or how to take the meat out of a snail shell?
158
559380
3015
Apo si të merrni mishin nga një guacë e kërmillit?
09:22
Or how to set a trap for a wild rat?"
159
562419
2450
Apo si të bëni një grackë për një mi të egër?"
09:26
That is when they start scratching their heads,
160
566085
3242
Kjo ndodh kur ata fillojnë të kruajnë kokat e tyre,
09:29
and they realize that they learned it from their own elders,
161
569351
3136
dhe kuptojnë se e kanë mësuar nga paraardhësit e tyre,
09:33
that their ancestors had lived and thrived on these foods for centuries
162
573347
5918
që ata kanë jetuar dhe përparuar me këto ushqime për shekuj
09:39
before rice came their way,
163
579289
2181
para se të shfaqej orizi,
09:41
and were way healthier than their own generation.
164
581494
3035
dhe ishin më të shëndetshëm se gjenerata e tyre.
09:46
So this is how food works,
165
586029
2289
Ja kështu funksionon ushqimi,
09:49
how shame works:
166
589898
1569
kështu funksionon turpi:
09:51
making food and food traditions disappear from people's lives and memories
167
591491
6366
bën që ushqimi dhe traditat e ushqimit të zhduken nga jeta dhe kujtesa e njerëzve
09:57
without their even realizing it.
168
597881
2170
pa e kuptuar atë.
10:01
So how do we undo this trend?
169
601971
2943
Si ta largojmë këtë trend?
10:05
How do we reclaim our beautiful and complex systems of natural food,
170
605847
6035
Si t'i rideklarojmë sistemet tona të bukura dhe komplekse të ushqimit natyral,
10:13
food given to us lovingly by Mother Earth according to her own rhythm,
171
613017
4801
ushqimit të dhënë tek ne nga Nëna Natyrë, duke u bazuar në ritmin e saj,
10:18
food prepared by our foremothers with joy
172
618718
4146
ushqimit të përgatitur nga nënat tona me qejf
10:22
and are eaten by our forefathers with gratitude,
173
622888
2880
dhe të ngrënë nga baballarët tanë me mirënjohje,
10:26
food that is healthy, local, natural,
174
626786
4701
ushqimit që është i shëndetshëm, vendor, natyral,
10:31
varied, delicious,
175
631511
2800
i larmishëm, i shijshëm,
10:34
not requiring cultivation,
176
634335
2977
që nuk kërkon kultivim,
10:37
not damaging our ecology,
177
637336
2141
që nuk dëmton ekologjinë tonë,
10:39
not costing a thing?
178
639501
1605
nuk kushton asgjë?
10:42
We all need this food,
179
642360
1850
Të gjithëve na duhet ky ushqim,
10:44
and I don't think I have to tell you why.
180
644234
3104
nuk mendoj se duhet të ju tregoj se pse.
10:48
I don't have to tell you about the global health crisis,
181
648489
3604
Nuk duhet t'ju tregoj për krizën globale të shëndetit,
10:52
climate change, water crisis,
182
652117
2542
ndryshimet klimatike, krizën ujore,
10:54
soil fatigue,
183
654683
1340
thatësinë e dheut,
10:56
collapsing agricultural systems,
184
656047
1992
sistemet e rrënuara agrikulturore,
10:58
all that.
185
658063
1155
të gjitha.
11:00
But for me, equally important reasons why we need these foods
186
660040
4293
Por për mua, arsyet me rëndësi të barabartë pse na duhen këto ushqime
11:04
are the deeply felt ones,
187
664357
1782
janë thellësisht të ndjera,
11:07
because food is so many things, you see.
188
667059
2593
sepse ushqimi është shumë gjëra, ju e shihni.
11:10
Food is nourishment, comfort,
189
670355
3717
Ushqimi është ushqyerje, ngushëllim,
11:14
creativity, community,
190
674096
2765
kreativitet, komunitet.
11:16
pleasure, safety, identity
191
676885
3725
kënaqësi, siguri, identitet
11:20
and so much more.
192
680634
1358
dhe shumë më shumë.
11:22
How we connect with our food
193
682708
2389
Mënyra si lidhemi me ushqimin
11:25
defines so much in our lives.
194
685121
2068
definon shumë në jetët tona.
11:27
It defines how we connect with our bodies,
195
687745
2535
Definon si lidhemi me trupat tanë,
11:31
because our bodies are ultimately food.
196
691027
2364
sepse trupat tanë janë teknikisht ushqim.
11:34
It defines our basic sense of connection
197
694192
3567
Definon sensin tonë bazik të ndërlidhjes
11:37
with our existence.
198
697783
1543
me ekzistencën tonë.
11:40
We need these foods most today
199
700464
3037
Na duhen këto ushqime më së shumti sot
11:43
to be able to redefine our space as humans
200
703525
3851
për të qenë të gatshëm të ridefinojmë hapësirën tonë si njerëz
11:47
within the natural scheme of things.
201
707400
2277
me skemën natyrale të gjërave.
11:50
And are we needing such a redefinition today?
202
710507
2662
Dhe neve na duhet një ridefinim i tillë sot?
