Electrical experiments with plants that count and communicate | Greg Gage

3,235,411 views ・ 2017-11-01

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Jolanta Dohrmann Korekta: Sylwia Gliniewicz
00:12
I'm a neuroscientist,
0
12760
1256
Jestem neurobiologiem
00:14
and I'm the co-founder of Backyard Brains,
1
14040
2296
i współzałożycielem Backyard Brains.
00:16
and our mission is to train the next generation of neuroscientists
2
16360
3856
Naszym celem jest wykształcenie następnej generacji neurobiologów.
00:20
by taking graduate-level neuroscience research equipment
3
20240
3016
Bierzemy sprzęt używany na studiach
00:23
and making it available for kids in middle schools and high schools.
4
23280
3440
i udostępniamy go uczniom w gimnazjach i liceach.
00:27
And so when we go into the classroom,
5
27520
1856
Podczas prezentacji w klasie,
00:29
one way to get them thinking about the brain, which is very complex,
6
29400
3896
żeby pobudzić ich do myślenia o mózgu,
który jest skomplikowany,
00:33
is to ask them a very simple question about neuroscience,
7
33320
2936
zadajemy proste pytanie z neurobiologii:
00:36
and that is, "What has a brain?"
8
36280
2040
"Co ma mózg?".
00:39
When we ask that,
9
39040
1256
Kiedy o to pytamy,
00:40
students will instantly tell you that their cat or dog has a brain,
10
40320
4055
uczniowie natychmiast odpowiadają, że kot albo pies ma mózg.
00:44
and most will say that a mouse or even a small insect has a brain,
11
44400
4576
Większość odpowie, że nawet mysz lub insekt ma mózg.
00:49
but almost nobody says that a plant or a tree
12
49000
2816
Prawie nikt nie powie, że roślina, drzewo
00:51
or a shrub has a brain.
13
51840
2176
czy krzak ma mózg.
00:54
And so when you push --
14
54040
2496
Wtedy zaczynamy drążyć.
00:56
because this could actually help describe a little bit
15
56560
2576
Pomaga to pokazać,
00:59
how the brain actually functions --
16
59160
2176
jak działa mózg.
01:01
so you push and say,
17
61360
1216
Drążymy więc.
01:02
"Well, what is it that makes living things have brains versus not?"
18
62600
3536
"Dlaczego pewne organizmy mają mózg, a inne nie?"
01:06
And often they'll come back with the classification
19
66160
2456
Wtedy często jako kryterium posiadania mózgu
01:08
that things that move tend to have brains.
20
68640
3776
podają zdolność poruszania się.
01:12
And that's absolutely correct.
21
72440
1616
To się oczywiście zgadza.
Układ nerwowy wyewoluował,
01:14
Our nervous system evolved because it is electrical.
22
74080
2456
bo bazuje na impulsach elektrycznych.
01:16
It's fast, so we can quickly respond to stimuli in the world
23
76560
3136
Jest szybki, żebyśmy mogli szybko
odpowiadać na bodźce i wykonać ruch, jeśli to konieczne.
01:19
and move if we need to.
24
79720
2216
01:21
But you can go back and push back on a student,
25
81960
2216
Żeby drążyć głębiej, mówimy uczniom:
01:24
and say, "Well, you know, you say that plants don't have brains,
26
84200
3056
"Powiedzieliście, że rośliny nie mają mózgu,
01:27
but plants do move."
27
87280
1456
ale przecież się poruszają".
01:28
Anyone who has grown a plant
28
88760
1856
Każdy, kto ma roślinę,
01:30
has noticed that the plant will move
29
90640
1976
wie, że rośliny się poruszają
01:32
and face the sun.
30
92640
1816
i kierują w stronę słońca.
01:34
But they'll say, "But that's a slow movement.
31
94480
2136
Słyszymy: "Tak, ale poruszają się powoli.
01:36
You know, that doesn't count. That could be a chemical process."
32
96640
3016
To się nie liczy.
Może to być proces chemiczny".
