Stephen Friend: The hunt for "unexpected genetic heroes"

Tłumaczenie: Paulina Szyszka Korekta: Kornelia Szyszka

Approximately 30 years ago,

Jakieś 30 lat temu,

when I was in oncology at the Children's Hospital

kiedy pracowałem na oddziale onkologii szpitala dziecięcego w Filadelfii,

in Philadelphia,

a father and a son walked into my office

do mojego gabinetu przyszedł ojciec z synem.

and they both had their right eye missing,

Obaj nie mieli prawego oka.

and as I took the history, it became apparent

Kiedy spojrzałem na historię choroby,

that the father and the son had a rare form

okazało się, że cierpieli na siatkówczaka,

of inherited eye tumor, retinoblastoma,

rzadki dziedziczny nowotwór oka.

and the father knew that he had passed that fate

Ojciec wiedział, że przekazał go swojemu synowi.

on to his son.

That moment changed my life.

To zmieniło moje życie.

It propelled me to go on

Skłoniło mnie do współprowadzenia zespołu,

and to co-lead a team that discovered

który odkrył pierwszy gen podatności na raka.

the first cancer susceptibility gene,

and in the intervening decades since then,

W kolejnych dziesięcioleciach

there has been literally a seismic shift

nastąpił wielki przełom

in our understanding of what goes on,

w naszej wiedzy na temat genów

what genetic variations are sitting behind

odpowiedzialnych za różne choroby.

various diseases.

In fact, for thousands of human traits,

Tysiące ludzkich cech

a molecular basis that's known for that,

ma znaną molekularną podstawę.

and for thousands of people, every day,

Każdego dnia, tysiące ludzi

there's information that they gain

zyskuje informacje

about the risk of going on to get this disease

o ryzyku zapadnięcia na tę lub inną chorobę.

or that disease.

At the same time, if you ask,

Jeśli jednak zadamy pytanie,

"Has that impacted the efficiency,

czy poprawiła się skuteczność

how we've been able to develop drugs?"

rozwijania nowych leków,

the answer is not really.

okaże się, że nie bardzo.

If you look at the cost of developing drugs,

Koszty i metody rozwoju leków

how that's done, it basically hasn't budged that.

właściwie się nie zmieniły.

And so it's as if we have the power to diagnose

Mamy dobre sposoby diagnozowania,

yet not the power to fully treat.

ale nie całkowitego wyleczenia.

And there are two commonly given reasons

Tłumaczy się to zazwyczaj

for why that happens.

na dwa sposoby.

One of them is it's early days.

Pierwszy: to dopiero początek.

We're just learning the words, the fragments,

Dopiero uczymy się słów, fragmentów,

the letters in the genetic code.

liter kodu genetycznego.

We don't know how to read the sentences.

Nie umiemy jeszcze czytać zdań.

We don't know how to follow the narrative.

Nie umiemy podążać za fabułą.

The other reason given is that

Z drugiej strony,

most of those changes are a loss of function,

większość tych zmian to utrata funkcji,

and it's actually really hard to develop drugs

a ciężko jest znaleźć leki

that restore function.

przywracające funkcję.

But today, I want us to step back

Cofnijmy się jednak odrobinę

and ask a more fundamental question,

i zadajmy zasadnicze pytanie.

and ask, "What happens if we're thinking

Co, jeśli rozpatrujemy to

about this maybe in the wrong context?"

pod nieodpowiednim kątem?

We do a lot of studying of those who are sick

Badamy wielu chorych ludzi

and building up long lists

i budujemy długie listy

of altered components.

zmienionych czynników.

But maybe, if what we're trying to do

Może szukając terapii zapobiegawczych,

is to develop therapies for prevention,

powinniśmy przyjrzeć się

maybe what we should be doing

is studying those who don't get sick.

tym, którzy nie chorują.

Maybe we should be studying those

Może powinniśmy zbadać tych,

that are well.

którzy mają się dobrze.

A vast majority of those people

Większość tych ludzi

are not necessarily carrying a particular

nie ma tego obciążenia genetycznego

genetic load or risk factor.

lub czynników ryzyka.

They're not going to help us.

Ci nam nie pomogą.

There are going to be those individuals

Są też osoby,

które są nosicielami czynników ryzyka i w przyszłości

who are carrying a potential future risk,

they're going to go on to get some symptom.

mogą rozwinąć pewne objawy.

