What foods did your ancestors love? Aparna Pallavi

Transcriber: Joseph Geni Reviewer: Camille Martínez

Translator: Smita Kantak Reviewer: Arvind Patil

Last year, I was living with this indigenous family in India.

गेल्या वर्षी मी भारतातल्या एका आदिवासी कुटुंबात राहत होते.

One afternoon,

एका दुपारी

the young son was eating,

त्यांचा छोटा मुलगा जेवत होता,

and at the sight of me, he quickly hid his curry behind his back.

आणि मला पाहिल्याबरोबर त्याने लगबगीने भाजी आपल्या पाठीमागे लपवली.

It took a lot of persuasion to get him to show me what he was eating.

तो काय खात होता ते मला दाखवावं म्हणून फार आग्रह करावा लागला.

It turned out to be moth larvae,

त्या पतंगाच्या अळ्या होत्या.

a traditional delicacy with the Madia indigenous people.

माडिया आदिवासींचे हे एक पारंपारिक पक्वान्न.

I cried,

मी ओरडले,

"Oh my God, you're eating these!

"अरे देवा! या खातो आहेस तू!

I hope there's a little left for me!"

माझ्यासाठी थोड्या शिल्लक आहेत ना?"

I saw disbelief in the boy's eyes.

त्या मुलाने अविश्वासाने माझ्याकडे पाहिलं.

"You ... eat these?"

"तुम्ही.. या खाता?"

"I love these," I replied.

"मला या फार आवडतात!" मी उत्तर दिले.

I could see he did not trust me one bit.

यावर त्याचा जराही विश्वास बसला नाही हे मला स्पष्ट दिसत होते.

How could an urban, educated woman like the same food as him?

एका शहरी सुशिक्षित महिलेला त्याच्यासारखे अन्न आवडणे कसे शक्य आहे?

Later, I broached the subject with his father,

नंतर मी त्याच्या वडिलांकडे हा विषय काढला.

and it turned out to be a mighty touchy affair.

आणि ते प्रकरण फारच संवेदनशील निघाले.

He said things like,

त्याचे वडील म्हणाले,

"Oh, only this son of mine likes to eat it.

"माझ्या फक्त ह्याच एका मुलाला हे खाणे आवडते.

We tell him, 'Give it up. It's bad.'

आम्ही त्याला सांगतो, 'ते खाऊ नकोस. ते वाईट असते.'

He doesn't listen, you see.

पण तो ऐकत नाही.

We gave up eating all this ages back."

हे सर्व खाणे आम्ही बऱ्याच काळापूर्वी सोडून दिले आहे."

"Why?" I asked.

"का?" मी विचारले.

"This is your traditional food.

"हे तुमचे पारंपारिक अन्न आहे.

It is available in your environment,

हे तुमच्या परिसरात उपलब्ध आहे.

it is nutritious,

हे पौष्टिक आहे.

and -- I can vouch for it -- delicious.

आणि मी खात्रीने सांगू शकते, की हे स्वादिष्ट आहे.

Why is it wrong to eat it?"

हे खाण्यात काय चूक आहे?"

The man fell silent.

ते निःशब्द झाले.

I asked,

मी विचारले,

"Have you been told that your food is bad,

"तुम्हांला सांगितले गेले आहे का, की तुमचे अन्न वाईट आहे,

that to eat it is backward,

किंवा ते खाणे हा मागासलेपणा आहे,

not civilized?"

असंस्कृत आहे?"

He nodded silently.

त्यांनी शांतपणे मान हलवली.

This was one of the many, many times in my work with indigenous people in India

भारतातील आदिवासी लोकांबरोबर काम करताना अनेकदा घडले होते, तसे याही प्रसंगी

that I witnessed shame around food,

मला अन्नाबद्दल वाटणारी शरम दिसून आली.

shame that the food you love to eat,

शरमेमागचा समज असा, की आपल्याला अतिशय आवडणारे,

the food that has been eaten for generations,

आपल्या अनेक पिढ्यांनी खाल्लेले अन्न

is somehow inferior,

हे काही कारणामुळे निकृष्ठ असावे,

even subhuman.

मानवासाठी योग्य नसावे.