01:39
But what about fast-moving plants?
33
99680
2376
Ale co z szybko poruszającymi się roślinami?
01:42
Now, in 1760, Arthur Dobbs, the Royal Governor of North Carolina,
34
102080
5096
W 1760 roku Arthur Dobbs, gubernator Karoliny Północnej,
01:47
made a pretty fascinating discovery.
35
107200
2536
dokonał fascynującego odkrycia.
01:49
In the swamps behind his house,
36
109760
2856
Na bagnach za domem
01:52
he found a plant that would spring shut
37
112640
3656
znalazł roślinę, która zamykała się błyskawicznie,
01:56
every time a bug would fall in between it.
38
116320
2680
kiedy owad wpadł między jej blaszki.
01:59
He called this plant the flytrap,
39
119720
2936
Nazwał ją muchołówką.
02:02
and within a decade, it made its way over to Europe,
40
122680
2936
W ciągu dekady zawędrowała do Europy,
02:05
where eventually the great Charles Darwin got to study this plant,
41
125640
3536
gdzie badał ją Charles Darwin.
02:09
and this plant absolutely blew him away.
42
129200
2016
Był nią zafascynowany.
02:11
He called it the most wonderful plant in the world.
43
131240
2536
Nazwał ją najwspanialszą rośliną na ziemi.
02:13
This is a plant that was an evolutionary wonder.
44
133800
2256
To był ewolucyjny cud.
02:16
This is a plant that moves quickly,
45
136080
1976
Roślina, która porusza się szybko,
02:18
which is rare,
46
138080
1296
jest rzadkością.
02:19
and it's carnivorous, which is also rare.
47
139400
1976
Jest mięsożerna, co jest równie rzadkie.
02:21
And this is in the same plant.
48
141400
1456
To ta sama roślina.
02:22
But I'm here today to tell you
49
142880
1456
Jestem tutaj, żeby pokazać
02:24
that's not even the coolest thing about this plant.
50
144360
2416
coś znacznie bardziej zadziwiającego.
02:26
The coolest thing is that the plant can count.
51
146800
2520
Najwspanialsze jest to, że ta roślina potrafi liczyć.
02:30
So in order to show that,
52
150560
1376
Żeby to pokazać,
02:31
we have to get some vocabulary out of the way.
53
151960
2176
najpierw wyjaśnimy kilka pojęć.
02:34
So I'm going to do what we do in the classroom with students.
54
154160
3256
Tak samo jak podczas lekcji.
02:37
We're going to do an experiment on electrophysiology,
55
157440
3856
Przeprowadzimy eksperyment z elektrofizjologii,
02:41
which is the recording of the body's electrical signal,
56
161320
3136
czyli zrobimy zapis impulsu elektrycznego
02:44
either coming from neurons or from muscles.
57
164480
2296
wysłanego przez neurony albo mięśnie.
02:46
And I'm putting some electrodes here on my wrists.
58
166800
2336
Podłączam elektrody do nadgarstków.
Kiedy je podłączę,
02:49
As I hook them up,
59
169160
1336
02:50
we're going to be able to see a signal
60
170520
2176
na ekranie pojawi się sygnał.
02:52
on the screen here.
61
172720
1456
02:54
And this signal may be familiar to you.
62
174200
1896
Pewnie go znacie.
02:56
It's called the EKG, or the electrocardiogram.
63
176120
2176
Nazywamy go EKG albo elektrokardiogramem.
02:58
And this is coming from neurons in my heart
64
178320
2456
Pochodzi z neuronów w sercu
03:00
that are firing what's called action potentials,
65
180800
2536
przewodzących potencjały czynnościowe.
03:03
potential meaning voltage and action meaning it moves quickly up and down,
66
183360
3856
Potencjał oznacza napięcie, a czynność - to ruch w górę i w dół,
03:07
which causes my heart to fire,
67
187240
1456
który pobudza reakcję serca
03:08
which then causes the signal that you see here.
68
188720
2816
widoczną jako sygnał.
