Howard Rheingold: Way-new collaboration

Tłumaczenie: Łukasz Gajewski Korekta: Jerzy Pa

I'm here to enlist you

Jestem tutaj by pozyskać

in helping reshape the story about how humans and other critters get things done.

do pomocy przy zmianie historii o tym jak ludzie i inne zwierzęta radzą sobie w życiu.

Here is the old story -- we've already heard a little bit about it:

Oto stara historia. Już troszeczkę na ten temat słyszeliśmy

biology is war in which only the fiercest survive;

Biologia to wojna w której tylko najbardziej waleczni wygrają

businesses and nations succeed only by defeating,

Biznesy i narody odnoszą sukces tylko poprzez pokonanie

destroying and dominating competition;

zniszczenie i zdominowanie konkurencji.

politics is about your side winning at all costs.

W Polityce chodzi twoją stronę i zwycięstwo za wszelką cenę

But I think we can see the very beginnings of a new story beginning to emerge.

Ale ja myślę, że widzimy początki nowej historii, która zaczyna się wyłaniać

It's a narrative spread across a number of different disciplines,

Można ją znaleźć w wielu różnych dziedzinach,

in which cooperation, collective action and complex interdependencies

w których kooperacja, działania kolektywne i złożone współzależności

play a more important role.

odgrywają znacznie bardziej istotną rolę

And the central, but not all-important, role of competition and survival of the fittest

I środek, ale nie cały – istotna rola konkurencji i przetrwania najbardziej sprawnych

shrinks just a little bit to make room.

kurczy się odrobinę by zrobić miejsce

I started thinking about the relationship between communication, media

Zacząłem myśleć o związku pomiędzy komunikacją, mediami

and collective action when I wrote "Smart Mobs,"

a kolektywnym działaniem, kiedy napisałem „Mądre Tłumy” (Smart Mobs)

and I found that when I finished the book, I kept thinking about it.

i zrozumiałem, że kiedy skończyłem książkę nadal o niej myślałem

In fact, if you look back, human communication media

Prawdę mówiąc, kiedy spojrzysz w przeszłość, ludzkie media komunikacji

and the ways in which we organize socially have been co-evolving for quite a long time.

i sposoby w jaki się organizujemy społecznie ewoluowały od całkiem długiego czasu.

Humans have lived for much, much longer

. Ludzie żyli dużo, dużo dłużej

than the approximately 10,000 years of settled agricultural civilization

niż około 10000 lat jak ustalono dla cywilizacji rolniczej

in small family groups. Nomadic hunters bring down rabbits, gathering food.

W małych grupach rodzinnych, koczowniczy myśliwi strzelali do królików, zbierali jedzenie

The form of wealth in those days was enough food to stay alive.

Formą bogactwa w tamtych czasach była wystarczająca ilość jedzenia by przeżyć

But at some point, they banded together to hunt bigger game.

Ale w którymś momencie zaczęli się łączyć by polować na większą dziczyznę

And we don't know exactly how they did this,

I nie wiemy dokładnie jak to robili

although they must have solved some collective action problems;

Musieli rozwiązać parę problemów związanych z kolektywnym działaniem

it only makes sense that you can't hunt mastodons

To ma sens bo nie możesz polować na mastodonty

while you're fighting with the other groups.

kiedy walczysz z innymi grupami

And again, we have no way of knowing,

I raz jeszcze, nie mamy sposobu poznania

but it's clear that a new form of wealth must have emerged.

ale jasne jest, że pojawia się nowa forma bogactwa

More protein than a hunter's family could eat before it rotted.

Więcej białka niż rodzina myśliwego mogła zjeść zanim zgniło

So that raised a social question

Więc to zwiększa pytanie społeczne

that I believe must have driven new social forms.

które wierze że napędziło nowe formy społeczne

Did the people who ate that mastodon meat owe something

Czy ludzie którzy jedli mięso tego mastodonta, zawdzięczają coś

to the hunters and their families?

myśliwym i ich rodzinom?

And if so, how did they make arrangements?

I jeśli tak, jak się porozumiewali (umawiali)?