And this shame is not limited to out-of-the-way, icky foods

आणि ही शरम फक्त विचित्र, किळसवाण्या अन्नापुरती सीमित नाही,

like insects or rats, maybe,

म्हणजे कीटक किंवा उंदीर वगैरे,

but extends to regular foods:

तर ती सर्वसाधारण अन्नालाही लागू आहे.

white vegetables,

रानटी भाज्या,

mushrooms, flowers --

अळंबी, फुले --

basically, anything that is foraged rather than cultivated.

थोडक्यात, शेतात पिकवले न जाता गोळा केले जाणारे काहीही.

In indigenous India, this shame is omnipresent.

भारतातील आदिवासींमध्ये ही शरम सर्वत्र आढळते.

Anything can trigger it.

कोणत्याही कारणाने ती बळावते.

One upper-caste vegetarian schoolmaster gets appointed in a school,

एका शाळेत एका उच्चवर्णी शाकाहारी शिक्षकांची नेमणूक झाली.

within weeks, children are telling their parents it's yucky to eat crabs

काही आठवड्यांत मुले पालकांना सांगू लागली, की खेकडे खाणे हे घाणेरडे आहे.

or sinful to eat meat.

किंवा मांस खाणे हे पाप आहे.

A government nutrition program serves fluffy white rice,

एका सरकारी पौष्टिक अन्न योजनेद्वारे मऊ पांढरा भात पुरवला जातो.

now no one wants to eat red rice or millets.

आता कोणालाही लाल तांदूळ किंवा ज्वारी बाजरी खावीशी वाटत नाही.

A nonprofit reaches this village with an ideal diet chart for pregnant women.

एका गावात एक सेवाभावी संस्था गर्भवती मातांसाठी आदर्श आहाराचे तक्ते घेऊन गेली.

There you go.

त्याचा परिणाम लगेच झाला.

All the expectant mothers are feeling sad

सगळ्या गर्भवती माता दुःखी झाल्या.

that they cannot afford apples and crepes.

सफरचंद आणि द्राक्षे परवडणार नाहीत या विचाराने.

And people just kind of forget the fruits

आणि त्यांना इतर फळांचा विसर पडला,

that can be picked off the forest floor.

जी जंगलातून गोळा करून आणणे शक्य असते.

Health workers,

आरोग्य सेवक,

religious missionaries,

धर्म प्रचारक,

random government employees

कोणी सरकारी कर्मचारी,

and even their own educated children

आणि त्यांची स्वतःची सुशिक्षित मुलेसुद्धा

are literally shouting it down at the indigenous people

या आदिवासींना अक्षरशः ओरडून सांगताहेत

that their food is not good enough,

की त्यांचे अन्न पुरेसे चांगले नाही.

not civilized enough.

ते पुरेसे सुसंस्कृत नाही.

And so food keeps disappearing,

आणि त्यामुळे हळू हळू थोडे थोडे अन्न

a little bit at a time.

नाहीसे होत आहे.

I'm wondering if you all have ever considered

मला प्रश्न पडतो, तुम्ही कधी विचारात घेतले आहे का,

whether your communities would have a similar history around food.

की तुमच्याही समाजांमध्ये अन्नाचा असाच इतिहास असू शकतो.

If you were to talk to your 90-year-old grandmother,

तुम्ही तुमच्या ९० वर्षांच्या आजीशी बोललात,

would she talk about foods that you have never seen or heard of?

तर तुम्ही कधी न पाहिलेल्या वा ऐकलेल्या अन्नाविषयी ती बोलेल का?

Are you aware how much of your community's food

तुम्हांला कल्पना आहे का, तुमच्या समाजाचे किती अन्न

is no longer available to you?

तुम्हांला आज उपलब्ध नाही?

Local experts tell me

स्थानिक तज्ज्ञ मला सांगतात,

that the South African food economy is now entirely based on imported foods.

दक्षिण आफ्रिकेतली अन्नाची अर्थव्यवस्था आज पूर्णपणे आयात अन्नावर आधारित आहे.

Corn has become the staple,

मका हे मुख्य अन्न झाले आहे,

while the local sorghum, millets, bulbs and tubers are all gone.

तर स्थानिक ज्वारी, बाजरी, कंद हे सर्व नष्ट झाले आहेत.