03:11
And so I want you to remember the shape of what we'll be looking at right here,
69
191560
3736
Zapamiętajcie kształt, na który będziemy patrzeć,
03:15
because this is going to be important.
70
195320
1856
bo to ważne.
W ten sposób mózg koduje informacje,
03:17
This is a way that the brain encodes information
71
197200
2416
03:19
in the form of an action potential.
72
199640
1696
jako potencjał czynnościowy.
03:21
So now let's turn to some plants.
73
201360
2320
Przetestujmy rośliny.
03:24
So I'm going to first introduce you to the mimosa,
74
204920
3536
Zaczniemy od mimozy.
03:28
not the drink, but the Mimosa pudica,
75
208480
3216
Nie koktajlu, ale rośliny Mimosa pudica.
03:31
and this is a plant that's found in Central America and South America,
76
211720
3336
Pochodzi z Ameryki Centralnej i Południowej
i zachowuje się ciekawie.
03:35
and it has behaviors.
77
215080
1976
03:37
And the first behavior I'm going to show you
78
217080
2096
Pierwsze zachowanie, które pokażę,
jest reakcją liści na dotyk.
03:39
is if I touch the leaves here,
79
219200
2096
03:41
you get to see that the leaves tend to curl up.
80
221320
2200
Widzimy, że się zamykają.
03:45
And then the second behavior is,
81
225280
2256
Drugie zachowanie,
03:47
if I tap the leaf,
82
227560
2176
gdy lekko uderzę w liść, gałązka opada.
03:49
the entire branch seems to fall down.
83
229760
1816
03:51
So why does it do that?
84
231600
1536
Dlaczego tak reaguje?
03:53
It's not really known to science.
85
233160
1616
Naukowcy nie wiedzą.
03:54
One of the reasons why could be that it scares away insects
86
234800
3216
Jednym z powodów może być zamiar odstraszenia owadów
03:58
or it looks less appealing to herbivores.
87
238040
2176
lub mniej atrakcyjny wygląd dla roślinożerców.
04:00
But how does it do that? Now, that's interesting.
88
240240
2496
Jak ona to robi?
To ciekawe.
04:02
We can do an experiment to find out.
89
242760
2136
Przeprowadzimy eksperyment, żeby to zbadać.
04:04
So what we're going to do now,
90
244920
1456
Tak jak zarejestrowaliśmy potencjały elektryczne w moim ciele,
04:06
just like I recorded the electrical potential from my body,
91
246400
3416
04:09
we're going to record the electrical potential from this plant, this mimosa.
92
249840
3816
zarejestrujemy potencjały elektryczne u tej rośliny, mimozy.
04:13
And so what we're going to do is I've got a wire wrapped around the stem,
93
253680
5496
Mam przewód owinięty wokół łodygi.
04:19
and I've got the ground electrode where?
94
259200
2080
Gdzie będzie uziemiony?
04:22
In the ground. It's an electrical engineering joke. Alright.
95
262360
2936
W ziemi - to taki dowcip elektryków.
04:25
(Laughter)
96
265320
1336
(Śmiech)
04:26
Alright. So I'm going to go ahead and tap the leaf here,
97
266680
2736
Zacznę od lekkiego stuknięcia w liść.
04:29
and I want you to look at the electrical recording
98
269440
2375
Spójrzmy na elektryczny zapis tego, co dzieje się wewnątrz rośliny.
04:31
that we're going to see inside the plant.
99
271839
1961
04:34
Whoa. It is so big, I've got to scale it down.
100
274520
2896
Tak duży skok, że muszę to zmniejszyć.
04:37
Alright. So what is that?
101
277440
1416
Co to jest?
04:38
That is an action potential that is happening inside the plant.
102
278880
2976
To potencjał czynnościowy zarejestrowany w roślinie.
04:41
Why was it happening?
103
281880
1256
Skąd się wziął?
Bo roślina chciała się poruszyć.
04:43
Because it wanted to move. Right?