That's not what we're looking for.

Tych też nie szukamy.

What we're asking and looking for is,

Potrzebna i poszukiwana jest

are there a very few set of individuals

niewielka grupa osób,

who are actually walking around

która jest nosicielami czynnika ryzyka,

with the risk that normally would cause a disease,

zazwyczaj wywołującego chorobę,

but something in them, something hidden in them

ale coś ukrytego w nich,

is actually protective

chroni je przed rozwinięciem objawów.

and keeping them from exhibiting those symptoms?

Aby przeprowadzić takie badania,

If you're going to do a study like that, you can imagine

you'd like to look at lots and lots of people.

trzeba przebadać bardzo dużo ludzi.

We'd have to go and have a pretty wide study,

Niezbędne są badania na szeroką skalę.

and we realized that actually

Zdaliśmy sobie sprawę,

one way to think of this is,

że jednym ze sposobów jest

let us look at adults who are over 40 years of age,

przyjrzenie się dorosłym po czterdziestce,

and let's make sure that we look at those

a konkretnie tym,

którzy byli zdrowi w dzieciństwie.

who were healthy as kids.

They might have had individuals in their families

Możliwe, że w ich rodzinach były osoby,

who had had a childhood disease,

które rozwinęły chorobę dziecięcą.

but not necessarily.

Nie jest to warunek konieczny.

And let's go and then screen those

Sprawdźmy takie osoby,

które są nosicielami genów podatności

to find those who are carrying genes

for childhood diseases.

na choroby dziecięce.

Now, some of you, I can see you

Niektórzy z was mogą myśleć, że to nieco dziwne.

putting your hands up going, "Uh, a little odd.

What's your evidence

Gdzie jest dowód, że to w ogóle możliwe?

that this could be feasible?"

I want to give you two examples.

Podam dwa przykłady.

The first comes from San Francisco.

Po pierwsze, San Francisco

It comes from the 1980s and the 1990s,

w latach 80. i 90.

and you may know the story where

Może słyszeliście historię

there were individuals who had very high levels

ludzi z bardzo wysokim poziomem wirusa HIV.

of the virus HIV.

They went on to get AIDS.

Rozwinęło się u nich AIDS.

But there was a very small set of individuals

Była jednak mała grupa osób,

who also had very high levels of HIV.

z wysokim poziomem wirusa HIV,

They didn't get AIDS.

która nie zachorowała na AIDS.

And astute clinicians tracked that down,

Sprawdziła to grupa przenikliwych lekarzy.

and what they found was they were carrying mutations.

Okazało się, że te osoby były nosicielami mutacji.

Notice, they were carrying mutations from birth

Te mutacje, od urodzenia,

chroniły je przed rozwinięciem AIDS.

that were protective, that were protecting them

from going on to get AIDS.

You may also know that actually a line of therapy

Na podstawie tego odkrycia, opracowano serię terapii.

has been coming along based on that fact.

Second example, more recent, is elegant work

Drugi niedawny przykład, to praca Helen Hobbs,

done by Helen Hobbs,

who said, "I'm going to look at individuals

która przyjrzała się osobom

who have very high lipid levels,

z wysokim poziomem lipidów.

and I'm going to try to find those people

Chciała znaleźć w tej grupie takie osoby,

with high lipid levels

who don't go on to get heart disease."

które nie rozwinęły chorób serca.

And again, what she found was

Odkryła, że niektóre z nich

some of those individuals had mutations

posiadały mutacje

that were protective from birth that kept them,

chroniące je od urodzenia,

pomimo wysokiego poziomu lipidów.

even though they had high lipid levels,

and you can see this is an interesting way

To ciekawy sposób myślenia

of thinking about how you could develop

o rozwoju nowych terapii zapobiegawczych.

preventive therapies.

The project that we're working on

Projekt, nad którym teraz pracujemy,

is called "The Resilience Project:

nazwaliśmy: "Projekt Odporności:

Poszukanie nieoczekiwanych bohaterów".

A Search for Unexpected Heroes,"

because what we are interested in doing is saying,

Zajmujemy się

can we find those rare individuals

poszukiwaniem rzadkich przypadków osób

who might have these hidden protective factors?

posiadających ukryte czynniki chroniące.