So are the wild legumes and vegetables,

तशीच जंगलात उगवणारी कडधान्ये आणि भाज्या.

while people eat potatoes and onions, cabbages and carrots.

लोक बटाटे आणि कांदे , कोबी आणि गाजर खाताहेत.

In my country,

माझ्या देशात

this loss of food is colossal.

अन्नाचा हा ऱ्हास प्रचंड प्रमाणावर झालेला आहे.

Modern India is stuck with rice, wheat

आधुनिक भारत अडकला आहे तांदूळ, गहू

and diabetes.

आणि मधुमेह यांच्या विळख्यात.

And we have totally forgotten foods like huge varieties of tubers,

आपण काही अन्न पूर्णपणे विसरून गेलो आहोत. उदाहरणार्थ, विविध प्रकारचे कंद,

tree saps, fish, shellfish,

झाडांचे गोंद, मासे, कवचधारी मासे,

oil seeds,

तेलबिया,

mollusks, mushrooms, insects,

गोगलगायसदृश प्राणी, अळंबी, कीटक,

small, nonendangered animal meats,

नामशेष न झालेल्या छोट्या प्राण्यांचे मांस.

all of which used to be available right within our surroundings.

हे सर्व आमच्या परिसरात उपलब्ध होते.

So where has this food gone?

मग हे सर्व अन्न कुठे गेले?

Why are our modern food baskets so narrow?

अन्नधान्याच्या आपल्या आधुनिक टोपल्या इतक्या आखूड कशा झाल्या?

We could talk about the complex political economic and ecological reasons,

आपण गुंतागुंतीच्या राजकीय, अर्थशास्त्रीय आणि पर्यावरणवादी कारणांविषयी बोलू शकतो.

but I am here to talk about this more human phenomenon of shame,

पण मी शरम या मानवी भावनेविषयी बोलणार आहे.

because shame is the crucial point

कारण शरम हा निर्णायक बिंदू असतो,

at which food actually disappears off your plate.

जिथे अन्न खरोखर तुमच्या ताटातून नाहीसे होते.

What does shame do?

शरम काय करते?

Shame makes you feel small,

शरम तुम्हांला खुजे वाटायला लावते,

sad,

दुःखी,

not worthy,

नालायक,

subhuman.

अवमानवी.

Shame creates a cognitive dissonance.

शरम आकलनात विसंगती निर्माण करते.

It distorts food stories.

ती अन्नविषयक सत्याचा विपर्यास करते.

Let us take this example.

आपण हे एक उदाहरण घेऊ.

How would you like to have

तुम्हांला हे आवडेल का?

a wonderful, versatile staple

एक अद्भुत, विविधोपयोगी प्राथमिक अन्न,

that is available abundantly in your environment?

जे तुमच्या परिसरात विपुलतेने उपलब्ध आहे.

All you have to do is gather it,

तुम्हांला फक्त ते गोळा करावे लागेल,

dry it, store it,

वाळवावे लागेल, साठवावे लागेल.

and you have it for your whole year

मग ते तुम्हांला वर्षभर पुरेल.

to cook as many different kinds of dishes as you want with it.

तुम्ही त्यापासून हवे तितके विविध प्रकारचे पदार्थ बनवू शकाल.

India had just such a food, called "mahua,"

भारतात असेच एक अन्न होते, महुआ.

this flower over there.

हे त्याचे फूल.

And I have been researching this food for the past three years now.

गेली तीन वर्षे मी या अन्नावर संशोधन करत आहे.

It is known to be highly nutritious in indigenous tradition

हे अतिशय पौष्टिक आहे, हे आदिवासी परंपरा जाणते,

and in scientific knowledge.

तसेच विज्ञानही जाणते.

For the indigenous,

आदिवासींसाठी

it used to be a staple for four to six months a year.

वर्षातले चार ते सहा महिने हे मुख्य अन्न असे.

In many ways, it is very similar to your local marula,

हे अनेक प्रकारे तुमच्या स्थानिक मरुला सारखे आहे.

except that it is a flower, not a fruit.

फरक इतकाच, की हे फूल आहे, फळ नव्हे.

Where the forests are rich,

जिथे जंगले समृद्ध असतात,

people can still get enough to eat for the whole year

तिथे लोकांना खाण्यासाठी वर्षभर भरपूर अन्न तर मिळतेच,

and enough spare to sell.