Again, we can't know, but we can be pretty sure that some form of

Raz jeszcze, nie możemy wiedzieć, ale możemy być pewni, że pewne formy

symbolic communication must have been involved.

symbolicznej komunikacji musiały być w to uwikłane

Of course, with agriculture came the first big civilizations,

Oczywiście, wraz z rolnictwem, przyszła pierwsza wielka cywilizacja

the first cities built of mud and brick, the first empires.

pierwsze wybudowane miasta z błota i cegieł, pierwsze imperia

And it was the administers of these empires

I to zarządzający tymi imperiami

who began hiring people to keep track of the wheat and sheep and wine that was owed

zaczęli zatrudniać ludzi by dokumentowali pszenicę, owce i wino, które były należne

and the taxes that was owed on them

I podatki które były im należne

by making marks; marks on clay in that time.

poprzez robione zapiski, zapiski na glinie w tamtym czasie.

Not too much longer after that, the alphabet was invented.

Niedługo później po tym, wymyślono alfabet

And this powerful tool was really reserved, for thousands of years,

I to potężne narzędzie było naprawdę zarezerwowane przez tysiące lat

for the elite administrators (Laughter) who kept track of accounts for the empires.

dla elity zarządzającej która robiła zapiski księgowe dla imperiów

And then another communication technology enabled new media:

I wtedy inna technologia komunikacyjna umożliwiła nowe media

the printing press came along, and within decades,

Prasa drukarska pojawiła się i w ciągu dekad

millions of people became literate.

miliony ludzi stało się piśmiennymi

And from literate populations,

I od populacji piśmienniczej

new forms of collective action emerged in the spheres of knowledge,

nowa forma kolektywnego działania pojawiła się w sferach wiedzy

religion and politics.

religii i polityki

We saw scientific revolutions, the Protestant Reformation,

Widzieliśmy rewolucję naukową, Reformację Protestancką

constitutional democracies possible where they had not been possible before.

demokracje konstytucyjne możliwe tam gdzie nie były możliwe wcześniej

Not created by the printing press,

Nie stworzone przez prasę drukarską

but enabled by the collective action that emerges from literacy.

lecz możliwe dzięki kolektywnemu działaniu które pojawiło się dzięki piśmiennictwu

And again, new forms of wealth emerged.

I znów, nowe formy bogactwa ujawniły się

Now, commerce is ancient. Markets are as old as the crossroads.

Teraz, handel jest stary. Rynki są tak stare jak skrzyżowania

But capitalism, as we know it, is only a few hundred years old,

Ale kapitalizm, jak go znamy, ma tylko kilkaset lat

enabled by cooperative arrangements and technologies,

możliwy dzięki pomocnym porozumieniom i technologiom

such as the joint-stock ownership company,

takim jak spółki akcyjne

shared liability insurance, double-entry bookkeeping.

wspólne ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, system podwójnej księgowości wejścia

Now of course, the enabling technologies are based on the Internet,

Teraz oczywiście, możliwe technologie bazują na internecie

and in the many-to-many era, every desktop is now a printing press,

I w erze wielu-do-wielu, każdy pulpit jest prasą drukarska

a broadcasting station, a community or a marketplace.

stacją nadawczą, społecznością lub rynkiem

Evolution is speeding up.

Ewolucja przyspiesza

More recently, that power is untethering and leaping off the desktops,

Całkiem niedawno, ta siła zaczęła rosnąć kwadratowo i opuszczać pulpity

and very, very quickly, we're going to see a significant proportion, if not the majority of

I bardzo, bardzo szybko zobaczymy znaczący odsetek, jeśli nie większość

the human race, walking around holding, carrying or wearing supercomputers

ludzkiej rasy chodzących dookoła posiadając, nosząc lub używając superkomputerów

linked at speeds greater

połączonych prędkościami większymi

than what we consider to be broadband today.

niż te, które uważamy dziś za szybkie.

Now, when I started looking into collective action,

Teraz, kiedy zacząłem patrzeć na kolektywne działanie

the considerable literature on it is based on what sociologists call "social dilemmas."

znaczna literatura bazuje na tym co socjologowie nazywają „dylematami społecznymi”

And there are a couple of mythic narratives of social dilemmas.