104
283160
1616
04:44
And so when I hit the touch receptors,
105
284800
3016
Kiedy uderzyłem w receptory dotyku,
04:47
it sent a voltage all the way down to the end of the stem,
106
287840
3176
napięcie wysłane do końca łodygi wywołało ruch.
04:51
which caused it to move.
107
291040
1256
04:52
And now, in our arms, we would move our muscles,
108
292320
2256
My poruszylibyśmy mięśnie,
04:54
but the plant doesn't have muscles.
109
294600
1696
ale rośliny ich nie mają.
04:56
What it has is water inside the cells
110
296320
2256
Rośliny mają w komórkach wodę.
04:58
and when the voltage hits it, it opens up, releases the water,
111
298600
2936
Kiedy napięcie dociera do komórek, otwierają się i uwalniają wodę.
05:01
changes the shape of the cells, and the leaf falls.
112
301560
2434
To zmienia ich kształt i liść opada.
05:04
OK. So here we see an action potential encoding information to move. Alright?
113
304480
4936
Tak wygląda potencjał czynnościowy kodujący informację o ruchu.
05:09
But can it do more?
114
309440
1496
Czy możemy zrobić coś więcej?
05:10
So let's go to find out.
115
310960
1256
Sprawdźmy.
05:12
We're going to go to our good friend, the Venus flytrap here,
116
312240
3056
Zajmiemy się muchołówką.
05:15
and we're going to take a look at what happens inside the leaf
117
315320
4416
Popatrzmy, co dzieje się wewnątrz liścia,
05:19
when a fly lands on here.
118
319760
1936
kiedy ląduje na nim mucha.
05:21
So I'm going to pretend to be a fly right now.
119
321720
2696
Będę udawał muchę.
05:24
And now here's my Venus flytrap,
120
324440
1656
To jest muchołówka.
05:26
and inside the leaf, you're going to notice
121
326120
2016
Na liściu widzimy trzy małe włoski.
05:28
that there are three little hairs here, and those are trigger hairs.
122
328160
3216
To są włoski czuciowe.
05:31
And so when a fly lands --
123
331400
1376
Kiedy mucha ląduje...
05:32
I'm going to touch one of the hairs right now.
124
332800
2496
Dotknę teraz jednego z włosków.
05:35
Ready? One, two, three.
125
335320
1440
Gotowi?
Raz, dwa, trzy.
Co się stało?
05:39
What do we get? We get a beautiful action potential.
126
339000
2456
Wywołaliśmy potencjał czynnościowy.
05:41
However, the flytrap doesn't close.
127
341480
2520
Jednak muchołówka się nie zamyka.
05:44
And to understand why that is,
128
344640
1456
Żeby zrozumieć dlaczego,
musimy wiedzieć więcej o zachowaniu muchołówki.
05:46
we need to know a little bit more about the behavior of the flytrap.
129
346120
3216
Po pierwsze,
05:49
Number one is that it takes a long time to open the traps back up --
130
349360
3296
ponowne otworzenie blaszek zabiera dużo czasu.
05:52
you know, about 24 to 48 hours if there's no fly inside of it.
131
352680
4176
Około 24 do 48 godzin, jeśli nie ma tam muchy.
05:56
And so it takes a lot of energy.
132
356880
1696
Kosztuje to dużo energii.
05:58
And two, it doesn't need to eat that many flies throughout the year.
133
358600
3216
Po drugie, nie musi jeść wielu much w ciągu roku.
06:01
Only a handful. It gets most of its energy from the sun.
134
361840
2656
Tylko kilka, a większość energii czerpie ze słońca.
06:04
It's just trying to replace some nutrients in the ground with flies.
135
364520
3216
Muchy dostarczają składników odżywczych nieobecnych w glebie.
06:07
And the third thing is,
136
367760
1256
Po trzecie, jej blaszki otwierają i zamykają się tylko kilka razy,
06:09
it only opens then closes the traps a handful of times
137
369040
2976
06:12
until that trap dies.
138
372040
1640
dopóki pułapka nie obumrze.