आणि विकण्यासाठीही पुरेसे शिल्लक राहते.

I found 35 different dishes with mahua

मला महुआचे ३५ प्रकारचे पदार्थ सापडले,

that no one cooks anymore.

जे आता कोणीही बनवत नाही.

This food is no longer even recognized as a food,

हे अन्न आता अन्न म्हणून ओळखलेसुद्धा जात नाही,

but as raw material for liquor.

तर दारूसाठी कच्चा माल म्हणून ओळखले जाते.

You could be arrested for having it in your house.

हे घरात बाळगण्यासाठी अटक होऊ शकते.

Reason? Shame.

कारण? शरम.

I talked to indigenous people all over India

भारतभर सर्वत्र मी आदिवासींशी बोलले,

about why mahua is no longer eaten.

महुआ खाणे बंद का झाले याविषयी.

And I got the exact same answer.

आणि मला सगळीकडे तेच एक उत्तर मिळाले.

"Oh, we used to eat it when we were dirt-poor and starving.

"आम्ही दरिद्री, भुकेकंगाल होतो, तेव्हा ते खात होतो.

Why should we eat it now?

आता आम्ही ते का खावं?

We have rice or wheat."

आमच्याजवळ तांदूळ किंवा गहू आहे."

And almost in the same breath,

आणि त्याच एका दमात,

people also tell me how nutritious mahua is.

महुआ किती पौष्टिक आहे हेही लोक मला सांगतात.

There are always stories of elders who used to eat mahua.

कोणी वृद्ध पूर्वी महुआ खात, त्यांच्या गोष्टी नेहमीच ऐकायला मिळतात.

"This grandmother of ours, she had 10 children,

"आमच्या आजीला दहा मुले होती.

and still she used to work so hard, never tired, never sick."

तरीही ती किती कष्ट करत असे. कधी दमली नाही, की आजारी पडली नाही."

The exact same dual narrative every single where.

प्रत्येक ठिकाणी अगदी हेच दुहेरी बोलणे.

How come?

हे कसे काय?

How does the same food

तेच अन्न

get to be seen as very nutritious and a poverty food,

एकाच वेळी अतिशय पौष्टिक आणि गरिबांचे अन्न कसे ठरते,

almost in the same sentence?

तेही एका वाक्यात?

Same goes for other forest foods.

जंगलातल्या इतर अन्नाचीही हीच कथा.

I have heard story after heartrending story

मी एकामागून एक हृदयद्रावक कहाण्या ऐकल्या आहेत.

of famine and starvation,

दुष्काळ आणि उपासमारीच्या कहाण्या.

of people surviving on trash foraged out of the forest,

जंगलातून गोळा केलेल्या कचऱ्यामुळे जीव वाचल्याच्या कहाण्या.

because there was no food.

अन्न नव्हते, म्हणून.

If I dig a little deeper,

थोडे जास्त खोलात शिरल्यावर मला कळले,

it turns out the lack was not of food per se

की अभाव सर्व अन्नाचा नव्हता,

but of something respectable like rice.

तर फक्त शिष्टसंमत अन्नाचा, जसे तांदूळ.

I asked them,

मी त्यांना विचारले,

"How did you learn that your so-called trash is edible?

"तुम्ही ज्याला कचरा म्हणता, तो खाण्यास योग्य आहे हे कसे कळले?

Who told you that certain bitter tubers can be sweetened

तुम्हांला कोणी सांगितले, की ते विशिष्ट कडू कंद गोड करण्यासाठी

by leaving them in a stream overnight?

रात्रभर प्रवाहात ठेवावे?

Or how to take the meat out of a snail shell?

किंवा गोगलगायीच्या कवचातले मांस कसे काढावे?

Or how to set a trap for a wild rat?"

किंवा जंगली उंदिरासाठी सापळा कसा लावावा?"

That is when they start scratching their heads,

मग ते आपली डोकी खाजवू लागतात,

and they realize that they learned it from their own elders,

आणि त्यांच्या लक्षात येते, की आपण हे वडिलधाऱ्यांकडून शिकलो आहोत.

that their ancestors had lived and thrived on these foods for centuries

कित्येक शतके आपले पूर्वज या अन्नावर जगत होते, प्रगती करत होते.

before rice came their way,

तांदूळ मिळण्यापूर्वी.

and were way healthier than their own generation.