I jest tam kilka mitycznych relacji dylematów społecznych

I'm going to talk briefly about two of them:

Powiem o dwóch z nich:

the prisoner's dilemma and the tragedy of the commons.

Dylemacie więźnia i Tragedii dobra wspólnego.

Now, when I talked about this with Kevin Kelly,

Teraz, kiedy rozmawiałem o tym z Kevinem Kelly

he assured me that everybody in this audience pretty much knows the details

zapewnił mnie że wszyscy na widowni całkiem dobrze znają szczegóły

of the prisoner's dilemma,

dylematu więźnia

so I'm just going to go over that very, very quickly.

Więc po prostu przeskoczę to bardzo, bardzo szybko

If you have more questions about it, ask Kevin Kelly later. (Laughter)

Jeśli macie więcej pytań dotyczących tego, zapytajcie później Kevina Kelly. (śmiech)

The prisoner's dilemma is actually a story that's overlaid

Dylemat więźnia jest właściwie historią bazującą

on a mathematical matrix that came out of the game theory

na matematycznej macierzy która powstała z Teorii Gier

in the early years of thinking about nuclear war:

we wczesnych latach przemyśleń na temat wojny nuklearnej

two players who couldn't trust each other.

dwóch graczy, którzy nie mogli sobie ufać

Let me just say that every unsecured transaction

Pozwólcie tylko że powiem, że każda niezabezpieczona transakcja

is a good example of a prisoner's dilemma.

jest dobrym przykładem dylematu więźnia

Person with the goods, person with the money,

Osoba z dobrami, osoba z pieniędzmi

because they can't trust each other, are not going to exchange.

ponieważ nie mogą sobie ufać, nie dojdzie między nimi do wymiany

Neither one wants to be the first one

Również nie chcą być tym pierwszym

or they're going to get the sucker's payoff,

ponieważ mogą dostać frajerską wypłatę

but both lose, of course, because they don't get what they want.

Ale oboje przegrywają, oczywiście, ponieważ nie dostają tego, czego chcą

If they could only agree, if they could only turn a prisoner's dilemma into

Jeśli mogli by tylko dojść do porozumienia, jeśli mogli by tylko odwrócić dylemat więźnia w

a different payoff matrix called an assurance game, they could proceed.

inną macierz wypłat, nazywaną Grą Pewną, mogli by kontynuować.

Twenty years ago, Robert Axelrod used the prisoner's dilemma

20 lat temu, Robert Axelrod użył dylematu więźnia

as a probe of the biological question:

jako przykład biologicznych pytań

if we are here because our ancestors were such fierce competitors,

Jeśli jesteśmy tutaj ponieważ nasi przodkowie byli tak zagorzałymi konkurentami

how does cooperation exist at all?

jak współpraca w ogóle istnieje?

He started a computer tournament for

Zaczął turniej komputerowy dla

people to submit prisoner's dilemma strategies and discovered,

ludzi by poddać badaniu dylemat więźnia i odkrył

much to his surprise, that a very, very simple strategy won --

dla jego zdziwienia, że bardzo, bardzo prosta strategia wygrała

it won the first tournament, and even after everyone knew it won,

Wygrała pierwszy turniej, i nawet później gdy wszyscy wiedzieli że wygrała

it won the second tournament -- that's known as tit for tat.

wygrała drugi turniej. Jest znana jako wet za wet

Another economic game that may not be as well known as the prisoner's dilemma

Inna gra ekonomiczna, która może nie jest tak znana jak dylemat więźnia

is the ultimatum game,

jest gra w ultimatum

and it's also a very interesting probe of

I to również bardzo interesujące badanie

our assumptions about the way people make economic transactions.

naszego założenia o tym jak ludzie prowadzą transakcje ekonomiczne

Here's how the game is played: there are two players;

Oto w jaki sposób gra się w tą grę. Jest dwóch graczy

they've never played the game before,

Nigdy wcześniej nie grali w tą grę.

they will not play the game again, they don't know each other,

Nigdy więcej nie zagrają w tą grę. Nie znają się

and they are, in fact, in separate rooms.