And in some ways, think of it as a decoder ring,

Próbujemy stworzyć

a sort of resilience decoder ring

maszynę rozszyfrowującą odporność.

that we're going to try to build.

We've realized that we should do this in a systematic way,

Zrozumieliśmy, że powinniśmy to zrobić w sposób systematyczny.

so we've said, let's take every single

Chcemy zbadać wszystkie

childhood inherited disease.

dziedziczne choroby dziecięce.

Let's take them all, and let's pull them back a little bit

Wybierzmy z nich takie choroby,

by those that are known to have severe symptoms,

które mają poważne objawy,

where the parents, the child,

gdzie rodzice, dziecko

those around them would know

i wszyscy dookoła wiedzą, że zachorowali.

that they'd gotten sick,

and let's go ahead and then frame them again

Następnie, wyszukajmy te,

by those parts of the genes where we know

dla których wskazano geny,

that there is a particular alteration

których określona zmiana

that is known to be highly penetrant

jest wysoce penetrująca

to cause that disease.

i powoduje chorobę.

Where are we going to look?

Gdzie szukać?

Well, we could look locally. That makes sense.

Możemy szukać lokalnie.

But we began to think, maybe we should look

Może jednak powinniśmy szukać na całym świecie?

all over the world.

Maybe we should look not just here

Może nie powinniśmy skupiać się na jednym miejscu,

but in remote places where their might be

ale szukać też w odległych zakątkach,

a distinct genetic context,

gdzie tło genetyczne może być odrębne,

there might be environmental factors

gdzie czynniki środowiskowe

that protect people.

mogą działać ochronnie.

And let's look at a million individuals.

Spójrzmy na milion osób.

Now the reason why we think it's a good time

Teraz jest bardzo dobry moment na taką analizę,

to do that now

is, in the last couple of years,

bo w ostatnich latach

there's been a remarkable plummeting in the cost

nastąpił znaczny spadek kosztów tych badań,

to do this type of analysis,

this type of data generation,

wytwarzania tego rodzaju danych,

to where it actually costs less to do

do poziomu,

the data generation and analysis

gdzie tworzenie i analiza danych

than it does to do the sample processing and the collection.

są tańsze niż zebranie i przetworzenie próbek.

The other reason is that in the last five years,

Kolejny powodem jest fakt, że w ciągu ostatnich pięciu lat

there have been awesome tools,

zyskaliśmy niesamowite narzędzia

things about network biology, systems biology,

w biologii systemowej i biologii układów biologicznych,

that have come up that allow us to think

które pozwalają myśleć o odszyfrowaniu

that maybe we could decipher

those positive outliers.

takich pozytywnych odchyleń.

And as we went around talking to researchers

Zaczęliśmy więc rozmowy z naukowcami i organizacjami.

and institutions

Opowiadanie o naszym pomyśle

and telling them about our story,

sprawiło, że zaczęło się coś dziać.

something happened.

They started saying, "This is interesting.

Mówili, że to ciekawe,

I would be glad to join your effort.

że chętnie dołączą do nas

i przyczynią się do naszych starań.

I would be willing to participate."

And they didn't say, "Where's the MTA?"

Nie pytali ani o prawa autorskie,

They didn't say, "Where is my authorship?"

ani o autorstwo publikacji.

They didn't say, "Is this data going to be mine? Am I going to own it?"

Nie pytali też, czy te dane będą należeć do nich.

They basically said, "Let's work on this

Powiedzieli: "Pracujmy nad rozszyfrowaniem tego

in an open, crowd-sourced, team way

na otwartych zasadach,

to do this decoding."

w ramach crowdsourcingu, jako zespół."

Six months ago, we locked down

Pół roku temu, znaleźliśmy

the screening key for this decoder.

sposób na badania przesiewowe w ramach tego projektu.

My co-lead, a brilliant scientist, Eric Schadt

Współprowadzący projekt, niesamowity naukowiec, Eric Schadt

at the Icahn Mount Sinai School of Medicine in New York,

z Icahn Mount Sinai, szkoły medycznej w Nowym Jorku,

and his team,

wraz z zespołem

locked in that decoder key ring,

odkryli to w naszej maszynie rozszyfrowującej.

and we began looking for samples,

Zaczeliśmy szukać próbek,

because what we realized is,

żeby sprawdzić,

maybe we could just go and look

czy uda się znaleźć potwierdzenie

at some existing samples to get some sense of feasibility.

w zebranych już próbkach, że ten pomysł jest wykonalny.