11:55
For me, the only real answer is love,
203
715692
3990
Për mua, përgjigjia e vetme reale është dashuria,
12:01
because love is the only thing that counters shame.
204
721261
4986
sepse dashuria është e vetmja gjë që mposht turpin.
12:07
And how do we bring more of this love into our connections with our food?
205
727571
4928
Dhe si të sjellim më shumë nga kjo dashuri në lidhjen tonë me ushqimin?
12:14
For me, love is, in a big way,
206
734285
3780
Për mua, dashuria është, në metodë gjigante,
12:18
about the willingness to slow down,
207
738089
3768
për vullnetin për t'u ngadalësuar,
12:22
to take the time to feel,
208
742826
3367
për të marrë kohën për të ndjerë,
12:26
sense, listen, inquire.
209
746217
4253
të kuptuar, të dëgjuar, të hetuar.
12:31
It could be listening to our own bodies.
210
751704
2484
Mund të jetë dëgjim ndaj trupave tanë.
12:34
What do they need beneath our food habits, beliefs
211
754875
6712
Cfarë i nevojitet atyre në shprehitë tona të ushqimit, të besimeve
12:42
and addictions?
212
762188
1377
dhe varësive?
12:44
It could be taking time out to examine those beliefs.
213
764488
4009
Ka ardhur koha që t'i shqyrtojmë ato besime.
12:49
Where did they come from?
214
769159
1597
Nga cili vend erdhën?
12:51
It could be going back into our childhood.
215
771586
2529
Mund të jetë rikthim në fëmijëri.
12:55
What foods did we love then,
216
775012
1707
Cilat ushqime na pëlqyen atëherë,
12:57
and what has changed?
217
777577
1530
dhe cka ka ndryshuar?
12:59
It could be spending a quiet evening with an elder,
218
779940
5098
Mund të jetë shpenzimi i një mbrëmje të qetë me një të moshuar,
13:05
listening to their food memories,
219
785062
2686
dëgjimi ndaj kujtesës ushqimore,
13:07
maybe even helping them cook something they love
220
787772
2925
ndoshta edhe duke i ndihmuar ata për të gatuar dicka që dashurojnë
13:10
and sharing a meal.
221
790721
1441
dhe për të shpërndarë një vakt.
13:14
Love could be about remembering
222
794035
4216
Dashuria mund të jetë rikujtimi
13:18
that humanity is vast
223
798275
2158
se njerëzimi është i madh
13:20
and food choices differ.
224
800457
1822
dhe zgjedhjet e ushqimit janë të ndryshme.
13:23
It could be about showing respect and curiosity
225
803018
3764
Mund të jetë për shfaqjen e respektit dhe kuriozitetit
13:26
instead of censure
226
806806
1857
në vend të cenzurës
13:28
when we see somebody enjoying a really unfamiliar food.
227
808687
3688
kur shohim dikë që shijon një ushqim jo të zakonshëm.
13:34
Love could be taking the time to inquire,
228
814344
3303
Dashuria mund të merr kohë të zhvillohet,
13:38
to dig up information,
229
818591
1832
të mbushet me informacion,
13:40
reach out for connections.
230
820447
1879
të zgjatet për lidhje.
13:43
It could even be a quiet walk in the fynbos
231
823233
3365
Mund të jetë një shëtitje e qetë në Fynbos
13:47
to see if a certain plant speaks up to you.
232
827485
4484
për të parë nëse një bimë e caktuar flet me ty.
13:51
That happens.
233
831993
1166
Kjo ndodh.
13:53
They speak to me all the time.
234
833183
1610
Ato flasin gjatë gjithë kohës.
13:56
And most of all,
235
836940
1553
Dhe mbi të gjitha,
13:58
love is to trust that these little exploratory steps
236
838517
4754
dashuria është të besosh se këta hapa të vegjël zbulues
14:03
have the potential to lead us to something larger,
237
843295
3517
kanë potencialin për të na udhëhequr në dicka më të madhe,
14:07
sometimes to really surprising answers.
238
847738
2867
ndonjëherë në përgjigjie shumë befasuese.
14:11
An indigenous medicine woman once told me
239
851756
3225
Një mjeke indigjene një herë më tha
14:15
that love is to walk on Mother Earth
240
855005
3449
se dashuri është të ecësh në Nënën Natyrë
14:18
as her most beloved child,
241
858478
2381
si fëmiu i saj i preferuar,
14:22
to trust that she values an honest intention
242
862108
4758
për të besuar se ajo vlerëson një qëllim të sinqertë
14:26
and knows how to guide our steps.
243
866890
2154
dhe di si ti udhërrëfej hapat tanë.
14:29
I hope I have inspired you
244
869808
2074
Shpresoj që ju kam frymëzuar
14:31
to start reconnecting with the food of your ancestors.
245
871906
3547
për të filluar të rilidheni me ushqimin e paraardhësve tuaj.
14:35
Thank you for listening.
246
875477
1459
Faleminderit për dëgjimin.
14:36
(Applause)
247
876960
2181
(Duartrokitje)
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7