I są, w zasadzie, w osobnych pokojach

First player is offered a hundred dollars

Pierwszy gracz dostaje 100 dolarów

and is asked to propose a split: 50/50, 90/10,

i jest poproszony o podział: 50/50, 90/10

whatever that player wants to propose. The second player either accepts the split --

Cokolwiek ten gracz chce zaproponować. Drugi gracz albo akceptuje ten podział

both players are paid and the game is over --

oboje dostają wypłatę i gra jest skończona

or rejects the split -- neither player is paid and the game is over.

Lub odrzuca podział. Żaden gracz nie dostaje wypłaty i gra jest skończona

Now, the fundamental basis of neoclassical economics

Teraz, fundamentalna zasada ekonomii neoklasycznej

would tell you it's irrational to reject a dollar

powiedziała by, że nieracjonalne jest odrzucić dolara

because someone you don't know in another room is going to get 99.

ponieważ ktoś kogo nie znasz w innym pokoju dostanie 99

Yet in thousands of trials with American and European and Japanese students,

Jednak w tysiącach prób z amerykańskimi i europejskimi i japońskimi studentami

a significant percentage would reject any offer that's not close to 50/50.

znaczny procent odrzuciłby ofertę, która nie jest bliska 50/50

And although they were screened and didn't know about the game

I pomimo tego że byli prześwietlani i nie wiedzieli o tej grze

and had never played the game before,

i nigdy wcześniej nie grali w tą grę

proposers seemed to innately know this

wnioskodawcy wydawali się wiedzieć to od urodzenia

because the average proposal was surprisingly close to 50/50.

ponieważ średnia propozycja była zadziwiająco bliska 50/50.

Now, the interesting part comes in more recently

Teraz, nadchodzi interesująca część jak całkiem niedawno

when anthropologists began taking this game to other cultures

antropolodzy zaczęli wykorzystywać tą grę w innych kulturach

and discovered, to their surprise,

i odkryli, ku ich zdziwieniu

that slash-and-burn agriculturalists in the Amazon

że rolnicy gospodarki żarowej w Amazonii

or nomadic pastoralists in Central Asia or a dozen different cultures --

czy koczowniczy pasterze w Centralnej Azji, czy tuzin innych kultur

each had radically different ideas of what is fair.

każda miała radykalnie inną ideę co jest uczciwe

Which suggests that instead of there being an innate sense of fairness,

Co wskazuje że zamiast ich wrodzonego poczucia uczciwości

that somehow the basis of our economic

że w jakichś sposób nasza podstawa ekonomicznych

transactions can be influenced by our social institutions,

transakcji może ulegać wpływowi instytucji społecznych

whether we know that or not.

niezależnie od tego czy o tym wiemy czy nie

The other major narrative of social dilemmas is the tragedy of the commons.

Inną istotną relacją dylematów społecznych jest Tragedia dobra wspólnego

Garrett Hardin used it to talk about overpopulation in the late 1960s.

Garrett Hardin używał tego do mówienia o przeludnieniu w późnych latach 60-tych

He used the example of a common grazing area in which each person

Używał przykładu wspólnego pastwiska gdzie każda osoba

by simply maximizing their own flock

poprzez zwykłe maksymalizowanie swojego stada

led to overgrazing and the depletion of the resource.

prowadziła do nadmiernego wypasu i wyczerpania zasobów.

He had the rather gloomy conclusion that

Miał raczej ponurą konkluzję że

humans will inevitably despoil any common pool resource

ludzie nieuchronnie sprofanują każdy powszechny zasób wspólny

in which people cannot be restrained from using it.

w którego używaniu nie są ograczeni

Now, Elinor Ostrom, a political scientist, in

Teraz, Eleanor Ostrom, politolog, w

1990 asked the interesting question that any good scientist should ask,

1990 zadała interesujące pytanie które każdy dobry naukowiec powinien zadać,

which is: is it really true that humans will always despoil commons?

które brzmi, czy prawdą jest że ludzie będą zawsze profanować dobra wspólne?

So she went out and looked at what data she could find.