Maybe we could take two, three percent of the project on,

Chcieliśmy wykonać dwa, trzy procent całego projektu

and see if it was there.

i sprawdzić, czy to działa.

And so we started asking people

Zaczęliśmy pytać takie osoby,

such as Hakon at the Children's Hospital in Philadelphia.

jak Hakon, pracujący w szpitalu dziecięcym w Filadelfii,

We asked Leif up in Finland.

Leif z Finlandii,

We talked to Anne Wojcicki at 23andMe,

Anne Wojcicki z 23andMe,

and Wang Jun at BGI,

i Wang Jun z BGI.

and again, something remarkable happened.

Znowu stało się coś niesamowitego.

They said, "Huh,

Zgodzili się dać nie tylko próbki,

not only do we have samples,

but often we've analyzed them,

ale też ich interpretację po analizie.

and we would be glad to go into

Byli chętni podzielić się

our anonymized samples

analizą anonimowych próbek,

and see if we could find those

żeby sprawdzić, czy to jest to,

that you're looking for."

czego szukamy.

And instead of being 20,000 or 30,000,

Zamiast planowanych 20-30 tysięcy próbek,

last month we passed one half million samples

w zeszłym miesiącu przekroczyliśmy pół miliona

that we've already analyzed.

już przeanalizowanych próbek.

So you must be going,

Zastanawiacie się pewnie,

"Huh, did you find any unexpected heroes?"

czy znaleźliśmy jakichś nieoczekiwanych bohaterów.

And the answer is, we didn't find one or two.

Otóż nie znaleźliśmy jednego czy dwóch,

We found dozens of these strong candidate

ale dziesiątki mocnych kandydatów

unexpected heroes.

na nieoczekiwanych bohaterów.

So we think that the time is now

Nadszedł czas aby

to launch the beta phase of this project

rozpocząć fazę testową projektu

and actually start getting prospective individuals.

i znaleźć obiecujące przypadki.

Basically all we need is information.

Wszystko, czego trzeba to informacja.

We need a swab of DNA

Potrzebujemy wymazy do uzyskania DNA od osób,

and a willingness to say, "What's inside me?

które chciałyby się dowiedzieć więcej

I'm willing to be re-contacted."

o zawartości swojego DNA, osób gotowych na ponowny kontakt.

Most of us spend our lives,

Jeśli chodzi o zdrowie i choroby,

when it comes to health and disease,

większość z nas przechodzi przez życie,

acting as if we're voyeurs.

zachowując się jak podglądacze.

We delegate the responsibility

Odpowiedzialność za rozumienie i leczenie naszych chorób

for the understanding of our disease,

for the treatment of our disease,

to anointed experts.

oddajemy specjalistom.

In order for us to get this project to work,

Nasz projekt zadziała tylko wtedy,

we need individuals to step up

gdy znajdą się ludzie chcący

in a different role and to be engaged,

wejść w inną rolę. Chcący zaangażować się

to realize this dream,

w realizację tego marzenia,

this open crowd-sourced project,

tego otwartego projektu,

to find those unexpected heroes,

szukać nieoczekiwanych bohaterów,

to evolve from the current concepts

odejść od obecnych podejść

of resources and constraints,

do zasobów i ograniczeń,

to design those preventive therapies,

w celu rozwinięcia terapii zapobiegawczych

and to extend it beyond childhood diseases,

także poza choroby dziecięce,

to go all the way up to ways

aż do chorób takich, jak

that we could look at Alzheimer's or Parkinson's,

choroba Alzheimera czy Parkinsona.

we're going to need us

Będziemy musieli spojrzeć wewnątrz siebie i zapytać,

to be looking inside ourselves and asking,

"What are our roles?

jakie są nasze role

What are our genes?"

i czym są nasze geny,

and looking within ourselves for information

szukając wewnątrz informacji,

we used to say we should go to the outside,

którą, wydawało się, powinniśmy czerpać z zewnątrz, od specjalistów,

to experts,

and to be willing to share that with others.

i mieć chęć dzielenia się tą wiedzą z innymi.

Thank you very much.

Bardzo dziękuję.

(Oklaski)

(Applause)