The fascinating secret lives of giant clams | Mei Lin Neo

Tłumaczenie: Sylwia Gliniewicz Korekta: Małgosia Makowska

Back home, my friends call me nicknames,

Przyjaciele nazywają mnie: dziewczyną od przydaczni olbrzymich,

such as "The Giant Clam Girl,"

"Clam Queen,"

małżową królową

or, "The Mother of Clams."

lub matką przydaczni.

(Laughter)

(Śmiech)

This is because every time I see them,

Robią tak, bo podczas spotkań,

I talk nonstop about giant clams all day,

mówię im bez przerwy o przydaczniach olbrzymich

every day.

i to codziennie.

Giant clams are these massive and colorful shelled marine animals,

Przydacznie olbrzymie to gigantyczne zwierzęta morskie o kolorowym płaszczu.

the largest of its kind.

Najwięksi przedstawiciele gatunku.

Just look at this shell.

Spójrzcie tylko na tę muszlę.

The biggest recorded individual was four-and-a-half-feet long

Największy znaleziony osobnik miał ponad 1,4 metra długości

and weighed about 550 pounds.

i ważył około 250 kilogramów.

That is almost as heavy as three baby elephants.

To prawie tyle, co trzy słoniątka.

South Pacific legends once described giant clams as man-eaters

Legendy południowego Pacyfiku opisywały przydacznie jako ludojady,

that would lie in wait on the seabed to trap unsuspecting divers.

czyhające na dnie morskim na niczego nieświadomych nurków.

A story goes that a diver had lost his legs

Historia głosi, że jeden z nich stracił nogi,

while trying to retrieve a pearl from a giant clam.

próbując wydobyć perłę z przydaczni.

I thought, "Really?"

Pomyślałam: "Serio?".

So out of curiosity,

Z czystej ciekawości

I did an experiment using myself as bait.

zrobiłam eksperyment, używając siebie jako przynęty.

(Laughter)

(Śmiech)

I carefully placed my hand into the clam's mouth and waited.

Ostrożnie włożyłam rękę do jamy gębowej przydaczni i czekałam.

Hmm ...

I still have my hand.

Nadal mam rękę.

It seems that these gentle giants would rather retreat

Te łagodne olbrzymy prędzej schowają się do muszli,

and protect their fleshy bodies

by chronić miękki płaszcz

than feed on me.

niż mnie pożrą.

So much for those killer clam myths!

Tyle w kwestii mitów o ludożerczych przydaczniach!

Unfortunately, the reality is,

Smutną prawdą jest,

we are the giant clams' biggest threat.

że my jesteśmy dla nich największym zagrożeniem.

Considered a delicacy throughout the Western Pacific and Indian Oceans,

Uznawane za przysmak na zachodnim Pacyfiku i Oceanie Indyjskim,

giant clams have been traditionally fished as seafood.

przydacznie olbrzymie poławia się jako owoce morza.

Fishermen are particularly interested in their adductor muscles,

Rybaków najbardziej interesują ich mięśnie odwodzące,

which are organs that hold the two shells together like a hinge.

które utrzymują jak zawias obie muszle.

Just for their muscles,

Ze względu na smak mięśni

giant clams were almost hunted to extinction

przydacznie niemal wytrzebiono

between the 1960s and 1980s.

pomiędzy 1960 a 1980 rokiem.

Clamshells are also popular in the ornamental trade

Ich muszle często wykorzystuje przemysł zdobniczy

as jewelry and for display.

do wyrobu biżuterii i dekoracji.

In the South China Sea,

Na Morzu Południowochińskim

fishermen went out of their way to collect fossilized clamshells

rybacy trudzili się, zbierając skamieniałe muszle przydaczni

by digging through large areas of coral reefs.

i przekopując olbrzymie tereny raf koralowych.

These were later carved and sold as so-called "ivory handicrafts" in China.

Wykonywano z nich rzeźby

i sprzedawano w Chinach jako tak zwane "rękodzieła z kości słoniowej".

Giant clams, dead or alive, are not safe from us.

Zagrażamy przydaczniom olbrzymim, martwym lub żywym.

It's a "clamity!"

To "przydastrofa"!