Więc wyszła na zewnątrz i popatrzyła jakie dane mogła znaleźć

She looked at thousands of cases of humans sharing watersheds,

Przejrzała tysiące przykładów ludzi dzielących wodopoje

forestry resources, fisheries, and discovered that yes, in case after case,

zasoby leśne, łowiska, i odkryła, że Tak, w przypadku za przypadkiem

humans destroyed the commons that they depended on.

ludzie niszczyli dobra wspólne od których byli zależni

But she also found many instances in which people escaped the prisoner's dilemma;

Ale odkryła również wiele przypadków w których ludzie uciekli dylematowi więźnia

in fact, the tragedy of the commons is a multiplayer prisoner's dilemma.

W zasadzie, tragedia dobra wspólnego jest wieloosobowym dylematem więźnia

And she said that people are only prisoners if they consider themselves to be.

Powiedziała ona że ludzie są jedynie więźniami jeśli uważają siebie samych za nich

They escape by creating institutions for collective action.

Uciekają poprzez tworzenie instytucji dla kolektywnego działania

And she discovered, I think most interestingly,

I odkryła, myślę że najbardziej interesujące

that among those institutions that worked,

że pomiędzy tymi instytucjami, które działały

there were a number of common design

była pewna ilość wspólnych opracowanych

principles, and those principles seem to be

zasad. I tych zasad

missing from those institutions that don't work.

brakowało w instytucjach które nie działały.

I'm moving very quickly over a number of

Poruszę bardzo szybko kilka

disciplines. In biology, the notions of symbiosis,

dyscyplin. W biologii, pojęcie symbiozy

group selection, evolutionary psychology are contested, to be sure.

selekcja grupowa, psychologia ewolucyjna są poddawane w wątpliwość

But there is really no longer any major debate over the fact that

Ale nie ma już znaczącej debaty na tematu faktu że

cooperative arrangements have moved from a peripheral role to a central role

porozumienia o współpracy przesunęły się z roli peryferyjnej do centralnej

in biology, from the level of the cell to the level of the ecology.

w biologii, z poziomu komórki do poziomu ekologii

And again, our notions of individuals as economic beings

I znów, pojęcie indywidualności jako istot ekonomicznych

have been overturned.

zostały wywrócone do góry nogami

Rational self-interest is not always the dominating factor.

Racjonalny interes własny nie zawsze jest dominującym czynnikiem

In fact, people will act to punish cheaters, even at a cost to themselves.

W zasadzie, ludzie będą działać by karać oszustów, nawet własnym kosztem

And most recently, neurophysiological measures

I całkiem niedawno, neuropsychologiczne pomiary

have shown that people who punish cheaters in economic games

pokazały że ludzie którzy karają oszustów w grach ekonomicznych

show activity in the reward centers of their brain.

wykazują aktywność w ośrodkach nagradzania w ich mózgach

Which led one scientist to declare that altruistic punishment

Co doprowadziło jednego naukowca do ogłoszenia że altruistyczna kara

may be the glue that holds societies together.

może być klejem trzymającym społeczeństwa razem

Now, I've been talking about how new forms of communication and new media

Teraz, mówiłem o tym jak nowe formy komunikacji i nowe media

in the past have helped create new economic forms.

w przeszłości pomogły stworzyć nowe formy ekonomiczne

Commerce is ancient. Markets are very old. Capitalism is fairly recent;

Handel jest stary. Rynki są bardzo stare. Kapitalizm raczej nowy

socialism emerged as a reaction to that.

Socjalizm pojawi się jako reakcja na to

And yet we see very little talk about how the next form may be emerging.

A mimo to widzimy mało rozmów na temat tego jak będzie się pojawiać następna nowa forma

Jim Surowiecki briefly mentioned Yochai Benkler's paper about open source,

Jim Surowiecki pokrótce wspomniał artykuł Yochai’a Benklera na temat otwartego źródła

pointing to a new form of production: peer-to-peer production.

wskazującego nową formę produkcji: produkcja p2p

I simply want you to keep in mind that if in the past, new forms of cooperation

Ja po prostu chce byście pamiętali że w przeszłości nowe formy kooperacji

enabled by new technologies create new forms of wealth,

możliwe dzięki nowym technologiom stworzyły nowe formy bogactwa

we may be moving into yet another economic form

możemy się przesuwać w jeszcze inną ekonomiczną formę

that is significantly different from previous ones.