आणि ते आपल्या या पिढीपेक्षा कितीतरी निरोगी होते.

So this is how food works,

अशी ही अन्नाची कहाणी.

how shame works:

ही आहे शरमेची करामत:

making food and food traditions disappear from people's lives and memories

लोकांच्या आयुष्यातून, आठवणीतून अन्न आणि अन्न परंपरा नाहीशा करणे.

without their even realizing it.

त्यांना जाणीवही होऊ न देता.

So how do we undo this trend?

हा कल कसा पालटावा?

How do we reclaim our beautiful and complex systems of natural food,

आपल्या नैसर्गिक अन्नवापराच्या सुंदर, व्यामिश्र पद्धती परत कशा मिळवाव्यात?

food given to us lovingly by Mother Earth according to her own rhythm,

धरणीमातेने तिच्या निसर्गचक्रानुसार आपल्याला प्रेमाने दिलेले अन्न,

food prepared by our foremothers with joy

जे आपल्या आज्यापणज्यांनी आनंदाने रांधले,

and are eaten by our forefathers with gratitude,

आणि आपल्या पितामहांनी जे कृतज्ञतेने खाल्ले

food that is healthy, local, natural,

असे पौष्टिक, स्थानिक, नैसर्गिक अन्न,

varied, delicious,

विविधतेने नटलेले, स्वादिष्ट अन्न,

not requiring cultivation,

जे पिकवावे लागत नाही,

not damaging our ecology,

जे पर्यावरणाची हानी करत नाही,

not costing a thing?

ज्यासाठी काही खर्च येत नाही?

We all need this food,

या अन्नाची आपल्या सर्वांना गरज आहे,

and I don't think I have to tell you why.

मला वाटते, त्याचे कारण मी तुम्हांला सांगायला नको.

I don't have to tell you about the global health crisis,

जागतिक आरोग्यविषयक संकटाबद्दल मी सांगण्याची गरज नाही.

climate change, water crisis,

हवामान बदल, पाणीविषयक संकट

soil fatigue,

मातीचा कस कमी होणे,

collapsing agricultural systems,

कोलमडलेल्या शेतकी व्यवस्था,

all that.

हे सर्व.

But for me, equally important reasons why we need these foods

पण माझ्यासाठी, या अन्नाच्या गरजेमागची दुसरी काही कारणे तितकीच महत्त्वाची आहेत,

are the deeply felt ones,

जी आपल्याला मनात खोलवर जाणवतात,

because food is so many things, you see.

कारण अन्न हे बरेच काही असते.

Food is nourishment, comfort,

अन्न म्हणजे पुष्टी, समाधान,

creativity, community,

सृजनशीलता, समाज,

pleasure, safety, identity

आनंद, सुरक्षितता, स्वत्व

and so much more.

आणि इतरही बरेच काही.

How we connect with our food

आपण अन्नाशी कसा संबंध जोडतो

defines so much in our lives.

यावर आयुष्यात बरेचसे काही अवलंबून असते.

It defines how we connect with our bodies,

त्यावरून आपण आपल्या शरीराशी कसा संबंध जोडतो हे ठरते,

because our bodies are ultimately food.

कारण आपले शरीर म्हणजे शेवटी अन्नच असते.

It defines our basic sense of connection

अन्न हे एक मूलभूत संबंध जोडते,

with our existence.

आपल्या अस्तित्वाशी.

We need these foods most today

या अन्नाची आज सर्वात जास्त गरज आहे.

to be able to redefine our space as humans

मानवप्राणी म्हणून आपल्या अस्तित्वाची नवी व्याख्या करण्यासाठी

within the natural scheme of things.

निसर्गरचनेचा एक भाग या नात्याने.

And are we needing such a redefinition today?

आज या नव्या व्याख्येची गरज आहे का?

For me, the only real answer is love,

माझ्यासाठी, एकमेव खरे उत्तर आहे प्रेम.

because love is the only thing that counters shame.

कारण प्रेम ही शरमेला विरोध करणारी एकमेव गोष्ट आहे.

And how do we bring more of this love into our connections with our food?