06:14
So therefore, it wants to make really darn sure
139
374120
2696
Dlatego chce być pewna,
06:16
that there's a meal inside of it before the flytrap snaps shut.
140
376840
4416
że w pułapce znajduje się "posiłek", zanim zamknie blaszki.
06:21
So how does it do that?
141
381280
1200
Skąd to wie?
06:23
It counts the number of seconds
142
383280
2616
Liczy sekundy
06:25
between successive touching of those hairs.
143
385920
3216
między kolejnymi dotknięciami włosków.
06:29
And so the idea is that there's a high probability,
144
389160
2416
Kiedy ma pewność,
06:31
if there's a fly inside of there, they're going to be quick together,
145
391600
3456
że w środku jest mucha, chce poruszyć się szybko.
Od pierwszego potencjału czynnościowego
06:35
and so when it gets the first action potential,
146
395080
2216
zaczyna liczyć: jeden, dwa,
06:37
it starts counting, one, two,
147
397320
1416
jak dojdzie do 20 i nie pojawi się sygnał,
06:38
and if it gets to 20 and it doesn't fire again,
148
398760
2216
wtedy nie zamyka blaszek.
06:41
then it's not going to close,
149
401000
1416
Gdy otrzyma drugi sygnał w tym czasie, zamyka się.
06:42
but if it does it within there, then the flytrap will close.
150
402440
2856
Wracamy do eksperymentu.
06:45
So we're going to go back now.
151
405320
1456
06:46
I'm going to touch the Venus flytrap again.
152
406800
2016
Ponownie dotknę muchołówki.
Mówiłem dłużej niż 20 sekund.
06:48
I've been talking for more than 20 seconds.
153
408840
2016
06:50
So we can see what happens when I touch the hair a second time.
154
410880
2960
Zobaczmy, co się stanie, kiedy dotknę włoska drugi raz.
06:55
So what do we get? We get a second action potential,
155
415720
2456
Co się stało?
Mamy drugi potencjał czynnościowy,
ale liść się nie zamknął.
06:58
but again, the leaf doesn't close.
156
418200
1896
07:00
So now if I go back in there
157
420120
1936
Kiedy dotknę znowu,
07:02
and if I'm a fly moving around,
158
422080
1896
a gdybym był muchą chodzącą po liściu,
07:04
I'm going to be touching the leaf a few times.
159
424000
2176
dotknąłbym włosków kilka razy.
Dotknę jeszcze kilka razy,
07:06
I'm going to go and brush it a few times.
160
426200
2416
07:08
And immediately,
161
428640
1416
Natychmiast muchołówka się zamyka.
07:10
the flytrap closes.
162
430080
1736
07:11
So here we are seeing the flytrap actually doing a computation.
163
431840
4136
Widzimy, że muchołówka dokonuje obliczeń.
07:16
It's determining if there's a fly inside the trap,
164
436000
2496
Próbuje określić, czy mucha jest w pułapce,
07:18
and then it closes.
165
438520
1496
a potem się zamyka.
07:20
So let's go back to our original question.
166
440040
2400
Wróćmy do naszego pytania wyjściowego.
07:23
Do plants have brains?
167
443520
2296
Czy rośliny mają mózg?
07:25
Well, the answer is no.
168
445840
1576
Odpowiedź brzmi: nie.
07:27
There's no brains in here.
169
447440
1376
Nie mają mózgu.
07:28
There's no axons, no neurons.
170
448840
3576
Nie mają ani aksonów, ani neuronów.
07:32
It doesn't get depressed.
171
452440
1376
Nie zapadają na depresję.
07:33
It doesn't want to know what the Tigers' score is.
172
453840
2376
Nie chcą poznać wyniku meczu Tigersów.
Nie mają problemu z samorealizacją.
07:36
It doesn't have self-actualization problems.
173
456240
2096
Ale coś je z nami łączy.
07:38
But what it does have is something that's very similar to us,
174
458360
3416
07:41
which is the ability to communicate using electricity.