która jest znacznie inna od poprzedniej

Very briefly, let's look at some businesses. IBM, as you know, HP, Sun --

Bardzo krótko, spójrzmy na kilka biznesów. IBM, jak wiecie, HP, SUN

some of the most fierce competitors in the IT world are open sourcing

kilka z najbardziej groźnych rywali w świecie IT otwierają źródła

their software, are providing portfolios of patents for the commons.

w swoim oprogramowaniu, zakładając portfel patentów dla wspólnot

Eli Lilly -- in, again, the fiercely competitive pharmaceutical world --

Eli Lilly – i znów, groźny konkurencyjny farmaceutyczny świat

has created a market for solutions for pharmaceutical problems.

stworzył rynek dla rozwiązań problemów farmaceutycznych

Toyota, instead of treating its suppliers as a marketplace,

Toyota, zamiast traktować swoich dostawców jako rynek

treats them as a network and trains them to produce better,

traktuje ich jako sieć i ćwiczy ich w lepszej produkcji

even though they are also training them to produce better for their competitors.

nawet jeśli trenują ich by produkowali lepiej dla ich konkurentów

Now none of these companies are doing this out of altruism;

Teraz, żadne z tych przedsiębiorstw nie robi tego z powodów altruistycznych

they're doing it because they're learning that

Robią to, ponieważ uczą się że

a certain kind of sharing is in their self-interest.

pewien rodzaj dzielenia jest w ich interesie.

Open source production has shown us that world-class software, like Linux and Mozilla,

Produkcja o otwartym źródle pokazała nam że oprogramowanie światowej klasy, jak Linux i Mozilla

can be created with neither the bureaucratic structure of the firm

może być tworzone zarówno bez biurokratycznych struktur firmowych

nor the incentives of the marketplace as we've known them.

czy bodźców rynkowych jakie znamy

Google enriches itself by enriching thousands of bloggers through AdSense.

Google wzbogaca siebie przez wzbogacanie tysięcy blogerów poprzez AdSense

Amazon has opened its Application Programming Interface

Amazon otworzył swój Programistyczny aplikacyjny interfejs (API)

to 60,000 developers, countless Amazon shops.

dla 60000 deweloperów, niezliczone sklepy Amazon

They're enriching others, not out of altruism but as a way of enriching themselves.

Wzbogacają innych , nie z powodów altruistycznych, ale jako sposób na wzbogacenie siebie

eBay solved the prisoner's dilemma and created a market

eBay rozwiązał dylemat więźnia i stworzył rynek

where none would have existed by creating a feedback mechanism

gdzie nikt nie chciał działać, poprzez stworzenie mechanizm wymiany informacji

that turns a prisoner's dilemma game into an assurance game.

który obraca grę dylematu więźnia w grę bezpieczną

Instead of, "Neither of us can trust each other, so we have to make suboptimal moves,"

Zamiast „żaden z nas nie może ufać komuś innemu dlatego musimy podejmować optymalne decyzje”

it's, "You prove to me that you are trustworthy and I will cooperate."

jest, „udowodniłeś mi że można Ci ufać, i będę współpracował”.

Wikipedia has used thousands of volunteers to create a free encyclopedia

Wikipedia użyła tysiąc wolontariuszy by stworzyć wolną encyklopedię

with a million and a half articles in 200 languages in just a couple of years.

z 1,5 miliona artykułów w 200 językach zaledwie w kilka lat

We've seen that ThinkCycle has enabled NGOs in developing countries

Widzieliśmy że ThinkCycle umożliwił organizacjom pozarządowym (NGO) w krajach rozwijających się

to put up problems to be solved by design students around the world,

rozwiązać problemy dzięki studentom wzornictwa z całego świata

including something that's being used for tsunami relief right now:

włączając coś co jest używane do pomocy przy tsunami teraz

it's a mechanism for rehydrating

To mechanizm przywracania utraconej wody w organizmie

cholera victims that's so simple to use it,

ofiarom cholery który jest tak prosty w użyciu

illiterates can be trained to use it.