आपल्या अन्नाशी असणाऱ्या संबंधात जास्त प्रेम कसे आणावे?

For me, love is, in a big way,

माझ्यासाठी, प्रेम म्हणजे प्रामुख्याने

about the willingness to slow down,

वेग जरा कमी करण्याची इच्छा.

to take the time to feel,

आपला वेळ देऊन

sense, listen, inquire.

संवेदना जाणवू देणे, ऐकणे, माहिती विचारणे.

It could be listening to our own bodies.

स्वतःच्या शरीराचे संकेत ऐकणे हेही प्रेम म्हणता येईल.

What do they need beneath our food habits, beliefs

आपल्या शरीरांच्या काय गरजा असतात, खाण्याच्या सवयी, कल्पना,

and addictions?

आणि व्यसनांच्या मुळाशी?

It could be taking time out to examine those beliefs.

या कल्पना तपासून पाहण्यासाठी वेळ देणे, हेही प्रेम असू शकेल.

Where did they come from?

त्या कल्पना कुठून आल्या?

It could be going back into our childhood.

त्यासाठी कदाचित बालपणात मागे जावे लागेल.

What foods did we love then,

त्या वेळी कोणते अन्न आवडत होते?

and what has changed?

आता काय बदलले आहे?

It could be spending a quiet evening with an elder,

कदाचित प्रेम म्हणजे एखादी शांत संध्याकाळ वडिलधाऱ्यांबरोबर घालवणे असेल.

listening to their food memories,

त्यांच्या अन्नविषयक आठवणी ऐकणे,

maybe even helping them cook something they love

त्यांच्या आवडीचे पदार्थ बनवण्यात त्यांना मदत करणे,

and sharing a meal.

आणि एकत्र भोजन घेणे.

Love could be about remembering

हे प्रेम म्हणजे आठवण ठेवणे, की

that humanity is vast

मानवता अथांग आहे,

and food choices differ.

आणि अन्नविषयक निवडी भिन्न असू शकतात.

It could be about showing respect and curiosity

प्रेम म्हणजे आदर आणि जिज्ञासा दाखवणे.

instead of censure

दोषारोप करणे नव्हे,

when we see somebody enjoying a really unfamiliar food.

कोणी एखादे पूर्णपणे अनोळखी अन्न खात असेल त्यावेळी.

Love could be taking the time to inquire,

प्रेम म्हणजे चौकशी करण्यासाठी वेळ देणे,

to dig up information,

माहिती काढणे,

reach out for connections.

संबंध जोडणे.

It could even be a quiet walk in the fynbos

फेनबॉस जंगलात शांतपणे फेरफटका करणे.

to see if a certain plant speaks up to you.

एखादे झाड आपल्याशी बोलते का, ते पाहणे.

That happens.

तसे घडते.

They speak to me all the time.

माझ्याशी झाडे नेहमी बोलतात.

And most of all,

सर्वात महत्त्वाचे,

love is to trust that these little exploratory steps

ही छोटी छोटी संशोधनाची पावले

have the potential to lead us to something larger,

आपल्याला मोठ्या उत्तराकडे नेऊ शकतील असा विश्वास बाळगणे.

sometimes to really surprising answers.

कधी ही उत्तरे अतिशय आश्चर्यकारक असू शकतील.

An indigenous medicine woman once told me

एकदा एका आदिवासी वैदू स्त्रीने मला सांगितले,

that love is to walk on Mother Earth

प्रेम म्हणजे, धरणीमातेवर पावले टाकताना,

as her most beloved child,

आपण तिचे सर्वात लाडके मूल आहोत अशा भावनेने चालणे.

to trust that she values an honest intention

असा विश्वास बाळगणे, की ती प्रामाणिक हेतूंचा आदर करते,

and knows how to guide our steps.

आणि आपल्या पावलांना कसे मार्गदर्शन करावे हे ती जाणते.

I hope I have inspired you

आशा आहे, की मी तुम्हांला प्रेरणा दिली असेल,

to start reconnecting with the food of your ancestors.

पूर्वजांच्या अन्नाशी संबंध जोडण्यासाठी.

Thank you for listening.

ऐकण्याबद्दल धन्यवाद.

(Applause)

(टाळ्या)