175
461800
3056
Umiejętność porozumiewania się przy pomocy elektryczności.
07:44
It just uses slightly different ions than we do,
176
464880
2256
Wykorzystują trochę inne jony,
07:47
but it's actually doing the same thing.
177
467160
2016
ale funkcjonują tak samo.
07:49
So just to show you
178
469200
2176
Zaprezentuję powszechność potencjałów czynnościowych,
07:51
the ubiquitous nature of these action potentials,
179
471400
3296
07:54
we saw it in the Venus flytrap,
180
474720
2216
które zaobserwowaliśmy w muchołówce,
07:56
we've seen an action potential in the mimosa.
181
476960
2136
w mimozie
07:59
We've even seen an action potential in a human.
182
479120
2376
i u człowieka.
08:01
Now, this is the euro of the brain.
183
481520
3216
To waluta wykorzystywana przez mózg.
08:04
It's the way that all information is passed.
184
484760
2136
Sposób przekazywania informacji.
08:06
And so what we can do is we can use those action potentials
185
486920
2816
Można wykorzystać potencjały czynnościowe
08:09
to pass information
186
489760
1496
do przekazania informacji
08:11
between species of plants.
187
491280
1736
między różnymi gatunkami roślin.
08:13
And so this is our interspecies plant-to-plant communicator,
188
493040
4416
To jest międzygatunkowa rozmowa między roślinami.
08:17
and what we've done is we've created a brand new experiment
189
497480
3176
Zaprojektowaliśmy nowy eksperyment.
08:20
where we're going to record the action potential from a Venus flytrap,
190
500680
3536
Zarejestrujemy potencjał czynnościowy muchołówki amerykańskiej
08:24
and we're going to send it into the sensitive mimosa.
191
504240
2776
i wyślemy go do wrażliwej mimozy.
08:27
So I want you to recall what happens
192
507040
1736
Pamiętacie, co się stało
08:28
when we touch the leaves of the mimosa.
193
508800
1936
po dotknięciu liści mimozy?
08:30
It has touch receptors that are sending that information
194
510760
2656
Jej receptory dotyku przesyłają informacje
08:33
back down in the form of an action potential.
195
513440
2096
w formie potencjału czynnościowego.
08:35
And so what would happen
196
515560
1336
Co by się stało,
08:36
if we took the action potential from the Venus flytrap
197
516920
3616
gdybyśmy wykorzystali potencjał czynnościowy muchołówki
08:40
and sent it into all the stems of the mimosa?
198
520560
3080
i przesłali go do łodyg mimozy?
08:44
We should be able to create the behavior of the mimosas
199
524440
3016
Powinniśmy wywołać reakcję w mimozie bez dotykania jej.
08:47
without actually touching it ourselves.
200
527480
1896
08:49
And so if you'll allow me,
201
529400
2016
Pozwólcie, że zacznę.
08:51
I'm going to go ahead and trigger this mimosa right now
202
531440
3455
Pobudzę mimozę przez dotknięcie
08:54
by touching on the hairs of the Venus flytrap.
203
534919
3817
włosków w muchołówce.
08:58
So we're going to send information about touch from one plant to another.
204
538760
3600
Prześlemy informacje o dotyku z jednej rośliny do drugiej
09:06
So there you see it.
205
546640
1696
Sami widzicie.
09:08
So --
206
548360
1216
09:09
(Applause)
207
549600
6016
(Brawa)
09:15
So I hope you learned a little bit, something about plants today,
208
555640
3056
Mam nadzieję, że nauczyliście się dzisiaj czegoś o roślinach.
09:18
and not only that.
209
558720
1216
I nie tylko.
09:19
You learned that plants could be used to help teach neuroscience
210
559960
3016
Rozumiecie, że rośliny pomagają w nauczaniu neurobiologii
a także neurorewolucji.
09:23
and bring along the neurorevolution.
211
563000
1736
09:24
Thank you.
212
564760
1216
Dziękuję.
(Brawa)
09:26
(Applause)
213
566000
2720
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7