że można niepiśmiennych nauczyć jego obsługi

BitTorrent turns every downloader into an uploader,

BitTorrent zamienia każdego pobierającego w udostępniającego

making the system more efficient the more it is used.

powodując, że system jest bardziej sprawny im bardziej jest używany

Millions of people have contributed their desktop computers

Miliony ludzi udostępnia moc swoich komputerów

when they're not using them to link together through the Internet

kiedy ich nie używają, by połączyć się razem poprzez internet

into supercomputing collectives

w kolektywny superkomputer

that help solve the protein folding problem for medical researchers --

który pomaga rozwiązać problem zwijania białek dla naukowców medycznych

that's Folding@home at Stanford --

To jest “Folding@Home” w Stanford (przetwarzanie rozproszone).

to crack codes, to search for life in outer space.

Do złamania kodów. Do szukania życia w przestrzeni kosmicznej

I don't think we know enough yet.

Nie uważamy że wiemy jeszcze wystarczająco

I don't think we've even begun to discover what the basic principles are,

Nie uważam że nawet zaczęliśmy odkrywać jakie są podstawowe zasady

but I think we can begin to think about them.

Ale uważam że możemy zacząć myśleć o nich

And I don't have enough time to talk about all of them,

I nie mam wystarczająco dużo czasu by o nich wszystkich powiedzieć

but think about self-interest.

Ale pomyślcie o korzyści własnej

This is all about self-interest that adds up to more.

Chodzi tylko o interes własny który daje więcej

In El Salvador, both sides that withdrew from their civil war

Na El Salvador obie strony które wycofały się z wojny domowej

took moves that had been proven to mirror a prisoner's dilemma strategy.

podjęły kroki które udowodniły że odwracają strategię dylematu więźnia

In the U.S., in the Philippines, in Kenya, around the world,

W Stanach Zjednoczonych, na Filipinach, w Kenii, dookoła świata

citizens have self-organized political protests and

obywatele sami organizują polityczne protesty i

get out the vote campaigns using mobile devices and SMS.

organizują kampanie w drodze głosowania używając przenośnych urządzeń i SMS

Is an Apollo Project of cooperation possible?

Czy jest możliwa kooperacja przy projekcie Apollo?

A transdisciplinary study of cooperation?

Transdyscyplinarne badania na temat współpracy?

I believe that the payoff would be very big.

Uważam że zwrot byłby bardzo duży

I think we need to begin developing maps of this territory

Uważam że powinniśmy zacząć rozwijać mapy tego terytorium

so that we can talk about it across disciplines.

tak byśmy mogli mówić o tym w poprzek dyscyplin

And I am not saying that understanding cooperation

I nie mówię że rozumienie współpracy

is going to cause us to be better people --

zrobi z nas lepszych ludzi

and sometimes people cooperate to do bad things --

Czasami ludzie współpracują by robić złe rzeczy

but I will remind you that a few hundred years ago,

Ale przypomnę wam, że kilkaset lat temu

people saw their loved ones die from diseases they thought

ludzie widzieli że ukochana osoba umiera przez choroby które myśleli

were caused by sin or foreigners or evil spirits.

że są spowodowane przez grzech, cudzoziemców albo złe duchy.

Descartes said we need an entire new way of thinking.

Kartezjusz powiedział że potrzebujemy całkowicie nowego sposobu myślenia

When the scientific method provided that new way of thinking

Kiedy naukowe metody zapewniły ten nowy sposób myślenia

and biology showed that microorganisms caused disease,

i biologia pokazała że mikroorganizmy powodują choroby

suffering was alleviated.

cierpienie zostało złagodzone

What forms of suffering could be alleviated,

Jakie formy cierpienia mogłyby być złagodzone

what forms of wealth could be created

jakie formy bogactwa mogłyby być stworzone

if we knew a little bit more about cooperation?

jeśli wiedzielibyśmy odrobinę więcej na temat współpracy (kooperacji)?

I don't think that this transdisciplinary discourse

Nie myślę, że ta transdyscyplinarna rozprawa

is automatically going to happen;

automatycznie się wydarzy

it's going to require effort.

Będzie to wymagało wysiłku

So I enlist you to help me get the cooperation project started.

Więc chciałem was zwerbować do pomocy aby projekt Współpraca rozpoczął się

Thank you.

Dziękuję

(Applause)

(oklaski)