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

With the spotlight on more charismatic marine animals

Uwaga skupia się na charyzmatycznych morskich stworach,

such as the whales and coral reefs,

takich jak wieloryby i rafy koralowe,

it is easy to forget that other marine life needs our help, too.

dlatego łatwo zapomnieć, że inne zwierzęta też wymagają pomocy.

My fascination with giant clams got me started on conservation research

Zainteresowanie przydaczniami skierowało moje badania na ich ochronę,

to fill in the knowledge gaps on their ecology and behavior.

by uzupełnić wiedzę o ich ekologii i zachowaniu.

One of the discoveries that we made was that giant clams could walk

Odkryliśmy na przykład, że przydacznie poruszają się

across the seafloor.

po dnie morskim.

Yes, you heard me right:

Dobrze usłyszeliście,

they can walk.

potrafią się poruszać.

To find out,

W ramach testu

we placed numerous baby clams on a grid.

wiele młodych osobników umieściliśmy na polu.

Now watch what happens over 24 hours.

Spójrzcie, co wydarzy się po upływie doby.

We think that walking is important for getting away from predators

Zdolność poruszania się pomaga w ucieczce przed drapieżnikami

and finding mates for breeding.

i poszukiwaniach partnera do rozmnażania.

While it can hard to imagine any movement in these enormous animals,

Trudno wyobrazić sobie jakikolwiek ruch tych olbrzymich zwierząt,

giant clams up to 400 pounds can still walk,

a jednak 250-kilogramowe przydacznie poruszają się,

they just move slower.

po prostu wolniej.

During my PhD, I discovered more secrets about the giant clams.

Robiąc doktorat, odkryłam więcej ich sekretów.

But there was something missing in my work.

Czegoś jednak brakowało w moich badaniach.

I found myself asking,

Zastanawiałam się,

"Why should people care about conserving giant clams?" --

dlaczego ktoś poza mną ma się przejmować

other than myself, of course.

przetrwaniem przydaczni.

(Laughter)

(Śmiech)

It turns out that giant clams have a giant impact on coral reefs.

Przydacznie olbrzymie mają ogromny wpływ na rafy.

These multitasking clams are reef builders,

Są budowniczymi raf,

food factories,

produkują pożywienie,

shelters for shrimps and crabs

dają schronienie krewetkom i krabom,

and water filters,

oczyszczają wodę.

all rolled into one.

One to wszystko robią.

In a nutshell,

Podsumowując,

giant clams play a major contributing role

przydacznie olbrzymie pełnią ważną rolę

as residents of their own reef home,

jako mieszkańcy raf,

and just having them around keeps the reef healthy.

a ich obecność służy zdrowiu rafy.

And because they can live up to 100 years old,

Jako że żyją około 100 lat,

giant clams make vital indicators of coral reef health.

przydacznie olbrzymie to ważny wskaźnik stanu zdrowia raf.

So when giant clams start to disappear from coral reefs,

Jeśli przydacznie zaczną znikać z raf,

their absence can serve as an alarm bell

będzie to sygnał alarmowy dla naukowców,

for scientists to start paying attention,

żeby zaczęli uważać,

similar to the canary in a coal mine.

jak kanarek w kopalni.

But giant clams are endangered.

Przydacznie są zagrożone.

The largest clam in the world is facing the threat of extinction,

Największym małżom na świecie grozi wyginięcie.

with more than 50 percent of the wild population severely depleted.

Ich liczba w naturze spadła o połowę.

And the ecological benefits of having giant clams on coral reefs

Przydacznie mogą przynosić ekologiczne korzyści dla raf,

are likely to continue only if populations are healthy,

tylko kiedy ich populacje będą zdrowe,

making their conservation paramount.

stąd ich ochrona ma wielkie znaczenie.

So I stand here today to give a voice to the giant clams,

Przemawiam tu w imieniu przydaczni olbrzymich,

because I care a whole lot for these amazing animals,

bo bardzo zależy mi na ich losie,

and they deserve to be cared for.

a one zasługują, by o nie dbać.

It is time for the giant clams to step out of their shells,

Nadszedł czas, by przydacznie wyszły z muszli,

and show the world that they, too, can be the heroes of the oceans.

i pokazały światu, że też są bohaterami oceanów.

Thank you very much.

Bardzo dziękuję.

(Applause)

(Brawa)